H υποχρεωτική σίτιση ενός απεργού πείνας δεν είναι εξ ορισμού καταδικασμένη πρακτική ως βασανιστήριο: το κριτήριο είναι κατά πόσον τεκμηριώνεται η ιατρική αναγκαιότητα της υποχρεωτικής σίτισης. Αυτό είναι το κρίσιμο, σύμφωνα με την νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
E-Lawyer
ένα νομικό ιστολόγιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ψηφιακή εποχή
Τετάρτη, Φεβρουαρίου 24, 2021
H υποχρεωτική σίτιση κατά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Κυριακή, Φεβρουαρίου 14, 2021
Η επιτρεπόμενη συναίνεση και η σεξουαλική κακοποίηση
To κίνημα #metoo δεν είναι μια αφορμή να καταγγείλουμε οτιδήποτε δυσάρεστο συνέβη στη ζωή μας, όπως μια άτυχη ερωτική σχέση, μια δυσάρεστη αλλά συναινετική πράξη ή μια υβριστική συμπεριφορά στον χώρο της εργασίας. Ξεκινώντας το 2006 από τις ΗΠΑ, το κίνημα αφορά την σεξουαλική κακοποίηση και παρενόχληση και είναι μια διέξοδος όταν οι νομικές δυνατότητες είναι λίγες μεν, αλλά η ενδυνάμωση των θυμάτων μπορεί να οδηγήσει να αναζητήσουν έγκαιρα την απαραίτητη πολιτειακή προστασία.
Τετάρτη, Φεβρουαρίου 10, 2021
Τρομονόμος και στην τέχνη ή θεμιτοί περιορισμοί της ελευθερίας των ΜΜΕ;
Έχει ξεκινήσει μια ολόκληρη επίθεση εναντίον του άρθρου 8 του νομοσχεδίου "Λιβάνιου" (από το όνομα του Θόδωρου Λιβάνιου), με το οποίο η εθνική νομοθεσία ενσωματώνει την Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπ' αρ. 2010/13 για τις Υπηρεσίες Οπτικοακουστικών Μέσων. Διάφορα καλλιτεχνικά σωματεία καταγγέλλουν το συγκεκριμένο άρθρο 8 ως "τρομονόμο", ως φίμωση και άλλα τέτοια.
Δευτέρα, Φεβρουαρίου 08, 2021
3.000 ευρώ αποζημίωση για υπέρβαση εύλογης διάρκειας της δίκης οφειλόμενη σε λάθος δικαστηρίου για την δικαιοδοσία του
Το γραφείο μας εκπροσώπησε Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία που διεκδίκησε δικαστικά την αποζημίωσή της για υπέρβαση της εύλογης διάρκειας της διοικητικής δίκης ακολουθώντας την ειδική διαδικασία του ν. 4055/2012.
Τρίτη, Φεβρουαρίου 02, 2021
Το νομοσχέδιο για τα Α.Ε.Ι. και η προστασία προσωπικών δεδομένων
Με το νομοσχέδιο για την αστυνόμευση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, εισάγεται η δυνατότητα βιντεοεπιτήρησης των πανεπιστημιακών χώρων, με συνέργεια των Α.Ε.Ι. και της ΕΛ.ΑΣ. Σαφέστατα και μπορούν να επιτηρούνται οι εν λόγω δημόσιοι χώροι, αλλά αυτό πρέπει να γίνεται με πλήρη σεβασμό τόσο του GDPR, όσο και του Ν.4624/2019 που ενσωματώνει στο Ελληνικό δίκαιο και την Οδηγία 2016/680 για την επεξεργασία δεδομένων από τις διωκτικές αρχές. Το νομοσχέδιο έχει ορισμένες σχετικές διατάξεις που παρουσίασαν προβλήματα, τα οποία εντόπισε ο πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Συγκεκριμένα, με επιστολή του προέδρου επισημάνθηκαν ορισμένα κενά στην προστασία δεδομένων, όπως αυτή κατοχυρώνεται από τις προς ψήφιση διατάξεις. Ανάμεσα στα κενά που εντόπισε ο κ. Μενουδάκος είναι και ότι ενώ αναγνωρίζονται ως "από κοινού" υπεύθυνοι επεξεργασίας τα Α.Ε.Ι. και η ΕΛ.ΑΣ., δεν έχει διευκρινιστεί το μέτρο της ευθύνης της κάθε πλευράς. Η Αρχή αναφέρει ότι δεν έχει τηρηθεί το άρθρο 26 του GDPR που ορίζει τα εξής:
"Σε περίπτωση που δύο ή περισσότεροι υπεύθυνοι επεξεργασίας καθορίζουν από κοινού τους σκοπούς και τα μέσα της επεξεργασίας, αποτελούν από κοινού υπευθύνους επεξεργασίας. Αυτοί καθορίζουν με διαφανή τρόπο τις αντίστοιχες ευθύνες τους για συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό, ιδίως όσον αφορά την άσκηση των δικαιωμάτων του υποκειμένου των δεδομένων και τα αντίστοιχα καθήκοντά τους για να παρέχουν τις πληροφορίες που αναφέρονται στα άρθρα 13 και 14, μέσω συμφωνίας μεταξύ τους, εκτός εάν και στον βαθμό που οι αντίστοιχες αρμοδιότητες των υπευθύνων επεξεργασίας καθορίζονται από το δίκαιο της Ένωσης ή το δίκαιο του κράτους μέλους στο οποίο υπόκεινται οι υπεύθυνοι επεξεργασίας. Στη συμφωνία μπορεί να αναφέρεται ένα σημείο επικοινωνίας για τα υποκείμενα των δεδομένων."
Ενώ λοιπόν με σαφήνεια ο GDPR λέει ότι ο καθορισμός της μεταξύ τους ευθύνης ΔΕΝ γίνεται "μέσω συμφωνία μεταξύ τους", όταν οι αρμοδιότητες των υπεύθυνων επεξεργασίας καθορίζονται από την νομοθεσία, όπως εξ ορισμού συμβαίνει με τις αρμοδιότητες των Α.Ε.Ι. και της ΕΛ.ΑΣ., αίφνης, το Υπουργείο Παιδείας, μετά την επισήμανση της Αρχής, έρχεται και προβαίνει στην εξής τροποποίηση του νομοσχεδίου:
"Οι λεπτομέρειες ως προς την κατανομή της ευθύνης τους για συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον Γ.Κ.Π.Δ., ιδίως όσον αφορά στα καθήκοντά τους για την ικανοποίηση των υποκειμένων των δεδομένων, για την ενημέρωσή τους, ως προς τη λήψη των κατάλληλων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων και κάθε άλλο συναφές ζήτημα καθορίζονται με Μνημόνιο Συνεργασίας, το οποίο υπογράφουν οι από κοινού Υπεύθυνοι Επεξεργασίας και τηρούν για σκοπούς λογοδοσίας"!!!
Δηλαδή ενώ ο ΓΚΠΔ ξεκάθαρα ορίζει στο άρθρο 26 ότι οι ευθύνες καθορίζονται "με διαφανή τρόπο" και ΟΧΙ με μεταξύ τους συμφωνία όταν οι αρμοδιότητες ορίζονται νομοθετικά, το Υπουργείο Παιδείας φέρνει διάταξη εντελώς αντίθετη με τον GDPR ορίζοντας ότι ο καθορισμός ευθυνών καθορίζεται με "μνημόνιο συνεργασίας", δηλαδή με συμφωνία τους, το οποίο δεν δημοσιεύουν καν (πάει ο "διαφανής τρόπος"), αλλά το τηρούν σε ένα συρτάρι.
Τετάρτη, Ιανουαρίου 27, 2021
Απόρριψη αγωγής δικαστικής λειτουργού κατά δικηγόρου για σχόλια στο Facebook
Με ιδιαίτερη υπερηφάνεια χαιρετίζω την απόφαση 174/2021 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών στην οποία συνεκπροσώπησα συνάδελφο μου δικηγόρο (ο οποίος παρέστη και αυτοπροσώπως) ως εναγόμενο σε αγωγή που άσκησε εναντίον του δικαστική λειτουργός του ίδιου Πρωτοδικείου για κείμενα που αυτός ανάρτησε στο Facebook και την είχε αναφέρει ονομαστικά, ασκώντας κριτική για το δικαιοδοτικό της έργο.
Με την αγωγή της, η δικαστική λειτουργός ζητούσε μεταξύ άλλων να αφαιρεθούν οι επίδικες αναρτήσεις και να της καταβληθούν 50.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης.
Η απόφαση ελήφθη κατά πλειοψηφία και απέρριψε την αγωγή της δικαστικής λειτουργού. Η αγωγή κηρύχθηκε εν μέρει απαράδεκτη λόγω μη επίδοσης του εξωδίκου του Ν.4356/2015 για το ένα από τα επίδικα κείμενα και αβάσιμη ως προς την υποχρέωση παράλειψης στο μέλλον λόγω έλλειψης βάσιμης απειλής και πραγματικού κινδύνου επικείμενης προσβολής της προσωπικότητας. Το πιο ενδιαφέρον όμως στοιχείο της απόφασης είναι η αοριστία της αγωγής της δικαστικής λειτουργού ως προς το κεφάλαιο που εκθέτει τα πραγματικά περιστατικά που συγκροτούν την ηθική βλάβη της. Συγκεκριμένα, αναγράφει η απόφαση επ' αυτού:
"πάσχει αοριστία, καθόσον, αν και κατά τα μνημονευόμενα στη με αριθμό ΙΙ σκέψη της παρούσας, για το ορισμένο της αγωγής αποκατάστασης της ηθικής βλάβης του προσβληθέντος από δημοσίευμα ή ανάρτηση στην προσωπικότητά του απαιτείται να εκτίθενται οι όροι βάσει των οποίων δύναται να προσδιορισθεί το ανάλογο / εύλογο ύψος της διωκόμενης χρηματικής ικανοποίησης, μεταξύ δε εκείνων περιλαμβάνονται και οι επιπτώσεις του δημοσιεύματος ή της ανάρτησης στον αδικηθέντα, καθώς και στο οικογενειακό, κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον του, εν προκειμένω στο δικόγραφο της αγωγής, ενώ γίνεται μνεία στους λοιπούς προσδιοριστικούς όρους του ανάλογου / εύλογου ύψους της ανωτέρω ικανοποίησης, δεν γίνεται οποιαδήποτε αναφορά - ούτε έστω και με την μορφή της απλής επανάληψης της σχετικής διατύπωσης του νόμου - στις ανωτέρω επιπτώσεις, αντιθέτως δε η ενάγουσα εκθέτει ότι έως και σήμερα δεν έχει καθ' οιονδήποτε τρόπο θιγεί στο επαγγελματικό της περιβάλλον".
Υπήρξε όμως και μειοψηφία από την εισηγήτρια Πρωτοδίκη, κατά την οποία δεν συνέτρεξε ο λόγος απαραδέκτου για την μη επίδοση εξωδίκου για το ένα από τα επίδικα κείμενα καθώς κατά την κρίση αυτή η δεύτερη ανάρτηση "αναφέρεται στο περιεχόμενο της πρώτης και δεν περιλαμβάνει νέα περιστατικά ή χαρακτηρισμούς". Περαιτέρω, η μειοψηφική άποψη αναφέρει ότι "δεν απαιτείται να εκτίθενται στο δικόγραφο της αγωγής με την οποία ζητείται χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, τα προσδιοριστικά εκείνα στοιχεία, βάσει των οποίων θα καθορισθεί το ύψος αυτής, συνεπώς, το ένδικο αίτημα χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης είναι ορισμένο" και παραπεμπει σε αρεοπαγητική νομολογία ετών 2003-2015. Έκρινε επίσης η μειοψηφική γνώμη ότι υπάρχει επίκληση συγκεκριμένων περιστατικών στο δικόγραφο για την στοιχειοθέτηση του πραγματικού κινδύνου και βάσιμης απειλής, λόγω της άρνησης του εναγομένου να αναρτήσει το εξώδικο και ανάρτησε κείμενο.
Η απόφαση είναι σημαντική όχι μόνο γιατί απερρίφθη η αγωγή μιας δικαστή από συναδέλφους της δικαστές, αλλά και γιατί στην καρδιά της αιτιολογίας της βρίσκεται η νέα διάταξη του άρθρου 37 του Ν.4356/2015 που αφορά το ορισμένο της ηθικής βλάβης. Ως πληρεξούσιος εναγομένων για προσβολή προσωπικότητας δια του τύπου (αλλά και ως πληρεξούσιος εναγόντων) πάντοτε τονίζω στο πλαίσιο των καθηκόντων μου την υποχρέωση τήρησης της νέας διάταξης που αφορά την ηθική βλάβη. Η διάταξη είναι σαφέστατη:
" Για την κατά το άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα ανάλογη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης του αδικηθέντος από κάποια από τις προβλεπόμενες στην προηγούμενη παράγραφο πράξεις το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη ιδίως:
α) τις επιπτώσεις του δημοσιεύματος στον αδικηθέντα, καθώς και στο οικογενειακό, κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον του,β) το είδος, τη φύση, τη σπουδαιότητα, τη βαρύτητα και την απαξία των γεγονότων, πράξεων ή χαρακτηρισμών που του αποδόθηκαν με το δημοσίευμα,
γ) το είδος της προσβολής, που υπέστη,
δ) την ένταση του πταίσματος του εναγομένου,
ε) τις συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, και
στ) την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των διαδίκων.»
Πέμπτη, Ιανουαρίου 07, 2021
Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την ταυτότητα φύλου
Μία διεμφυλική (trans) γυναίκα εκπροσωπεί το γραφείο μας, στην προσφυγή που καταθέσαμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ο λόγος είναι η υπέρμετρη καθυστέρηση για την νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου της από το Ειρηνοδικείο Αθηνών. Συγκεκριμένα, το Ειρηνοδικείο χρειάστηκε σχεδόν δύο χρόνια (21 μήνες) για να εκδώσει απόφαση με την οποία τελικά και αναγνωρίστηκε ότι είναι γυναίκα και της αποδόθηκε το όνομα που επιθυμούσε.
H υποχρεωτική σίτιση κατά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
H υποχρεωτική σίτιση ενός απεργού πείνας δεν είναι εξ ορισμού καταδικασμένη πρακτική ως βασανιστήριο: το κριτήριο είναι κατά πόσον τεκμηρι...
