Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 22, 2014

Συμπαραστάτες, παντού!

Τώρα που αρχίζει η νέα περίοδος στην τοπική αυτοδιοίκηση, είναι η στιγμή που θα δώσουν τα πρώτα δείγματα γραφής οι νέες διοικήσεις. Όσοι αιρετοί μιλούν για διαφάνεια, χρηστή διοίκηση, καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και λογοδοσία, θα φανεί αν το πιστεύουν έμπρακτα, εκλέγοντας Συμπαραστάτες του Δημότη και της Επιχείρησης και Περιφερειακούς Συμπαραστάτες του Πολίτη και της Επιχείρησης.

Η διαδικασία αρχίζει με την προκήρυξη της θέσης από τον Δήμαρχο στην ιστοσελίδα του Δήμου, (για την Περιφέρεια αρκεί η ανακοίνωση μιας πρόσκλησης υποβολής υποψηφιοτήτων), αλλά προκειμένου να είναι γόνιμη θα πρέπει να έχουν προηγηθεί οι σχετικές πολιτικές διεργασίες για τον σχηματισμό της ευρείας πλειοψηφίας των 2/3 του συμβουλίου. 

Κατά την προηγούμενη περίοδο εφαρμογής του "Καλλικράτη", Συμπαραστάτες εκλέχθηκαν σε τριάντα (30) Δήμους και σε πέντε (5) Περιφέρειες. Κατά την διάρκεια της δημοτικής περιόδου παραιτήθηκαν από την θέση τους οι μισοί Συμπαραστάτες και μείναμε έως τις 31/8 που έληξε η θητεία μας μόλις δεκαπέντε (15). Από τους περιφερειακούς Συμπαραστάτες παραιτήθηκε ένας (1) κι έμειναν τέσσερις (4). Επίσης η Περιφέρεια Κρήτης είχε εκλέξει έναν έκτο Περιφερειακό Συμπαραστάτη, αλλά η ψηφοφορία ακυρώθηκε για τυπικό λόγο από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση. 

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο θεσμός απέτυχε. Αντιθέτως, όπου λειτούργησε με σωστή υποδομή και υποστήριξη, οι πολίτες γνώρισαν την δυνατότητα της εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών τους, καθώς και τα όρια των δικαιωμάτων που μπορούν να ασκήσουν. Δηλαδή η λειτουργία του Συμπαραστράτη είναι διττή: από την μία πλευρά να διευκολύνει στην πρακτική ενάσκηση των δικαιωμάτων των πολιτών και από την άλλη πλευρά να τους εξηγεί μέχρι που φτάνουν τα δικαιώματά τους αυτά, δηλαδή ουσιαστικά μέχρι που μπορεί να τους βοηθήσει ο Δήμος. 

Ένα κλασικό δίλημμα της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι αν θα κάτσει στ' αυγά της και θα περιοριστεί στις στενές αρμοδιότητές της, ή εάν θα ενδιαφερθεί πιο ουσιαστικά και πιο πολιτικά, να κινητοποιήσει και αλλους φορείς που είναι συναρμόδιοι ή αποκλειστικά αρμόδιοι σε θέματα που αφορούν την ποιότητα ζωής των πολιτών (την αστυνομία, τα υπουργεία, την βουλή κλπ). Είμαι υπέρ της δεύτερης θέσης, αλλά πάντα μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας. Ως Συμπαραστάτης τήρησα αυστηρά το πεδίο εφαρμογής της αρμοδιότητας, χωρίς ποτέ όμως να παραλείψω να διαβιβάσω έστω (όπως κι ο νόμος ορίζει) αιτήματα πολιτών που αφορούσαν τελικά δομές εκτός δήμου. Και πολλές φορές αυτές οι εξωδημοτικές αρχές επιλήφθηκαν κι έλυσαν προβλήματα - ιδίως η Ελληνική Αστυνομία. Ένας Δήμος που διεκδικεί την ευημερία των πολιτών, πρέπει να λειτουργεί ως πλατφόρμα για την ενάσκηση όλων των δικαιωμάτων τους απέναντι στην δημόσια εξουσία.

Αυτή η διττή λειτουργία του Συμπαραστάτη είναι κομβική για την ανάδειξη του Δήμου (ή της Περιφέρειας) σε κεντρικό θεσμό επίλυσης προβλημάτων ακόμη και πέραν της στενής εμβέλειας των αυτοδιοικητικών αρμοδιοτήτων. Η ανάδειξη Συμπαραστάτη υλοποιεί την πολιτική απόφαση των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων να αναβαθμίσουν την ίδια την λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης με την παροχή πρόσθετων υπηρεσιών που ενισχύουν τη θέση του πολίτη, αλλά και την θέση του Δήμου και της Περιφέρειας μέσα στο διοικητικό σύστημα της Χώρας.

Την Τετάρτη μαζί με τον συνάδελφό μου κ. Χρήστο Βασματζίδη, επί 3,5 χρόνια Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης του Δήμου Αλεξανδρούπολης, θα επισκεφθούμε την Δράμα, ύστερα από πρόσκληση μιας δημοτικής παράταξης της περιοχής που έχει στόχο να αναδείξει την αναγκαιότητα της εκλογής Συμπαραστάτη σε μια πόλη που ο θεσμός δεν έχει ακόμη εισαχθεί. Μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, έχω γίνει αποδέκτης πολλών αντίστοιχων προτάσεων για ομιλίες και εισηγήσεις (ακόμη και σε θεσμικά όργανα του Δήμου Αθηναίων, στον οποίο είχα την τιμή να υπηρετήσω τα τελευταία δύο χρόνια). Το ενδιαφέρον υπάρχει ιδίως σε νησιωτικούς Δήμους, σε μικρότερους Δήμους, καθώς και σε μεγαλύτερους Δήμους που δεν είχαν μέχρι τώρα ακόμη την σχετική θεσμική εμπειρία. Μέχρι στιγμής η θέση έχει προκηρυχθεί από τους Δημάρχους Αλεξανδρούπολης, Ραφήνας - Πικερμίου (όπου και εξελέγη την περασμένη εβδομάδα ο πρώτος Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης της περιόδου 2014 - 2019), Νέας Προποντίδας και Σπάτων - Αρτέμιδος. Αναμένεται η προκήρυξη και στους υπόλοιπους Δήμους άνω των 20.000 κατοίκων καθώς και σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας. 

Προκειμένου να επιβοηθηθούν οι νέοι Συμπαραστάτες, αλλά και να ενημερωθούν οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης για την ουσιαστική λειτουργία του θεσμού, έχουμε δημοσιεύσει ένα Εγχειρίδιο Συμπαραστάτη, στο οποίο συγκεντρώθηκε η προϋπάρχουσα εμπειρία από την δουλειά των Συμπαραστατών σε όλη τη χώρα (με έμφαση στις μεθόδους που ακολουθήθηκαν στον Δήμο Αθηναίων). 

Το Δίκτυο Συμπαραστατών που ιδρύσαμε οι εν ενεργεία ΣτΔΕ και ΠΣτΠΕ το 2012 πρόσφατα εξεδωσε και ένα ψήφισμα με το οποίο καλούμε τις νέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές να προκηρύξουν την θέση και να αναδείξουν Συμπαραστάτες, παντού. Ενόψει μάλιστα της αξιολόγησης της τοπικής αυτοδιοίκησης από το Συμβούλιο της Ευρώπης και της δημοσίευσης της σχετικής έκθεσης μέσα στο 2015, αποτελεί κριτήριο διαφάνειας και συμμόρφωσης ενός Δήμου προς τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εξετάζει το Συμβούλιο της Ευρώπης το κατά πόσον έχει εκλέξει Συμπαραστάτη. Μέσα από την σελίδα του Δικτύου Συμπαραστατών στο facebook παρακολουθούμε και σχολιάζουμε τις σχετικές διαδικασίες σε όλη την Χώρα. 

Τώρα πρέπει και οι πολίτες να διεκδικήσουν από τους τοπικούς άρχοντες, να προασπιστούν έμπρακτα τα δικαιώματά τους, κινώντας αυτή τη διαδικασία.


Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 01, 2014

Ένας θεσμός στο πλευρό των δημοτών κι επιχειρήσεων

Συνέντευξη στο "ΒΗagazino" (24.8.2014) και στην κ. Κ.Καλού.

Δημοσιογράφος:Πώς αντέδρασαν οι πολίτες στη δημιουργία του θεσμού; 

Βασίλης Σωτηρόπουλος:«Οι πολίτες συχνά θεωρούν ότι μπορούμε να επιληφθούμε κάθε προβλήματος της Αθήνας, ενώ εμείς είμαστε αρμόδιοι μόνο για τις δημοτικές υπηρεσίες. Κατά τους πρώτους μήνες λειτουργίας του θεσμού, ήρθε στα γραφεία μας μια κυρία με ένα γλυκό που είχε αγοράσει και, αφού διαπίστωσε ότι δεν ήταν καλό, θέλησε να παραπονεθεί στον Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης. Εξηγήσαμε, όπως σε κάθε τέτοια περίπτωση, ότι για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές αρμόδιος είναι ο Συνήγορος του Καταναλωτή και της δώσαμε πληροφορίες για να απευθυνθεί εκεί».

Δημοσιογράφος: Τι προσφέρει ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης στις μέρες μας;

Β.Σ.:«Ζούμε σε μια εποχή που η ίδια η έννοια του πολίτη έχει μεταβληθεί σημαντικά. Η σχέση των δημοτών με τον δήμο δεν περιορίζεται πλέον στην ψήφο. Οι πολίτες διεκδικούν ενεργό ρόλο στις δημοτικές υποθέσεις, υποβάλλουν αιτήματα που μπορεί να μην αφορούν μόνο τα ατομικά τους συμφέροντα και διατυπώνουν δημοσίως τις απόψεις τους στο Διαδίκτυο. Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης προσφέρει τη δυνατότητα της εξωδικαστικής επίλυσης των προβλημάτων με τον δήμο, μέσω μιας νέας διαδικασίας: της δημοτικής διαμεσολάβησης. Ετσι, οι άμεσα θιγόμενοι πολίτες και οι επιχειρήσεις δεν χρειάζεται πια να προσφεύγουν απευθείας στα δικαστήρια ή να ζητούν πολιτικές χάρες για να λύνουν τα προβλήματά τους με τις δημοτικές υπηρεσίες».

Δημοσιογράφος: Ποια η σχέση του θεσμού με τις δημοτικές αρχές;

Β.Σ.«Υπάρχουν δήμαρχοι που έχουν εκφραστεί αρνητικά για τον θεσμό. Θυμάμαι έναν δήμαρχο να λέει ότι ο Συμπαραστάτης δεν τον έχει βοηθήσει ιδιαίτερα. Δεν είναι, όμως, μόνο θέμα προσώπου, αλλά και θέμα αρμοδιοτήτων και πόρων: οι περισσότεροι Συμπαραστάτες παλεύουν ολομόναχοι».

Δημοσιογράφος: Βλέπετε πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα ως Συμπαραστάτης;

Β.Σ. «Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι κάποιος θα ασχοληθεί υποχρεωτικά και με ανεξάρτητη ματιά με την υπόθεση του κάθε πολίτη ή της επιχείρησης που θα υποβάλει καταγγελία. Αυτό δεν είναι καθόλου αυτονόητο: οι δήμοι έχουν σειρά διοικητικών οργάνων και επιτροπών που εστιάζουν σε γενικές υποθέσεις οι οποίες αφορούν τη λειτουργία της πόλης ή αναπαράγουν προκαθορισμένες πρακτικές, χωρίς να εξετάζουν πάντα την ιδιαιτερότητα της κάθε υπόθεσης. Οι Συμπαραστάτες είμαστε υποχρεωμένοι να εξετάζουμε ενδελεχώς κάθε περίπτωση προτείνοντας λύσεις που δεν είναι συνηθισμένες ή αρεστές.

Το κλασικό μειονέκτημα που προσάπτουν στον θεσμό είναι ότι η διαμεσολάβηση δεν είναι τυπικά δεσμευτική. Αυτό, όμως, δεν ισχύει όταν η έρευνα του Συμπαραστάτη αναδεικνύει νομικές παραβάσεις: όταν η κακοδιοίκηση αφορά την παράβαση του νόμου, τότε παράγεται η ιδιότυπη δέσμευση της διαμεσολάβησης, η οποία απορρέει από τις ίδιες τις διατάξεις που έχουν τυχόν παραβιαστεί. Αρα, μπορεί τυπικά να μη δεσμεύονται οι υπηρεσίες, ουσιαστικά, όμως, δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς».

Δημοσιογράφος: Στην εποχή του Διαδικτύου η «τεχνολογία των θεσμών» αντικατοπτρίζει το πόσο προηγμένη είναι η κοινωνία;

Β.Σ.«Υπάρχει πράγματι μια "μηχανική", θα έλεγα μια "φυσική" των θεσμών που καλεί τους πολίτες, αλλά και τους δημόσιους φορείς, να την ανακαλύψουμε και να την αναδιαμορφώσουμε. Οι θεσμοί δεν είναι αυταξία και η "τεχνολογία" τους δεν είναι μια στατική κατάσταση, αλλά βρίσκεται σε μια συνεχή εξέλιξη, όπως και το ίδιο το πολίτευμα. Η Μεταπολίτευση δεν είναι το νοητό δευτερόλεπτο της μετάβασης στη Δημοκρατία και υπάρχουν κοινωνικές ομάδες που δεν έχουν ακόμη πλήρη αστικά δικαιώματα στην Ελλάδα. Δείτε, για παράδειγμα, πόσο έχει καθυστερήσει η θεσμοθέτηση ενός απλού συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια, παρά την καταδίκη της χώρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, και παρότι υπάρχει ευρύτατη συναίνεση σε πολιτικούς χώρους, αλλά και στην κοινωνία, για την ψήφιση του νόμου».

Δημοσιογράφος: Ποια είναι η γνώμη σας για τα μπλογκ;

Β.Σ. «Να μια μεγάλη αλλαγή που συνετέλεσε στην εξέλιξη της έννοιας του πολίτη στην εποχή μας. Η μεγάλη "έκρηξη" των μπλογκ στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας έδωσε λόγο και βήμα σε απόψεις που ποτέ δεν θα φιλοξενούνταν στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Γράφω στο Ε-Lawyer από το 2005 και τελικά η απόφαση να μιλήσω για τα νομικά σε ένα ανοιχτό διαδικτυακό ακροατήριο που δεν είχε επαφή με το αντικείμενο φάνηκε ότι αφορούσε περισσότερους πολίτες από όσους είχα φανταστεί. Είμαι υπέρ των μπλογκ και των μπλόγκερ, παρά τις στρεβλώσεις και τις παιδικές ασθένειες που παρουσίασαν τα περασμένα χρόνια, επειδή αποδείχθηκε ότι σε πολλές περιστάσεις συνέβαλαν στη διαφάνεια της δημόσιας διοίκησης, στην πολυφωνία, καθώς και στην καταγραφή αυτού που λέμε κοινή γνώμη, πέρα από αριθμούς και στατιστικές δημοσκοπήσεων. Είναι μια μορφή "συλλογικής ευφυΐας" την οποία ουδείς πια έχει την πολυτέλεια να περιφρονεί».

Δημοσιογράφος: Σε ποια από τα social media διατηρείτε λογαριασμό;

Β.Σ.«Είμαι χρήστης πολλών μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Εχω προσωπικούς λογαριασμούς σε Facebook, Τwitter, ΥouΤube, αλλά παράλληλα υπάρχουν και οι αντίστοιχοι "θεσμικοί" λογαριασμοί για τον Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης. Στο Facebook υπάρχει ανταπόκριση από το κοινό του Διαδικτύου και το θεωρώ απαραίτητο εργαλείο για την προβολή του θεσμού και την επικοινωνία των πολιτών μαζί μας».

Δημοσιογράφος: Αν γυρίζατε τον χρόνο πίσω, θα αλλάζατε κάτι;

Β.Σ.«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έγιναν λάθη, τα οποία αφορούν κυρίως την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων: δεν αρκεί να "φωνάζεις", πρέπει και να πείθεις. Στην τελευταία ετήσια έκθεση (2013) καταγράφεται ποσοστό 71,05% θετικής έκβασης για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, ενώ εξακολουθώ να πιστεύω ότι μπορούσαμε να έχουμε αγγίξει το 100%. Πρέπει, όμως, να βλέπουμε πάντοτε μπροστά».

Δημοσιογράφος: Εχετε την πρόθεση να υποβάλετε εκ νέου υποψηφιότητα για την ίδια θέση;

Β.Σ.«Η σχέση μου με τον θεσμό δεν είναι περιστασιακή και θα τεθώ στην κρίση του νέου Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων όταν δημοσιευθεί η σχετική προκήρυξη. Ελπίζοντας η διαδικασία να μην καθυστερήσει, για να διασφαλιστεί η συνέχεια της λειτουργίας της υπηρεσίας».

Δημοσιογράφος: Ποιες είναι οι πρωτοβουλίες που θα θέλατε να αναλάβετε στο μέλλον;

Β.Σ. «Στην επόμενη πενταετία, ζητούμενο είναι η μεγαλύτερη συνεργασία του Συμπαραστάτη με τις επτά Δημοτικές Κοινότητες του Δήμου Αθηναίων, με συχνότερη παρουσία και συμμετοχή στα συμβούλιά τους. Σε αυτό θα μας βοηθήσουν, όμως, και οι νομοθετικές αλλαγές τις οποίες έχουμε εισηγηθεί και ελπίζουμε να ψηφιστούν από το Κοινοβούλιο».

Δημοσιογράφος: Ποια είναι η γνώμη σας για την Αθήνα;

Β.Σ. «Υπάρχουν πολλές Αθήνες και το στοίχημα για τον δήμο είναι να τις φροντίζει όλες, χωρίς να ξεχνάει κάποια. Ετσι και ο Συμπαραστάτης οφείλει να είναι κοντά σε κάθε δημότη και σε κάθε επιχείρηση, είτε του κέντρου της πόλης - το οποίο αγαπώ πολύ ως κάτοικος και ο ίδιος - είτε των συνόρων της, που συνήθως έχουν τα περισσότερα προβλήματα. Αυτό είναι που μου αρέσει στην πόλη: το τεράστιο απόθεμα ανθρώπινου δυναμικού το οποίο, όταν ενεργοποιείται, μπορεί να προσφέρει σχεδόν τα πάντα».

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...