Παρασκευή, Νοεμβρίου 04, 2005

Ελευθερία έκφρασης και όρια: εγχειρίδιο για bloggers.

Σε αυτό το post θα περιγράψω τι περιλαμβάνει η περίφημη ελευθερία του λόγου και ποια είναι τα όριά της, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους. Θα είμαι τηλεγραφικός (όσο μπορώ…) για να χρησιμοποιήσετε τον κατάλογο αυτό σαν μια check list, όταν ετοιμάζεστε να δημοσιεύσετε ένα κείμενο αλλά έχετε αμφιβολίες για το κατά πόσο είστε κατοχυρωμένοι.

1. Η ελευθερία της έκφρασης.

Α. «Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Κράτους.» Πρόκειται για το άρθρο 14§1 του Συντάγματος, που κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης σε εσωτερικό συνταγματικό επίπεδο.
Β. «1. Everyone has the right to freedom of expression. This right shall include freedom to hold opinions and to receive and impart information and ideas without interference by public authority and regardless of frontiers. This article shall not prevent States from requiring the licensing of broadcasting, television or cinema enterprises.
2. The exercise of these freedoms, since it carries with it duties and responsibilities, may be subject to such formalities, conditions, restrictions or penalties as are prescribed by law and are necessary in a democratic society, in the interests of national security, territorial integrity or public safety, for the prevention of disorder or crime, for the protection of health or morals, for the protection of the reputation or the rights of others, for preventing the disclosure of information received in confidence, or for maintaining the authority and impartiality of the judiciary.»
Πρόκειται για το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ, ν.δ. 53/1974), που κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι τυχόν παραβιάσεις αυτού του άρθρου από ευρωπαϊκά κράτη δικάζονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Στρασβούργο).
Γ. “1. Everyone shall have the right to hold opinions without interference.
2. Everyone shall have the right to freedom of expression; this rig
ht shall include freedom to seek, receive and impart information and ideas of all kinds, regardless of frontiers, either orally, in writing or in print, in the form of art, or through any other media of his choice.
3. The exercise of the rights provided for in paragraph 2 of this article carries with it special duties and responsibilities. It may therefore be subject to certain restrictions, but these shall only be such as are provided by law and are necessary:
(a)
For respect of the rights or reputations of others;
(b) For the protection of national security or of public order (ordre public), or of public health or mοrals.”

Πρόκειται για το άρθρο 19 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, το οποίο κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης σε διεθνές επίπεδο. Το Σύμφωνο έχει δεσμεύει διεθνώς και την Ελλάδα (Ν.2462/1997).

2. Το δικαίωμα στην πληροφόρηση.

Επειδή προϋπόθεση για να εκφραζόμαστε (output) είναι να έχουμε πρόσβαση στην πληροφορία (input), το Σύνταγμα κατοχυρώνει και το δικαίωμα στην πληροφόρηση:

"1. Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει.Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων καισυμφερόντων τρίτων.
2. Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Ηδιευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνταιηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τουςαποτελεί υποχρέωση του Κράτους, τηρουμένων πάντοτε των εγγυήσεων τωνάρθρων 9, 9Α και 19".

Πρόκειται για το άρθρο 5Α που προστέθηκε με την συνταγματική αναθεώρηση του 2001.

3. Τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης και πληροφόρησης.

Όπως παρατηρούμε, τα δικαιώματα αυτά δεν είναι απεριόριστα, αλλά οι ίδιες οι διατυπώσεις των συνταγματικών και διεθνών κειμένων αναφέρονται σε περιορισμούς που προέρχονται είτε από τα ίδια τα κείμενα, είτε από τους κοινούς νόμους.
Οι περιορισμοί αυτοί συνδέονται και με κυρώσεις που μπορούν να επιβληθούν σε όποιον ασκεί τα δικαιώματά του πέραν από τα συνταγματικά όρια. Οι περιορισμοί αυτοί διακρίνονται σε δύο γενικότατες κατηγορίες που ομαδοποιούνται γύρω από α) ατομικά συμφέροντα και β) δημόσια συμφέροντα.

Α. Περιορισμοί για χάρη της προστασίας ιδιωτικών συμφερόντων.

1. Προστασία της προσωπικότητας, της τιμής, της υπόληψης, της ιδιωτικής ζωής, του απορρήτου της επικοινωνίας και των προσωπικών δεδομένων.

Η προστασία της προσωπικότητας κατοχυρώνεται παραδοσιακά από τον Αστικό Κώδικα:
«Όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του έχει δικαίωμα νααπαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Αν ηπροσβολή αναφέρεται στην προσωπικότητα προσώπου που έχει πεθάνει, τοδικαίωμα αυτό έχουν ο σύζυγος, οι κατιόντες, οι ανιόντες, οι αδελφοίκαι οι κληρονόμοι του από διαθήκη.Αξίωση αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεναποκλείεται.» (Άρθρο 57).
Η έννοια της προσωπικότητας είναι ευρύτατη και περιλαμβάνει την εικόνα του προσώπου, τις ιδιότητές του, τις δραστηριότητές του. Το πότε «προσβάλλεται» η προσωπικότητα ενός ατόμου πρέπει να κρίνεται με βάση κάθε συγκεκριμένη περίπτωση πιθανής προσβολής. Κατά κανόνα, όμως, για να έχουμε μια τέτοια προσβολή, λαμβάνονται υπόψη και οι διατυπώσεις του Ποινικού Κώδικα, ιδίως οι περιπτώσεις της απλής ή της συκοφαντικής δυσφήμησης και της εξύβρισης:

«Όποιος με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψή του τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών ή με χρηματική ποινή. Η χρηματική ποινή μπορεί να επιβληθεί και μαζί με την ποινή της φυλάκισης.» (Απλή δυσφήμηση, άρθρο 362)

-CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΔΙΑΔΩΣΑΤΕ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΛΑΨΕΙ ΤΗΝ ΤΙΜΗ Ή ΤΗΝ ΥΠΟΛΗΨΗ ΚΑΠΟΙΟΥ ΑΛΛΟΥ?

«Αν στην περίπτωση του άρθρου 362, το γεγονός είναι ψευδές και ο υπαίτιος γνώριζε ότι αυτό είναι ψευδές τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών.Μαζί με τη φυλάκιση μπορεί να επιβληθεί και χρηματική ποινή. Μπορεί επίσης ναεπιβληθεί και στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων κατά το άρθρο 63.» (Συκοφαντική δυσφήμηση, άρθρο 363).

-CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΔΙΑΔΩΣΑΤΕ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ ΣΑΣ ΨΕΥΔΕΣ ΚΑΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΛΑΨΕΙ ΤΗΝ ΤΙΜΗ Η ΤΗΝ ΥΠΟΛΗΨΗ ΚΑΠΟΙΟΥ ΑΛΛΟΥ?

«Οποιος, εκτός από τις περιπτώσεις της δυσφήμησης (άρθρα 362 και363), προσβάλλει την τιμή άλλου με λόγο ή με έργο ή με οποιονδήποτεάλλο τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή με χρηματικήποινή. Η χρηματική ποινή μπορεί να επιβληθεί και μαζί με την ποινή τη φυλάκισης.» (Εξύβριση, άρθρο 361)

-CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΠΡΟΣΒΑΛΛΑΤΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΑΛΛΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΥΒΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ Ή ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ;

Βεβαίως, αυτές οι τρεις διατάξεις από μόνες τους παρουσιάζουν αοριστία και ακαμψία που δυσχερώς θα συμβιβαζόταν με το συνταγματικό δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης (και κριτικής σε πρόσωπα). Για αυτό ο Ποινικός Κώδικας προβλέπει ότι:

1. Οταν η προσβολή της τιμής στην εξύβριση δεν είναι ιδιαίτερα βαριά, αν ληφθούν υπόψη οι περιστάσεις και το πρόσωπο του ατόμου που προσβλήθηκε, ο υπαίτιος τιμωρείται με κράτηση ή με πρόστιμο (άρθρο 361§2) .

- CHECK LIST: ΑΝ ΑΠΑΝΤΗΣΑΤΕ ΝΑΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, Η ΠΡΑΞΗ ΣΑΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΘΕΩΡΗΘΕΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΒΑΡΙΑ;

2. Ο υπαίτιος της εξύβρισης είναι δυνατό να απαλλαγεί από κάθε ποινή αν παρασύρθηκε στην πράξη από δικαιολογημένη αγανάκτηση εξαιτίας μιας αμέσως προηγούμενης πράξης που τέλεσε ο παθών εναντίον του ήενώπιόν του και που ήταν ιδιαίτερα σκληρή ή βάναυση.(άρθρο 361§3).

-CHECK LIST: ΑΝ ΑΠΑΝΤΗΣΑΤΕ ΝΑΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, Η ΠΡΑΞΗ ΣΑΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΘΕΩΡΗΘΕΙ ΑΠΡΟΚΛΗΤΗ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΑΜΕΣΗ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΑΦΟΡΜΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΛΟ;

3. Δεν αποτελούν άδικη πράξη: α) οι δυσμενείς κρίσεις για επιστημονικές, καλλιτεχνικές ή επαγγελματικές εργασίες, β) οι δυσμενείς εκφράσεις που περιέχονται σε έγγραφο δημόσιας αρχής για αντικείμενα που ανάγονται στον κύκλο της υπηρεσίας της, καθώς και γ) οι εκδηλώσεις που γίνονται για την εκτέλεσηνόμιμων καθηκόντων, την άσκηση νόμιμης εξουσίας ή για τη διαφύλαξη (προστασία) δικαιώματος ή από άλλο δικαιολογημένο ενδιαφέρον ή δ) σε ανάλογες περιπτώσεις. Συνιστούν όμως άδικη πράξη, οι παραπάνω κρίσεις και εκδηλώσεις όταν περιέχουν τα στοιχεία της συκοφαντικής δυσφήμησης καθώς και όταν από τον τρόπο της εκδήλωσης ή από τις περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε η πράξη προκύπτει σκοπός εξύβρισης. (άρθρο 367).
-CHECK LIST: AN AΠΑΝΤΗΣΑΤΕ ΝΑΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, Η ΠΡΑΞΗ ΣΑΣ ΘΑ ΗΤΑΝ ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΗ ΑΚΟΜΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΜΙΑΣ, ΚΑΤΑ Τ΄ ΑΛΛΑ ΘΕΜΙΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΑΣ, ΟΠΩΣ Π.Χ. Η ΚΡΙΤΙΚΗ;

Αυτά όσον αφορά την προσβολή της προσωπικότητας, νοούμενη ως αδίκημα κατά της τιμής και της υπόληψης.

Προσβολή της προσωπικότητας υπάρχει όμως και όταν η διάδοση μιας πληροφορίας παραβιάζει την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή κάποιου προσώπου. Συγκεκριμένα, το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει στο άρθρο 9§1:

"Η κατοικία του καθενός είναι άσυλο. Η ιδιωτική και οικογενειακή ζωήτου ατόμου είναι απαραβίαστη. Καμία έρευνα δε γίνεται σε κατοικία, παράμόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος και πάντοτε με την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας."

Ταυτόχρονα, το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ κατοχυρώνει τον σεβασμό του ιδιωτικού και οικογενειακού βίου, της κατοικίας και της ανταπόκρισης (επικοινωνίας).
«1. Everyone has the right to respect for his private and family life, his home and his correspondence.
2.There shall be no interference by a public authority with the exercise of this right except such as is in accordance with the law and is necessary in a democratic society in the interests of national security, public safety or the economic well-being of the country, for the prevention of disorder or crime, for the protection of health or morals, or for the protection of the rights and freedoms of others.”

CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΔΙΑΔΙΔΕΤΕ ΜΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗ Ή ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΠΡΟΣΩΠΟΥ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΤΗ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΟΥ; (σ.σ. το ότι μπορεί ο ίδιος να έχει ανακοινώσει δημόσια την πληροφορία δεν σημαίνει ότι έχετε το δικαίωμα να προβείτε σε εκ νέου διάδοσή της).

Το απόρρητο της επικοινωνίας προβλέπεται και από το άρθρο 19§1 του Συντάγματος:

"1. Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ήεπικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο.Νόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων."

CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΔΙΑΔΙΔΕΤΕ ΜΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (Ε-ΜΑΙL, SMS, ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΛΕΞΗ, ΗΧΗΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ, LOG ΑΠΟ CHAT ROOM, PRIVATE MESSAGE κλπ. ) ΚΑΠΟΙΟΥ ΤΡΙΤΟΥ, ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΑΖΙ ΣΑΣ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΤΗ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΔΟΣΗ;

Τέλος, ο κύκλος δικαιωμάτων που δεν πρέπει να παραβιάζονται από την ελεύθερη έκφραση και πρόσβαση στην πληροφορία συμπληρώνεται από το δικαίωμα προστασίας προσωπικών δεδομένων:

"Καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από την συλλογή, επεξεργασία καιχρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων, όπωςνόμος ορίζει. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων διασφαλίζεται απόανεξάρτητη αρχή, που συγκροτείται και λειτουργεί, όπως νόμος ορίζει" (άρθρο 9Α Συντάγματος).

Προσοχή: προσωπικά δεδομένα δεν είναι μόνο όσα σχετίζονται με την αυστηρά ιδιωτική ζωή κάποιου. Αντιθέτως, προσωπικά δεδομένα είναι κάθε πληροφορία που αφορά ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Η διάδοση προσωπικών δεδομένων απαγορεύεται κανονικά, εκτός αν υπάρχουν συγκεκριμένοι όροι (έχω αναφερθεί αναλυτικά στο post για τα δέκα χρόνια προστασίας προσωπικών δεδομένω, βλ. παρακάτω όλες τις σχετικές αρχές)

CHEK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΔΙΑΔΙΔΕΤΕ ΚΑΠΟΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ;

2. Προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας

Πολύ συχνά αναπαράγουμε μέσω των ιστολογίων έργα τέχνης ή επιστήμης, χωρίς να έχουμε σχετική άδεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ο κίνδυνος να διωχθούμε για παραβίαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή των συγγενικών δικαιωμάτων των δικαιούχων.
Ποια είναι τα έργα (φωτογραφίες, κείμενα, εικαστικά έργα κλπ) που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ελεύθερα; Κατ’ αρχήν, τα δικά μας ή όσων έχουμε την άδεια του δημιουργού(αυτονόητο). Επιπλέον, σύμφωνα με το Νόμο 2121/1993 (περί πνευματικής ιδιοκτησίας) : «Η προστασία του παρόντος νόμου δεν εκτείνεται σε επίσημα κείμενα μετα οποία εκφράζεται η άσκηση πολιτειακής αρμοδιότητας και ιδίως σε νομοθετικά, διοικητικά ή δικαστικά κείμενα,καθώς και στις εκφράσεις της λαϊκής παράδοσης, στις ειδήσεις και στα απλά γεγονότα ή στοιχεία

Επομένως αν μια φωτογραφία ή ένα κείμενο αποτελεί απλή αναπαραγωγή μιας είδησης, χωρίς επιπρόσθετη καλλιτεχνική αξία ή άλλη μορφής πρωτοτυπία, νομιμοποιούμαστε να την χρησιμοποιήσουμε στο blog μας.

Επίσης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αποσπάσματα από πνευματική ιδιοκτησία τρίτων, υπό τους όρους του άρθρου 19 του Νόμου:

«Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, ηπαράθεση σύντομων αποσπασμάτων από έργο άλλου νομίμως δημοσιευμένου για την υποστήριξη της γνώμης εκείνου που παραθέτει ή την κριτική της γνώμης του άλλου, εφόσον η παράθεση των αποσπασμάτων αυτών είναι σύμφωνη προς τα χρηστά ήθη και η έκταση των αποσπασμάτων δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό. Η παράθεση του αποσπάσματος πρέπει νασυνοδεύεται από την ένδειξη της πηγής και των ονομάτων του δημιουργούκαι του εκδότη, εφόσον τα ονόματα αυτά εμφανίζονται στην πηγή.»

CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΕΡΓΟ Ή ΜΕΡΟΣ ΕΡΓΟΥ ΣΕ ΕΚΤΑΣΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΟΠΟ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΑΣ Ή ΚΑΤΑΡΓΕΙ ΤΗΝ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Ή ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ ΠΑΡΑΘΕΣΕΙ ΤΗΝ ΕΝΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΗΓΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ;

3. Προστασία των κατατεθέντων σημάτων και logos.

Οι εμπορικές επωνυμίες και τα σήματα φήμης προστατεύονται από την νομοθεσία και η χρήση τους δεν επιτρέπεται για παρόμοιες δραστηριότητες με αυτές για τις οποίες έχουν κατατεθεί («κλάσεις»). Ο σχετικός νόμος είναι ο 2239/1994, ο οποίος μάλιστα βρίσκει μερική αναλογική εφαρμογή και στα domain names. Έτσι πρέπει κάθε φορά να ελέγξει κανείς μήπως η επωνυμία του blog του συμπίπτει με κάποιο προηγούμενο κατοχυρωμένο σήμα.
Έναν πρόχειρο έλεγχο για το αν το domain name σας είναι κατοχυρωμένο από κάποιον ως εμπορικό σήμα μπορείτε να κάνετε στο ακόλουθο site:
http://www.gge.gr/4/search.asp
Αυτό το κεφάλαιο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, γιατί η προστασία του σήματος είναι και ποινική.

-CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΩΣ ΤΙΤΛΟ Η DOMAIN NAME ΤΟΥ BLOG ΣΑΣ ΕΝΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΣΗΜΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΤΕΘΕΙ ΑΠΟ ΑΛΛΟΝ ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ή ΕΙΝΑΙ ΠΑΣΙΓΝΩΣΤΟ ΣΗΜΑ «ΦΗΜΗΣ»;

Β. Περιορισμοί της ελευθερίας έκφρασης για λόγους προστασίας δημοσίου συμφέροντος.

1. Σε αυτήν την κατηγορία περιορισμών εντάσσονται τα λεγόμενα κρατικά απόρρητα, στα οποία μπορεί κάποιος περιστασιακά ή για υπηρεσιακούς λόγους να αποκτήσει κάποια στιγμή πρόσβαση και φυσικά δεσμεύεται να μην αποκαλύψει. Το ίδιο το Σύνταγμα ορίζει μια τέτοια περίπτωση ως λόγο κατάσχεσης εντύπων, αλλά και ο ποινικός κώδικας σε μια σειρά από άρθρα προστατεύει τα εν λόγω κρατικά απόρρητα. Δεν μπαίνω σε λεπτομέρειες, γιατί είναι μικρής πρακτικής σημασίας.
2. Πιο σημαντικό είναι το επαγγελματικό απόρρητο το οποίο ενδεχομένως δεσμεύει κάποιον. Ιατροί, δημόσιοι υπάλληλοι και ελεύθεροι επαγγελματίες συνήθως δεσμεύονται από ειδικές διατάξεις και κώδικες δεοντολογίας για τις πληροφορίες που περιέρχονται σε αυτούς από την ενάσκηση του επαγγέλματός τους και δεσμεύονται να μην αποκαλύπτουν.
3. «Προσβολή της χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας». Και αυτός είναι λόγος που κατά το Σύνταγμα επιτρέπει την κατάσχεση εντύπου. Επίσης υπάρχει ποινικό αδίκημα («κακόβουλη βλασφημία»), το οποίο όμως βρίσκεται στα όρια της συνταγματικότητας, ενόψει της ελευθερίας της έκφρασης. Στην περίπτωση του βιβλίου του Μίμη Ανδρουλάκη μάλιστα, μια τυπική περίπτωση που θα μπορούσε να ενταχθεί σε αυτό το αδίκημα, κρίθηκε από το δικαστήριο ότι καλύπτεται από την συνταγματική ελευθερία της τέχνης (άρθρο 16). Προσοχή, όμως: η ελευθερία της τέχνης, σε αντίθεση με την ελευθερία διάδοσης των στοχασμών, προβλέπεται από το Σύνταγμα χωρίς περιορισμούς…
4. «Άσεμνα δημοσιεύματα που προσβάλλουν ολοφάνερα την δημόσια αιδώ», υπόκεινται σε κατάσχεση, κατά το Σύνταγμα. Ο νόμος περί ασέμνου, μάλιστα, δεν έχει καταργηθεί. Οπότε: προσοχή, γιατί αν δεν κάνετε «τέχνη» , η τύχη σας είναι στην διακριτική ευχέρεια του εισαγγελέα.
5. «Προσβολή του προσώπου του Προέδρου της Δημοκρατίας, εθνικών συμβόλων κλπ κλπ», επίσης σχεδόν απενεργοποιημένες διατάξεις. Σύμφωνα με την νομολογία του Αρείου Πάγου, ακόμα και η δριμεία κριτική κατά δημόσιων προσώπων είναι ανεκτή στο πλαίσιο της ελεύθερης έκφρασης.

Όσο κι αν είναι αμφισβητούμενες αυτές οι διατάξεις που περιορίζουν την ελευθερία της έκφρασης για χάρη του δημόσιου συμφέροντος, πρέπει πάντα να έχει κανείς κατά νου ότι η αντισυνταγματικότητά τους κρίνεται από το δικαστήριο. Δηλαδή πρέπει κανείς να περάσει από μια δικαστική διαδικασία για να αθωωθεί (και αν), γιατί τυπικά οι διατάξεις αποτελούν ισχύον δίκαιο και μόνο ο δικαστής μπορεί να διαγνώσει την αντισυνταγματικότητά τους.

28 σχόλια:

Ανδρέας είπε...

Πολλά ευχαριστώ για αυτό το post, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο. Μπήκε φυσικά στα bookmarks.

Sakis Rizos είπε...

Εύγε! Πολύ χρήσιμο post.

Ανώνυμος είπε...

Έχεις ακουστά το "άναρχο Ίντερνετ";

Beta Blank είπε...

Thanks! Και πάνω που προβληματιζόμουν σχετικά με κάποια ποστ... έχω βέβαια κάποιες αποριούλες ακόμα...

Beta Blank είπε...

Και να ρωτήσω τώρα δηλαδή. Για να σε βάλω λινκ στο μπλογκ μου πρέπει να σου ζητήσω άδεια; Ή απλή αναφορά της πηγής αρκεί;

e-Lawyer είπε...

1. Βεβαίως και έχω ακουστά για το "άναρχο ίντερνετ". Για την ακρίβεια έχω γράψει κι ένα βιβλίο για αυτο, αλλά είναι μυθιστόρημα. Το Internet δεν είναι χώρος εκτός δικαίου. Ορισμένοι που το πίστεψαν αυτό την πάτησαν στο δικαστήριο. Άλλο, βέβαια, το αν θα έ π ρ ε π ε να είναι εκτός ρύθμισης ο κυβερνοχώρος. Μη συγχέουμε το "δέον" με το "ισχύον και το "είναι".
2. Το δικαίωμα να βάλεις ένα λινκ ενός άλλου blog εντάσσεται στην ελευθερία της ενεργητικής πληροφόρησης ("κοιτάξτε, υπάρχει κι αυτο"). Δεν χρειάζεται άδεια. Όριο αυτού του δικαιώματος είναι βέβαια η αντίρρηση του ίδιου του προσώπου στο οποίο αναφέρεται το link (δικαίωμα αντίρρησης, opt-out). Το οποίο πρέπει να γίνεται ανεπιφύλακτα σεβαστό, εκτός αν έχεις να αντιπροτείνεις ένα έννομο συμφέρον υπέρτερο από το δικαίωμα αντίρρησης του άλλου (π.χ. ένα πρόσωπο της επικαιρότητας δύσκολα μπορεί να επιτύχει διαγραφή, γιατί εξ ορισμού προέχει το δικαίωμα ενημέρωσης σε σχέση με τον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό του).

Chaca-Khan είπε...

clap -clap -clap -clap...

Chaca-Khan είπε...

Ισχύει το ότι δεν μπορείς να φωτογραφίζεις αστυνομικούς (μπάτσους) εν ώρα υπηρεσίας λέει?
Επίσης : Μπορείς να φωτογραφίζεις πρόσωπα στο δρόμο κτλ?

e-Lawyer είπε...

Κατ΄ αρχήν δεν επιτρέπεται να φωτογραφίζεις κανέναν. Οι εξαιρέσεις στον κανόνα αυτόν σχετίζονται με την άσκηση δικαιώματος που δεν μπορεί να ικανοποιηθεί με άλλο τρόπο. Αν φωτογραφίσεις πρόσωπα κατά τρόπο που η ταυτότητά τους δεν μπορεί να διαπιστωθεί (π.χ. δεν φαινεται το πρόσωπό τους ή άλλα χαρακτηριστικά που οδηγούν σε αναγνώριση) έχεις μια λύση.

J95 είπε...

Και κάτι ακόμα:

Αν το site φιλοξενείται στο εξωτερικό, ισχύει για τα περιεχόμενά του η τοπική ή η ελληνική νομοθεσία;

Γενικά, έστω ότι ανεβάζω σε server της Αμερικής κάτι παράνομο (με την ελληνική νομοθεσία) από Internet Cafe στην Κρήτη. Θεωρείται ότι το αδίκημα έγινε στην Κρήτη, ή έγινε στην Αμερική οπότε δεν υφίσταται; Δηλαδή πού τελείται η πράξη; Εκεί που κάνεις post ή εκεί που γίνονται uploaded τα δεδομένα;

Γιατί έχω δει τουλάχιστον ένα blog να λέει ότι ως προς τα περιεχόμενά του δεσμεύεται μόνο από τη νομοθεσία της Καλιφόρνια όπου και αυτά φιλοξενούνται και έχω διαβάσει αρκετές φορές ότι μπορείς να κάνεις podcasting σε server της ΕΕ χωρίς να έχεις πληρώσει δικαιώματα για τα τραγούδια λόγω κενών στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.

e-Lawyer είπε...

Θέτεις το τεράστιο θέμα του εδαφικού πεδίου εφαρμογής. Το ποστ είναι προσανατολισμένο στο δίκαιο που ισχύει στην ελληνική επικράτεια.
Το θέμα είναι ότι όταν εμπλέκονται περισσότερες εδαφικές κυριαρχίες (πράγμα που συμβαίνει κατ΄ εξοχή στο ιντερνετ)υπάρχουν άλλοι κανόνες που διευθετούν την ποινική διάσταση και άλλοι την αστική (=αποζημιωτική) και τη διοικητική (αρμοδιότητα αρχών).
Δεύτερον, εξαρτάται από την ίδια την πράξη. Πάντως αν μια πράξη είναι παράνομη στην Ελλάδα και την εκτελεί κάποιος που βρίσκεται στην Ελλάδα (net cafe στην Κρήτη) τελείται στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από το αν τα δεδομένα υποστηρίζονται από αμερικάνικο server.
Τρίτον, το να επιλέξεις το δίκαιο στο οποίο θέλεις να υπαχθείς (π.χ. Καλιφόρνια) επιτρέπεται μόνο σε επίπεδο συμβάσεων, με αμοιβαία συμφωνία. Πέραν αυτού, δεν μπορώ π.χ. εγώ να ανεβάζω πορνογραφία ανηλίκου και να λέω ότι δεσμεύομαι από τη νομοθεσία που ισχύει στη Σελήνη, όπου δεν προστατεύονται οι ανήλικοι. Ακόμη κι αν ο σέρβερ μου είναι στη Σελήνη, τα δεδομένα διέρχονται από την Ελλάδα ως input και για αυτό η επεξεργασία τους διέπεται από το ελληνικό δίκαιο.

Chaca-Khan είπε...

δηλαδή κάτσε ρε e-lawyer.Πώς κάνουν οι δημοσιογράφοι ρεπορτάζ, οι φωτογράφοι τέχνη στο δρόμο και οι σκηνοθέτες ντοκιμαντέρ?

e-Lawyer είπε...

Η ελευθερία της τέχνης καλύπτεται από ευρύτερες εγγυήσεις, όπως είπα και στο ποστ, καθώς προβλέπεται και απο το Σύνταγμα χωρίς επιφυλάξεις υπέρ άλλων δικαιωμάτων. Αυτό δεν σημαίνει ότι η τέχνη είναι νομικά ανεξέλεγκτη, αφού περιορίζεται ούτως ή άλλως με βάσει συνταγματικές αρχές όπως η αναλογικότητα της τυχόν προσβολής άλλου συνταγματικού δικαιώματος (π.χ. δεν μπορείς να κάνεις τέχνη σε προσόψεις ξένων σπιτιών και να αξιώνεις σεβασμό, γιατί προσβάλλεις το δικαίωμα του άλλου στην ιδιοκτησία).
Οι δημοσιογράφοι δεν λειτουργούν πάντοτε νόμιμα, εξάλλου (π.χ. κρυφές κάμερες). Τελευταία βέβαια υπάρχουν και αρκετοί ενήμεροι δημοσιογράφοι που σέβονται τις συνταγματικές ελευθερίες και προστατεύουν τα πρόσωπα που αναγκαστικά αποτελούν μέρος του ρεπορτάζ τους.

Loucretia είπε...

Ας κανω ενα πρακτικο ερωτημα:

Ανεβαζω στο μπλογκ μου φωτογραφιες που βρισκω στο Ιντερνετ, αναλογα με τη θεματολογια των κειμενων μου, ποσο νομικα κατοχυρωμενη ειμαι;
Πρεπει ν' αναφερω την πηγη ή τον δημιουργο της φωτο; κι αν δεν τον ξερω ή δεν εχω στοιχεια;

(κοιτα να δεις, ακομα και για να φτιαξεις μπλογκ σημερα, θες νομικο συμβουλο, το οτι σε εχω στα λινκς μου σημαινει οτι εχω αυτοματη νομικη προστασια;; :-ΡΡΡ)

e-Lawyer είπε...

Χαίρομαι που μου κάνεις αυτήν την ερώτηση. Οι φωτογραφίες που βρίσκονται αναρτημένες στο Internet συχνά καλύπτονται από πνευματική ιδιοκτησία, χωρίς αυτό να αναφέρεται ρητά στον ιστότοπο που τις βρίσκουμε. Έτσι, ενώ κανονικά σύμφωνα και με το άρθρο που έχω βαλει στο ποστ υποχρεούμαστε να αναφέρουμε πηγή και δημιουργό, αυτό καθίσταται πρακτικά ανεφάρμοστο. Εδώ όμως, δεν φταίμε εμείς: όταν κάποιος δημοσιεύει ανώνυμα υλικό του οποίου είναι δικαιούχος, αναλαμβάνει το ρίσκο να γίνει χρήση αυτού του υλικού από τρίτους χωρίς να μνημονευτεί ο ίδιος. Επομένως, δεν έχει επιδείξει την επιμέλειας που είναι αναγκαία για να τύχει σχετικής προστασίας. Γενικότερα, το να ανεβάσεις πνευματική ιδιοκτησία σου στο internet είναι σαν να αφήνεις την πόρτα του σπιτιού σου ορθάνοιχτη όλη τη μέρα: ο κλέφτης δεν νομιμοποιείται, αλλά και συ δεν εξαντλείς το μέτρο της επιμέλειας (για να το πω κομψά).
Το ενδιαφέρον στα blogs είναι ότι η χρήση που γίνεται στις φωτογραφίες δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι προσβάλλει την κανονική εμπορική εκμετάλλευσή τους, αλλά ούτε και να αναζητηθεί από τον ιδιοκτήτη του blog συμμετοχή στα έσοδα, επειδή πολύ απλά, δεν υπάρχουν έσοδα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι κάποιοι Οργανισμοί Συλλογικών Δικαιωμάτων (όπως ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου που έχει κυνηγήσει τους φωτοτυπάδες) δεν μπορούν να επέμβουν. Υπάρχει μια πολύ πρόσφατη δικαστική απόφαση, στην οποία γνωστή εφημερίδα, πάνω σε θέμα για το Star Wars έβαλε φωτογραφία από την ταινία, χωρίς να την έχει αγοράσει κανονικά. Ο ισχυρισμός ότι αυτό έγινε επειδή η εικόνα ήταν σχετική με την είδηση (υπενθυμίζω ότι οι ειδήσεις δεν προστατεύονται ως έργα), απορρίφθηκε από το δικαστήριο. Δηλαδή ακόμα και η αποστολή της εφημερίδας για ενημέρωση του κοινού δεν έπεισε το δικαστή ότι μπορούσε να δημοσιευτεί φωτογραφία χωρίς να πληρωθούν τα δικαιώματα. Συνεπώς, αν κάποιος θέλει να σας κυνηγήσει μπορεί να το κάνει. Ενδεχομένως με ισχνά αποτελέσματα, αφού τα blogs δεν είναι εμπορικά sites. Αλλά μικρές αποζημιώσεις μπορούν να αξιωθούν δικαστηριακά. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει πάντως να προηγείται αίτηση του δικαιούχου προς τον blogger με περιεχόμενο να αφαιρεθεί η εικόνα. Αν ο blogger δεν συμμορφώνεται, ο δικαιούχος έχει κάθε δικαίωμα να κινηθεί δικαστικώς. Αν όμως ξεκινήσει δικαστικά χωρίς προηγούμενη αίτηση στον blogger μπορεί η αγωγή του να απορριφθεί ως καταχρηστική.

Δήμιος είπε...

Πάρα πολύ χρήσιμο το Post και εύγε για την προσπάθεια.
Αυτό που θέλω να ρωτήσω είναι το κατα πόσο αμα δώσεις βήμα σε κάποιον, έστω μέσω των Comments στα Blogs, kai εκείνος αρχίσει να βρύζει κάποιον τρίτο, εσύ μπορείς να κατηγορηθείς για δυσφήμιση. Άμα σβήσω σε εύλογο χρονικό διαστημα το comment, τι γίνετε? Και τι θεωρείτε εύλογο χρονικό διάστημα?
Και πάλι συγχαρητήρια για το Post!

e-Lawyer είπε...

Αν ο θιγόμενος μπορεί να αποδείξει ότι σκόπιμα δεν διαγράφτηκε το σχόλιο, σαφώς και υπάρχει συνέργεια στο αδίκημα.

Ανώνυμος είπε...

συγχαρητήρια για την παράθεση και ανάλυση με απλό σχετικά τρόπο του ισχύοντος νομικού πλαισίου.
Υπάρχει κάτι αντίστοιχο για τη διακίνηση μουσικής μέσω ίντερνετ?
ευχαριστώ

bee είπε...

πολύ χρήσιμο!!! Συγχαρητήρια!!

Και εγώ το έβαλα στα bookmarks μου.

Σας ευχαριστω!!!

Ανώνυμος είπε...

Καλημέρα συνάδελφε e-lawyer και συγχαρητήρια για το πολύ ενδιαφέρον blog! Τα θέματα που αναπτύσσεις απασχολούν και εμένα και σε επαγγελματικό επίπεδο. Ασχολούμαι όμως περισσότερο με σήματα και για το λόγο αυτό έχω να συμβάλλω στην ωραία προσπάθειά σας με τα ακόλουθα: χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή με τα σήματα. Χρήση σήματος σε blog δε γίνετια μόνο όταν το χρησιμοποιείς για όνομα του blog αλλά και εντός αυτού, χωρίς βέβαια άδεια! Επίσης, προσοχή στα σήματα φήμης γιατί προσατεύονται ανεξάρτητα από κίνδυνο σύγχυσης / όμοια προϊόντα / ίδια σραστηριότητα. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται με την χρησιμοποίηση logos η οποία κατ' αρχήν απαγορεύεται. Διαφορετική είναι η κατάσταση αν χρησιμοποιείς το σήμα για ενημερωτικούς σκοπούς ή για διακωμώδηση. Είμαι στη διάθεσή σου για οποιαδήποτε βοήθεια! mkosm@otenet.gr Και πάλι μπράβο!

Ανώνυμος είπε...

λεγομαι στεφανοσ θα ηθελα να ρωτησω θελω να παρω απο ενα site στο internet καποιεσ φωτογραφιεσ αλλα δεν μου εξηγει πουθενα αν μπορω να τησ χρησιμοποιησω για δικο πρωσωπικο σκοπο και δεν αναφερεται πουθενα οτι προφυλασονται.μπορω να τησ εκμεταλευτω για δικο μου σκοπο εφοσον εχω ηδη το δικαιωμα μεσα απο την ελευθερη πληροφορηση να τισ κατεβασω στο pc μου

Ανώνυμος είπε...

Γεια σας. Ενα site ή blog ποια ευθηνη φερει για τα περιεχομενα των συνδεσμων του;
Αν εχει εναν συνδεσμο που αποδειχθει πχ πορνογραφικος.
παει για συνεργεια;
Γιατι μπορω πχ εγω να βαλω ενα λινκ ενος site Που εμπεριεχει λουλουδια και ξαφνικα αυτος να αλαξει το περιεχομενο και να το κανει οικο ανοχης.
εγω φερω ευθηνη γι αυτο;

Ανώνυμος είπε...

> Γεια σας. Ενα site ή blog ποια ευθηνη φερει για τα περιεχομενα των συνδεσμων του;
Αν εχει εναν συνδεσμο που αποδειχθει πχ πορνογραφικος.
παει για συνεργει

Πριν μερικά χρόνια, σχολικό βιβλίο περιείχε στις πηγές του, στα ενδεικνυόμενα στους μαθητές λινκς , σιτε που μέχρι τότε ήταν σχολικού μαθητικού ενδιαφέροντος. Με τον καιρό το site εκλεισε, το domain έμεινε ελεύθερο, το αγόρασε μια ξένη εταιρεία κάπου στην Ελβετία, που προωθούσε σεξουαλικά βοηθήματα, μεγεθυντές.

Σοκ και δέος στους εκπαιδευτικούς!

Πριν λίγα χρόνια επίσης, εκπαιδευτικός είχε στο σιτε του iframes (τετράγωνο διαθεσιμο σε τρίτο για διαφημίσεις, με κλικ κι έσοδα απο τα κλικ, το περιεχόμενο του τεταρώνου ελέγχεται από τους διαφημιστές )
Κάποα στιγμή δαπιστώθηκε πως αυτά τα κλικ οδηγούσαν σε σιτέ με παιδική πορνογραφία.
Τον συνέλαβανν τον εκπαιδευτικό, τον έβαλαν σε διαθεσιμότητα και σε 6 μήνες περίπου πέθανε από καλπάζοντα καρκίνο!

Ανώνυμος είπε...

Γειά σας. ειναι σίγουρο οτι τα Log απο LOG ΑΠΟ ΤΑ CHAT εμπίπτουν στο συνταγματικά κατοχυρωμένο απορρήτο της επικοινωνιάς;

e-Lawyer είπε...

Εμπίπτουν στο συνταγματικό δικαίωμα της ελεύθερης επικοινωνίας και ανταπόκρισης που κατοχυρώνεται από το άρθρο 19 του Συντάγματος. Περαιτέρω, αν μιλάμε για "κλειστή" επικοινωνία (prive) σαφώς καλύπτονται και από το απόρρητο με την έννοια ότι δεν πρέπει να κοινοποιηθούν χωρίς τη συγκατάθεση των εμπλεκομένων.
Εφόσον στα logs αποτυπώνονται και "εξωτερικά στοιχεία επικοινωνίας" (όπως οι διευθύνσεις IP, χρόνος κλπ) κι αυτά καλύπτονται από το απόρρητο. Σημειωτέον ότι σύμφωνα με την Οδηγία 2002/58 η ίδια η πλοήγηση στο διαδίκτυο εμπίπτει στην έννοια της ηλεκτρονικής επικοινωνίας (ακόμη δλδ κι αν κάποιος δεν ανταλάσσει μηνύματα "περιεχομένου").

Ace Natura είπε...

Μπράβο, πολύ καλό.
Αυτό που θα ήθελα να ρωτησω είναι:
Είμαι mod σε ένα Ελληνικό forum για τριχόπτωση. Εκεί αναφέρουμε πολλά προιόντα, τα οποία πωλούντε και Ελλάδα, ή φτιάχνοντε από Ελληνες.
Μπορώ να πω την γνώμη μου ότι κάποιο προιόν δεν κάνει δουλειά ελεύθερα ή κινδυνεύω να με μυνήσουν οι κατασκευαστές του ότι τους επιτήθομαι ή δυσφιμίζω;
πχ για να πω για ένα προίον, πρώτα τσεκάρω τα συστατικά του και ενημερώνομαι γι'αυτά μεσο wikipedia.
Αν κάποια δεν κάνουν δουλειά, αναφέρω το προϊόν σαν μαιμού.
Το ρωτάω αυτό για να το έχω στο forum σαν στανταρ και να ξέρω τί παίζεται.

e-Lawyer είπε...

Αν θέλεις να κάνεις κριτική, οφείλεις να παραθέτεις τα στοιχεία βάσει των οποίων κρίνεις και να είναι διακριτή η γνώμη σου απο τα αντικειμενικά δεδομένα. Απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί όπως "μαϊμού" μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο δικαστικών ενεργειών.

Ανώνυμος είπε...

με τα rss feed τι γινεται? μπορουμε να τα βαλουμε στα site ή στα μπλογκ μας χωρις να ρωτησουμε?

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...