Πέραν του εθνικού και ιστορικού διακυβεύματος, η επίλυση του ονοματολογικού προβλήματος ανάμεσα σε Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία αποτελεί ένα εγχείρημα που περιλαμβάνει και την τρέχουσα χρήση της σχετικής εμπορικής ορολογίας. Στο υπόβαθρο της Συμφωνίας των Πρεσπών (Ν.4588/2019) υφέρπει μια διαχρονική παραδοχή από την ελληνική πλευρά: η Ελλάδα πάντοτε αποδεχόταν ότι η ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας δεν περιορίζεται εντός των ελληνικών συνόρων, αλλά εκτείνεται και στις επικράτειες άλλων δύο κρατών. Όμως, μολονότι δεν διεκδικεί τα εδάφη της εξωελληνικής Μακεδονίας, η Ελλάδα επέμεινε σθεναρά στην απαγόρευση αποκλειστικής χρήσης του όρου «μακεδονικός/-η/-ο» από τις άλλες δύο χώρες, με την εξαίρεση φυσικά της (σλαβο)μακεδονικής γλώσσας που είχε αναγνωριστεί de facto από δεκαετίες ως νοτιοσλαβική. Αυτή η πάγια γραμμή κλονίσθηκε εν μέρει με τη Συμφωνία των Πρεσπών ως προς το στοιχείο της ιδιότητας του πολίτη της Βόρειας Μακεδονίας, για τους οποίους πολίτες αναγνωρίσθηκε πλέον ότι μπορούν να λέγονται και Μακεδόνες. Πέραν όμως της γλώσσας και της ιδιότητας του πολίτη, η απαγόρευση της αποκλειστικής χρήσης εξακολουθεί να ισχύει ως αρχή της Συμφωνίας των Πρεσπών και για τις εμπορικές ονομασίες.
Στο άρθρο 1 παρ. 3 στοιχείο θ, η Συμφωνία αναφέρει ότι ως προς τον όρο «μακεδονικός/-η/-ο» στις εμπορικές ονομασίες, τα εμπορικά σήματα και τις επωνυμίες, η Ελλάδα με τη Βόρεια Μακεδονία «συμφωνούν να υποστηρίξουν και να ενθαρρύνουν τις επιχειρηματικές κοινότητές τους να θεσμοθετήσουν έναν ειλικρινή, δομημένο και με καλή πίστη διάλογο, στο πλαίσιο του οποίου θα επιδιώξουν και θα επιτύχουν αμοιβαίως αποδεκτές λύσεις στα θέματα που πηγάζουν από τις εμπορικές ονομασίες, τα εμπορικά σήματα και τις επωνυμίες και όλα τα σχετικά ζητήματα σε διμερές και διεθνές επίπεδο. Για την υλοποίηση των προαναφερόμενων διατάξεων θα δημιουργηθεί μία διεθνής ομάδα ειδικών η οποία θα αποτελείται από εκπροσώπους των δύο κρατών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) με την κατάλληλη συμβολή των Ηνωμένων Εθνών και του ΔΟΤ. Αυτή η ομάδα ειδικών θα συγκροτηθεί εντός του 2019 και θα ολοκληρώσει τις εργασίες της εντός τριών ετών. Τίποτα στο άρθρο 1 (3) (θ) δεν θα επηρεάσει την παρούσα εμπορική χρήση μέχρις ότου εξευρεθεί αμοιβαία συμφωνία όπως προβλέπεται σε αυτήν την παράγραφο».
Αυτό σημαίνει ότι εξακολουθούν να παραμένουν σε ισχύ όλα τα εμπορικά σήματα με τη χρήση του επιθέτου μακεδονικός που έχουν κατοχυρωθεί σύμφωνα με την εθνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Σημειωτέον ότι η νομοθεσία αυτή προβλέπει συγκεκριμένες διάρκειες για τα εμπορικά σήματα (κατά κανόνα δεκαετία, ανανεώσιμη από τον δικαιούχο), κάτι το οποίο πρέπει να λάβει υπόψη της η εν λόγω ομάδα ειδικών. Δεν πρέπει να διαταραχθούν υφιστάμενα εμπορικά δικαιώματα σε επωνυμίες και σήματα, γιατί διαφορετικά ενδέχεται οι δικαιούχοι να προσφύγουν δικαστικά και να επιτύχουν ακόμη και ακυρώσεις διμερών διακρατικών συμφωνιών. Πάντως, η ίδια η Συμφωνία των Πρεσπών δεν αποτελεί την τελική διευθέτηση του θέματος, αλλά προεξαγγέλλει μελλοντικές συμφωνίες. Υποδεικνύει απλώς τη θεσμική μεθοδολογία της επίλυσης από ειδικούς των δύο κρατών, ενεργούντες στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών.
Μια αναζήτηση στο μητρώο ημεδαπών εμπορικών σημάτων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου με το επίθετο «μακεδονικός» μας δίνει ως αποτελέσματα μερικές εκατοντάδες προϊόντων και υπηρεσιών που αφορούν τον χαλβά, την αρτοποιία, τον γύρο, τη σφολιάτα, την γκοφρέτα, τα μ.μ.ε., τα αλλαντικά, τη χαρτοποιία, την κλωστοποιία, τη μελισσοκομία, την μπουγάτσα, τη γαλακτοκομία, την ποτοποιία, την ταπητουργία, την τυροκομία. Ενδεχομένως υπάρχουν και άλλες επωνυμίες ελληνικών επιχειρήσεων που δεν είναι κατοχυρωμένες ως εμπορικά σήματα, αλλά υπάρχουν στα μητρώα των εμπορικών και βιομηχανικών επιμελητηρίων. Είναι σίγουρο ότι αντίστοιχες κατοχυρώσεις θα υπάρχουν και στη Βόρεια Μακεδονία, αλλά δεν αποκλείεται κατοχυρώσεις εμπορικών ονομασιών να υπάρχουν και στη Μακεδονία του Πιρίν, δηλαδή στη Βουλγαρία. Οι προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης (Π.Ο.Π.) αφορούν πολύ συγκεκριμένα προϊόντα και την αποκλειστικότητα στην ονομασία τους και είναι μια άλλη κατηγορία που θα πρέπει να λάβει υπόψη της η ως άνω επιτροπή. Ως τότε ισχύουν όλα όσα προβλέπονται από την υπάρχουσα νομοθεσία που εκτιμώ ότι θα αποδειχθεί ιδιαίτερα ανθεκτική και μετά από οποιαδήποτε νεότερη διακρατική διευθέτηση.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "ΑΞΙΑ" στις 8.3.2019)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου