Tο θέμα της εγκατάστασης κλειστών συστημάτων τηλεόρασης σε δύο σχολεία της περιφέρειας απασχόλησε την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα στην απόφασή της 27/2008.
Η Αρχή εκτίμησε ότι η λειτουργία των συστημάτων δεν ήταν αναγκαία ενόψει των σκοπών της προστασίας των παιδιών και της περιουσίας των σχολίων και γι΄αυτό ζήτησε να αφαιρεθούν τα κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης από τα σχολεία.
Στην απόφαση εντοπίζεται ότι πράγματι υπάρχει ζήτημα προστασίας των παιδιών και των εγκαταστάσεων, δεδομένου μάλιστα ότι ένα εκ των σχολείων βρίσκεται εκτός πόλεως. Η Αρχή αναφέρει επίσης ότι θα πρέπει να διατεθούν πόροι για πρόσληψη φύλακα ή και τοποθέτηση συναγερμού.
Οι διαπιστώσεις αυτές ωστόσο κινούνται στη σφαίρα του ευχολογίου, ενώ η απόλυτη σύσταση της Αρχής να καθαιρεθούν οι εν λόγω κάμερες συνολικά μάλλον προσβάλλουν την αρχή της αναλογικότητας που η ίδια η Αρχή επικαλείται στο σκεπτικό της απόφασής της. Η Αρχή ακολουθεί τη λογική "πονάει κεφάλι - κόψει κεφάλι", ενώ κανονικά θα έπρεπε:
α) Να δεχθεί έστω και προσωρινά την λειτουργία των καμερών μέχρι να αντικατασταθούν με ηπιότερα μέτρα όπως η πρόσληψη φύλακα ή η εγκατάσταση συναγερμού
β) Να υποδείξει την πιο στοχευμένη χρήση των καμερών, κατά τρόπο που θα ελαχιστοποιούσε την προσβολή της προσωπικότητας των παιδιών, λ.χ. σε χώρους και ώρες εκτός ωραρίου ( το επιχείρημα ότι και εκτός μαθήματος αθλούνται παιδιά στις εγκαταστάσεις δεν είναι δυνατόν να αποκλείει τη χρήση των καμερών 24 ώρες το 24ωρο).
γ) Να επιβάλει την ανάρτηση σχετικών πινακίδων ενημέρωσης των υποκειμένων των δεδομένων.
Δυστυχώς, πρόκειται για μια μονολιθική απόφαση της Αρχής που δεν επιλύει το πρόβλημα της φύλαξης του σχολείου, αλλά προσθέτει κι άλλο ένα: της υποτιθέμενης πρόσκρουσης του συστήματος συνολικά στον Ν.2472/1997. Ο νόμος αυτός όμως δεν είναι ένας "ΚΟΚ" απαγορεύσεων, αλλά ένα σύστημα σταθμίσεων με γνώμονα την αρχή της αναλογικότητας. Αν μετά την αφαίρεση των καμερών κακοποιηθεί ένα παιδί, ποιος θα φταίει που δεν θα υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία;
4 σχόλια:
Οι κρυφές κάμερες στα δωμάτια των οίκων ανοχής είναι νόμιμες?
Εδώ διαφωνούμε :
"α) Να δεχθεί έστω και προσωρινά την λειτουργία των καμερών μέχρι να αντικατασταθούν με ηπιότερα μέτρα όπως η πρόσληψη φύλακα ή η εγκατάσταση συναγερμού"
Δεν υπάρχει χαρακτήρας επείγοντος στην υπόθεση. Τα ηπιότερα μέτρα που προτείνεις μπορούν να εφαρμοστούν κανονικά εξαρχής ακόμη και αν καθυστερήσουν. Αν δηλαδή χρειάζονται εξαρχής.
"β) Να υποδείξει την πιο στοχευμένη χρήση των καμερών, κατά τρόπο που θα ελαχιστοποιούσε την προσβολή της προσωπικότητας των παιδιών, λ.χ. σε χώρους και ώρες εκτός ωραρίου ...."
Δεν αντιλαμβάνομαι το επιχείρημα που φέρνεις εδώ. Η κάμερα σε χώρο σχολείου προσβάλλει μία σειρά πτυχών της προσωπικότητας, που χαίρουν συνταγματικής προστασίας, με τον ίδιο τρόπο με μία κάμερα σε διαδήλωση ή εργασιακό χώρο ή όπου υπάρχουν άνθρωποι. Η στάθμιση των προστατευόμενων αγαθών (πχ προσωπικότητα V ασφάλεια ή πάταξη της εγκληματικότητας) υποτίθεται ότι δήθεν δίνει τη λύση, ουσιαστικά όμως εναπόκειται στην κρίση του εκάστοτε εκφραστή της "νομιμότητας" για το τι υπερτερεί. Δεν βλέπω συνεπώς τι νόημα έχει η προσπάθεια να συμβιβάσεις τα ασυμβίβαστα δηλώνοντας υπέρ μίας πιο διακριτικής (?) χρήσης της κάμερας σε σχολεία, αν αυτή είναι ποτέ δυνατή. Η προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ιδιωτικότητας στη συγκεκριμένη περίπτωση (μιλάμε και για μικρά παιδιά) υπερτερεί σαφέστατα σε σχέση με την ανάγκη για ασφάλεια, αν σκεφτεί κανείς και τη γενικότερη αναποτελεσματικότητα ενός τέτοιου μέσου στα σχολεία και παντού.
Τέλος, η ψηφιακή τεχνολογία έχει ορισμένες δυνατότητες και προοπτικές, άλλες θετικές και άλλες αρνητικές. Η ίσως πιο αρνητική είναι η δυνατότητα διείσδυσης στην ιδιωτικότητα. Ο εθισμός μικρών παιδιών στη θέα του να τους παρακολουθεί μία κάμερα όλη την ώρα ενώ παίζουν με τους φίλους τους δε βλέπω που βοηθάει σε μία καλύτερη κοινωνία.
ΥΓ. Το δίκαιο έχει να κάνει και με το δέον. Σε αυτή τη σύνδεση παρεισφρύει και η πολιτική σε θέματα δικαιοσύνης. Έτσι κάθε θέση σε θέματα δικαιοσύνης δε λαμβάνεται μόνο με τη ρομφαία του επιστήμονα - αυστηρού τεχνοκράτη ψηλά στο βουνό, γιατί κάτι τέτοιο δε γίνεται, αλλά υπό την ιδιότητα του γνώστη της έννομης τάξης που προσπαθεί να συγκεράσει αντικρουόμενα αγαθά και συμφέροντα με βάση τις κυρίαρχες αντιλήψεις περί δικαίου και ηθικής, έχοντας όμως υπόψη του ότι τυχόν αποφάσεις του θα έχουν και τις αντίστοιχες κοινωνικές συνέπειες.
α) Η Αρχή αποδέχεται ότι υπάρχει κίνδυνος και ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα ασφάλειας έστω ηπιότερα. Άρα κρίνει ότι υπάρχει προστατευόμενο αγαθό, το οποίο όμως αφήνει απροστάτευτο η απόφασή της, αφού δεν προβλέπει μια μεταβατική περίοδο. Οι απαγορευτικές αποφάσεις σε αυτές τις περιπτώσεις πάντοτε συνοδεύονται από αναγνώριση μεταβατικής περιόδου για την προσαρμογή του υπεύθυνου επεξεργασίας. Η ίδια η Αρχή το έχει κάνει πολλές φορές. Το ίδιο και το ΔΕΚ όταν ακύρωσε τις αποφάσεις PNR: έδωσε 90 μέρες καιρό μέχρι να έρθουν οι νέες αποφάσεις. Διαφορετικά, με την τωρινή απόφαση οι διευθυντές του σχολείου έχουν υποχρέωση να κλείσουν τελείως τις κάμερες (όλες! ακόμη κι αυτές που δεν στοχεύουν σε μαθητές! Το διατακτικό της απόφασης στη γενικότητά του είναι απαράδεκτο και εκτός αρμοδιότητας της Αρχής) και να περιμένουν μέχρι να τους εγκριθεί το κονδύλι για επιστάτη ή συναγερμό.
β) Η κάμερα σε ένα σχολείο ή οπουδήποτε αλλού δεν προσβάλλει εξ αρχής την ιδιωτικότητα ή την προσωπικότητα κάποιου, αν αυτός ο κάποιος δεν είναι εντός πλάνου. Αν η κάμερα στο Μουσικό Σχολείο έχει εγκατασταθεί στην αποθήκη των μουσικών οργάνων και λειτουργεί μόνον εκτός μαθημάτων είναι σαφές ότι κανένα δικαίωμα των μαθητών δεν τίθεται υπό κίνδυνο.
Η πιο στοχευμένη χρήση των καμερών αποτελεί μία λύση αναλογικότητας, όχι προσπάθεια να συμβιβαστούν τα ασυμβίβαστα! Σε όλες τις σχετικές αποφάσεις όσον αφορά τις κάμερες, το πρώτο που επιδιώκεται είναι η ισορροπία ανάμεσα στα δικαιώματα και ο περιορισμός της χρήσης των καμερών στο απολύτως αναγκαίο. Αν δεν είναι εφικτό αυτό, προφανώς και πάμε στην επόμενη λύση που ειναι η απαγόρευση. Αλλά πρώτα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον μπορεί να επιτευχθεί πιο προσεκτική χρήση του μέτρου. Τέτοια εξέταση δεν υπάρχει στη συγκεκριμένη απόφαση, ενώ υπάρχει σε άλλες αποφάσεις της Αρχής για κάμερες.
Αν διαβάσεις το κείμενό μου σαφώς και είμαι κατά της παρακολούθησης των παιδιών κατά τη διάρκεια των μαθημάτων ή του παιχνιδιού τους.Η μόνη μου διαφωνία με την απόφαση είναι η μονολιθική αντιμετώπιση (καθόλου κάμερες) και η μη πρόβλεψη χρονικού διαστήματος για την προσαρμογή του σχολείου στην κατάργηση του συστήματος.
Το δίκαιο έχει να κάνει με το δέον, αλλά οι εφαρμοστές του δικαίου έχουν να κάνουν με το εφικτό. Η Αρχή δεν νομιμοποιείται να αξιολογήσει in globo τη σκοπιμότητα ενός μέτρου, παρά μόνο σε συνάρτηση με την αρχή της αναλογικότητας.Το αν υπάρχει κίνδυνος για τα παιδιά το γνωρίζει ο διευθυντής του σχολείου, ο οποίος έχει ευθύνη να πάρει μέτρα προκειμένου να περιορίσει αυτόν τον κίνδυνο. Από εκεί και πέρα, η συμβατότητα του μέτρου με την αρχή της αναλογικότητας κρίνεται κατά τον 2472 και την Αρχή, η οποία λειτουργεί συμπληρωματικά σε αυτό το σύστημα αξιολόγησης της ορθότητας του επιλεγόμενου μέτρου. Θεωρητικά η Αρχή με απόφασή της θα μπορούσε να απαγορεύσει απολύτως κάθε λειτουργία κάμερας σε όλη τη χώρα. Γνωρίζει όμως ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν εντελώς αναποτελεσματική γιατί θα την παραβίαζε πάρα πολυς κόσμος και προφανώς μια τόσο απόλυτη απόφαση θα ακυρωνόταν δικαστικώς.
oi kameres sta sxoleia einai nomimes epitrepode?
Δημοσίευση σχολίου