Aρκετά με τις διαρροές των νομοσχεδίων!

Το Ελληνικό δίκαιο προβλέπει μια ξεκάθαρη διαδικασία με την οποία ένα σχέδιο νόμου δίνεται στη δημοσιότητα και για πόσο χρόνο διενεργείται η σχετική δημόσια διαβούλευση. Το θέμα αυτό ρυθμίζεται από τον Ν.4048/2012 (ΦΕΚ Α 34, 23.2.2012, "Ρυθμιστική διακυβέρνηση: Αρχές, Διαδικασίες και Μέσα Καλής Νομοθέτησης). 

Υπάρχει λοιπόν συγκεκριμένη νομικά δεσμευτική διαδικασία που προβλέπει τα βήματα της δημόσιας διαβούλευσης επί νομοσχεδίων. Σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν.4048/2012, ορίζονται τα εξής:

6.- Διαβούλευση.

1. Η διαβούλευση επιτυγχάνεται με τη δημοσιοποίηση, με πρόσφορα μέσα, της σχεδιαζόμενης ρύθμισης, με σκοπό την έγκαιρη ενημέρωση και συμμετοχή σε αυτήν των πολιτών, κοινωνικών φορέων και κάθε ενδιαφερομένου. Υπόχρεος για την κίνηση της διαδικασίας διαβούλευσης είναι ο έχων τη νομοθετική πρωτοβουλία Υπουργός.

2. Η διαβούλευση επί των νομοσχεδίων γίνεται και μέσω του δικτυακού τόπου www.opengov.gr, οπότε ολοκληρώνεται σε δύο φάσεις, οι οποίες μπορούν να λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα:

α) Η πρώτη φάση της διαβούλευσης διαρκεί τουλάχιστον δύο (2) εβδομάδες. Αντικείμενο της διαβούλευσης είναι η ενημέρωση και η παροχή δυνατότητας σχολιασμού σχετικά με το στόχο και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της σχεδιαζόμενης ρύθμισης, οι εναλλακτικές επιλογές, το κόστος, τα οφέλη και οι διακινδυνεύσεις που ενδέχεται να προκύψουν από αυτήν.

β) Η δεύτερη φάση διαρκεί τουλάχιστον τρεις (3) εβδομάδες. Κατά τη δεύτερη φάση της διαβούλευσης αναρτάται στο δικτυακό τόπο προσχέδιο των διατάξεων του νομοσχεδίου και παρέχεται η δυνατότητα κατ' άρθρον σχολιασμού.

Στην περίπτωση κατά την οποία υπάρχει έτοιμο σχέδιο διατάξεων, η πρώτη φάση παραλείπεται με πρωτοβουλία του οικείου Υπουργού και η δεύτερη φάση επιμηκύνεται κατά μία εβδομάδα.

3.  Η διαβούλευση μπορεί να διακοπεί, καθώς και να συντμηθεί ή να επιμηκυνθεί ο χρόνος της, με πρωτοβουλία του οικείου Υπουργού για επαρκώς τεκμηριωμένους λόγους, οι οποίοι αναφέρονται στην έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης που συνοδεύει τη ρύθμιση.

4. Το Γραφείο Νομοθετικής Πρωτοβουλίας του οικείου Υπουργείου συντάσσει έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης, στην οποία παρουσιάζονται ομαδοποιημένα τα σχόλια και οι προτάσεις όσων έλαβαν μέρος στη διαβούλευση και τεκμηριώνεται η ενσωμάτωσή τους ή μη στις τελικές διατάξεις. Η έκθεση συνοδεύει τη ρύθμιση κατά την κατάθεσή της στη Βουλή, αναρτάται στο δικτυακό τόπο που έλαβε χώρα η διαβούλευση και αποστέλλεται με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις από τις οποίες προήλθαν τα σχόλια.

Οι διατάξεις αυτές σπανίως τηρούνται από τα Υπουργεία. Η μη τήρησή τους, ουδεμία συνέπεια έχει για το κύρος των νομοσχεδίων, αφού η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ψηφίσει οτιδήποτε φέρει ο Υπουργός, είτε έχει γίνει η διαβούλευση είτε όχι. Δεν έχουμε βλέπετε ένα Συνταγματικό Δικαστήριο να μπορεί να παρεμβαίνει στα interna corporis της Βουλής και να ακυρώνει νομοθεσία για μη τήρηση της προβλεπόμενης διαδικασίας: ό,τι δημοσιεύεται στο ΦΕΚ είναι νόμος.

Οι Υπουργοί δεν τηρούν αυτές τις διατάξεις και προτιμούν τις διαρροές στον Τύπο. Αποτέλεσμα: κανείς να μην γνωρίζει υπεύθυνα ποιο είναι το περιεχόμενο των προτεινόμενων ρυθμίσεων πριν αυτές κατατεθούν στη Βουλή. Κάθε δημοσιογράφος έχει τις δικές του πηγές και τελικά ο πολίτης δεν γνωρίζει υπεύθυνα τί πρόκειται να ψηφιστεί και άρα να σχολιάσει, να διαμαρτυρηθεί, να διαδηλώσει, να προτείνει, να υποδείξει βελτιώσεις. 

Μπορεί ο νόμος 4048/2012 να μην προβλέπει κυρώσεις, αλλά οι διατάξεις του δεν είναι ενδεικτικές, δεν μπορεί να είναι ενδεικτικές. Αλλιώς θα ήταν guidelines, εγκύκλιος, ευχολόγιο, οδικός χάρτης κι όχι νόμος. Αφού είναι νόμος πρέπει να τηρείται. Και όποιος Υπουργός δεν τηρεί ένα τόσο θεμελιακό για την αρχή της διαφάνειας νομοθέτημα, θα πρέπει να διώκεται για παράβαση καθήκοντος.