Εγχειρίδιο Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης

Σαν  σήμερα, πριν από 2 χρόνια ακριβώς, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων μου ανέθεσε την αποστολή της εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών των πολιτών κι επιχειρήσεων με τις δημοτικές υπηρεσίες.

 

 Ήταν μια διαδικασία που είχε κινηθεί δύο φορές: η πρώτη τον Φεβρουάριο του 2011, όταν το Δημοτικό Συμβούλιο δεν μπόρεσε να εκλέξει Συμπαραστάτη με την αυξημένη πλειοψηφία των 2/3 του συνόλου των μελών του, καθώς ήμασταν δώδεκα υποψήφιοι και δεν είχε προηγηθεί διαπαραταξιακή συνεννόηση. Η δεύτερη διαδικασία, τον Ιούλιο του 2012, κατόπιν εκ νέου δημοσίευσης προκήρυξης στο Διαδίκτυο σύμφωνα με τον "Καλλικράτη", ακολούθησε ύστερα από διαπαραταξιακή συνεννόηση, στην οποία πρωταγωνίστησε ο αρχηγός μιας ανεξάρτητης δημοτικής παράταξης, ο Γιώργος Αμυράς (Επιμένουμε Αθήνα), ο οποίος ανέλαβε να διερευνήσει προθέσεις και να πείσει τους συμβούλους ότι ο δήμος έπρεπε να αποκτήσει Συμπαραστάτη πέρα από κομματικά στεγανά. Ήμασταν τρεις υποψήφιοι και το Δημοτικό Συμβούλιο με τίμησε με την αυξημένη πλειοψηφία του, με την απόφαση 633/2012 που αναρτήθηκε στην Διαύγεια.

Δύο χρόνια μετά, όλη η πληροφορία για την λειτουργία του θεσμού στην Αθήνα είναι αναρτημένη στο Διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα του Δήμου:

- 508 υποθέσεις πολιτών και επιχειρήσεων, με τα διαμεσολαβητικά έγγραφα και την ανταπόκριση των υπηρεσιών αναρτημένες ανά υπόθεση,
- 8 Ειδικές Προτάσεις προς τον Δήμαρχο για καταπολέμηση σημαντικών φαινομένων κακοδιοίκησης, στοιχεία των οποίων υλοποιήθηκαν από τον Δήμο Αθηναίων
- 2 Ετήσιες Εκθέσεις (2012 και 2013),
- ένας Κώδικας Λειτουργίας Συμπαραστάτη κι ένας Αναθεωρημένος Κώδικας Λειτουργίας Συμπαραστάτη,
- το  Δίκτυο Συμπαραστατών του Δημότη και της Επιχείρησης που δημιουργήθηκε το 2012 στην Αθήνα (βλ. και Facebook),
- 10 Μηνιαία Δελτία Δραστηριοτήτων, από τον Σεπτέμβριο του 2013
-  μία παρέμβαση στο υπουργείο Εσωτερικών για νομοθετική ενίσχυση του Συμπαραστάτη που έγινε πρόσφατα δεκτή σε σημαντικό βαθμό,
- ένα σύστημα διαδικτυακής υποβολής καταγγελίας,
- ένα κανάλι youtube με όλο το οπτικοακουστικό υλικό,
- ένα ραδιοφωνικό μήνυμα που παίχτηκε δωρεάν σε όλα τα ραδιόφωνα της χώρας (ετοιμάζεται και τηλεοπτικό σποτ)
- και η εγγραφή του Συμπαραστάτη ως θεσμικού μέλους του Διεθνούς Ινστιτούτου Ombudsman (ο δεύτερος θεσμός από την Ελλάδα, μετά τον Συνήγορο του Πολίτη που γίνεται μέλος στην διεθνή οργάνωση).

Αυτά συνοψίζουν μια εξωστρεφή αντίληψη για την λειτουργία του θεσμού, η οποία εμπλουτίζει όσα ορίζει ο "Καλλικράτης" στο άρθρο 77. Για τον λόγο αυτόν, αποφασίσαμε να ετοιμάσουμε κι ένα εγχειρίδιο που να εξηγεί με ποιο τρόπο μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά και με διαφάνεια αυτός ο θεσμός, σε όλους τους Δήμους, μικρούς ή μεγάλους για τους οποίους προβλέπεται η ίδρυσή του.

Την Τετάρτη 23.7.2014 δώσαμε στην δημοσιότητα το Εγχειρίδιο Συμπαραστάτη, το οποίο σε 143 σελίδες περιέχει όλη την πληροφορία που χρειάζεται κάθε Δήμος και κάθε ενδιαφερόμενος για την εκ του μηδενός εισαγωγή και οργάνωση του θεσμού. Ενόψει της ανάληψης των νέων δημοτικών αρχών από τον Σεπτέμβριο του 2014, η εκλογή Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για τα νέα δημοτικά συμβούλια και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να πιέσουν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι που δεν είναι άλλοι από τους πολίτες και της επιχειρήσεις κάθε περιοχής. Είναι σημαντικό να υπάρχει η δυνατότητα της δημοτικής διαμεσολάβησης, ώστε οι διαφορές με τον Δήμο να επιλύονται εξωδικαστικά και χωρίς έξοδα για τους πολίτες. Τα δικαστήρια πρέπει να είναι το "τελευταίο καταφύγιο" κι όχι το πρώτο για την επίλυση των διαφορών με τον Δήμο.

Όπως το 2010, έτσι και φέτος θα παρακολουθήσω τις σχετικές διαδικασίες σε όλη την Ελλάδα και είμαι με τους συνεργάτες και συνεργάτιδές μου στην διάθεση οποιουδήποτε χρειαστεί περισσότερες πληροφορίες ή βοήθεια για το θέμα αυτό. Κυρίως όμως, πρέπει να ξεκινήσει ο σχετικός διαπαραταξιακός διάλογος στις τοπικές κοινωνίες, για την λειτουργία του θεσμού. Και θα πρέπει συγκεκριμένοι ιδεολογικοί χώροι, όπως αυτός της Λαϊκής Συσπείρωσης να επανεξετάσουν την διακηρυχθείσα αντίθεσή τους απέναντι στον θεσμό, ο οποίος συνοδεύτηκε από το επιχείρημα ότι ο Συμπαραστάτης θα εφαρμόζει αντιλαϊκή νομοθεσία, καθώς αποδείξαμε ότι η αντισυνταγματική νομοθεσία πρέπει να μένει ανεφάρμοστη και σε αυτό έχουν συμβάλλει και Συμπαραστάτες (βλ. την πρόσφατη Ειδική Πρόταση της Περιφερειακής Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης της Περιφέρειας Αττικής, αλλά και την παλαιότερη δική μου Ειδική Πρόταση 3/2012 για την θέση σε διαθεσιμότητα δημοτικών υπαλλήλων) και, σε κάθε περίπτωση με την ίδια νομοθεσία συνυπάρχουν εκ των πραγμάτων και οι δημοτικοί σύμβουλοι της Λ.Σ στα δημοτικά συμβούλια και εκλέγονται ως μέλη των Επιτροπών Ποιότητας Ζωής κλπ. Το ΚΚΕ έχει αποδείξει στα 40 χρόνια της μεταπολίτευσης ότι μπορεί να είναι αντίθετο στον συγκεκριμένο τρόπο λειτουργίας ενός θεσμού, αλλά να συμμετέχει σε αυτόν. Εξάλλου, υπήρξαν περιπτώσεις που δημοτικοί σύμβουλοι της Λαϊκής Συσπείρωσης επικαλέστηκαν τις διαμεσολαβήσεις του Συμπαραστάτη κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους.

 

Έγραψα το Εγχειρίδιο Συμπαραστάτη για να αποκαλυφθεί με ξεκάθαρο τρόπο ποιες δυνατότητες και διαδικασίες μπορεί να "κρύβονται" πίσω από αυτόν τον τίτλο και μέσα στο άρθρο 77 του "Καλλικράτη".  Φυσικά το Εγχειρίδιο δεν είναι εξαντλητικό, καθώς μπορεί να εμπλουτίζεται στο μέλλον. Και υπήρξαν περιπτώσεις που οι Συμπαραστάτες υπήρξαμε αναποτελεσματικοί, δεν ανταποκριθήκαμε σε προσδοκίες που καλλιεργήσαμε ή δεν συνεργαστήκαμε επαρκώς μεταξύ μας για να ετοιμάσουμε ένα συλλογικό μέτωπο κατά της δημοτικής κακοδιοίκησης. Αυτά πρέπει να ξεπεραστούν με την νέα δημοτική περίοδο κι ελπίζω το Εγχειρίδιο να βοηθήσει τόσο στη θέση των κριτηρίων που πρέπει να πληρούνται από κάποιον για να αναλάβει αυτή την αποστολή, όσο και στο τι θα κάνει όταν την αναλάβει.