Το τηλεφωνικό direct marketing δεν καλύπτεται από το μητρώο του άρθρου 13

Είναι γνωστό ότι όποιος δεν θέλει να λαμβάνει διαφημιστικό υλικό, κάνει μια δήλωση εγγραφής στο μητρώο του άρθρου 13 (ν.2472/1997) που τηρεί η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και οι διαφημιζόμενοι το συμβουλεύονται για να μην ενοχλούν όσους δεν το επιθυμούν. Έτσι διαμορφώθηκε ο κανόνας ότι οι διαφημιστές μπορούν ελεύθερα να απευθύνονται σε όλους τους υπόλοιπους - που δεν έχουν γραφτεί στο μητρώο.

Με τον ειδικότερο ν.3471/2006 που αφορά την προστασία προσωπικών δεδομένων στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, ορίζεται, όμως, ότι, με την εξαίρεση του e-mail που κάποια εταιρία έχει λάβει από προηγούμενη εμπορική επικοινωνία, δεν επιτρέπεται η χρήση των προσωπικών δεδομένων χωρίς ειδική προηγούμενη συγκατάθεση του υποκειμένου. Υπήρχε ωστόσο, μία αμφιβολία για τη σχέση αυτών των διατάξεων με το θέμα του μητρώου.

Αυτή η αμφιβολία λύθηκε πρόσφατα από την Αρχη, η οποία με την απόφαση 57/2007 επιλήφθηκε ενός τέτοιου ζητήματος. Σε αυτήν την απόφαση κρίθηκε ότι, σχετικά με την τηλεφωνική προώθηση προϊόντων:

- Δεν αρκεί η διαφημιστική εταιρία να έχει συμβουλευτεί το μητρώο του άρθρου 13, αλλά πρέπει να έχει και την ειδική συγκατάθεση του υποκειμένου.

- Όταν η εταιρία χρησιμοποιεί ανεξαρτητους "εμπορικούς συνεργάτες" που κάνουν τα τηλεφωνήματα, αλλά καθορίζει τους τρόπους και τους σκοπούς της επεξεργασίας, υπεύθυνη παραμένει η διαφημιζόμενη εταιρία , ενώ οι ειδικοί εμπορικοί συνεργάτες είναι "εκτελούντες την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων". Αυτό σημαίνει ότι ο διαφημιζόμενος δεν μπορεί να αποποιηθεί την ευθύνη και να την μετακυλήσει εξ ολοκλήρου στους εμπορικούς συνεργάτες.

- Άρα, παράνομα μας ενοχλούν τηλεφωνικά αν δεν έχουν την προηγούμενη ρητή, ειδική, σαφή συγκατάθεσή μας για τέτοιου είδους άμεση διαφήμιση.

Οι κρίσεις της Αρχής είναι ορθές, σύμφωνα με την συνδυαστική ερμηνεία των δύο νόμων, αλλά και πάλι η Αρχή δεν έδωσε μια πρακτική κατεύθυνση στους ενδιαφερόμενους για το πως θα πρέπει να εξασφαλισθεί αυτή η "ρητή, ειδική, ενημερωμένη συγκατάθεση" των υποκειμένων των δεδομένων. Ένας τρόπος θα ήταν ο τηλεφωνικός, δηλ. μια αρχική επικοινωνία με την οποία να ερωτάται ο πολίτης αν συγκατατίθεται στο να ακούσει το διαφημιστικό μήνυμα, αλλά βέβαια αυτή η πρακτική δημιουργεί ένα πρόβλημα κυκλικότητας.

Ένας άλλος τρόπος, πιο παραδοσιακός, είναι η παροχή συγκατάθεσης από τους ίδιους τους πελάτες της εταιρίας, όταν έρχονται εκείνοι σε κάποια μορφής εμπορική επικοινωνία: μπορουν τότε να συμπληρώνουν μία φόρμα δίνοντας τη συγκατάθεσή τους. Έτσι βέβαια, το target group περιορίζεται στα πρόσωπα που ήδη έχουν έρθει σε επικοινωνία με την εταιρία και όχι στο ευρύτερο κοινό. Αλλά, στο κάτω-κάτω, γιατί όχι; Το ευρύτερο κοινό ας ενημερωθεί με τα δημόσια διαφημιστικά μηνύματα: το direct marketing μπορεί να αναπτυχθεί εξίσου επιτυχώς και με τους υπόλοιπους.

Καλό θα ήταν η Αρχή όταν ασχολείται με ζητήματα στα οποία δεν έχει παρουσιάσει και ιδιαίτερη φαντασία, να συμβουλεύεται και να αντλεί βέλτιστες πρακτικές από τους πιο εξειδικευμένους φορείς. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, θα μπορούσε να αναζητήσει σχετικό υλικό από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Άμεσης Διαφήμισης (FEDMA), η οποία άλλωστε έχει συνδράμει στο παρελθόν και το έργο της Ομάδας Εργασίας του άρθρου 29 (πάνελ των ευρωπαϊκών Αρχών Προστασίας Δεδομένων).