Για την απόφαση του DVD

Αθωώθηκαν σήμερα οι κατηγορούμενοι για παραβίαση προσωπικών δεδομένων και απόπειρα εκβίασης στην υπόθεση του πρώην γενικού γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού.

Δεν είναι βέβαια η πρώτη υπόθεση που αφορά το περίφημο DVD με προσωπικές στιγμές του πρώην γενικού γραμματέα: είχαν προηγηθεί η απόφαση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων με την οποία επιβλήθηκε πρόστιμο για την χρησιμοποίηση φωτογραφιών από το εν λόγω DVD σε κυριακάτικη εφημερίδα καθώς και η καταδίκη των υπεύθυνων της εφημερίδας από τα δικαστήρια για την εν λόγω δημοσιοποίηση.

Αυτό που προκαλεί απορία είναι για ποιό λόγο δεν καταδικάστηκαν και σήμερα οι κατηγορούμενοι για παραβίαση προσωπικών δεδομένων - η δίκη αφορούσε αυτή καθαυτή την λήψη των εικόνων και την περιφορά του DVD σε διάφορα χέρια. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η απόφαση αναφέρει ότι στην ουσία η συγκεκριμένη διάδοση του DVD από μόνη της δεν αποτελεί παραβίαση του νόμου για την προστασία προσωπικών δεδομένων. Αυτή η επισήμανση έχει προκαλέσει την απορία σε αρκετούς που αγνοούν ότι ο ν.2472/1997 έχει ένα απολύτως συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής: εάν η επεξεργασία των δεδομένων δεν είναι αυτοματοποιημένη εν όλω ή κατά ένα μέρος, τότε για να εφαρμοστεί ο νόμος, τα δεδομένα θα πρέπει να περιλαμβάνονται ή να πρόκειται να περιληφθούν σε αρχείο.

Η έννοια του "αρχείου δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα" οριοθετείται από το άρθρο 2 του νόμου, το οποίο αναφέρει ότι ως τέτοιο νοείται κάθε διαρθρωμένο σύνολο προσωπικών δεδομένων τα οποία είναι προσιτά με γνώμονα συγκεκριμένα κριτήρια. Επομένως, εάν η καταγραφή μιας προσωπικής στιγμής δεν έχει υπαχθεί σε τέτοιο διαρθρωμένο σύνολο και δεν έχει υποστεί αυτοματοποιημένη επεξεργασία, δεν εφαρμόζεται ο νόμος αυτός. Μπορεί να εφαρμόζονται άλλες διατάξεις, του Ποινικού Κώδικα για την προστασία από την κρυφή μαγνητοσκόπηση, αλλά πάντως όχι ο Ν.2472/1997 - και πάντως οι κατηγορούμενοι δικάζονται με βάση το κατηγορητήριο με το οποίο έχει εισαχθεί η υπόθεση στο δικαστήριο. Για παράδειγμα, το άρθρο 370Α παρ. 2 του Π.Κ. αναφέρει "όποιος αθέμιτα παρακολυθεί με ειδικά τεχνικά μέσα ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα προφορική συνομιλία μεταξύ τρίτων ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα μη δημόσια πράξη άλλου τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών". Άλλη όμως αυτή η πράξη κι άλλη η παράβαση του Ν.2472 περί προσωπικών δεδομένων. 

Στην υπόθεση της εφημερίδας, το "αρχείο" ήταν το σύνολο δεδομένων που τηρούνται στα αρχεία της εφημερίδας και είναι προσιτά με γνώμονα τον αριθμό φύλλου και την ημερομηνία κυκλοφορίας της εφημερίδας. Έτσι σ' εκείνη την υπόθεση η Αρχή και τα δικαστήρια μπορούσαν ευπρόσωπα να διαγνώσουν την ύπαρξη αρχείου. Το μεμονωμένο DVD όμως δεν παρουσιάζει τέτοια διάρθρωση και ως εκ τούτου εκφεύγει του πεδίου εφαρμογής του Ν.2472. Παρόμοια απόφαση είχε εκδοθεί και προ ετών, σε μήνυση για διάδοση προσωπικών πληροφοριών από καλεσμένο μιας εκπομπής: καθώς η διάδοση είχε γίνει προφορικά δεν υπήρχε το στοιχείο του "αρχείου". 

Προφανώς αυτά μπορεί να ακούγονται αδιανόητα σε μη νομικούς και να θεωρούν ότι πρόκειται για "παραθυράκι", αλλά αυτό δεν είναι ακριβές. Ο νόμος για την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων προστατεύει ως έννομο αγαθό το άτομο από την ευρύτατη δυνατότητα εντοπισμού, προσβασιμότητας και διασύνδεσης των προσωπικών στοιχείων μέσω των τεχνολογιών πληροφορικής κι επικοινωνίας. Δεν προστατεύει αυτή καθ' αυτή την ιδιωτικότητα, η οποία αποτελεί έννοια γένους και διακριτό έννομο αγαθό, προστατευόμενο από άλλες διατάξεις, ποινικές και αστικές. 

Συνεπώς,η αιτιολογία της απόφασης ως προς το συγκεκριμένο ζητούμενο είναι σωστή, τουλάχιστον όπως έχει αναπαραχθεί από τα μέσα ενημέρωσης.