Με μια απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών κρίθηκε το ζήτημα των προϋποθέσεων για την νόμιμη αντιγραφή πρωτογενούς περιεχομένου από μια ιστοσελίδα, στην οποία η ανάρτηση έχει γίνει με πρωτοβουλία του δικαίουχου προς μεγάλο πόρταλ, το οποίο κατά κύριο λόγο αναπαράγει περιεχόμενο τρίτων.
Η απόφαση, η οποία είναι πρωτόδικη κι εναντίον της οποίας μπορεί να ασκηθεί έφεση, ασχολήθηκε με την αγωγή ενός συμμετοχικού site που περιέχει πρωτογενές περιεχόμενο, η διαχείριση του οποίου διαμαρτυρήθηκε για την αντιγραφή μιας συνέντευξης με έναν σημαντικό καλλιτέχνη από ένα πολυδιαφημισμένο portal, χωρίς την τήρηση των προϋποθέσεων για την νόμιμη χρήση του κειμένου.
Είναι η συνέντευξη έργο πνευματικής ιδιοκτησίας του δημοσιογράφου;
Η απόφαση έκρινε ότι η συνέντευξη είναι κατ' αρχήν έργο συνεργασίας, αλλά μπορεί να λογίζεται και ως έργο αποκλειστικά του δημοσιογράφου "εφόσον παρουσιάζει πρωτοτυπία και ατομικότητα, όπως είναι λ.χ. η περίπτωση που παρεμβάλλονται σχολιασμοί αυτού με ιδιαίτερο λογοτεχνικό ύφος". Η απόφαση έκρινε ότι μπορεί ο δημοσιογράφος ή ο συνεντευξιαζόμενος χωριστά (λόγω "κοινωνίας δικαιώματος"), να ασκεί ορισμένα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (το "ηθικό δικαίωμα"), εφόσον προσβάλλεται ο προσωπικός δεσμός με το έργο (δηλαδή η "πατρότητα"). Άρα μπορεί να την αγωγή να την ασκήσει παραδεκτώς μόνο ο δημοσιογράφος, χωρίς να χρειάζεται να ασκηθεί από τον δημοσιογράφο και τον συνεντευξιαζόμενο.
Ποιο δικαίωμα προσβάλλει η αντιγραφή χωρίς αναφορά στην πηγή;
Η απόφαση έκρινε ότι η αντιγραφή της συνέντευξης χωρίς το όνομα του δημοσιογράφου, η απλή αναφορά ως πηγής στην αρχική ιστοσελίδα, αλλά χωρίς την τοποθέτηση ενεργού συνδέσμου (link) με την χρήση του οποίου οι χρήστες θα μπορούσαν εύκολα να προωθηθούν στην ιστοσελίδα αυτή και η προώθηση της ανάρτησης στους λογαριασμούς του πόρταλ σε facebook και twitter καθώς και το -μη προσδιορίσιμο- οικονομικό όφελος από τις διαφημίσεις που αναρτήθηκαν μαζί με την συνέντευξη προσέβαλε το ηθικό δικαίωμα του δημοσιογράφου να αναγνωρίζεται ως συνδημιουργός της συνέντευξης αυτής. Το δικαστήριο έκρινε ότι υπάρχει εντολή του εργοδότη να ακολουθείται η τακτική της μη αναφοράς ονομάτων ως εσκεμμένη πολιτική της εταιρίας "άρα και δόλος της ίδιας της εναγομένης", κατά την απόφαση.
Η εκ των υστέρων αφαίρεση της συνέντευξης
Ο δημοσιογράφος, κατά την απόφαση, είχε διαμαρτυρηθεί για την ανάρτηση, αφήνοντας σχόλιο για την συνέντευξη στον ειδικό χώρο που παραχωρείται στο πόρταλ για κάθε ανάρτηση, σχεδόν 12 ώρες μετά την αναδημοσίευση, καθώς στάθηκε αδύνατο να επικοινωνήσει με το πόρταλ. Περίπου μισή ώρα μετά, η εναγομένη απάντησε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και η ανάρτηση αφαιρέθηκε. Σύμφωνα με την απόφαση "η σχετικά γρήγορη αυτή ενέργεια της εναγομένης μείωσε την έκταση της προσβολής των δικαιωμάτων του ενάγοντος, δεν καθιστά όμως την άσκηση της αγωγής καταχρηστική, αφού δεν αποδείχθηκε ότι ο ενάγων κωλυσιέργησε ή παρέλειψε να ενεργήσει ό,τι όφειλε ή έπραξε κάτι αντίθετο στα χρηστά ήθη, όπως ισχυρίζεται η εναγομένη, ούτε άλλωστε η αφαίρεση της ανάρτησης συνοδεύθηκε από έκφραση συγγνώμης (στην πραγματικότητα ακόμα και σήμερα η εναγομένη υπερασπίζεται την τακτική της να μην αναφέρει ονόματα δημοσιογράφων), και συνεπώς η προτεινόμενη ένσταση κατάχρησης δικαιώματος κατ΄ άρθρο 281 ΑΚ πρέπει να απορριφθεί".
Αποζημίωση
Το δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη την έκταση της προσβολής (ότι διήρκεσε μόλις μία ημέρα), το μέσο με το οποίο τελέσθηκε, την υπαιτιότητα και την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των διαδίκων και όλες γενικά τις συνθήκες, όρισε την χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης στο ποσό των 5.000 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής. Το δικαστήριο παράλληλα υποχρέωσε την εταιρίανα αναρτήσει περίληψη της δικαστικής απόφασης στην ενότητα "προτεινόμενα" εντός 15 ημερών από την επίδοση σε αυτή της απόφασης, με απειλή χρηματικής ποινής 5.000 ευρώ για την περίπτωση μη συμμόρφωσης. Η απόφαση κηρύχθηκε προσωρινά εκτελεστή (δηλαδή ακόμη κι αν ασκηθεί έφεση, το διατακτικό της πρέπει να εφαρμοστεί μέχρι την τυχόν ανατροπή του από το εφετείο) και επιδίκασε το ποσό των 400 ευρώ ως δικαστικά έξοδα υπέρ του ενάγοντος.
Με την απόφαση αυτή ορίζονται λοιπόν συγκεκριμένα κριτήρια που θα πρέπει να ακολουθούνται συγκεκριμένα βήματα για την νόμιμη αναπαραγωγή πρωτογενούς περιεχομένου από την πηγή σε άλλο site:
- άδεια του δημιουργού ή συνδημιουργού,
- παραπομπή με ενεργό σύνδεσμο ή άλλα στοιχεία από τα οποία προκύπτει η ταυτότητά του δημιουργού κι όχι μόνο του αρχικού μέσου στο οποίο αναρτήθηκε το έργο,
- άμεση αφαίρεση με ταυτόχρονη έκφραση συγγνώμης και παράλειψη εξακολούθησης αυτής της τακτικής (απόδειξη της έλλειψης δόλου),
- παράλειψη επεμβάσεων στο περιεχόμενο του έργου.
6 σχόλια:
Ενδιαφέρον , δύο ερωτήσεις.
1) αυτή η απόφαση σημαίνει ότι αν δεν προϋπάρχει άδεια αντιγραφείς, όσα ενεργά λινκ και να μπούνε στην αντιγραφή, όσες αναφορές και να γίνουν στο όνομα του συντάκτη, παραμένει η αντιγραφή παράνομη;
2) Είναι παράνομη η συγγραφή σύντομης περίληψης του αρχικού κειμένου χωρίς αυτούσια αντιγραφή και μετά παρέθεση του σύνδεσμου για το αρχικό κείμενο "για περισσότερα";
3) Ισχύει όλο αυτό για μη "πρωτογενή" άρθρα όπως απλή αναφορά αποτελεσμάτων αγώνων ή διοργανώσεων οποιουδήποτε είδους χωρίς ιδιαίτερο σχολιασμό;
1) ναι, εφόσον πρόκειται βέβαια για κείμενο με πρωτοτυπία
2) όχι, το λινκ επιτρέπεται και η περίληψη
3) αυτά είναι απλά δεδομένα οπότε από μόνα τους δεν είναι "έργο πνευματικής ιδιοκτησίας". Αν όμως είναι μέρος βάσης δεδομένων υπάρχουν περιορισμοί.
Καλημέρα, ενδιαφέρον άρθρο. Μια απορία:
Επειδή με ενδιαφέρει το θέμα της αναδημοσίευσης, το είχα ψάξει και είχα βρει ότι σύμφωνα με τον νόμο 2121/93 άρθρο 19 "Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η παράθεση σύντομων αποσπασμάτων από έργο άλλου νομίμως δημοσιευμένου για την υποστήριξη της γνώμης εκείνου που παραθέτει ή την κριτική της γνώμης του άλλου, εφόσον η παράθεση των αποσπασμάτων αυτών είναι σύμφωνη προς τα χρηστά ήθη και η έκταση των αποσπασμάτων δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό. Η παράθεση του αποσπάσματος πρέπει να συνοδεύεται από την ένδειξη της πηγής και των ονομάτων του δημιουργού και του εκδότη, εφόσον τα ονόματα αυτά εμφανίζονται στην πηγή."
Αυτό σημαίνει ότι μπορεί κάποιος να αναδημοσιεύσει σύντομο απόσπασμα του αρχικού κειμένου (όχι περίληψη, αυτούσιο πρωτότυπο απόσπασμα) και στη συνέχεια παραπομπή στην πηγή για ανάγνωση του πλήρους κειμένου;
Είχα ρωτήσει δικηγόρο κάποτε και μου είχε πει πως ναι, γίνεται, ρώτησα και για την έκταση του "σύντομου" αποσπάσματος και μου είπε έως 10% του έργου, ισχύει αυτό;
Μόνο για τεκμηρίωση ή κριτική επιτρέπεται η παράθεση αποσπάσματος. Προφανώς στο μέτρο που εξυπηρετείται η τεκμηρίωση ή η κριτική.
εάν πρόκειται για μια αναδημοσίευση από περιοδικό που έχει "κλείσει" ισχύουν τα παραπάνω? συνεντεύξεις προσώπων στο παρελθόν (5-10 χρόνια πριν, ως αλμανακ) ?
Ναι ιαχύει το ίδιο. Οι δημιουργοί έχουν ακόμα τα δικαιώματά τους.
Δημοσίευση σχολίου