Παρασκευή, Μαΐου 29, 2020

Η αναγραφή της διαγωγής των μαθητών στα απολυτήρια

Πέρσι τέτοιες μέρες ήμουν στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, εκπροσωπώντας γονείς και μαθητές που υποστήριζαν την διαγραφή ενός ευαίσθητου προσωπικού δεδομένου από τα απολυτήρια του σχολείου. Ο τότε Υπουργός Παιδείας κ. Γαβρόγλου είχε αποφασίσει την αναγραφή του δεδομένου, χωρίς να έχει λάβει στην υπουργική απόφασή του υπόψη το γεγονός ότι αυτά άλλαξαν το 2018 με την θέση σε εφαρμογή του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων #GDPR που επιτρέπει την αναγραφή του θρησκεύματος μόνο σε πέντε περιοριστικά αναφερόμενες περιπτώσεις, στις οποίες φυσικά δεν ήταν τα απολυτήρια του σχολείου. Μετά την προσφυγή μας, ο Υπουργός άλλαξε την υπουργική απόφαση, όχι όμως ως προς το σκέλος του θρησκεύματος, αλλά ως προς την προσθήκη του ονόματος μητρός των μαθητών! Στην διαδικασία προέδρευε η κ. Σακελλαροπούλου, η οποία ρώτησε την πληρεξούσια του Υπουργείου για ποιο λόγο θέλει το Υπουργείο να υπάρχει και το θρήσκευμα στο απολυτήριο και δεν πήρε ποτέ μια πειστική απάντηση. Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ είχε αποτέλεσμα την ακυρωση των υπουργικών αποφάσεων Γαβρόγλου και το Κράτος κατέβαλε τα δικαστικά έξοδα 1840 ευρώ. Η κ. Κεραμέως σε συμμόρφωση προς αυτές τις δικαστικές αποφάσεις εξέδωσε νέα υπουργική απόφαση με την οποία απάλειψε την αναγραφή του θρησκεύματος από τα απολυτήρια.

Όμως, το ίδιο πρόβλημα αναμένεται να έχει η υπουργική αποφαση της κ.Κεραμέως που θα ορίζει τα δεδομένα που αναγράφονται στο απολυτήριο του σχολείου εάν ψηφιστεί η διάταξη του άρθρου 5 του νομοσχεδίου που κατατέθηκε χτες στην Βουλή και με την οποία επαναφέρεται η αναγραφή της διαγωγής των μαθητών. Από το 2017 είχε αποφασιστεί ότι η διαγωγή δεν θα αναγράφεται επί του απολυτηρίου, αν και συνεχίζει φυσικά να υπάρχει στα αρχεία που τηρεί το σχολείο για τους μαθητές. Τώρα, το νομοσχέδιο προβλέπει ως παιδαγωγικό μέτρο την αναγραφή! Ωστόσο, δεν έχει προηγηθεί κανένας έλεγχος για την τήρηση του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων με αυτή την διάταξη. Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα έχει στείλει επιστολή για αυτό το θέμα ειδικά στο Υπουργείο Παιδείας, ζητώντας εξηγήσεις για το νέο προσωπικό δεδομένο. Η υπουργός έχει υποστηρίξει ότι αυτή η αναγραφή υπηρετεί την συνταγματική επιταγή του άρθρου 16 παρ. 2 του Συντάγματος, κατά το οποίο αποστολή της εκπαίδευσης είναι η ανάπτυξη των Ελλήνων σε υπεύθυνους πολίτες. Ωστόσο, η επιταγή αυτή μπορεί να ικανοποιηθεί και με άλλες διατάξεις λιγότερο στιγματιστικές για το άτομο. Το ίδιο ακριβώς συνταγματικό άρθρο επιβάλλει ως αποστολή της παιδείας την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης, χωρίς όμως να θεωρείται πλέον ανεκτή η αναγραφή του θρησκεύματος στα απολυτήρια. Άρα, το 16.2 δεν μπορεί να αποτελέσει επαρκή λόγο για την αναγραφή και της διαγωγής.

Δεν είναι, φυσικά, ένα απλό θέμα προσωπικών δεδομένων. Η "διαγωγή" των μαθητών είναι ένας αυθαίρετος χαρακτηρισμός, κατά τις προσωπικές αντιλήψεις του κάθε καθηγητή - αξιολογητή. Ιστορικά και παραδοσιακά, η "διαγωγή" χρησιμοποιήθηκε για τον στιγματισμό της διαφορετικότητας κι όχι βέβαια για την διαμόρφωση υπεύθυνων πολιτών. Παιδιά πολιτικών αντιφρονούντων είχαν άριστα σε όλα τα μαθήματα, αλλά διαγωγή "κοσμία", καθώς το κράτος τότε επιχειρούσε να στιγματίσει τα μιάσματα. Στην σημερινή εποχή επίσης ο αυθαίρετος στιγματισμός της διαγωγής μπορεί να οδηγήσει σε κάθε πιθανό και απίθανο αποκλεισμό σχετιζόμενο επίσης με εγγενείς ή μόνιμες ιδιότητες που δεν είναι αρεστές: η φυλετική ή εθνική καταγωγή, το θρήσκευμα, η κοινωνική κατάσταση, ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η ταυτότητα φύλου θα είναι ξεκάθαρα οι λόγοι της κακής "διαγωγής" από καθηγητές που θα συγκαλύπτουν τα ρατσιστικά, μισαλλόδοξα και ομο-τρανσφονικά κίνητρά τους. Αυτοί οι κίνδυνοι είναι πολύ σοβαροί για να επιτραπεί η προσθήκη άλλου ενός προσωπικού δεδομένου. Το επιχείρημα των άτακτων μαθητών που ασχημονούν κατά την εκπαιδευτική διαδικασία καταλύεται με την πρόβλεψη σαφών πειθαρχικών διαδικασιών για την συμμόρφωση με τους κανόνες της σχολικής ζωής: καμία τιμωρία δεν μπορεί να επιβάλλεται χωρίς νόμο που απαγορεύει μια πράξη. Η έμμεση τιμωρία της κακής "διαγωγής" καταστρατηγεί τις διαδικασίες και ρευστοποιεί τους κανόνες της λογοδοσίας. Η διαμόρφωση των μαθητών σε υπεύθυνους πολίτες πραγματώνεται όταν υποχρεώνονται να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους που παραβιάζουν κανόνες. Όχι όταν επιδιώκουν να είναι αρεστοί, άρα να υποκρίνονται κάτι που δεν είναι, για να συμμορφωθούν με τις πλειοψηφικές προτιμήσεις μιας κοινότητας. Ο κοινοτισμός του σχολείου έχει σαφή όρια: τα ατομικά δικαιώματα των μαθητών. Η αναγραφή της διαγωγής καταργεί την λογοδοσία πίσω από τον φερεντζέ της ανέλεγκτης τεχνικής κρίσης της διοίκησης.

Μια επιλογή που δεν μπορεί να είναι ανεκτή σε ένα κράτος δικαίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...