Δευτέρα, Φεβρουαρίου 25, 2008

Δεν φοβάμαι το blogoνόμο γιατί έχω το Σύνταγμα

Διαβάζουμε στον πάντα ενήμερο για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες "Ελεύθερο Τύπο" ότι ετοιμάζεται κανονιστικό πλαίσιο για τα blogs.
Ας δούμε τις τέσσερις βασικές ρυθμίσεις που φέρεται ότι θα περιλαμβάνει αυτό το νομοσχέδιο:


"Πρώτον, οι διαχειριστές των blogs ενημερωτικού χαρακτήρα θα έχουν την ευθύνη να αναγράφουν στην κεντρική ιστοσελίδα τον κατά νόμο υπεύθυνο του blog."


(α) blogs ενημερωτικού χαρακτήρα

Εισάγεται, λοιπόν, η έννοια του blog "ενημερωτικού" χαρακτήρα, η οποία έχει πυροδοτήσει ήδη πλείστες συζητήσεις.
Δεν θα έπρεπε να ξενίζει, ωστόσο, η γενική αλήθεια ότι όταν μεταδίδουμε γεγονότα, δηλαδή πληροφορίες που ισχυριζόμαστε ότι πράγματι συνέβησαν, διαχειριζόμαστε ένα δημόσιο αγαθό, το οποίο αναγκαστικά επιβάλλει αυξημένη ευθύνη. Την ευθύνη που έχει καθένας, ο οποίος μιλάει δημόσια λέγοντας όχι μια απλή γνώμη, ούτε σχολιάζοντας, ούτε αναμεταδίδοντας θέσεις, απόψεις, προσεγγίσεις.
Άλλο είναι να πεις: "Ξέσπασε πόλεμος" κι άλλο να πεις "Ο χειρισμός του ζητήματος με την ΠΓΔΜ νομίζω ότι είναι επικίνδυνος για την εξωτερική πολιτική της χώρας".
Όταν επιχείρησα πέρσι το Μάρτη μια πρώτη, ιδιωτική κωδικοποίηση των αρχών που σύμφωνα με το δίκαιο και την δεοντολογία θα έπρεπε να διέπουν τα ιστολόγια (με επεξηγηματικό υπόμνημα), είχα αφιερώσει το 1ο Άρθρο σε αυτό ακριβώς το ζήτημα:

Άρθρο 2
Αρχές για τη μετάδοση ειδήσεων
Όταν ένα ιστολόγιο χρησιμοποιείται ως μέσο για τη μετάδοση ειδήσεων, δηλαδή πληροφοριών για πραγματικά περιστατικά που αφορούν ένα ευρύτερο σύνολο αναγνωστών, πρέπει να τηρούνται οι παρακάτω αρχές:
α) η δημοσιοποίηση πρέπει να αφορά όλη την αλήθεια, χωρίς διαστρέβλωση, αλλοίωση ή παρουσίαση επιλεκτικών στοιχείων από την μεταδιδόμενη είδηση,
β) η ακρίβεια της είδησης πρέπει να ελέγχεται πριν την μετάδοση, με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως η διασταύρωση των πληροφοριών με την συλλογή των στοιχείων από τουλάχιστον δύο διαφορετικές, ανεξάρτητες μεταξύ τους, πηγές,
γ) όταν η είδηση ενδέχεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υπόληψη ενός προσώπου, τη μετάδοσή της θα πρέπει να συνοδεύει πλήρης παράθεση των αποδεικτικών στοιχείων που θεμελιώνουν την ακρίβειά της, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν συλλεχθεί με θεμιτά και νόμιμα μέσα – διαφορετικά η δημοσιοποίηση της είδησης πρέπει να αποφεύγεται,
δ) η είδηση (πληροφορία για πραγματικό περιστατικό) πρέπει να διακρίνεται με σαφήνεια από το σχόλιο του ιστολόγου (ερμηνείες, εκτιμήσεις, κριτικές, χαρακτηρισμοί),
ε) ο τίτλος του κειμένου πρέπει να αντιστοιχεί με το περιεχόμενο του (αρχή της σχετικότητας τίτλου – είδησης)
στ) η χρήση φωτογραφιών, εικόνων, γραφικών απεικονίσεων ή άλλων παραστάσεων να γίνεται με ακρίβεια, αναφορά στην πηγή –εφόσον τα δεδομένα δεν έχουν χορηγηθεί υπό τον όρο της εμπιστευτικότητας- και μνεία στις επιστημονικές μεθόδους με τις οποίες εκπονήθηκαν.
ζ) η είδηση πρέπει να μεταδίδεται ανεπηρέαστα από προσωπικές πολιτικές, κοινωνικές, θρησκευτικές, φυλετικές, φιλοσοφικές και πολιτισμικές απόψεις ή πεποιθήσεις του ιστολόγου – αυτές τις εκφράζει στο πλαίσιο του σχολιασμού ή της κριτικής του,
η) εφόσον υπάρχουν περισσότερες εκδοχές ή απόψεις για ένα πραγματικό περιστατικό, πρέπει να εκτίθενται όλες ή έστω οι πιο αντιπροσωπευτικές από αυτές, για την πληρότητα της κάλυψης.


Το αμέσως επόμενο άρθρο όμως, διευκρίνιζε ότι η μετάδοση απόψεων, σχολίων και θέσεων είναι ένα εντελώς διαφορετικό θέμα, το οποίο πρέπει να διέπει μια διαφορετική κανονολογία:

Άρθρο 3

Αρχές για τον σχολιασμό και την κριτική γεγονότων ή προσώπων

1. Ο δημόσιος σχολιασμός, η κριτική, η αξιολόγηση και ο σχολιασμός αποτελούν
τον πυρήνα της ελευθερίας της έκφρασης και δεν πρέπει να παρεμποδίζονται από
κανέναν, ούτε ανάμεσα στους ίδιους τους ιστολόγους.

2. Ωστόσο, κατά την άσκηση αυτών των δραστηριοτήτων, τα ιστολόγια πρέπει να σέβονται:

α) το τεκμήριο της αθωότητας, δηλαδή την μη ενοχοποίηση πριν την αμετάκλητη καταδίκη κάποιου για ένα αδίκημα που τιμωρείται από το νόμο,

β) τους ανήλικους, τους ηλικιωμένους, τα πρόσωπα με ειδικές ανάγκες και με σοβαρά προβλήματα υγείας, εφόσον αυτές οι ιδιότητες είναι γνωστές στο σχολιαστή,

γ) τα άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, ψυχικού κλονισμού και οδύνης, καθώς και αυτούς που έχουν προφανώς ψυχικό πρόβλημα, αποφεύγοντας να προβάλουν την ιδιαιτερότητά τους.

3. Η ελευθερία της έκφρασης επιτρέπει την οξεία κριτική και την ειρωνεία, όχι όμως και την εξύβριση, την δυσφήμηση, την συκοφαντική δυσφήμηση και την προσβολή της προσωπικότητας του άλλου.


Ο διαχωρισμός ανάμεσα σε "ενημερωτικά" και "μη ενημερωτικά" ιστολόγια δεν μπορεί να γίνει με καθετοποιημένες διατυπώσεις, γιατί κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Ένα παράδειγμα αποτελεί το blog στο οποίο βρίσκεστε αυτή τη στιγμή: ενώ συνήθως αποφεύγω τις εκ βαθέων αναλύσεις ενός "προσωπικού ημερολογίου", δύσκολα θα κατέτασσε κανείς το elawyer στα blogs που είναι αμιγώς ενημερωτικά, δηλ. που απλώς μεταδίδουν ειδήσεις. Κι αυτό γιατί επιχειρώ πάντοτε να υπάρχει η κριτική στάση και ο σχολιασμός. Μια καθετοποιημένη αντιμετώπιση θα τοποθετούσε βέβαια και τα σχόλια στην έννοια της ενημέρωσης. Χωρίς όμως να ξεχνάμε την θεμελιώδη διάκριση ανάμεσα σε σχόλιο και είδηση (που κατοχυρώνεται από κάθε κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας) και χωρίς να ξεχνάμε ότι το σχόλιο ή η είδηση μπορεί να αφορά μόνον τον εαυτό μας ή ένα μικρό κύκλο γνωστών και φίλων, οπότε στην δεύτερη περίπτωση δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνεται πια λόγος για "ενημερωτικό" blog.


H διάκριση ανάμεσα σε "ενημερωτικά" και "μη ενημερωτικά" μέσα ενημέρωσης υπάρχει και στον πρόσφατο Ν. 3592/2007(για τη συγκέντρωση στον τομέα των μ.μ.ε.). Κατά το άρθρο 5 παρ. 5 του νόμου:


Ως ενημερωτικά μέσα νοούνται εκείνα των οποίων το ημερήσιο πρόγραμμα περιλαμβάνει τακτά πρωτότυπα δελτία ειδήσεων καθημερινά, πολιτικό σχολιασμό και ενημερωτικές εκπομπές, όπως πολιτικής και οικονομικής επικαιρότητας. Τα ενημερωτικά μέσα διακρίνονται σε γενικού και θεματικού περιεχομένου. Γενικού περιεχομένου είναι τα ενημερωτικά μέσα, τα οποία περιέχουν προγράμματα ποικίλης ύλης. Θεματικού περιεχομένου είναι τα ενημερωτικά μέσα των οποίων το πρόγραμμα περιλαμβάνει ειδικό προσανατολισμό σε μία συγκεκριμένη κατηγορία ενημέρωσης, όπως οικονομικού, πολιτικού και θρησκευτικού περιεχομένου. Μη ενημερωτικά μέσα θεωρούνται αυτά, το πρόγραμμα των οποίων δεν έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και αφορά αποκλειστικά σε ειδικούς τομείς ψυχαγωγίας και επιμόρφωσης, με περιεχόμενο, όπως μουσικό, αθλητικές μεταδόσεις με ή χωρίς σχολιασμό αθλητικών ειδήσεων, προβολή ταινιών, εκπαιδευτικό ντοκιμαντέρ ή παιδικές εκπομπές, περιλαμβανομένων και των μέσων που μεταδίδουν αποκλειστικά τηλεπωλήσεις, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 22 του άρθρου 1 της Οδηγίας 97/36/ΕΚ, με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 19 της Οδηγίας 89/552/ΕΟΚ


Η στοχοθεσία βέβαια αυτού του νομοθετήματος είναι απολύτως συγκεκριμένη και αφορά την διασφάλιση των όρων του ελεύθερου ανταγωνισμού στην αγορά των μ.μ.ε. Οι ορισμοί αυτοί αποτελούν ωστόσο ένα κριτήριο για τις υποχρεώσεις των ενημερωτικών και των μη ενημερωτικών μέσων και βρίσκεται προς την σωστή κατεύθυνση.


(β) η αναγραφή του κατά νόμον υπεύθυνου


Η φερόμενη υποχρέωση για την καταγραφή του κατά νόμον υπεύθυνου επεκτείνει την εφαρμογή του Ν.1178/1981 (αστική ευθύνη του Τύπου) στον διαδικτυακό τύπο. Κατά τη γνώμη μου, ο νόμος αυτός ούτως ή άλλως έχει εφαρμογή στον διαδικτυακό τύπο, όπως έχω πει και παλαιότερα (αυτό αναλύεται διεξοδικά παρακάτω). Οπότε η νομοθετική επέκταση θα έχει απλώς και μόνον επιβεβαιωτικό χαρακτήρα.
Ας δούμε τι λέει η παρ. 3 του Ν.1178/1981:


Ο ιδιοκτήτης πάσης εφημερίδος ή περιοδικού υποχρεούται να ορίζη εκδότην και διευθυντήν φυσικά πρόσωπα έχοντα την μόνιμον κατοικίαν και διαμονήν των εν Ελλάδι και μη καλυπτόμενα οπωσδήποτε υπό ασυλίας, ετεροδικίας ή άλλου λόγου αίροντος το αξιόποινον ή παρακωλύοντος την ποινικήν τούτου δίωξιν. Η σύμπτωσις αμφοτέρων των ως άνω ιδιοτήτων εις το αυτό πρόσωπον επιτρέπεται.Ποινική ευθύνη εις βάρος του ιδιοκτήτου του εντύπου υφίσταται μόνον εάν συντρέχουν εν τω προσώπω του αι ιδιότητες του εκδότου ή του διευθυντού ή εφ' όσον δεν έχει ορίσει εκδότην.Ο ορισμός του εκδότου ή του διευθυντού εμφαίνεται μόνον εκ της αναγραφής του επί του φύλλου του εντύπου.Εν η περιπτώσει ο ιδιοκτήτης δεν έχει ορίσει εκδότην ή διευθυντήν συγκεντρούντα τα ως άνω στοιχεία ή ούτος (ο ιδιοκτήτης) καλύπτεται υπό λόγων ή περιπτώσεων καθιστώντων αδύνατον ή δυσχερή την ποινικήν τούτου δίωξιν ή καταδίκην, το δικαστήριον δεν κωλύεται να αναζητήση τον πράγματι υπεύθυνον αξιοποίνου πράξεως μη δεσμευόμενον υπό των περί πλασματικής ευθύνης διατάξεων του παρόντος, ως και του άρθρου 46 του περί τύπου νόμου, ισχύοντος εν προκειμένω κατά τα λοιπά.Εις περίπτωσιν καθ' ην δεν έχει ορισθή εκδότης, ως εκδότης τεκμαίρεται ο ιδιοκτήτης.Εάν ο ιδιοκτήτης ημερησίου ή περιοδικού εντύπου είναι άγνωστος, την ευθύνην φερουν τα εν εδαφ. γ του άρθρ. 46 του ΑΝ 1092/1938 "περί τύπου" αναφερόμενα πρόσωπα.

Η ένταση που δημιουργείται ως προς την εφαρμογή αυτού του άρθρου στα ιστολόγια οφείλεται στο γεγονός ότι κατά κύριο λόγο αυτά δεν παρουσιάζουν την "επιχειρηματική" διάρθρωση ενός παραδοσιακού εντύπου, αλλά, κυρίως, ότι έτσι θίγεται το δικαίωμα της ανωνυμίας.


Το δικαίωμα της ανωνυμίας στα blogs έχει ένα πολυεπίπεδο Συνταγματικό θεμέλιο: στην ελευθερία της έκφρασης (άρθρο 14 Σ., άρθρο 10 ΕΣΔΑ), στην προστασία των προσωπικών δεδομένων (άρθρο 9Α Σ.), στην προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών (άρθρο 19Σ.) Ως προς το τελευταίο ζήτημα -του απορρήτου- θα επανέλθω παρακάτω, όπου τίθεται το θέμα της ευκολότερης άρσης του.


Παραθέτω επίσης το αντίστοιχο άρθρο από την ιδιωτική κωδικοποίηση:


Άρθρο 6

Ανωνυμία

1. Η ανωνυμία είναι δικαίωμα των χρηστών του διαδικτύου το οποίο διασφαλίζει περιβάλλον προωθημένης ελευθερίας έκφρασης, αλλά, σε κάθε περίπτωση, η χρήση της για την αποποίηση ευθύνης για παράνομες πράξεις είναι καταχρηστική. Η άρση της ανωνυμίας, ωστόσο, επιτρέπεται μόνο ύστερα από επέμβαση αρμόδιων κρατικών αρχών.

2. Η ανωνυμία πρέπει να είναι απολύτως σεβαστή ως επιλογή ενός γράφοντος και δεν πρέπει να αποτελεί αντικείμενο αρνητικής κριτικής από τους επωνύμως συμμετέχοντες, σε καμία περίπτωση.

3. H αποκάλυψη πληροφοριών από τις οποίες μπορεί να προσδιοριστεί η ταυτότητα ενός προσώπου (π.χ. επάγγελμα, διεύθυνση, χαρακτηριστικά, οικογενειακή κατάσταση, παλαιότερο ή παράλληλο ψευδώνυμο, θρησκευτικές ή πολιτικές πεποιθήσεις, σεξουαλικός προσανατολισμός, καταγωγή κλπ) αποτελεί παραβίαση της επιλογής του για ανωνυμία και είναι εξίσου κατακριτέα με την αποκάλυψη του ονόματός του.


Ένας νόμος που ζητά εξ αρχής από τα ενημερωτικά ιστολόγια να κατονομάζουν το πρόσωπο που ευθύνεται για το περιεχόμενό του, είναι σαν να θεωρεί εξ αρχής όσους γράφουν σε αυτό ύποπτους για τέλεση παραβάσεων.


Βεβαίως, ο Ν.1178/1981 έχει λύσει αυτό το θέμα, μεταθέτοντας την ευθύνη για ανώνυμα δημοσιεύματα στον εκδότη ή τον διευθυντή συντάξεως του δημοσιεύματος. Κάποιος πρέπει να είναι εξ αρχής υπεύθυνος, "δια πάν ενδεχόμενο". Αξιώνοντας, δηλ. ο νόμος, ήδη από το 1981 την γνωστοποίηση του υπευθύνου προσώπου, ήδη θεωρεί εξ αρχής τον τύπο ως πηγή κινδύνου για προσβολές της προσωπικότητας. Η επέκταση εφαρμογής αυτής της διάταξης στο ραδιόφωνο προσβλήθηκε από τον αείμνηστο φίλο Νικήτα Λιοναράκη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο έκρινε ότι δεν μπορεί η ευθύνη του παρουσιαστή ζωντανής εκπομπής να ταυτίζεται με την ευθύνη του καλεσμένου του, ο οποίος τέλεσε on air προσβολή της προσωπικότητας.


[Κάνοντας μια παρένθεση, παρακολούθησα πριν από μερικούς μήνες την δίκη του in.gr για ορισμένες αναρτήσεις στο forum του, από τις οποίες ένα πρόσωπο θεώρησες ότι προσεβλήθη. Η κατάθεση του μάρτυρα του in.gr ήταν ότι είναι τεχνικώς αδύνατο να υπάρχει διαρκής έλεγχος σε μια ανοιχτά προσβάσιμη ιστοσελίδα και ότι αφού έσβησαν τα προσβλητικά κείμενα, κάποιοι μετά πήγαν και τα ανέβασαν. Περιμένουμε αυτήν την απόφαση για να δούμε πως θα κρίνουν και τα δικαστήρια το θέμα της ευθύνης σε αυτές τις περιπτώσεις].


[Κάνοντας μια δεύτερη παρένθεση, ο Νικήτας ακόμη και μετά τη δικαίωσή του από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, μου εκμυστηρεύτηκε ότι εξακολουθεί να θεωρεί τον εαυτό του "φαν" του νόμου, ως αξιοπρεπής δημοσιογράφος, όπως είχε γράψει τότε και στην Αthens Voice. Άλλο όμως αυτό κι άλλο η εξόφθαλμα εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου από τα ελληνικά δικαστήρια, τα οποία παραβίασαν την ΕΣΔΑ και την νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου]


Άρα, με όρους ελευθερίας της έκφρασης, η υποχρεωτική ανακοίνωση ενός αστικά υπεύθυνου για τα ενημερωτικά ιστολόγια, δεν νομίζω ότι έχει ζητήματα συνταγματικότητας. Θέμα διαφορετικό όμως είναι πως εξαναγκάζεις πρακτικά την κοινοποίηση αυτή, την στιγμή που η ανωνυμία προστατεύεται από το απόρρητο και την νομοθεσία για την προστασία προσωπικών δεδομένων, θέμα το οποίο αναλύω παρακάτω.

"Δεύτερον, το νομοσχέδιο επιφυλάσσει στα αδικήματα που τελούνται μέσω των blogs προβλέψεις ανάλογες με αυτές του νόμου περί Τύπου."

(γ) αποτελούν "Τύπο" τα blogs;


Το ερώτημα είναι ακανθώδες, γιατί αν θεωρήσουμε ότι τα blogs δεν είναι "Τύπος", τότε θα τα αποστερήσουμε από την συνταγματική προστασία που απαγορεύει την λογοκρισία και άλλα προληπτικά μέτρα κατά της ελευθεροτυπίας, σύμφωνα με το άρθρο 14 του Συντάγματος.
Αν θεωρήσουμε όμως ότι αποτελούν Τύπο, εκτός από την συνταγματική προστασία, έχουμε και την αστική και ποινική ευθύνη.


Ας δούμε έναν νομοθετικό ορισμό περί του τι συνιστά "Τύπο". Σύμφωνα με το άρθρο 1 εδ. 1 του α.ν. 1092/1938 περί τύπου, τύπος και έντυπο [κατά την έννοια εκείνου του νόμου] είναι "παν ό,τι εκ τυπογραφίας ή οιουδήποτε άλλου μηχανικού ή χημικού μέσου παράγεται εις όμοια αντίτυπα και χρησιμεύει εις πολλαπλασιασμόν ή διάδοσιν χειρογράφων, εικόνων, παραστάσεων μετά ή άνευ σημειώσεων".

Εξάλλου, όπως γίνεται παγίως δεκτό "έντυπο είναι κάθε κείμενο, κάθε όχι απλώς διακοσμητική εικαστική παράσταση, κάθε εγγραφή μουσικού έργου με κείμενο ή επεξηγήσεις και κάθε ηχητικό αποτύπωμα απλού ή μελωδικού λόγου, εφόσον έχει παραχθεί με μηχανική η φυσικοχημική ηλεκτρονική διαδικασία κατάλληλη για παραγωγή σημαντικού αριθμού αντιτύπων και προορίζεται για διάδοση" (Δαγτόγλου, Ατομικά δικαιώματα, τ.1, 1991, σελ. 451 επ.).


Με δεδομένο, λοιπόν, ότι "οι ιστοσελίδες … περιέχουν συνήθως κείμενα που παράγονται με ένα συνδυασμό μηχανικής, φυσικοχημικής και ηλεκτρονικής διαδικασίας και προορίζονται για διάδοση μέσω του Διαδικτύου, καθώς και το ότι κάθε ανάκληση του συγκεκριμένου υλικού από κάποιον χρήστη ουσιαστικά συνιστά "αντίτυπο", γίνεται σαφές ότι ένα σημαντικό τμήμα που διακινείται στο Διαδίκτυο συνιστά τύπο." (Ι.Καράκωστας, Δίκαιο & Ίντερνετ, β΄ έκδ. Αθήνα 2003, σελ. 45)


Από τους ορισμούς και τις απόψεις αυτές προκύπτει ότι δεν απαιτείται "ενημερωτικός χαρακτήρας", αλλά ούτε και η χρήση της παραδοσιακής τυπογραφίας, για να ενταχθεί ένα δημοσίευμα στην έννοια του "Τύπου".


Η διαφορά παραδοσιακών μέσων από τα ιστολόγια είναι στην ουσία οικονομική (η έλλειψη επιχειρηματικής διάρθρωσης) και πολιτική (ο μάλλον περιορισμένος ακόμη αντίκτυπος σε σχέση με τα παραδοσιακά συγκροτήματα τύπου).


Μια νομοθεσία που προβλέπει την αντικειμενική ευθύνη του ιδιοκτήτη, όπως ο Ν.1178/1981, αλλά και οι παλαιότεροι νόμοι περί ασέμνων και άλλων ποινικών αδικημάτων, θεμελιώνεται πάνω στα μεταβιομηχανικά δεδομένα εκείνων των εποχών. Αν ένας δικαστής κάνει αυτή τη σκέψη, θα εντοπίσει κενό δικαίου, το οποίο θα κληθεί να καλύψει με ανάλογη εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας.


Πριν απορρίψουμε συλλήβδην, λοιπόν, την πρόταση για "ανάλογη" νομοθεσία στον τομέα των ιστολογίων, θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν θέλουμε να αφήσουμε στον δικαστή αυτήν την σύνθετη εργασία ή αν προτιμάμε να πιέσουμε τον νομοθέτη να κινηθεί προς την σωστή κατεύθυνση. Ο μηδενισμός της καθολικής άρνησης δεν συμβάλλει στην διαμόρφωση ενός πλαισίου ασφάλειας δικαίου για το τι μπορεί να αντιμετωπίσει καθένας από εμάς, είτε ως ενάγων είτε ως εναγόμενος.


"Τρίτον, διευκολύνεται η πρόσβαση των διωκτικών αρχών στα ηλεκτρονικά ίχνη ώστε να αποκαλύπτεται με πιο γρήγορες διαδικασίες ο υπεύθυνος μιας συκοφαντικής ή εκβιαστικής δημοσίευσης."


(δ) με συνταγματική αναθεώρηση;

Η "διευκόλυνση" των διωκτικών αρχών περνάει αναγκαστικά από την άρση του απορρήτου, η οποία σύμφωνα με το Σύνταγμα επιτρέπεται μόνον "για λόγους εθνικής ασφάλειας και ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων" (άρθρο 19§1 Σ.).


Ήδη ο κοινός νομοθέτης έχει δώσει μια λίστα με τα "ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα", στα οποία περιλαμβάνονται μόνον ορισμένα κακουργήματα. Λ.χ. δεν επιτρέπεται άρση του απορρήτου για να εντοπιστεί ο ένοχος μιας απλής περίπτωσης κλοπής.


Η περίπτωση της εκβίασης αποτελεί μια εξαίρεση: περιλαμβάνει τόσο κακουργηματικές όσο και πλημμεληματικές μορφές τέλεσης, σύμφωνα με το άρθρο 385 Π.Κ.


Πάντως, η συκοφαντική δυσφήμηση δεν αποτελεί κακούργημα.


Έτσι, δημιουργείται η "ιδιότυπη ασυλία των bloggers", οι οποίοι με το παρόν νομοθετικό πλαίσιο, μπορούν στην πράξη να τελούν συκοφαντική δυσφήμηση, χωρίς να τίθεται ζήτημα άρσης του απορρήτου. Γεγονός το οποίο οδηγεί σε ατιμωρησία.


Ωστόσο, το να συμπεριληφθεί, άνευ ετέρου, το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμησης στη λίστα εγκλημάτων που επιτρέπουν την άρση του απορρήτου, δεν θα ήταν συμβατό με το σύνταγμα. Η συκοφαντική δυσφήμηση δεν μπορεί να θεωρηθεί "ιδιαιτέρως σοβαρό έγκλημα", όπως απαιτεί το άρθρο 19. Συνεπώς, ακόμα και αν επιτρεπόταν με νομοθετική τροποποίηση η άρση του απορρήτου για συκοφαντική δυσφήμηση, αυτή η νομοθεσία θα ήταν αντισυνταγματική και το αποδεικτικό υλικό δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ενώπιον Δικαστηρίου, καθώς αυτό απαγορεύεται από το άρθρο 19§3 του Συντάγματος:


"Απαγορεύεται η χρήση αποδεικτικών μέσων που έχουν αποκτηθεί κατά παράβαση του άρθρου αυτού και των άρθρων 9 και 9Α".

Τα άρθρα 9 και 9Α (προστασία ιδιωτικής ζωής, άσυλο κατοικίας και προστασία προσωπικών δεδομένων) του Συντάγματος βρίσκονται επίσης εκεί για να υπενθυμίσουν ότι δεν επιτρέπεται η τροποποίηση της νομοθεσίας για την "διευκόλυνση της πρόσβασης των διωκτικών αρχών" με τρόπους άλλους από την άρση του απορρήτου, κατ' άρθρο 19 Σ.

Κατά τη γνώμη μου, το μόνο περιθώριο που έχει ο νομοθέτης για τη συκοφαντική δυσφήμηση είναι η τυποποίηση της "κατ' εξακολούθηση τέλεσης συκοφαντικής δυσφήμησης", αν δηλαδή κάποιος χρησιμοποιεί το blog μόνο και μόνο γι' αυτόν τον σκοπό. Σε αυτήν την περίπτωση, ναι, θα μπορούσε να γίνει λόγος για ιδιαιτέρως σοβαρό έγκλημα.
Διαφορετικά, υπάρχει συνταγματική εκτροπή.


"Τέταρτον, το ΕΣΡ αποκτά δικαίωμα παρέμβασης σε περίπτωση που οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες ή το audio και video υλικό που αναρτάται σε κάποιο blog δημιουργούν ζητήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του."


(ε) θεσμικός έλεγχος από ανεξάρτητη δημόσια αρχή ως προς το οπτικοακουστικό υλικό


Οι αρμοδιότητες του ΕΣΡ έχουν διαπεράσει προ πολλού βέβαια τον έλεγχο της συμβατικής ραδιοτηλεόρασης, όπως ο ρόλος του προσδιορίζεται από το Σύνταγμα. Μαζί με την ΕΕΤΤ και την Επιτροπή Ανταγωνισμού το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση κανόνων ελεύθερου ανταγωνισμού ακόμη και σε ψηφιακά μέσα ενημέρωσης, ως προς το "περιεχόμενο". Ως προς το περιεχόμενο έχει βέβαια λόγο και η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, αλλά και η ΑΔΑΕ, ανάλογα με τις αρμοδιότητές τους.


Ήδη ο αντίλογος έχει να κάνει με το γεγονός ότι το διαδίκτυο δεν αποτελεί "κρατικό πόρο", όπως οι ραδιοσυχνότητες. Το επιχείρημα αυτό νομίζω ότι ξεπερνιέται ήδη από την επέκταση αρμοδιότητας του ΕΣΡ και στην καλωδιακή ψηφιακή τηλεόραση, όπου κι εκεί δεν έχουμε κρατικό πόρο. Από την άλλη πλευρά, τα domain names έχουν θεωρηθεί πεπερασμένος πόρος, γι' αυτό και ο έλεγχός χρήσης τους έχει ανατεθεί στην ΕΕΤΤ.


Το κρίσιμο είναι αν το webcast και το podcast είναι εκπομπή.


Το πεδίο εφαρμογής του Ν.3592/2007 (για τη συγκέντρωση ιδιοκτησίας μ.μ.ε.) πάντως, ως προς τις δικτυακές δραστηριότητες, περιορίζεται στην «παροχή ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών, μέσω ευρυζωνικών δικτύων είτε δεν απαιτείται συχνότητα είτε απαιτείται συχνότητα, αλλά όχι από εκείνες που έχουν χορηγηθεί για την εκπομπή ραδιοτηλεοπτικού σήματος» (άρθρο 1§2). Από τη διατύπωση αυτή φαίνεται ότι στο πεδίο εφαρμογής εμπίπτει κατ’ αρχήν το radiocast και το videocast που πραγματοποιείται μέσω ιστοσελίδων. Το ζήτημα γίνεται ακόμα πιο σύνθετο, καθώς ο νόμος αναφέρει ότι η παροχή αυτών των υπηρεσιών επιτρέπεται, μετά από έγκριση περιεχομένου, που χορηγείται σύμφωνα με ειδικότερες διατάξεις και εφόσον ο πάροχος δικτύου έχει υπαχθεί στο καθεστώς του Ν.3431/2006! Ο έλεγχος του περιεχομένου γίνεται από το ΕΣΡ, σύμφωνα με το άρθρο 15§5. Έτσι, εισέρχεται το ΕΣΡ στον έλεγχο του περιεχομένου που διακινείται μέσω Διαδικτύου, αλλά οι κυρώσεις για μετάδοση μη εγκεκριμένου περιεχομένου επιβάλλονται από την … ΕΕΤΤ!


Αντί άλλου σχολίου, θα θυμίσω τι είχα πει για την εποπτεία τήρησης ενός συστήματος κανόνων δεοντολογίας:


Άρθρο 9

Ανεξάρτητη εποπτεία εφαρμογής των κανόνων του Κώδικα (Weblog Ombudsman)

Αν σημειωθεί παραβίαση των παραπάνω κανόνων, οι διαφωνούντες ιστολόγοι μπορούν να αναθέσουν την επίλυση της διαφοράς σε ένα πρόσωπο της κοινής επιλογής τους (Weblog Ombudsman), το οποίο έχει την υποχρέωση να αντιμετωπίσει την υπόθεση με ανεξαρτησία και αντικειμενικότητα, αφού εξετάσει τα στοιχεία εκατέρωθεν.

32 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Καλησπέρα και συγχαρητήρια για Blog σου .
Θα ήθελα να ρωτήσω εάν οι σχεδιαζόμενες λογικές "τυπο -ποίησης" των Blogs θα μπορούσαν να αφορούν και τα forums γενικού περιεχομένου μιας και πλήθος της θεματολογίας των topics τους αφορούν θέματα επικαιρότητας ή ειδησεογραφία με τους ανάλογους σχολιασμούς , συζητήσεις κλπ

Ανέφερες σε κάποιο σημείο του άρθρου σου την υπόθεση του in.gr και με αφορμή την εν λόγω υπόθεση θα ήθελα να ρωτήσω εάν ένα φόρουμ "κλειστό" με κωδικούς πρόσβασης μόνο για τα μέλη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως δημόσιο ενημερωτικό μέσο πληροφόρησης , συζητήσεων , ενημέρωσης κλπ. ώστε να υπόκειται σε ελέγχους ραδιοτηλεοπτικών συμβουλίων για επιτρεπτό ή μη οπτικοακουστικό περιεχόμενο.
Με ενδιαφέρει προσωπικώς το θέμα μιας και τυγχάνω διαχειριστής σε ένα τέτοιο και θα σου ήμουν υπόχρεος εάν με βοηθούσες με μία έστω συνοπτική εκτίμησή σου στα ερωτήματά μου.

- είπε...

e-lawyer,
υπαινίσσεσαι, αν κατάλαβα καλά, μια "συνταγματική δυσχέρεια" να περάσουν οι περισσότερες διατάξεις κατά πως σχεδιάζονται (σύμφωνα με τις πληροφορίες τού Ε.Τ.), την οποία δεν συμμερίζομαι. Η ερμηνεία που κάνεις είναι ενδιαφέρουσα, αλλά παραμένει ερμηνεία, διόλου αναμφισβήτητη. Δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος ότι το μέσο δικαστήριο, στο οποίο θα αχθούν σχετικές ποινικές υποθέσεις, θα έχει την ίδια άποψη. Για παράδειγμα, η συνταγματική θεμελίωση τής ανωνυμίας φοβάμαι πως είναι μια νομική ερμηνευτική καινοτομία, που δύσκολα θα έβρισκε ευήκοα ώτα στην Ελλάδα, τουλάχιστον προς το παρόν. Επίσης, δεν είναι απίθανο ένα δικαστήριο να ερμηνεύσει ως "ιδιαιτέρως σοβαρό έγκλημα" τη συκοφαντική δυσφήμιση μέσω ίντερνετ, πχ λόγω της δυνητικά μεγάλης απήχησής της και τής ανεξέλεγκτης διάδοσής της.

Με λίγα λόγια, δεν νομίζω πως δικαιολογείται μια αισιοδοξία περί πρόδηλης αντισυνταγματικότητας των σχεδιαζόμενων ρυθμίσεων, τέτοια που να μας κάνει να "χαλαρώνουμε" διότι θα καταρρεύσουν, τάχα, στα δικαστήρια (ξέρω πως δεν είπες αυτό, αλλά προσπαθώ να προλάβω μια τέτοια εντύπωση).

e-Lawyer είπε...

@anώνυμε
Υποστηρίζω ότι το αντίδοτο στη νομοθέτηση είναι η αυτορρύθμιση.
Φτιάξτε κανόνες στα fora και τηρήστε τους.

@netpen
Το πιο ειναι το "ιδιαιτέρως σοβαρό έγκλημα" είναι θέμα του νομοθέτη μέχρι στιγμής, όχι του δικαστη.

Το θέμα της ανωνυμίας δεν νομίζω ότι ειναι "κατασκευή". Σημαίνει ότι το όνομα του μπλόγκερ προστατεύεται από το επικοινωνιακό απόρρητο.

Δεν είμαι αντίθετος στη νομοθεσία, καλώς να έρθει. Ούτε καταλαβαίνω την κινδυνολογία τύπου "χούντα", "φίμωτρο" κλπ. Αν υπάρχει κάτι αντισυνταγματικό θα κάνουμε πάλι την καμπάνια μας και θα εξηγήσουμε τι πρέπει να αλλάξει.

Υ.Γ. τελικά το χρειαζόμαστε το Συνταγματικό Δικαστήριο, όπως μου έλεγε χτες κι ο Αστέρης Μασούρας.

- είπε...

Το πιο ειναι το "ιδιαιτέρως σοβαρό έγκλημα" είναι θέμα του νομοθέτη μέχρι στιγμής, όχι του δικαστη.

Η συζήτησή μας είναι, νομίζω, αν η σχεδιαζόμενη νομοθετική ρύθμιση θα προσκρούσει στο Σύνταγμα και αν, επομένως, θα καταρρεύσει δικαστικά. Είπα, λοιπόν, ότι αν ο νομοθέτης συμπεριλάβει τη συκοφαντική δυσφήμιση στα "ιδιαιτέρως σοβαρά εγκλήματα", δεν θεωρώ ότι αυτό θα κριθεί ντε και καλά ως κείμενο εκτός τού πλαισίου που χαράζει η σχετική συνταγματική διάταξη, άρα ότι θα είναι ανίσχυρο ως αντισυνταγματικό. Δεν συζητούμε για το υφιστάμενο νομοθετικό καθεστώς αλλά για την αλλαγή που φέρονται να απεργάζονται.

Είμαι σίγουρος ότι μακροπρόθεσμα μια τέτοια συνολική ρύθμιση θα κατέρεε, υπό το βάρος πιέσεων είτε νομικών, είτε κοινωνικών, είτε "ευρωπαϊκών". Ωστόσο, θα ήταν απείρως προτιμότερο να προληφθεί, έτσι ώστε να μη σημάνει αναστάτωση και ενδεχομένως δικαστική ταλαιπωρία για ικανό αριθμό bloggers μέχρι να γίνει αυτό.

Τέλος, μια χαρά θα έκανε τον έλεγχο αντισυνταγματικότητας κάθε δικαστήριο, όπως ισχύει σήμερα. Γιατί να υπήρχε το Συνταγματικό; (παλιά κουβέντα, για την οποία παραπέμπω στο Αναθεώρηση και σε παλιά άρθρα στο blog μου).

Ανώνυμος είπε...

μια ερωτηση. Σημερα κινδυνευουν μονο οι διαχειριστες του μπλογκ με την αρση απορρρητου κλπ ή και ο καθενας που τους εστειλε πληροφορίες μεσω ι μειλ και αυτες αναρτηθηκαν εν ειδει ποστ? Δηλαδη αυτός που συκοφαντησε τον ταδε περσι μεσω ι μαιλ στο πρεςς γρ κινδυνευει σήμερα να αποκαλυφθεί?

MARINOS είπε...

Πολύ καλό μπλοκ!
Συνέχισε!

geokalp είπε...

Σας βρήκα από τις θεαμαπάτες

θα ήθελα να καταθέσω αυτό που βρήκα:

Όροι Υπηρεσιών Blogger - http://www.blogger.com/terms.g

15. Επιλογή νομοθεσίας, δωσιδικία, δικαστήρια. Οι παρόντες Όροι Υπηρεσιών διέπονται από τους νόμους της Πολιτείας της Καλιφόρνια και ερμηνεύονται σύμφωνα με αυτούς, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η σύγκρουση με τις διατάξεις του νόμου του κράτους ή της χώρας διαμονής σας. Οποιεσδήποτε αξιώσεις, νομικές διαδικασίες ή δικαστικές διαφορές, οι οποίες προκύπτουν σε σχέση με την Υπηρεσία επιλύονται αποκλειστικά στην κομητεία Santa Clara της Καλιφόρνια και αποδέχεστε τη δικαιοδοσία των αναφερόμενων δικαστηρίων.

πόσο ισχυρό (νομικά) είναι αυτό;

Ανώνυμος είπε...

νομίζω ότι μας (εννοώ όλους τους bloggers :P) πλήρως όπως πάντα!

Mantalena Parianos είπε...

Ε-LAWYER >>
Φυσικά και το χρειαζόμαστε το Συνταγματικό δικαστήριο, πολλά χρόνια τώρα.

Ωστόσο, θα συμμεριστώ την απαισιοδοξία / επιφύλαξη του netPen, σχετικά με το ότι η "συνταγματική δυσχέρεια" να περάσουν οι περισσότερες διατάξεις κατά πως σχεδιάζονται (σύμφωνα με τις πληροφορίες τού Ε.Τ.)", δεν θα αποτελέσει εμπόδιο γι' αυτή την κυβέρνηση που μας έχει αποδείξει ότι καταστρατηγεί το Σύνταγμα κατά το δοκούν:
θυμήσου μόνο, τον τρόπο που προκύρηξε εθνικές εκλογές, τις διατάξεις τρόπου προσλήψεων, τις παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη, την αντιμετρώπιση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, τις κάμερες και ένα σωρό άλλες ενέργειες...

Έτσι και το βάλουν σκοπό, μπορούν να μας κάνουν και επισήμως Ιράν.

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ e-laywer σε ευχαριστώ για την απάντησή σου στα περί "αυτορύθμισης" στο σχόλιο του άρθρου σου.
Δυστυχώς όμως δεν αντιλαμβάνομαι τον όρο "αυτορύθμιση" μιας και αυτορυθμιζόμενες μπορούν να είναι μόνο οι αυτόνομες κοινότητες (διαδικτυακές ή μη) και όχι οι ετερόνομες και εφόσον η συμμετοχή ή δημιουργία κοινοτήτων στο διαδίκτυο υπόκειται στους νόμους του ελληνικού κράτους (για τους έλληνες "πολίτες") όπως και η υπόλοιπη κοινωνία .. προφανώς και η "αυτορύθμιση" δεν έχει κάποιο νόημα είτε θεωρητικό είτε επί του πρακτέου.

Εάν αύριο μεθαύριο ψηφίσουν τον απίστευτο νόμο τους για τα Blogs (λες και δεν τους καλύπτει το υπάρχον νομικό οπλοστάσιο για να τσακίσουν με ποικίλους τρόπους τον "ενοχλητικό") και σε συνδυασμό με την γενικότερη ασχετοσύνη τους για το διαδίκτυο , ποιος μου λέει εμένα πως δεν θα ταυτίσουν ΚΑΙ τα forums με τα Blogs εφόσον υπάρχουν topics που σε μόνιμη και καθημερινή βάση αναρτούν τρέχουσες ειδήσεις της επικαιρότητας με τους ανάλογους σχολιασμούς, άρα γιατί και τα forums να μην είναι "ειδησεογραφικοί ιστότοποι" !!
Προφανώς κανένας δεν μου το λέει και φυσικά μπροστά στον δικαστή σαν κατηγορούμενος (που θα ψάχνει γιατί δεν δήλωσα "υπεύθυνος κατά τον Νόμο" σαν διαχειριστής σε πρώτη φάση ) και ως "συνυπεύθυνος" για "υβριστικό" ή "συκοφαντικό" μήνυμα σε δεύτερη φάση (άλλου προσώπου φυσικά -η αρχή της συνυπευθυνότητας δια της σιωπηράς υποτίθεται ανοχής - μία από τις μεγαλύτερες και απαράδεκτες πατέντες της δικονομίας για τον πρωτογενή έλεγχο της πληροφορίας) θα ήταν μάλλον παρακινδυνευμένο (για το μέγεθος της ποινής μου) να του μιλήσω για την "αυτορύθμιση".
Φαντάζομαι δε το ΕΡΣ να με καλεί για εξηγήσεις (και εν τέλει να μου κόβει και "κοστούμι" που θα με σβήνει από τον χάρτη οικονομικώς για πάντα , μιας και δεν είμαι ο φραγκάτος μεγαλοδημοσιογράφος ή κάποιο "ίδρυμα" για να γράφω πρόστιμα στα παλιά μου τα παπούτσια) διότι μέλος ανήρτησε μήνυμα σε τόπικ που συζητούνται θέματα της τρέχουσας ειδησεογραφίας με οπτικοακουστικό υλικό που "τελικά" το πρώτο δεν ενέκρινε .
Απίστευτα πράγματα συμβαίνουν σε αυτόν τον τόπο από την πανικόβλητη εξουσία που προσπαθεί να ελέγξει το διαδίκτυο και ακόμα πιο απίστευτα πρόκειται να συμβούν.
Σε ευχαριστώ σε όλες τις περιπτώσεις για την ενασχόλησή σου μαζί μου και συγχαρητήρια για άλλη μια φορά για την ιδιαιτέρως χρήσιμη -έως πολύτιμη θα έλεγα- αρθρογραφία του Blog σου .

e-Lawyer είπε...

@ netpen
Πάντως εγώ θέτω προς συζήτηση για το αν η συκοφαντική δυσφήμηση είναι ή όχι ιδιαιτέρως σοβαρό έγκλημα. Εδώ και 14 χρόνια που ισχύει ο 2225 δεν είναι. Σε αυτά τα χρόνια, όμως, αναπτύχθηκε το διαδίκτυο. Η δυνατότητα κάποιου να καταστρέψει την τιμή και την υπόληψη ενός άλλου και μάλιστα όχι με μέσον που διατίθεται προς πώληση, όπως τα περιοδικά και οι εφημερίδες, αλλά με μέσον που έχει παγκόσμια εμβέλεια, νομίζω ότι είναι ένας κίνδυνος που αξίζει να συζητήσουμε για το κατά πόσον μπορεί να θεωρηθεί ιδιαιτέρως σοβαρός.

@ανώνυμε, αυτό θα ήταν καταστρατήγηση της διάταξης που δεν προβλέπει τη συκοφαντική δυσφήμηση στη λίστα με τα ιδιαιτέρως σοβαρά εγκλήματα.

@geokalp, ο όρος που αναφέρεις είναι απολύτως έγκυρος αλλά αφορά τις σχέσεις αστικού δικαίου του εκάστοτε μπλόγκερ με την Google. Όχι τον τομέα ποινικού δικαίού, όχι τις σχέσεις θιγόμενων τρίτων με τον εκάστοτε μπλόγκερ.

@mantalena, έχω το μειονέκτημα να μη συμμερίζομαι την κινδυνολογία. Άλλωστε εδώ είμαστε κι εμείς για να διασφαλίσουμε την τήρηση του Συντάγματος, όπως ορίζει και το άρθρο 120 (παλιο 114).

@ανώνυμε, ένα φόρουμ είναι από μόνο του μια κοινότητα, με moderators, administrators και λοιπά. Όπως και κάθε μπλογκ. Συνηθίζω να διαγράφω τα σχόλια των επισκεπτών μου όταν υποθέτω ότι θα μπορούσαν να προσβάλλουν υπέρμετρα τρίτους. Αυτό είναι ένας μικρός τρόπος αποτελεσματικής αυτορρύθμισης ως προς τα του οίκου μας.

Για το φερόμενο νομοσχέδιο, θα έλεγα ότι υπάρχει ένα θετικό στοιχείο: τουλάχιστον θα ξέρουμε πότε και που εφαρμόζεται ο νόμος περί τύπου, σε ποια έκταση, από ποιο δικαστήριο, με ποιες αρμοδιότητες κλπ. Είναι ένα θετικό στοιχείο ότι θα υπάρχει ασφάλεια δικαίου.

Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος για αυτόν τον νόμο. Θα είχε ενδιαφέρον μάλιστα αν τους προλαβαίναμε και κατεβάζαμε μια ενιαία πρόταση νομοσχεδίου από τη δική μας πλευρά για να αποφύγουμε τις αστοχίες (ή την "στοχοθέτηση"). Ή έστω να ζητούσαμε διαβούλευση με το υπουργείο. Αλλά εκεί θα έχουμε πρόβλημα γιατί ως γνωστόν δεν είμαστε κοινότητα και ποιοι θα μας εκπροσωπήσουν στη διαβούλευση κλπ κλπ.

- είπε...

Είναι πράγματι προς συζητηση και προς οριοθέτηση το ζήτημα, e-lawyer.

Προβληματίζομαι. Κάπως πρέπει να γίνει η συζήτηση αυτή. Πέρα από το ενδιαφέρον της, είναι κρίσιμη.

Προσωπικά, μάλλον θα ήθελα μια τροποποίηση τού ισχύοντος νομοθετικού καθεστώτος προς την κατεύθυνση να συμπεριληφθεί στα "ιδιαιτέρως σοβαρά εγκλήματα" μια διακεκριμένη μορφή τής συκοφαντικής δυσφήμισης. Τίποτα περισσότερο. Το "πώς" και το "πόσο" μιας τέτοιας νομοτεχνικής κατάστρωσης είναι ζήτημα μεγάλο και ανοιχτό.

Όπως θα ήθελα να επανέλθει η συζήτηση για έναν Κώδικα Δεοντολογίας, με εθελούσια υιοθέτησή του από κάθε blogger που συμφωνεί. Έναν χαλαρό, ευσύνοπτο Κώδικα, κάτι σαν κατευθυντήριο δεκάλογο αυτοπεριορισμών. Αλλά χωρίς όργανα επιτήρησης. Μακάρι να συζητηθεί κι αυτό.

e-Lawyer είπε...

Καθένας είναι "όργανο" στο δικό του blog.

Το θέμα της ανωνυμίας και της ενδεχόμενης νομοθετικής κατάργησής της για τα ενημερωτικά blogs είναι εξαιρετικά πολύπλοκο.

Δες το σημερινό θεσμικό πλαίσιο: ο νόμος λέει ότι τα έντυπα πρέπει να αναγράφουν την ιδιοκτησία. Lex imperfecta βέβαια: μου έχει τύχει στη δουλειά μου, γνωστά έντυπα να έχουν παραπλανητικές αναγραφές για να μην μπορείς να κάνεις αγωγή ή να μην μπορείς να εκτελέσεις μια δικαστική απόφαση.

Δηλ. μια διάταξη που θα λέει ότι οι μπλογκερς των ενημερωτικών μπλογκς δεν πρέπει να είναι ανώνυμοι είναι μια διάταξη ανοιχτή στην καταστρατήγηση: πως θα διασφαλιστεί η έμπρακτη εφαρμογή της, δεδομένου ότι δεν επιτρέπεται άρση του απορρήτου; Επομένως και πάλι καταλήγουμε στο άρθρο 19 του Συντάγματος.

geokalp είπε...

να το πάμε και πιο πέρα

εφόσον η google δημοσιοποιεί στοιχεία του blogger στις αρχές (ίσως χωρίς σπουδαίο λόγο) ενδεχόμενα να θίγει τη σχέση με αυτόν και ταυτόχρονα εκείνη να παραβιάζει τη σύμβαση μαζί του

και κάτι ακόμα

υποθετικά ο Καψαμπέλης είναι στην Ιταλία και γράφει στα ελληνικά μέσω του google, με ποιας χώρας το δίκαιο θα πάει η υπόθεση;

ευχαριστώ για την προηγούμενη απάντηση

Rodia είπε...

Δεν εχω πεισθει οτι η γκουγκλ εδωσε στοιχεια.

e-Lawyer είπε...

@geokalp:οι έλληνες πολίτες υπέχουν ποινική ευθύνη οπουδήποτε κι αν διαπράξουν αδίκημα που διώκεται από τον ποινικό κώδικα.
Επίσης, η σύμβαση με την google δεν είναι είπαμε πάνω από το ποινικό δίκαιο.

@rodia: Έτσι έγραψε ο Χιώτης χτες στο Βήμα. Έτσι κι αλλιώς θα το μάθουμε τελικά, έτσι διαφανείς που ειναι οι δικογραφίες τελευταία

geokalp είπε...

"η σύμβαση με την google δεν είναι είπαμε πάνω από το ποινικό δίκαιο."
δεν το κατάλαβα από το προηγούμενο σχόλιο/απάντηση

επίσης, ίσως εγώ δεν έγινα κατανοητός στο προηγούμενο

μιλάω για σχέση blogger-google όταν γράφω ότι "εφόσον η google δημοσιοποιεί στοιχεία του blogger στις αρχές (ίσως χωρίς σπουδαίο λόγο) ενδεχόμενα να θίγει τη σχέση με αυτόν και ταυτόχρονα εκείνη να παραβιάζει τη σύμβαση μαζί του"

ευχαριστώ και πάλι

e-Lawyer είπε...

Σε αυτό απάντησα: η σχέση google-blogger δεν βρίσκεται πάνω από το ποινικό δίκαιο. Όταν, δηλαδή, η google αναγκάζεται να διαβιβάσει στοιχεία στις αρχές, δεν παραβιάζει τη σχέση της με τον blogger, γιατί πολύ απλά δεν έχει το δικαίωμα να κάνει αλλιώς και ο blogger δεν έχει το δικαίωμα να απαγορεύσει στην google αυτήν την διαβίβαση.

geokalp είπε...

όμως ο blogger στα δικαστήρια της Καλιφόρνια θα πάει και θα υποστηρίξει τους λόγους που θεωρεί ότι η google δεν θα έπρεπε να δώσει τα στοιχεία του, έτσι δεν είναι;

Ανώνυμος είπε...

Θα ήθελα να επισημάνω ότι το αμερικανικό δίκαιο δεν είναι καθόλου άσχετο με την υπόθεση.
Ναι μεν οι ελληνικές αρχές αιτούνται την άρση του απορρήτου, αλλά οι αμερικανικές αρχές μπορούν να διατάξουν την άρση του απορρήτου μόνο αν αυτή είναι επιτρεπτή βάσει του αμερικανικού δικαίου. Αν για παράδειγμα είναι επιτρεπτή βάσει του ελληνικού δικαίου η άρση του απορρήτου σε περίπτωση διάπραξης του Χ εγκλήματος, αλλά για το Χ αυτό έγκλημα δεν είναι επιτρεπτή η άρση του απορρήτου με βάση το αμερικανικό δίκαιο, οι αμερικάνικές αρχές δεν μπορούν να παράσχουν συνδρομή. Βέβαια στη συγκεκριμένη περίπτωση εφόσον τίθεται ζήτημα εκβιασμού, τέτοιο θέμα δεν υπάρχει.

Και μια γενική απορία:
Στη συγκεκριμένη περίπτωση που φαίνεται ότι ήρθη το απόρρητο, προκειμένου να διακριβωθεί αν τελέστηκε εκβιασμός και πλέον έγινε γνωστό το όνομα του διαχειριστή, μπορούν να ασκηθούν αγωγές και για τη συκοφαντική δυσφήμηση, η προσπάθεια διακρίβωση της οποίας δεν θα οδηγούσε σε άρση του απορρήτου; Αυτό δεν μπορεί να οδηγήσει σε καταχρήσεις;
Αν για παράδειγμα συκοφαντούμαι από ένα blog και πω σε έναν φίλο μου να μου στείλει από εικονικό mail από ένα internet café ότι μου ζητούν χρήματα για να σταματήσουν να με συκοφαντούν, ακόμα και αν στην ποινική δίκη αθωωθεί ο διαχειριστής για τον εκβιασμό, θα μπορώ να καταθέσω μηνύσεις για συκοφαντική δυσφήμηση;

e-Lawyer είπε...

@geokalp, μπορεί να το υποστηρίξει αυτό στο δικαστήριο, αλλά αμφιβάλλω αν θα γίνει δεκτό. Ωστόσο, εφόσον η google δεν έχει διευκρινίσει στους όρους χρήσης της κλπ ότι υπάρχει το ενδεχόμενο στοιχεία να δοθούν ύστερα από επίσημο αίτημα δημόσιας αρχής, σε οριακές περιπτώσεις θα μπορούσε να πει ο blogger ότι παραπλανήθηκε. Είναι καθαρά θέμα δικαστή για το αν υπάρχει τελικά ευθύνη της google έναντι του blogger αν και μου φαίνεται πολύ δύσκολο γιατί άγνοια νόμου δεν επιτρέπεται. Επειδή όμως είμαστε στο διαδίκτυο υπάρχει ένα μικρό περιθώριο εύλογης αμφιβολίας για το εφαρμοστέο δίκαιο που ένας καλός δικηγόρος θα μπορούσε να αξιοποιήσει.

@ανώνυμε, υπάρχει πράγματι ένα περιθώριο για καταστρατηγήσεις. Είναι θέμα των αρχών να επιβεβαιώσουν την αυθεντικότητα του μηνύματος της εκβίασης και να το συνδυάσουν με άλλα στοιχεία. Υπενθυμίζω ότι αν υπάρχει αμφιβολία, το δικαστήριο είναι υποχρεωμένο να απαλλάξει τον κατηγορούμενο.

geokalp είπε...

ευχαριστώ ακόμα μία φορά!

- είπε...

Σωστός ο Ανώνυμος.

Ανώνυμος είπε...

Προς e-lawyer @
ειλικρινά δεν διάβασα νωρίτερα το άρθρο σου. Κρίμα γιατί τέτοιου είδους νομικές κατασκευές κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Επίσης δεν μπορώ να καταλάβω τι σημαίνει κατηογριοποίηση των blogs και επίσης διαβάζω για πορείες και διαδηλώσεις. Αν είναι λοιπόν να παρθούν πρωτοβουλίες εναντίον ενός νόμου γενικά συμφωνώ. Αν είναι να διαμαρτυρηθούμε με ένα νόμο εναντίον ενός άλλου νόμου μόνοι μας παραδεχόμαστε το θεμελιώδες επιχείρημα : Τα blogs χρειάζονται ρύθμιση. ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ και πάλι προσπαθούμε να επιβάλλουμε "θεσμικότητα" σε κάτι που η ομόρφια του είναι ότι έχει αμφισβητήσει αυτή την θεσμικότητα. Για όλες τις τυχόν παράνομες πράξεις υπάρχει επαρκές πλαίσιο και ίσως κάποια βελίτωση σε τεχνικά θέματα να μπορεί να υπάρξει.
Η άποψη μου είναι ότι πέφτουμε στην παγίδα που στήνουν τα ΜΜΕ και αυτό είναι επικίνδυνο. Ας σκεφτούμε πιο λογικά και ψύχραιμα. Συνδικαλισμός του διαδικτύου doesnt make sense!

e-Lawyer είπε...

Η συζήτηση ειναι εξ ορισμού θεσμική και όχι συνδικαλιστική.

paraxeno είπε...

ερώτηση αφελούς περιεχόμενου από μία διχασμένης βλογικής προσωπικότητος βλογκερ...

εγώ που εκτός από τα ποιήματά μου ανεβάζω δελτία τύπου για παντός είδους εκδηλώσεις, προσκλήσεις σε συγκεντρώσεις και ημερίδες για το περιβάλλον κλπ κλπ ειμαι ενημερωτικού περιεχομένου βλογκερ???

αν είμαι να αναπροσδιοριστώ βρε παιδιά...

ευχαριστώ για όποια απάντηση και εάν λάβω

Ανώνυμος είπε...

Πραγματικά έξοχη εγγραφή, ως προς τεκμηρίωση, σκέψη και προβληματισμό Με ευγνωμοσύνη υμέτερος

e-Lawyer είπε...

@paraxeno: εξαρτάται από το είδος των εκδηλώσεων. Αν είναι κατά της κυβέρνησης, είσαι.

Hades είπε...

Εξαιρετικότατη ανάλυση, τεκμηριωμένη, εμπεριστατωμένη και ιδιαίτερα ψαγμένη, διά λινκάρισμα κιόλας. Τα σέβη μου.

vagias είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
araxtos είπε...

Μια ερώτηση που αφορά την νομική εμπειρία σας.

Αν (χτύπα ξύλο) βρεθώ κάποια μέρα στα δικαστήρια (λόγω νόμων κι αστυνόμων) θα παίξει ρόλο στην καταδικαστική (σίγουρα) απόφαση του δικαστηρίου το blogo-όνομά μου?

Δηλαδή θα μπορέσει κανένας δικαστής να «χωνέψη» αυτό το araxtos & light?
Βέβαια δεν πρόκειται να το αλλάξω σε καμία περίπτωση, αλλά είμαι σίγουρος ότι η κατά τεκμήριο αθωότητα θα λειτουργήσει σαν κατά τεκμήριο ενοχή.

(φαντάσου τι έχει πάθει ο preza-tv)!!!!

Θα ήθελα μιά απάντηση γιατί το θέμα όσο κι αν φαίνεται αστείο, είναι αρκετά σοβαρό.

e-Lawyer είπε...

Το να χρησιμοποιεί κανείς όποιο ψευδώνυμο θέλεί (εφόσον βέβαια δεν δημιουργούνται συγχύσεις) είναι βασικό δικαίωμα του χρήστη του διαδικτύου, ουσιώδες μέρος της ελευθερίας της έκφρασης και του αυτοπροσδιορισμού.
Αν υπάρξουν βάσιμες υπόνοιες ότι ένας δικαστής επηρεάζεται (αρνητικά ή θετικά) από αυτό το στοιχείο, ενδέχεται να ανακύψουν ζητήματα νομιμότητας της απόφασής του.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...