Οι ανεξάρτητες αρχές να γίνουν μονοπρόσωπες

Ένας δρόμος για τον εξορθολογισμό της λειτουργίας των ανεξάρτητων αρχών και την εξοικονόμηση σημαντικών δημόσιων πόρων θα ήταν η αναδιάρθρωσή τους σε μονοπρόσωπα όργανα και η κατάργηση των πολυπληθών "ολομελειών" που τις απαρτίζουν. Στην Ελλάδα, μονοπρόσωπες ανεξάρτητες αρχές είναι ο Συνήγορος του Πολίτη και ο Συνήγορος του Καταναλωτή. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, αφού κι αυτός απολαμβάνει θεσμικής αυτοτέλειας.

Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πολλές ανεξάρτητες αρχές, οι οποίες λειτουργούν ως συλλογικά όργανα, χωρίς να χρειάζεται.

- Η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων αποτελείται από έναν πρόεδρο, έναν αντιπρόεδρο, έξι τακτικά και έξι αναπληρωματικά μέλη. Δεν χρειάζεται όλη αυτή η δυσκίνητη ομάδα: στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, η αντίστοιχη Αρχή αποτελείται από έναν Επίτροπο και δύο αναπληρωτές. Έτσι κι αλλιώς η παραγωγική εργασία προέρχεται από το προσωπικό κι όχι από το αποφασίζον όργανο.

- Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης αποτελείται από έναν πρόεδρο, έναν αντιπρόεδρο και πέντε μέλη (βλ. εδώ). Ούτε κι αυτοί χρειάζονται, αν και το Σύνταγμα στο άρθρο 15 μιλάει για "Συμβούλιο" κι όχι για "Αρχή", οπότε εδώ το όργανο μπορεί να γίνει τριμελές: ένας Επίτροπος, ένας αναπληρωτής κι ένα μέλος.

- Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών αποτελείται από έναν πρόεδρο, έναν αντιπρόεδρο, έναν αναπληρωτή αντιπρόεδρο, τέσσερα τακτικά και τέσσερα αναπληρωματικά μέλη (βλ. εδώ). Η Αρχή αυτή δεν χρειάζεται καθόλου και θα μπορούσε να συγχωνευθεί είτε με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων, είτε με την Ε.Ε.Τ.Τ. Εξάλλου, το Σύνταγμα δεν είναι εμπόδιο, αφού στο άρθρο 19 παρ. 2 αναφέρει απλώς ότι το απόρρητο διασφαλίζεται από ανεξάρτητη αρχή. Απλώς θα πρέπει η Ε.Ε.Τ.Τ. να ανασυγκροτηθεί κατά το μοντέλο των συνταγματικά προβλεπόμενων ανεξάρτητων αρχών, σύμφωνα με το άρθρο 101Α του Συντάγματος.

- Το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού έχει την πολυτελέστερα στελεχωμένη Ολομέλεια: 28 άτομα (βλ. εδώ). Είναι προφανές ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει και με λιγότερα.

- Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων αποτελείται από έναν πρόεδρο, δύο αντιπροέδρους και έξι μέλη (βλ. εδώ). Δεν χρειάζεται, στην Κύπρο η αντίστοιχη αρχή είναι μονοπρόσωπη (ο "Επίτροπος Ρυθμίσεως Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων" βλ. εδώ).

- H Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αποτελείται από έναν πρόεδρο, δύο αντιπροέδρους και τέσσερα μέλη (βλ. εδώ). Και σε αυτήν την περίπτωση θα μπορούσαμε να έχουμε μονοπρόσωπο όργανο, με έναν αναπληρωτή. Στην Κύπρο ακολουθείται αυτή η δομή, με ένα επιπλέον μέλος (βλ. "Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου" εδώ).

- H Επιτροπή Ανταγωνισμού αποτελείται από έναν πρόεδρο, 4 εισηγητές και 9 μέλη (βλ. εδώ). Δεν χρειάζεται τόσο μεγάλη ολομέλεια, αρκεί ο πρόεδρος και οι εισηγητές, όπως και στην Κύπρο (βλ. εδώ).

- Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αποτελείται από έναν πρόεδρο, δύο αντιπρόεδρους και τέσσερα μέλη (βλ. εδώ). Κάθε εβδομάδα συνεδριάζει η εκτελεστική επιτροπή της που αποτελείται από τους τρεις πρώτους. Προφανώς επαρκούν αυτοί για τη διοίκηση.

- Η Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής αποτελείται από δεκαοκτώ μέλη (βλ. εδώ) τα οποία είναι απλήρωτα εδώ και χρόνια και γι' αυτό μάλιστα κατέθεσαν αγωγές εναντίον του Ελληνικού Δημοσίου. Είναι προφανές ότι δεν χρειάζονται όλα αυτά τα μέλη και η Αρχή θα μπορούσε να λειτουργήσει με την κατάλληλη στελέχωση ως μονοπρόσωπο όργανο.

Στους συγχωνευόμενους - καταργούμενους τομείς που έχει εξαγγείλει η Κυβέρνηση δεν υπάρχουν τα παραπάνω (εκτός από μία νομοπαρασκευαστική επιτροπή που έχει συγκροτηθεί πριν αρκετούς μήνες για την εξέταση της συγχώνευσης της ΑΔΑΕ). Για όλες τις παραπάνω αλλαγές δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο παρά πολιτική βούληση και μερικές νομοθετικές τροποποιήσεις που θα μπορούσαν να γίνουν σε χρόνο μηδέν. Προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις μεταβατικές περιόδους που αναγκαία θα πρέπει να προβλεφθούν, ώστε να μην προκύψουν προσβολές της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης των ήδη θητευόντων μελών.