"Aναδιατυπώνοντας" την κατάργηση της Διαύγειας

Στις 2.10.2013 αναρτήθηκε για δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο που περιλαμβάνει προτεινόμενες τροποποιησεις στον Ν.3861/2010 που θέσπισε την "Διαύγεια". Θεμελιακή αλλαγή της Διαύγειας δεν ήταν ότι κάθε διοικητική ή νομοθετική πράξη πρέπει να αναρτάται στο Διαδίκτυο, αλλά ότι η ισχύς της εξαρτάται από την ανάρτησή της στο Διαδίκτυο.

Αρχικά, δόθηκε χρόνος διαβούλευσης μέχρι τις 3.10.2013.

Στο νομοσχέδιο υπάρχει μια προτεινόμενη τροποποίηση, κατά την οποία  "[...] οι λοιπές πράξεις του άρθρου 2 ιχύουν από την ανάρτησή τους στο Διαδίκτυο, κατά τα οριζόμενα στον παρόντα νόμο, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά σε ειδικές διατάξεις ή στις ίδιες τις πράξεις". Αυτό θα σήμαινε ότι μπορεί ένα διοικητικό όργανο να εκδώσει μια πράξη σήμερα και αναφέρει στο σώμα της πράξης "Έναρξη ισχύος: οι διατάξεις της παρούσας ισχύουν από τις 4.10.2013", χωρίς να έχει αναρτηθεί ακόμη στη Διαύγεια. Αυτό σημαίνει ότι ο νόμος για την Διαύγεια αποκτά ένα παραθυράκι που δίνει στα διοικητικά όργανα την διακριτική ευχέρεια να αποδεσμεύσουν την έναρξη ισχύος από την ίδια την ανάρτηση της πράξης στο Διαδίκτυο. Δηλαδή, καταργείται η θεμελιακή αλλαγή της Διαύγειας.

Μετά την σχετική κατακραυγή, εκδόθηκε μια ανακοίνωση του Υπουργείου κατά την οποία η διάταξη θα αναδιατυπωθεί και η διαβούλευση παρατείνεται ως τις 9/10/2013.

 Βλέπουμε σήμερα την αναδιατύπωση (εδώ) :

"Με εξαίρεση τις πράξεις της προηγούμενης παραγράφου, οι λοιπές πράξεις του άρθρου 2 αναρτώνται στο Διαδίκτυο κατά τα οριζόμενα στον παρόντα νόμο και ισχύουν από την ανάρτησή τους, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά ως προς τον χρόνο έναρξης ισχύος τους σε ειδικές διατάξεις ή στις ίδιες τις πράξεις". 

Δηλαδή η "αναδιατύπωση" έκανε ακόμη πιο σαφές ότι αποδεσμεύεται ο χρόνος έναρξης ισχύος από τον χρόνο ανάρτησης! Μπορεί να βγάλουμε σήμερα μια διοικητική πράξη, να ορίσουμε ότι αρχίζει να ισχύει από σήμερα, πριν την αναρτησή της στην Διαύγεια και μετά από 1 εβδομάδα που θα την αναρτήσουμε στην Διαύγεια, δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα. Ενδιαμέσως θα έχουμε εφαρμόσει όλα όσα λέει η εν λόγω πράξη, χωρίς κανείς να μπορεί να την βρει στο Διαδίκτυο. Έχουμε λοιπόν την επίσημη κατάργηση της Διαύγειας. Η διάταξη πρέπει να αποσυρθεί. Αν το ζητούμενο είναι η μεταχρονολήγηση της έναρξης ισχύος, αυτά λύνονται με τροποποιήσεις του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (Ν.2690/1999) κι όχι με τροποποιήσεις της Διαύγειας.

Όσον αφορά το ποιο από τα δύο κείμενα κατισχύει αν υπάρχουν αποκλίσεις ανάμεσα στην εκδοθείσα πράξη και στην αναρτηθείσα: το σήμερα ισχύον άρθρο της Διαύγειας λέει ότι υπερισχύει το "δημοσιευμένο" αν βρίσκεται σε απόκλιση προς το "αναρτημένο". Για τις μη δημοσιευτέες πράξεις, ισχύει το ίδιο: σε περίπτωση απόκλισης αυτού που βρίσκεται στο συρτάρι και του αναρτημένου, υπερισχύει το συρτάρι! Πρόκειται για εξ αρχής λάθος διάταξη, εις βάρος της αρχής της διαφάνειας, καθώς ενισχύει την στρέβλωση "άλλα λέμε κι άλλα κάνουμε". Νομικά αυτό αποτελεί διάψευση της αρχής της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του πολίτη. Δεν είναι δυνατόν ο πολίτης να επενδύει σε αυτό που βλέπει αναρτημένο σε μια δημόσια ιστοσελίδα και μετά να έρχεται τοκράτος και να του λέει ότι αγνοείς αυτό που υπάρχει στο συρτάρι του Υπουργού που είναι και το κατισχύον! Aκόμα και για τις διεθνείς συνθήκες, το άρθρο 36 του Συντάγματος αναφέρει ότι "μυστικά άρθρα συνθήκης δεν μπορούν ποτέ να ανατρέψουν τα φανερά"! Και τώρα θα έχουμε μυστικά άρθρα διοικητικών πράξεων που θα μπορούν να ανατρέψουν τα φανερά.

Η διάταξη λοιπόν έπρεπε να βελτιωθεί, ανατρέποντας την σχέση ακολουθώντας το πνεύμα του άρθρου 36 παρ. 2 του Συντάγματος: αν υπάρχουν αποκλίσεις ανάμεσα στα συρτάρια των διοικητικών οργάνων και στην Διαύγεια, πρέπει να υπερισχύει η Διαύγεια. Η δικαιολογία του Υπουργείου "μα δεν λέμε κάτι που δεν ισχύει και τώρα", είναι στην κατεύθυνση της κατάργησης του πνεύματος της Διαύγειας: αν θέλουν πράγματι να την βελτιώσουν, ας φέρουν την εξής τροπολογία: 

"4. Εάν υπάρχει διαφορά μεταξύ του κειμένου που αναρτήθηκε και του κειμένου της πράξης, ισχύει το πρώτο. Με ευθύνη του προσώπου ή οργάνου που έχει εκδώσει την πράξη γίνονται αμελλητί οι αναγκαίες διορθώσεις στο κείμενο που έχει αναρτηθεί στο δικτυακό τόπο, το αργότερο εντός 24 ωρών από την ανάρτησή του. Σε περίπτωση υπέρβασης της προθεσμίας επιβάλλεται πειθαρχική κύρωση."

Πάρτε μέρος στη διαβούλευση και ζητείστε το. 

Επίσης δεν υπάρχει καμία απολύτως αντίδραση στην κατάργηση των Ειδικών Επιτροπών που επιδικάζουν στους πολίτες αποζημιώσεις όταν οι δημόσιες υπηρεσίες παραβιάζουν τις προθεσμίες που ο νόμος ορίζει για διεκπεραίωση υποθέσεων (άρθρο 21). Κι αυτό πρέπει να αποσυρθεί ή έστω να αντικατασταθεί με μηχανισμό ο οποίος θα εξασφαλίζει σε κάθε πολίτη την ενάσκηση των δικαιωμάτων αυτών που προβλέπονται από το άρθρο 10 παρ. 3 του Συντάγματος.