Ένας χρόνος "δικαίωμα στην πόλη"

Σε δύο μέρες συμπληρώνεται ένα έτος από την νέα δημοτική αρχή στο Δήμο Αθηναίων, η οποία σηματοδοτήθηκε από μια ιστορική πολιτική αλλαγή: την μετάβαση της αυτοδιοίκησης της πόλης από δημοτικούς συνδυασμούς κεντροδεξιάς που κυριαρχούσαν από το 1986, σε έναν συνδυασμό ευρύτερης συμμαχίας με κεντρικό κορμό την τότε κυβερνώσα παράταξη και επικεφαλής τον μέχρι τότε συνήγορο του πολίτη. Ως συνήθως βέβαια, οι ονομαστικές πολιτικές αλλαγές δεν παρουσιάζουν και αρκετές ουσιαστικές διαφοροποιήσεις.

Στο παραπάνω προεκλογικό video, το οποίο αναρτήθηκε στο youtube στις 12.11.2010, ο επικεφαλής του συνδυασμού και σήμερα Δήμαρχος Αθηναίων κ. Γιώργος Καμίνης, δεσμεύτηκε για 7 επείγουσες προτεραιότητες για τους πρώτους 6 μήνες της νέας διοίκησης. Μια αποτίμηση λοιπόν του πρώτου έτους θα έπρεπε να ξεκινήσει από την τήρηση των 7 προτεραιοτήτων. Ας δούμε μία προς μία αυτές τις 7 προτεραιότητες:

1. "Φωτίζουμε δρόμους και πλατείες"

Αν και το ζήτημα ασφάλειας του δημότη είναι φυσικά κεντρικής σημασίας, προσωπικά έχω μια σοβαρή ένσταση όταν προτάσσεται μονοδιάστατα. Ο φωτισμός των δρόμων είναι αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση, ενώ στις πλατείες και πολύ περισσότερο στα πάρκα ανακύπτει το συμπληρωματικό αίτημα της ιδιωτικότητας σε δημόσιο χώρο, ατομικό δικαίωμα πολιτών που επίσης πρέπει να διασφαλίζεται, λαμβάνοντας υπόψη τις κουλτούρες ευπαθών κοινωνικών ομάδων, οι οποίες έχουν κι αυτές δικαιώματα στο δημόσιο χώρο. Eπομένως υπάρχει μια επί της αρχής ένσταση σε αυτή τη δέσμευση, που προτάσσεται ως η πρώτη από τις επείγουσες προτεραιότητες. Αλλά το θέμα μας εδώ είναι η υλοποίηση.

Έχω την εντύπωση ότι αυτή η δέσμευση δεν έχει τηρηθεί. Υπάρχουν δημότες και δημοτικοί σύμβουλοι που μου έχουν πει ότι ο Δήμος δεν έχει βάλει ούτε μία λάμπα. Ζω και εργάζομαι στο κέντρο και δεν έχω παρατηρήσει κάποια αλλαγή. Φίλος μου όμως μου είπε ότι στον Άγιο Παντελεήμονα έχουν γίνει κάποια σχετικά έργα φωτισμού. Αναμένουμε τα επίσημα στοιχεία που θα παρουσιαστούν στο δημοτικό συμβούλιο. Πείτε κι εσείς εάν θεωρείτε ότι αυτή η δέσμευση τηρήθηκε στους 6 πρώτους μήνες ή και αργότερα.

2. "Καθιερώνουμε δημοτικό αστυνομικό της γειτονιάς"

Η δέσμευση φέρεται ότι εφαρμόστηκε πιλοτικά στις αρχές Ιουλίου 2011, δηλαδή μετά το 6μηνο, σύμφωνα με δημοσιεύματα (βλ. εδώ κι εδώ). Όποιον κι αν έχω ρωτήσει στην Αθήνα, δεν έχει δει ή δεν ξέρει καν ότι υπάρχει δημοτικός αστυνομικός της γειτονιάς. Δεν έχει δημοσιευθεί κανένα απολύτως περιστατικό συμβολής του δημοτικού αστυνομικού της γειτονιάς σε κάποιο πρόβλημα, αλλά αυτό βέβαια δεν σημαίνει κι ότι δεν υπάρχει.

3. "Απελευθερώνουμε τα πεζοδρόμια και τις πλατείες από τις παράνομες χρήσεις"

Είναι γνωστό ότι έχει γίνει μια μεγάλη προσπάθεια για την παράνομη στάθμευση με ενεργοποίηση της δημοτικής αστυνομίας. Υπάρχουν βέβαια και αντιδράσεις από ορισμένους, ιδίως για τις ημέρες απεργιών στα μέσα μεταφοράς, οπότε θα έπρεπε να είχε επιδειχθεί ελαστικότητα. Το θέμα συζήτησα με τον αντιδήμαρχο δημοτικής αστυνομίας κ. Αβραντίνη, στην εκπομπή που κάναμε μαζί στο radiobubble . Το συζήτησα επίσης σε άλλη εκπομπή στο radiobubble και με τον κ. Αμυρά, δημοτικό σύμβουλο, ο οποίος επιμένει στο θέμα της προληπτικής επέμβασης της δημοτικής αστυνομίας, θεωρώντας αναποτελεσματικές τις κλήσεις.

Ωστόσο το πρόβλημα παραμένει μεγάλο. Είναι ένα θέμα για το οποίο έχουν δοθεί και νομικές μάχες στα δικαστήρια, ώστε να διασφαλιστεί το δικαίωμα στην περιπατητική ευθεία - έχω την τιμή να είμαι δικηγόρος πεζών σε αυτές τις υποθέσεις. Ο Δήμος μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα σε αυτό το θέμα, όχι μόνο με τις κλήσεις αλλά και επιμένοντας στην διαμόρφωση μιας κουλτούρας νόμιμης χρήσης.

Η "εκκαθάριση" της πλατείας Συντάγματος το καλοκαίρι, τα ξημερώματα και με 8 συλλήψεις πολιτών από την αστυνομία νομίζω ότι απέχει πάρα πολύ από τη διαμόρφωση μιας τέτοιας κουλτούρας και προσιδιάζει περισσότερο σε χειρουργικές πρακτικές.

4. "Δημιουργούμε δημοτικές υπαίθριες αγορές στην θέση του παραεμπορίου"

Το παραεμπόριο και η εκμετάλλευση κυρίως αλλοδαπών σε αυτόν τον "κλάδο" είναι ένα φαινόμενο το οποίο έχει σαφέστατα χειροτερεύσει εντός του τελευταίου έτους. Εξάλλου, οι πληροφορίες από τον επίσημο διαδικτυακό τόπο του Δήμου Αθηναίων επιβεβαιώνουν ότι οι υφιστάμενες υπαίθριες αγορές στην Αθήνα είναι αυτές που ξέρουμε από πάντα.

5. "Προμηθευόμαστε 10.000 κάδους ανακύκλωσης"

Σύμφωνα με τα στοιχεία του διαδικτυακού τόπου του Δήμου Αθηναίων, οι τοποθετημένοι κάδοι είναι 4.000.

6. "Εξασφαλίζουμε μειωμένες τιμές στα τρόφιμα ημέρας σε συνεργασία με χονδρεμπόρους και σούπερ μάρκετ και διαθέτουμε τα προϊόντα στα συσσίτια του Δήμου"

Από συζητήσεις μου με δημοτικούς συμβούλους προκύπτει ότι αυτό δεν έχει προχωρήσει. Ενδεχομένως να υπάρχουν όμως εξελίξεις που δεν γνωρίζουν. Τα συσσίτια του Δήμου Αθηναίων διαθέτουν 3.500 μερίδες καθημερινά, ενώ η Αρχιεπισκοπή 10.000 μερίδες, σύμφωνα με τα στοιχεία της εφημερίδας "Έθνος". Ο δήμαρχος σε δήλωσή του ομιλεί για 1.200 άτομα καθημερινά (βλ. εδώ).

Σχετικά με τις δράσεις αλληλεγγύης του δήμου, υπάρχουν επίσης ακίνητα, τα οποία πρέπει να διατεθούν σε άστεγους.

7. "Αποκεντρώνουμε πόρους και αρμοδιότητες στα επτά δημοτικά διαμερίσματα. Έτσι δημιουργούμε επτά μικρούς δήμους"

Aυτά προβλέπονταν έτσι κι αλλιώς από τον "Καλλικράτη".

Θα μπορούσαμε να ξαναδιαβάσουμε αναλυτικά το πρόγραμμα του συνδυασμού "δικαίωμα στην πόλη", αλλά νομίζω ότι αρχικά θα αρκούσε η λογοδοσία της δημοτικής αρχής, για αυτές τις 7 επείγουσες προτεραιότητες. Η λέξη "λογοδοσία" υπήρχε εξάλλου στις προεκλογικές εξαγγελίες της εποχής και υπάρχει και θεσμική πρόβλεψη που περιλαμβάνει τη σχετική συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο.

Περιμένω, όπως φαντάζομαι και όλοι, τις απαντήσεις της δημοτικής αρχής στα ανωτέρω. Εύχομαι να διαψευσθώ, θα είμαι ο πρώτος που θα το παραδεχθώ και θα δημοσιεύσω τυχόν αντίθετα στοιχεία.

Θυμάμαι πάντως ότι ο κ. Καμίνης καλούσε τους ενεργούς πολίτες και τις οργανώσεις τους να συμπράξουν με τη νέα δημοτική αρχή. Είμαι συντονιστής μιας ομάδας εργασίας για τον νέο θεσμό του "συμπαραστάτη του δημότη" - μας έχουν "αντιγράψει" και αρκετές άλλες πόλεις- και από την αρχή αυτής της διαδικασίας έχουμε θέσει την ομάδα μας στην υπηρεσία του Δήμου, χωρίς ποτέ να υπάρξει κάποιου είδους ανταπόκριση, ακόμη κι όταν ζητήσαμε συνάντηση με τον δήμαρχο. Ήμουν υποψήφιος, χωρίς να είναι αυτοσκοπός βέβαια - δουλειά έχω. Απλώς δεν θέλαμε ως ομάδα να μείνουμε στη θεωρία.Η διαδικασία κηρύχθηκε άγονη, με ευθύνη των δημοτικών παρατάξεων οι οποίες δεν ασχολήθηκαν καν με το θέμα, ούτε διατύπωσαν κάποια συγκεκριμένη θέση για την ολοκληρωμένη πρόταση που παρουσιάσαμε, αλλά ύστερα από παρέμβαση του υπουργείου εσωτερικών μπορεί να επαναπροκηρυχθεί, χωρίς όμως να έχει γίνει μέχρι τώρα.

Εμείς πάντως είμαστε στη διάθεση του Δήμου Αθηναίων, όπως οφείλουμε ως κάτοικοι αυτής της πόλης.