e-justice: ηλεκτρονική δικαιοσύνη και στην Ελλάδα

Στο σχέδιο νόμου που κατέθεσε το υπουργείο Δικαιοσύνης για την επιτάχυνση της διαδικασίας στα Διοικητικά Δικαστήρια προβλέπεται ότι οι δικηγόροι θα μπορούν πλέον να υποβάλλουν τα δικόγραφά τους και ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου, αλλά και ότι οι μάρτυρες θα μπορούν να εξετάζονται μέσω τηλεδιάσκεψης!

Πρόκειται για μια από τις σημαντικές καινοτομίες, η οποία εισάγει και στην Ελλάδα ένα πλαίσιο e-justice. Αντίστοιχη δυνατότητα έχει διαμορφωθεί από την ιστοσελίδα της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, στην οποία μπορούν να υποβληθούν καταγγελίες και άλλα έγγραφα, ηλεκτρονικά. To θετικό βήμα είναι ότι στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι τα δικόγραφα θα υποβάλλονται με ηλεκτρονική σφραγίδα, για την αυθεντικοποίηση.

Ένα άλλο θετικό στοιχείο είναι η εισαγωγή του θεσμού της "πρότυπης δίκης", δηλαδή η κατά προτεραιότητα εκδίκαση μιας υπόθεσης και η έκδοση απόφασης εντός 4 μηνών από την υποβολή του δικογράφου, όταν κρίνεται ότι υπάρχει ιδιαίτερο νομικό ενδιαφέρον σε μια πρωτοποριακή υπόθεση ή αφορά μεγάλο αριθμό υποθέσεων που εκκρεμούν (πιλοτική δίκη). Αυτό βέβαια θα πρέπει να εφαρμόζεται και στην πράξη, γιατί θεωρητικά υπάρχει σε αρκετούς νόμους η υποχρέωση των δικαστών να εκδίδουν γρήγορα αποφάσεις (εντός προθεσμιών), αλλά στην πραγματικότητα δεν τηρείται. 

Με το προτεινόμενο άρθρο 40 εισάγεται επίσης η δυνατότητα να ζητηθεί απο το ΣτΕ, το ΕλΣυν και τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια να μην αναγράφονται στην απόφαση ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Αν η αίτηση γίνει δεκτή, τότε τα σχετικά δεδομένα αναφέρονται με κωδικά στοιχεία. 

Οπισθοδρομικό και εντελώς αντιφατικό είναι πάντως το άρθρο 73 για τους δικαστικούς επιμελητές. Αφενός τους απαγορεύει την διαφήμιση στα μ.μ.ε. και στο διαδίκτυο, αφετέρου αναφέρει ότι στα επιστολόχαρτά τους και τις ιστοσελίδες τους δεν επιτρέπεται να υπάρχει καμία άλλη αναγραφή πλην του ονόματός τους και λοιπών στοιχείων επικοινωνίας! Όλα αυτά ενώ αναγνωρίζεται ότι οι επιμελητές είναι άμισθοι δημόσιοι λειτουργοί και στην πράξη ελεύθεροι επαγγελματίες. Μια διάταξη που παραβιάζει κάθε έννοια αυτοπροσδιορισμού και δεσμεύει υπέρμετρα την ελευθερία του λόγου, μεταξύ άλλων και στο διαδίκτυο: τι να την κάνει ο επιμελητής την ιστοσελίδα αν μπορεί να βάζει μόνο το όνομα και τη διεύθυνσή του;

Ορισμένες νομικές παρατηρήσεις για το νομοσχέδιο υπάρχουν στην Έκθεση του επιστημονικού συμβουλίου της Βουλής.