Σάββατο, Ιουλίου 26, 2008

Παράνομη και αντισυνταγματική η μετάδοση εικόνας του προσαχθέντος ως υπόπτου

Σε ορισμένα ιστολόγια μεταδίδεται η φωτογραφία του προσαγόμενου υπόπτου για την υπόθεση Σεργιανόπουλου, χωρίς μάλιστα κάλυψη των χαρακτηριστικών του.

Διάβασα, μάλιστα, ότι δήθεν ο υπουργός Δικαιοσύνης είπε ότι "αυτά δεν είναι προσωπικά δεδομένα". Ουδέν ανακριβέστερο, φυσικά.

Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. β του Ν.2472/1997, όπως τροποιήθηκε με το νόμο του κ. Χατζηγάκη 3625/2007, με εισαγγελική διάταξη δημοσιοποιούνται δεδομένα  που αναφέρονται σε ποινικές διώξεις ή καταδίκες. 

Μέχρι στιγμή ούτε εισαγγελική διάταξη υπάρχει, ούτε ποινική δίωξη. Υπάρχει μόνο προσαγωγή υπόπτου.

Αντιθέτως, η λήψη και η μετάδοση αυτών των φωτογραφιών συνιστά ποινικό αδίκημα:

Νόμος 3090/2002:

1. [...]

2. Η μετάδοση από την τηλεόραση ή η κινηματογράφηση ή μαγνητοσκόπηση ή φωτογράφηση των προσώπων που οδηγούνται ενώπιον των δικαστικών ή εισαγγελικών ή αστυνομικών και λοιπών αρχών απαγορεύεται.

3. Οποιος παραβαίνει τις διατάξεις των παραγράφων 1 εδ. α' και 2 τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών και χρηματική ποινή είκοσι χιλιάδων (20.000) έως διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ.


Εξάλλου, κατά τον Ν.2472/1997, όποιος μεταδίδει παρανόμως προσωπικά δεδομένα "τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή και αν πρόκειται για ευαίσθητα δεδομένα με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου (1.000.000) έως δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) δραχμών, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλες διατάξεις."

Περαιτέρω, κατά το άρθρο 21 του Ν.2472/1997, η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων έχει αρμοδιότητα να επεμβαίνει αυτεπαγγέλτως και να επιβάλει κυρώσεις, οι οποίες κυμαίνονται από 900 έως 150.000 ευρώ.

Σπεύδετε να προεξοφλήσετε ότι αυτός είναι ο δολοφόνος, αλλά κι εσείς δεν φαίνεται να είστε συνεπείς ως προς τις νομικές σας υποχρεώσεις. Υποκρισία μέχρι εκεί που δεν παίρνει. Εσείς, γιατί δεν πάτε να παραδοθείτε και να ομολογήσετε τη πράξη σας;

Όταν όμως "πιαστεί" η κυβέρνηση ή η ΕΕ από αυτές τις παρανομίες για να  έρθει να επιβάλει  blogoνόμο που θα υποχρεώνει όλους να αποκαλύπτουν τα στοιχεία τους για να είναι πιο ευχερείς οι αγωγές, αναθέτοντας μάλιστα στο ΕΣΡ την αρμοδιότητα να επιβάλει και πρόστιμα, ποιος θα φταίει; 

Η τήρηση της νομοθεσίας και της δεοντολογίας αποτελεί εγγύηση και επιχείρημα για την αποτροπή της νομοθετικής επέμβασης. Ιδίως όταν βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου το περιστασιακό αντιμετωπίζεται με εργαλειακή χρήση του νόμου. Ψιλά γράμματα, θα μου πείτε, ενόψει λίγης παραπάνω επισκεψιμότητας...


11 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Όταν όμως "πιαστεί" η κυβέρνηση ή η ΕΕ από αυτές τις παρανομίες για να έρθει να επιβάλει blogoνόμο που θα υποχρεώνει όλους να αποκαλύπτουν τα στοιχεία τους για να είναι πιο ευχερείς οι αγωγές

Χωρίς να διαφωνώ με το πρώτο κομμάτι του κειμένου. Ελικρινά πιστεύεις ότι ένας τέτοιος νόμος θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά των μπλόγκερ;

e-Lawyer είπε...

Η σχετική παραφιλολογία για σχέδιο νόμου ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2008 όταν η αφορμή δόθηκε από το press-gr.
Αν διαβάσεις τις αιτιολογικές εκθέσεις των νόμων, εντοπίζουν ένα φαινόμενο που δικαιολογεί τη ρύθμιση.
Δίνοντάς τους επιχειρήματα με περιπτώσεις καφρίλας όπως αυτών των ημερών, μετά είναι πολύ δύσκολο να υποστηρίξουμε δημόσια ότι "όχι οι bloggers σέβονται τη δεοντολογία από μόνοι τους" και "δεν υπάρχει λόγος ρύθμισης".

Αλλά φυσικά αυτά είναι ψιλά γράμματα για μερικούς που σκέφτονται μόνο πως θα περάσουν λίγο χρόνο ευχάριστα κι όποιον πάρει ο χάρος.

Ας μην είμαστε αφελείς: ή θα πάρουμε στα σοβαρά κάποια πράγματα ή είμαστε άξιοι της μοίρας μας.

nikos10 είπε...

E-Lawyer,

δεν ξέρω αν θυμάσαι την εγκύκλιο ενός εισαγγελέα, με την οποία είχε δοθεί η εντολή στους αστυνομικούς να συλλαμβάνουν τους φωτογράφους και εικονολήπτες που απαθανάτιζαν τις προσαγωγές κατηγορουμένων στα δικαστήρια. Εγκύκλιος που έμεινε δυστυχώς στα χαρτιά.

Ανώνυμος είπε...

Είστε δικηγόρος. Μήπως μπορείτε να μας εξηγήσετε πως δικαιολογείται να φιμώνεται η ελεύθερη ενημέρωση στο όνομα των προσωπικών δεδομένων; Πως είναι δυνατόν να μην μπορεί ο πολίτης να ελέγξει τι κάνουν στο όνομά του τα όργανα της τάξης; Ποιούς συλλαμβάνουν δηλαδή; Στην πιθανή σύγκρουση μεταξύ δημόσιου και τυχόν ιδιωτικού συμφέροντος από τη δημοσιοποίηση των ονομάτων και των φωτογραφιών των συλληφθέντων, όλες οι δυτικές δημοκρατίες έχουν τοποθετηθεί θεωρώντας υπέρτερο το πρώτο: απαγόρευση δημοσίευσης ονόματος συλληφθέντος δε νομίζω να υπάρχει πουθενά!

Για όλα αυτά έχει γράψει πολύ ωραία ο Πάσχος Μανδραβέλης. Φαίνονται προφανή, αλλά όπως φαίνεται δεν είναι...

e-Lawyer είπε...

Στο διαδίκτυο είμαι νομικός (e-lawyer) και όχι δικηγόρος (attorney at law).

To θέμα αυτό έχει απασχολήσει κατ΄επανάληψη τους νομικούς και τα αρμόδια θεσμικά όργανα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Οι θεμελιώδεις αρχές, όπως η ελευθερία της έκφρασης και ο σεβασμός των προσωπικών δεδομένων αποτελούν κανονιστικά σύνολα τα οποία γνωρίζουν συγκεκριμένους περιορισμούς και προϋποθέσεις. Η ελευθερία της έκφρασης δεν είναι ανεξέλεγκτη, ασκείται μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσια τα οποία είναι υποχρεωτικά για όλους. Το ίδιο συμβαίνει και με την προστασία προσωπικών δεδομένων: δεν καλύπτει με απόλυτα απαραβίαστο απόρρητο τις εν λόγω πληροφορίες, αλλά θέτει ορισμένους όρους για την επεξεργασία και τη χρήση τους.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ανάγκη της κοινής γνώμης να ενημερωθεί δεν εξυπητρετείται από τη μετάδοση της εικόνας του προσώπου που προσάγεται ενώπιον της Δικαιοσύνης. Η είδηση είναι ότι συνελήφθη ένα πρόσωπο, εις βάρος του οποίου ασκήθηκε ποινική δίωξη για το συγκεκριμένο αδίκημα. Το πρόσωπο αυτό, προφανώς θα προφυλακιστεί, και φυσικά κρατείται.

Η κοινή γνώμη ενημερώθηκε ήδη για την χώρα προέλευσής του, για την οικογενειακή του κατάσταση καθώς και για άλλες λεπτομέρειες. Για ποιο λόγο θα πρέπει να μεταδοθεί και η φωτογραφία του ή το ονοματεπώνυμό του; Το επιχείρημα "για να προστατευθεί η κοινωνία" δεν αντέχει σε έλεγχο αναλογικότητας μέτρου - σκοπού, αφού ήδη έχει περιοριστεί η ελευθερία κινήσεώς του: η πολιτεία έχει λάβει ένα μέτρο πολύ πιο αποτελεσματικό για την προστασία των πολιτών από τους κινδύνους που ενδεχομένως επήγετο η ελεύθερη κίνησή του.

Επισης το τεκμήριο της αθωότητας, συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή, επιβάλλει να μην αντιμετωπίζεται κανείς ως ένοχος μέχρι την απαγγελία αμετάκλητης δικαστικής απόφασης. Σκεφθείτε να δοθεί στη δημοσιότητα το πρόσωπο και το όνομά του και μετά να αθωωθεί. Ενδεχόμενο που η έννομη τάξη και οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτισμού μας δεν μπορούν να αποκλείσουν εκ των προτέρων. Σε μια τέτοια περίπτωση όμως, η προηγούμενη δημοσιοποίηση της εικόνας του θα ισοδυναμεί με την καταδίκη του σε κοινωνικό θάνατο.

Σε μια στάθμιση λοιπόν ελεύθερης διακίνησης φωτογραφίας και προστασίας της ανθρώπινης αξίας, η πρώτη θα πρέπει να υποχωρήσει έναντι της δεύτερης, δεδομένου μάλιστα ότι οι ποινές της στέρησης της ελευθερίας είναι αποτελεσματικότερες για την προστασία του κοινωνικού συνόλου σε σχέση με την δημοσιότητα που θα είχε αμφίβολα αποτελέσματα κοινωνικής αυτο-προστασίας. Όταν το κράτος επιλέγει να δώσει στη δημοσιότητα τα στοιχεία δραστών παραδέχεται ότι δεν είναι σε θέση να προστατεύσει τους πολίτες και προσπαθεί να μετακυλήσει την ευθύνη του στην κοινωνία.

Ανώνυμος είπε...

Η προστασία της κοινωνίας στην οποία αναφέρομαι έχει να κάνει με την προστασία από την αυθαιρεσία των αστυνομικών αρχών -όχι βέβαια με την προστασία από τον ήδη συλληφθέντα.

Το ότι συνέλαβαν ένα πρόσωπο δε λέει απολύτως τίποτα. Για τον ίδιο λόγο που οι δίκες γίνονται ενώπιον ακροατηρίου, και όχι εν κρυπτω, για τον ίδιο αυτό λόγο πρέπει να ξέρουμε ποιός συνελήφθη -- γιατί αλλιώς το αστυνομικό κράτος και ο ολοκληρωτισμός (κάτω από τον πουριτανισμό των προσωπικών δεδομένων) έρχεται ένα βήμα πιο κοντά.

Μια που και στο εξωτερικό έχουν απασχοληθεί με το θέμα, δε μας λέτε σε ποιά άλλη χώρα είναι μυστικό το ποιόν κρατούν οι αρχές; Σκέφτομαι Κούβα, Βόρεια Κορέα. Καμμιά δυτική, δημοκρατική χώρα;

e-Lawyer είπε...

Η δημοσιότητα των διαδικασιών ενώπιον της Δικαιοσύνης είναι ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο αντίβαρο, ακριβώς ώστε να ασκείται ένας "κοινωνικός" έλεγχος μιας εξουσίας που δεν είναι εκλεγμένη από τον πολίτη.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν γίνεται λόγος όμως για αυτό το θέμα, αλλά για το κατά πόσον είναι επιτρεπτή ή όχι η αναπαραγωγή της εικόνας του προσαχθέντος από τα μέσα ενημέρωσης, πριν ακόμη τη δημόσια συνεδρίαση του αρμόδιου δικαστηρίου.

Οι χώρες στις οποίες δεν επιτρέπεται η ανάρτηση τέτοιων πληροφοριών στα μέσα ενημέρωσης είναι τα 47 κράτη - μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, δηλ. όλα τα κράτη της ΕΕ και τα υπόλοιπα κράτη που αποτελούν την περιοχή που έχει ονομασθεί "η μείζων Ευρώπη". Σε αυτά τα κράτη ισχύει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση του 1981 για την προστασία των ατόμων από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων και η Σύσταση (R 15) 1987 για την χρήση των προσωπικών δεδομένων στον αστυνομικό τομέα. Σύμφωνα με τη Σύσταση, η μετάδοση πληροφοριών από την αστυνομία σε ιδιώτες, όπως τα μέσα ενημέρωσης και οι πολίτες, επιτρέπεται μόνο προκειμένου να αποτραπεί άμεσος και επικείμενος κίνδυνος, ή μόνο προς το συμφέρον του προσώπου στο οποίο αναφέρονται οι πληροφορίες. Απολύτως σύμφωνος προς την αρχή αυτή είναι και ο Ν.3090 που απαγορεύει τη λήψη φωτογραφιών των προσώπων που προσάγονται ενώπιον της Δικαιοσύνης και τη μετάδοσή τους στην τηλεόραση. Στο ίδιο πνεύμα και η κατοχύρωση της απαγόρευσης από το π.δ.77/2003.

Επομένως δεν βλέπω ποιο πρόβλημα αναπτύσσεται στην "ελεγκτική" λειτουργία της κοινωνίας έναντι των οργάνων της κρατικής καταστολής από το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται να μεταδοθεί η φωτογραφία του προσαχθέντος.

nikos10 είπε...

«Πέραν όμως των προεκτεθέντων, το ανωτέρω φαινόμενο προσβάλλει βασικές αρχές της "δίκαιης δίκης" και μάλιστα το "τεκμήριο αθωότητας" κάθε κατηγορουμένου (άρθρο 6 παρ. 2 της ΕΣΔΑ), αλλά και υποβαθμίζει το νομικό μας πολιτισμό.
Περαιτέρω, εξάλλου, η δημόσια θέαση από τηλεοράσεως του κατηγορουμένου (αθώου ή ένοχου) αποτελεί ένα είδος "άτυπης ποινής", που όμως έχει βαρύτατες γι` αυτόν επιπτώσεις και πολλές φορές σημαδεύει ανεξίτηλα την υπόλοιπη ζωή του. Δεν είναι υπερβολή εάν λεχθεί ότι σε αρκετές περιπτώσεις ο δημόσιος διασυρμός που υφίσταται ο δράστης υπερβαίνει σε βαρύτητα την ποινή που τελικά του επιβάλλεται από το δικαστήριο.
»

Πρόκειται για απόσπασμα της με αριθμό 55850/2002 παραγγελίας του Εισαγγελέα Πρωτοδικών (τότε) Αθηνών Σ. Μπάγια.

Δημοσιευμένες υπάρχουν και άλλες αντίστοιχες διατάξεις και εγκύκλιοι από εισαγγελείς όλων των βαθμίδων, οι οποίες, καίτοι στηλιτεύουν την αδράνεια των αστυνομικών οργάνων που οδηγούν τους συλληφθέντες στα δικαστήρια, μένουν δυστυχώς ανεφάρμοστες.

- είπε...

Συμφωνώ απολύτως, εν προκειμένω και γενικώς. Αυτός ο κανιβαλισμός πρέπει να σταματήσει. ΟΠΟΙΑ κι αν είναι η ιστορία πίσω από τον συγκεκριμένο φόνο. Τέτοιες αρχές ισχύουν απόλυτα και πάντα.

e-Lawyer είπε...

Υπάρχει όμως ο λαϊκισμός της "Αυριανής" ότι έτσι "προστατεύουμε" τους εγκληματίες, ενώ έπρεπε να τους παραδώσουμε στον αδέκαστο κ. Κουρή και το αναγνωστικό κοινό του.

Ανώνυμος είπε...

http://www.in.gr/dictionary/lookup.asp?Word=%ED%EF%EC%E9%EA%FC%F2&x=0&y=0

;)

Off topic το παραπάνω.

O Αυριανισμός καλά κρατεί. Θυμάστε την έκρηξη του Χατζιδάκι στη συναυλία με τη Μούσχουρη;

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...