Πλήρες κείμενο της απόφασης ΔΑΥΛΟΣ κατά ΟΛΚΕ (για τον όρο "λεσβία")

Αριθμός αποφάσεως  6310 /2008

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Συγκροτήθηκε από τη Δικαστή ***, Πρόεδρο Πρωτοδικών, την οποία όρισε, κατόπιν κληρώσεως, ο Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοικήσεως του Πρωτοδικείου.

Συνεδρίασε: δημόσια στο ακροατήριο του στις 10-6-2008, χωρίς τη σύμπραξη γραμματέως, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

Των αιτούντων : 1) ***, κατοίκου Λέσβου, 2) ***, κατοίκου Μοσχάτου Αττικής, που εκπροσωπήθηκαν στο ακροατήριο από τον πληρεξούσιο Δικηγόρο τους, *** και 3) ***, κατοίκου Π. Φαλήρου Αττικής, ο οποίος εμφανίστηκε στο ακροατήριο με τον ίδιο ως άνω πληρεξούσιο Δικηγόρο του.

Του καθ’ ού η αίτηση : σωματείο» με την επωνυμία ΟΛΚΕ (Ομοφυλοφιλική και Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας), που εκπροσωπείται νόμιμα και εδρεύει στην Αθήνα, για το οποίο εμφανίστηκε στο ακροατήριο ο νόμιμος εκπρόσωπος του, ***, που διόρισε πληρεξούσιο Δικηγόρο του τον ***.

Του προσθέτως παρεμβαίνοντος : ***, κατοίκου Λέσβου, ο οποίος εκπροσωπήθηκε στο ακροατήριο από τον πληρεξούσιο Δικηγόρο του, ***υ.

Οι αιτούντες άσκησαν την από 10-4-2008 αίτηση τους, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου αυτού με αριθμό ***/2008 και η συζήτηση της ορίσθηκε για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.

Κατά τη συζήτηση της υποθέσεως οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων και του προσθέτως παρεμβαίνοντος ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα έγγραφα σημειώματα τους. 

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ

Η προσωπικότητα, δηλαδή το σύνολο των εκφάνσεων, που συνθέτουν την αξία του ανθρώπου και αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της ανθρώπινης ιδιότητας, αλλά και των συντελεστών εκείνων που καθορίζουν την ατομικότητα του προσώπου ως πνευματικού και κοινωνικού όντος, προστατεύεται στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου από τις παράνομες προσβολές εκ μέρους τρίτων, κυρίως με τη γενική διάταξη του άρθρου 57 A.Κ. Προσβολή της προσωπικότητας δημιουργείται με οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη τρίτου με την οποία διαταράσσεται η κατάσταση που υπάρχει σε μια ή περισσότερες εκδηλώσεις της σωματικής, ψυχικής, πνευματικής και κοινωνικής ατομικότητας του βλαπτόμενου κατά τη στιγμή της προσβολής. Περαιτέρω, το όνομα, δηλαδή το φραστικό σύμβολο με το οποίο εξατομικεύεται το πρόσωπο στον εξωτερικό κόσμο και με αυτό διακρίνεται από άλλα πρόσωπα, αποτελεί τμήμα του δικαιώματος της προσωπικότητας, ενόψει όμως της αυτοτέλειας του ως προς τον τρόπο κτήσεως και την πρακτική του σπουδαιότητα, προστατεύεται ιδιαιτέρως ως δικαίωμα απόλυτο από τις παράνομες προσβολές εκ μέρους τρίτων, με τη διάταξη του άρθρου 58 ΑΚ. Κάθε προσβολή του δικαιώματος στο όνομα, όπως είναι και η περίπτωση χρήσεως αυτού από άλλον, είναι παράνομη. Στοιχεία του ονόματος είναι : α) το κύριο (μικρό, βαπτιστικό όνομα) δια του οποίου διακρίνεται το πρόσωπο από τα λοιπά μέλη της ίδιας οικογένειας και β) το επώνυμο (οικογενειακό), δια του οποίου διακρίνεται το πρόσωπο από άτομα άλλων οικογενειών. Το κατ’ άρθρο 58ΑΚ προστατευόμενο όνομα περιλαμβάνει επίσης κάθε προσθήκη σε αυτό (όπως του κυρίου ονόματος του πατρός) ή παραλλαγή (όπως υποκοριστικό), καθώς και το ψευδώνυμο (βλ. σχετ. κατ' άρθρο Ερμ ΑΚ Α. Γεωργιάδη - Μ. Σταθόπουλου, οπό τα άρθρα 57 και 58, σελ. 98 -113). Οι διατάζεις αυτές κυρίως του άρθρου 57 ΑΚ, συνιστούν και αποτελούν συγκερασμό στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου των διατάξεων των άρθρων 2 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας και 5 παρ. 1 αυτού, το οποίο ορίζει ότι καθένας μπορεί να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητα του, προς εκπλήρωση της υποχρεώσεως της Πολιτείας όχι μόνο να σέβεται, αλλά και να προστατεύει την αξία του ανθρώπου από προσβολές τρίτων.

Στην προκειμένη περίπτωση, με την κρινόμενη αίτηση οι αιτούντες εκθέτουν ότι κατάγονται από τη νήσο Λέσβο, όπου γεννήθηκαν και κατοικούν μονίμως ή κατά διαστήματα ή την επισκέπτονται συχνά. Ότι το εθνικό τους όνομα, «Λεσβίος - Λεσβία, Λέσβια, Λέσβιο», παράγωγο τοπωνυμίου του τόπου καταγωγής τους αποδίδεται ως εκ του τόπου αυτού σε περίπου 100.000 κατοίκους της νήσου και σε άλλους 250.000 που έλκουν την καταγωγή τους από τη Λέσβο, αλλά κατοικούν σε άλλους τόπους, καθώς επίσης και σε 100 περίπου λεσβιακά σωματεία εντός και εκτός της Ελλάδος. Ότι το καθ' ού σωματείο, «Ομοφυλοφιλική και Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδος», αν και τα μέλη του δεν έχουν καμία σχέση με τη νήσο Λέσβο, αυθαίρετα χρησιμοποιεί δημόσια στις διάφορες εκδηλώσεις του, σε τίτλους περιοδικών, στο διαδίκτυο, σε επίσημες ή μη επωνυμίες του, τις λέξεις «Λεσβίος, -ια, -ο», «Λεσβία», Λεσβιακός, - ή, -ό», για να υποδηλώσει την ιδιαιτερότητα των μελών του στα σεξουαλικά δρώμενα, με αποτέλεσμα να προκαλείται σύγχυση ως προς την αληθή σημασία των άνω λέξεων, που στην πραγματικότητα υποδηλώνει τον τόπο καταγωγής τους, αφού ακόμη και τρίτοι χρησιμοποιούν, χωρίς δόλο, το άνω εθνικό τους όνομα διαστρεβλωμένο ως προς τη σημασία του, προκειμένου να χαρακτηρίσουν άτομα με σεξουαλικές ιδιαιτερότητες. Oτι, με την παραπάνω συμπεριφορά του, το καθ' ού - σωματείο προσβάλλει παράνομα την προσωπικότητά τους. Ζητούν κατόπιν αυτών, επικαλούμενοι επείγουσα περίπτωση, τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων προκειμένου να ρυθμιστεί προσωρινά η κατάσταση και ειδικότερα ζητούν, κατά τη δέουσα εκτίμηση του αιτήματος τους, να απαγορευθεί προσωρινά η χρησιμοποίηση των λεκτικών προσδιορισμών «Λεσβίος, -α, -ο», «Λεσβία», «Λεσβιακός, -ή, -ό» από τις επωνυμίες του καθ' ού σωματείου και να αποσυρθούν προσωρινά από τις επωνυμίες τούτου, καθώς και από οποιαδήποτε έγγραφο εφημερίδα περιοδικό όπου αναφέρονται οι παραπάνω λέξεις, εντός προθεσμίας δέκα ημερών από την επίδοση της αποφάσεως, με απειλή, αφενός μεν εις βάρος του καθ' ού χρηματικής ποινής, αφετέρου δε εις βάρος των νομίμων εκπροσώπων του προσωπικής κρατήσεως σε περίπτωση μη συμμορφώσεως του προς τις διατάξεις της αποφάσεως που θα εκδοθεί

Κατά τη συζήτηση της υποθέσεως ο ***, επικαλούμενος ότι κατάγεται από τη νήσο Λέσβο, όπου και κατοικεί και ότι, ως εκ τούτου έχει έννομο συμφέρον να γίνει δεκτή η παραπάνω αίτηση, άσκησε προφορικά στο ακροατήριο (686 παρ. 6 του ΚΠολΔ) πρόσθετη παρέμβαση υπέρ των αιτούντων. Η αίτηση και η πρόσθετη παρέμβαση αρμοδίως εισάγονται για να συζητηθούν σε αστό το Δικαστήριο, που δικάζει κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (682 επ. του ΚΠολΔ) και πρέπει να συνεκδικαστούν (246 του ΚΠολΔ).

Με το παραπάνω περιεχόμενο όμως η αίτηση κρίνεται απορριπτέα, ως μη νόμιμη (λόγω έλλειψης ασφαλιστέου δικαιώματος), καθόσον οι λέξεις «Λεσβίος, -α, -ο», «Λεσβία», «Λεσβιακός, -ή, -ό» δεν αποτελούν φραστικά σύμβολα (ονόματα) μέσω των οποίων εξατομικεύεται ο καθένας των αιτούντων στον εξωτερικό κόσμο, δεν αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της ανθρώπινης ιδιότητας τους, ούτε συμπεριλαμβάνονται μεταξύ των συντελεστών εκείνων που καθορίζουν την ατομικότητα του προσώπου καθενός των αιτούντων ως πνευματικών και κοινωνικών όντων, αλλά αποτελούν, κατά τα επικαλούμενα, παράγωγα τοπωνυμίου του τόπου καταγωγής τους, τα οποία για το λόγο αυτό αποδίδονται σε όλους όσους έλκουν την καταγωγή τους από τη νήσο Λέσβο, καθώς επίσης και σε λεσβιακά σωματεία εντός και εκτός της Ελλάδος. Συνεπώς, αφού οι παραπάνω λέξεις δεν αποτελούν όνομα, αλλά ούτε και άλλο στοιχείο έκφανσης της προσωπικότητας του καθενός των αιτούντων κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 57 και 58 του ΑΚ, δεν παρέχεται στους τελευταίους η αιτούμενη, δυνάμει των διατάξεων αυτών, προστασία λόγω της επικαλούμενης στην αίτηση παράλληλης χρήσεως των λέξεων αυτών εκ μέρους του καθ' ού προς υποδήλωση των σεξουαλικών ιδιαιτεροτήτων των μελών τούτου. Τα δικαστικά έξοδα του καθ' ού, κατόπιν σχετικού αιτήματος του (άρθρο 191 παρ.2 του ΚΠολΔ), πρέπει να επιβληθούν εις βάρος των αιτούντων, λόγω της ήττας τους (άρθρο 176 του ΚΠολΔ), κατά τα οριζόμενα ειδικότερα στο διατακτικό της παρούσας.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Συνεκδικάζει κατ' αντιμωλίαν των διαδίκων την αίτηση και την πρόσθετη παρέμβαση

Απορρίπτει την αίτηση.

Επιβάλλει εις βάρος των αιτούντων τη δικαστική δαπάνη του καθ' ού, την οποία ορίζει στο ποσό των διακοσίων τριάντα (230,00) ευρώ.

Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε σε έκτακτη, δημόσια συνεδρίαση
στο ακροατήριο του στην Αθήνα, στις   18 Ιουλίου 2008
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ

Μετά λοιπόν και από τη δημοσιοποίηση του κειμένου της απόφασης καθίσταται σαφές ότι το Δικαστήριο αναφέρεται μόνο στο τοπωνύμιο ως μη αποτελούν εξατομικευτικό προσδιοριστικό των αιτούντων και ότι ως εκ τούτου οι εν λόγω δεν νομιμοποιούνται να διεκδικούν τη μη χρήση του από την ΟΛΚΕ.

Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για ένα υποδειγματικό κείμενο, όσον αφορά το πλαίσιο της ειδικής διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων που αποφεύγει να μπει σε αναλύσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αμφισβητήσεις για την αντικειμενικότητα της Προέδρου  και θα περιόριζαν το κεντρικό νόημα αυτής της νομολογίας μόνο σε περιορισμένου βεληνεκούς θέματα.

Είναι μια απόφαση, κατ' αρχάς για την διάκριση ανάμεσα σε συλλογικό και ατομικό και - εκ του ανιστρόφου- μια απόφαση υπέρ του αυτοπροσδιορισμού των "άλλων". Προφανώς μια ρητή και κατηγορηματική καταδίκη της ομοφοβίας θα ήταν ένα πιο δυνατό χαστούκι, αλλά το Δικαστήριο δεν χρειαζόταν να φτάσει μέχρι εκεί για να απορρίψει την αίτηση. Ας μην ξεχνάμε ότι τα Δικαστήρια είναι θεσμικές εγγυήσεις της αρχής του κράτους δικαίου και δεν υπάρχει κανένας λόγος να υποκαθιστούν το ρόλο των μη κυβερνητικών οργανώσεων και των ίδιων των ενεργών πολιτών.