ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΤΟΥ Ο.Π.Ι.
ΓΙΑ ΤΗΝ “ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ” ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Κυρίες, Κύριοι,
Στις 26.5.2008 υπέβαλα ενώπιον του ΟΠΙ μιαν αναφορά, με την οποία επισήμανα ότι οι ερωτήσεις που περιλαμβάνονταν στο έντυπο που διατίθεται για συμμετοχή στη δημόσια διαβούλευση μέσω της ιστοσελίδας του ΟΠΙ έχουν επικριθεί από ορισμένους bloggers, με τη μομφή ότι η διατύπωση των ερωτημάτων επιδιώκει την εξαγωγή κατευθυνόμενων απαντήσεων από τους συμμετέχοντες. Με την αναφορά αυτή εισηγήθηκα στον ΟΠΙ να απευθύνει μια γενική πρόσκληση προς τους ενδιαφερόμενους χρήστες του διαδικτύου, προκειμένου να συζητηθούν από κοντά αυτές οι αντιρρήσεις ως προς το ίδιο το ερωτηματολόγιο και να εξεταστεί το ενδεχόμενο επαναδιατύπωσής του.
Το κείμενο της αναφοράς αναρτήθηκε στις 26.5.2008 στην ιστοθέση με διεύθυνση http://elawyer.blogspot.com/2008/05/blogger.html.
Αντί απάντησης στην ανωτέρω αναφορά μου, ανακοινώθηκε στην ιστοσελίδα του ΟΠΙ ότι: “Κατόπιν πολλών σχετικών αιτημάτων δίδεται τελευταία παράταση συμμετοχής στη διαβούλευση ως και την 15.06.08.”, ενώ αρχικά η προθεσμία ήταν μέχρι τις 30.5.2008. Αποφασίστηκε, δηλαδή, η συνέχιση της δημόσιας διαβούλευσης με το αρχικό ερωτηματολόγιο, μολονότι είχε υποβληθεί αναφορά με εισήγηση για το ενδεχόμενο επαναδιατυπώσεώς του.
Κατόπιν παρέλευσης της προθεσμίας παράτασης, στην ιστοσελίδα του ΟΠΙ ανακοινώθηκε το μήνυμα: “Σας ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας στη δημόσια διαβούλευση. Η προσθεσμία υποβολής συμμετοχής παρήλθε στις 15.06.08. Σύντομα θα δημοσιευθούν οι απόψεις που εστάλησαν και θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα.” Μέχρι σήμερα όμως, ένα μήνα μετά την παρέλευση της προθεσμίας, δεν έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα κανένα σχετικό “αποτέλεσμα”, ενώ παραμένει αναπάντητη η από 26.5.2008 αναφορά μου ενώπιον του Οργανισμού Σας, μολονότι ο ΟΠΙ αποφάσισε αντίθετα προς το αίτημα, χωρίς την χορήγηση σαφούς, ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας προς τούτο.
Σύμφωνα με το άρθρο 10 του Συντάγματος, καθένας ή πολλοί μαζί έχουν το δικαίωμα, τηρώντας τους νόμους του Kράτους, να αναφέρονται εγγράφως στις αρχές, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να ενεργούν σύντομα κατά τις κείμενες διατάξεις και να απαντούν αιτιολογημένα σε εκείνον, που υπέβαλε την αναφορά, σύμφωνα με το νόμο.
Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 του Ν.1943/1991, οι δημόσιες υπηρεσίες, τα ν.π.δ.δ., οι ο.τ.α. και οι λοιποί φορείς του δημόσιου τομέα υποχρεούνται να απαντούν οριστικά στα αιτήματα των πολιτών (φυσικών ή νομικών προσώπων ημεδαπών ή αλλοδαπών) και να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις τους μέσα σε χρονικό διάστημα εξήντα ημερών. Κατά την παρ. 7 του ίδιου νόμου, σε περίπτωση μη τήρησης των προθεσμιών που προβλέπονται στις διατάξεις του Ν. 2690/1999 (ΦΕΚ 45/Α'), όπως ισχύουν, καταβάλλεται στον αιτούντα, από τον οικείο φορέα, πλήρης αποζημίωση.
Κατά το άρθρο 4 του Ν.2690/1999, οι δημόσιες υπηρεσίες, όταν υποβάλλονται αιτήσεις, οφείλουν να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις των ενδιαφερομένων και να αποφαίνονται για τα αιτήματά τους μέσα σε προθεσμία πενήντα (50) ημερών, εφόσον από ειδικές διατάξεις δεν προβλέπονται μικρότερες προθεσμίες. Επίσης, κατά το άρθρο 6 προβλέπεται, όπως και στο άρθρο 20 παρ. 2 του Συντάγματος, ότι οι διοικητικές αρχές πριν από κάθε ενέργεια ή μέτρο σε βάρος των δικαιωμάτων ή συμφερόντων συγκεκριμένου προσώπου, οφείλουν να καλούν τον ενδιαφερόμενο να εκφράσει τις απόψεις του, εγγράφως ή προφορικώς, ως προς τα σχετικά ζητήματα.
Ο ΟΠΙ είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και ιδρύθηκε βάσει του άρθρου 69 Ν.2121/1993 για την "Πνευματική Ιδιοκτησία, Συγγενικά Δικαιώματα και άλλα Πολιτιστικά Θέματα” (ΦΕΚ Α/ 25/1993) και σε συνδυασμό με το ΠΔ 311/1994 (ΦΕΚ A/ 165/1994), με το άρθρο 8 παρ. 13 και 14 Ν.2557/1997 (ΦΕΚ Α/ 217/1997), καθώς και με το άρθρο 7 παρ. 13 Ν.2819/2000 (ΦΕΚ Α/ 84/2000). Ωστόσο, οι ανωτέρω διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, απηχώντας συνταγματικές ρυθμίσεις, εφαρμόζονται και στα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, όπως έκρινε ο Συνήγορος του Πολίτη σε Πόρισμά του για το νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία “Εθνικό Θέατρο”:
Επικαλούμενο τη νομική μορφή υπό την οποία λειτουργεί, το Εθνικό Θέατρο θα μπορούσε πιθανώς να ισχυρισθεί ότι δεν δεσμεύεται από τον ανωτέω Κώδικα [Διοικητικής Διαδικασίας]. Ωστόσο, οι κρίσιμες διατάξεις ήδη αποδίδουν και εξειδικεύουν συνταγματικές ρυθμίσεις (άρθρα 5α παρ. 1 & 10 παρ. 3 του Συντάγματος), οι οποίες, σε ό,τι αφοροά τους υπόχρεους, δεσμεύουν την πολιτεία στην ευρύτατη δυνατή οριοθέτησή της χωρίς να διαχωρίζουν μεταξύ νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου.”
[Συνήγορος του Πολίτη, Πόρισμα της 21.11.2007, πλήρες κείμενο διαθέσιμο στην ιστοθέση: http://www.synigoros.gr/pdfs/31_3_08porisma_metafrasi.pdf]
Σύμφωνη με αυτή την προσέγγιση του Συνηγόρου του Πολίτη είναι και η προγενέστερη ΔΙΣΚΠΟ/Φ.17/ΟΙΚ/1710 απόφαση των υφυπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομίας και Οικονομικών (ΦΕΚ Β΄ 1226/10.8.2004), κατά το άρθρο 1 της οποίας ορίζεται ότι: “Σε περίπτωση μη τήρησης των προβλεπομένων από τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.2690/1999, όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 6 του Ν.3242/2004 προθεσμιών μέσα στις οποίες οι υπηρεσίες του Δημόσιου Τομέα, υποχρεούνται να απαντούν οριστικά στα αιτήματα των πολιτών και να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις τους, καταβάλλεται στον αιτούντα, από τον οικείο φορέα, πλήρης αποζημίωση”. Το σχετικό αίτημα υποβάλλεται, σύμφωνα με την απόφαση, στην “Ειδική Επιτροπή του άρθρου 2 παρ. 13 του Ν.2690/1999 που λειτουργεί στην έδρα κάθε Περιφέρειας, για θέματα υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα, όπως αυτός οριοθετείται από τις διατάξεις του άρθρου 14 του Ν.2190/1994, όπως ισχύει κάθε φορά”. Στις υπηρεσίες του Δημόσιου Τομέα υπάγονται, σύμφωνα με το Ν.2190/1994, τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που ανήκουν στο κράτος ή επιχορηγούνται τακτικώς, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, από κρατικούς πόρους κατά 50% τουλάχιστον του ετήσιου προϋπολογισμού τους. Ως εκ τούτου, το ν.π.ι.δ. που έχει ιδρυθεί με νόμο και το διοικητικό συμβούλιό του διορίζεται με υπουργική απόφαση, αποτελεί μέρος του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθόσον ανήκει στο κράτος.
Σήμερα, 14 Ιουλίου 2008, έχουν παρέλθει 49 ημέρες χωρίς να έχει απαντηθεί η ανωτέρω αναφορά μου. Αντιθέτως, το αίτημα περί αναδιατύπωσης του κειμένου της διαβούλευσης έχει ήδη απορριφθεί σιωπηρώς.
Θεωρώ ότι η αναιτιολόγητη αυτή απόρριψη δεν συνάδει με τις αρχές της ορθής διοικητικής συμπεριφοράς που οφείλει να τηρεί ένας κρατικός οργανισμός επιφορτισμένος με αρμοδιότητες ενημέρωσης για ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας και θα επιθυμούσα να μου εξηγήσετε σε ποιον λόγο οφείλεται.
2 σχόλια:
Σωστά θέτεις το ζήτημα στο επίπεδο της υποχρέωσης παροχής πληροφόρησης από ΝΠΙΔ. Ξέρεις βέβαια ότι η θέση αυτή (ανεξάρτητα από την ορθότητά της) αμφισβητείται. Ακόμη και σε δημόσιους διαγωνισμούς που διεξάγονται σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο από ΝΠΙΔ πληροφορίες δεν δίδονται ούτε ασκείται δικαίωμα αναφοράς. Αριστα βεβαίως εσύ διεκδικείς αυτό που κρίνεις ως ορθότερο και για άλλη μια φορά... χαρά στο κουράγιο σου!
Ελένη, στη συγκεκριμένη περίπτωση το πολύ σοβαρό θέμα που θέτεις, θεωρώ ότι έχει ήδη λυθεί, όταν η ίδια η υπουργική απόφαση του 2004 για την υποχρέωση εμπρόθεσμης διεκπεραίωσης υποθέσεων από τον δημόσιο τομέα ρητά παραπέμπει στο άρθρο 14 του Ν.2190/1994 (ορισμός του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ο οποίος περιλαμβάνει και τα κρατικά νπιδ). Εξάλλου και ο 1943/1991 που ορίζει τα θέματα της προθεσμίας και των Επιτροπών αποζημιώσεων μιλάει για "υπηρεσίες του δημόσιου τομέα", εκτός από νπδδ, οτα κλπ. Ειδικά για την διαδικασία της αναφοράς, το δέχθηκε και ο Συνήγορος του Πολίτη στο πόρισμα που παραθέτω για κρατικό νπιδ. Οπότε μάλλον δεν αμφισβητείται πλέον και τόσο έντονα η υποχρέωση αιτιολογημένης απάντησης από κρατικά νπιδ, ειδικά στο παραπάνω πλαίσιο.
Στην κοινοτική και εθνική νομοθεσία για τα δημόσια έργα οι παράμετροι της αρχής της διαφάνειας έχουν διευθετηθεί με έναν πιο "δικονομικό" και "κλειστό" τρόπο, για λόγους ασφάλειας δικαίου και προστασίας της διαδικασίας από αιφνιδιασμούς κλπ. Νομίζω ότι σε αυτό το πλαίσιο, η διευθέτηση μιας αυστηρής διαδικασίας και οι ενδεχόμενοι αποκλεισμοί του δικαιώματος αναφοράς και πρόσβασης στις πληροφορίες δεν είναι αντίθετοι προς το Σύνταγμα, αν λάβει κανείς υπόψη τις ισορροπίες μιας διαγωνιστικής διαδικασίας. Όπως λ.χ. δεν μπορείς να πας στο δικαστήριο, ανά πάσα στιγμή, και να ζητήσεις αντίγραφα των προτάσεων του αντιδίκου, αν ήδη έχουν περάσει οι προθεσμίες κατάθεσής τους και δεν έχει βγει ακόμα απόφαση, έτσι και στους δημόσιους διαγωνισμούς το δικαίωμα πρόσβασης πρέπει να υπακούει σε κάποιους περιορισμούς συμφυείς με τη διαδικασία (ανεξάρτητα από το αν η αναθέτουσα είναι νπδδ ή νπιδ). Αν κάνω λάθος διόρθωσέ με, γιατί η πείρα σου στο θέμα εξυπακούεται ότι είναι αδιαμφισβήτητη.
Δημοσίευση σχολίου