Επειδή η πρόταση που έγινε χθες είχε κάποια -μικρή- απήχηση και δημιουργήθηκαν ορισμένα ερωτήματα, ακολουθούν μερικές σκέψεις σχετικά με την δημιουργία μιας εθελοντικής Ομάδας Φιλικού Διακανονισμού Διαδικτυακών Διαφορών.
Η πρόταση δεν αφορά την δημιουργία άλλης μιας "ανεξάρτητης αρχής" ή μιας κρατικής υπηρεσίας ή ενός σωματείου και συλλόγου, αλλά μια συλλογική πρωτοβουλία εθελοντών που επιθυμούν να προσφέρουν ανιδιοτελώς στην επίλυση των όποιων διαπροσωπικών προβλημάτων δημιουργούνται από τη χρήση του Διαδικτύου. Δεν πρόκειται δηλαδη για την δημιουργία "θέσεων εξουσίας", αφού οι διαμεσολαβητές δεν θα διορίζονται από το κράτος, ούτε θα λειτουργούν σαν "διαιτητές", δικαστές, εκπρόσωποι ή ως "αξιωματούχοι", αλλά ως εθελοντές στους οποίους απευθύνεται ο κάθε ενδιαφερόμενος προκειμένου να δοθεί μια λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει.
Οι διαμεσολαβητές αυτοί δεν θα πρέπει λοιπόν να επεμβαίνουν αυτόκλητα, "αυτεπαγγέλτως" ή απρόσκλητοι, γιατί δεν θα είναι κάποιο είδος "πολιτοφυλακής". Ο μόνος λόγος για τον οποίον αναλαμβάνουν την διαμεσολαβητική τους προσπάθεια (και η μόνη "νομιμοποίηση") είναι η εμπιστοσύνη που τους δείχνουν όσοι ενδιαφέρονται να τους αναθέσουν τις υποθέσεις τους. Δεν θα προϋποθέτει όμως η επέμβασή τους και την υπογραφή κάποιου "συμφωνητικού" από τις αντίπαλες πλευρές, γιατί οι διαμεσολαβητές δεν είναι θεσμός διαιτησίας. Αρκεί να ζητηθεί από ένα μέρος η βοήθεια του διαμεσολαβητή.
Όμως, οι διαμεσολαβητές δεν είναι "συνήγοροι" ή "δικηγόροι" των ατόμων που θα ζητούν την βοήθειά τους. Αντιθέτως, θα πρέπει να αντιμετωπίζουν με αντικειμενικότητα τα προβλήματα που τους επισημαίνονται και να εξηγούν στους ενδιαφερόμενους ότι η διαμεσολάβηση προϋποθέτει ίσες αποστάσεις και από τις δύο πλευρές που διαφωνούν.
Οπότε οι διαμεσολαβητές δεν είναι "εκπρόσωποι" ή "εντολοδόχοι" κάποιας κοινότητας ή κάποιου πληθυσμού, αλλά εθελοντές που προσφέρουν δωρεάν τις γνώσεις και τις υπηρεσίες τους σε κάθε ενδιαφερόμενο που μπορεί να τους εμπιστευθεί. Γι' αυτό οι διαμεσολαβητές δεν πρέπει να είναι δικηγόροι - επειδή κάτι τέτοιο απαγορεύεται από τη νομοθεσία.
Ο τρόπος με τον οποίο οι διαμεσολαβητές θα ασκούν την παρέμβαση τους, προκειμένου να επέλθει φιλικός διακανονισμός και επίλυση των προβλημάτων εναπόκειται αποκλειστικά στη δική τους επιλογή: επικοινωνία με e-mail με τα δύο μέρη, συναντήσεις, επισημάνσεις, ακόμη και δημόσια σχόλια, στο μέτρο φυσικά που δεν θίγεται η εχεμύθεια ή άλλοι κανόνες προστασίας πληροφοριών. Δεν απαιτείται δηλαδή η χρήση μιας συγκεκριμένης "γλώσσας" (όπως λ.χ. η νομική ορολογία) αφού ο στόχος δεν ειναι "δικαιοδοτικός", αλλά καθαρά επικοινωνιακός: η επίλυση των προβλημάτων με τους κανόνες της διαλεκτικής και της καλής συμπεριφοράς και συνεννόησης κι όχι με την επιβολή κάποιου είδους "κυρώσεων" - αφού τέτοια εξουσία δεν προβλέπεται για ιδιώτες.
Με αυτές τις σκέψεις, το σχήμα για να λειτουργήσει δεν χρειάζεται "εκλογικές" διαδικασίες αφού η αντιπροσωπευτικότητα δεν αποτελεί προϋπόθεση για την λειτουργία μιας Ομάδας Επίλυσης Διαφορών. Αρκεί η διάθεση των ενδιαφερόμενων για αφοσίωση στον σκοπό της εθελοντικής επίλυσης διαφορών και το σταδιακό χτίσιμο εμπιστοσύνης στην κοινή γνώμη. Ο στόχος δηλαδή είναι η αποτελεσματικότητα και όχι άλλη μια "γραφειοκρατική" δομή.
Το χτίσιμο εμπιστοσύνης προϋποθέτει ούτως ή άλλως: (α) εξ αρχής αποδεκτά πρόσωπα και (β) καλή επικοινωνία της χρησιμότητας και της αποτελεσματικότητας του θεσμού.
Αν οι ενδιαφερόμενοι ενημερωθούν ότι μέσω των διαμεσολαβητών μπορούν να λύσουν τα προβλήματά τους πολύ πιο σύντομα και ανέξοδα σε σχέση με τις θεσμικές διαδικασίες, τότε ο στόχος της όσο το δυνατόν λιγότερης παρέμβασης της εξουσίας στο Διαδίκτυο θα έχει επιτευχθεί.
Τι λέτε; Δοκιμάζουμε;
16 σχόλια:
Εγώ σου λέω ότι είσαι ένα φασιστόμουνο που ο πρωκτός σου έχει τόση διάμετρο για να περάσει μέσα του μια μπάλα ποδοσφαίρου. Θα σε βρω μπροστά μου μια μέρα και σου γαμήσω στόμα, μάτια, αυτιά.
Σύμφωνα με την άνωθεν φράση, πως θα μπορούσε να επιλυθεί πρακτικά αυτή η διαφορά, αφού εσύ παραμένεις ένας αμετανόητος βρωμόπουστας που ψωνίζει αλβανούς από την Κουμουνδούρου;
Θέσε παράδειγμα μιας απόφασης της ναζιστικής επιτροπής που προτείνεις.
:-P
Αν το αφήσεις σε εμένα το σχόλιο, απλώς το σβήνω χωρίς να χρειάζομαι διαμεσολαβητές. Οπότε δεν υπάρχει πρόβλημα που χρειάζεται συνδρομή τρίτων.
Mα στην περίπτωση που σε βρίσω από το μπλογκ μου, τι γίνεται εδώ. Το θέμα είναι ότι σε λέω πούστη που ψωνίζεις αλβανά τεκνά, τι μπορεί να επιτύχει αυτή η επιτροπή;
Μπαίνει ο θιγόμενος στο site των διαμεσολαβητών, υποβάλλει ένα complaint για προσβολή προσωπικότητας από τον Χ.
To complaint πηγαίνει σε κάποιον από τους εθελοντές διαμεσολαβητές που έχουν δηλώσει συμμετοχή στο project και κληρώνεται να αναλάβει τη συγκεκριμένη υπόθεση.
Μετά είναι θέμα του διαμεσολαβητή το πως θα το χειριστεί. Μπορεί να στείλει ένα mail που να σε ενημερώνει ότι υπάρχει αυτό το complaint και ότι αυτό που έχεις γράψει μπορεί να σε οδηγήσει στα δικαστήρια. Μπορεί να σε πάρει ένα τηλέφωνο (αν είσαι γνωστός του) για να σε πείσει να το διατυπώσεις με τρόπο που δεν θίγει ή να εξετάσει τον λόγο για τον οποίο έγραψες κάτι τόσο χοντρό (μπορεί και να έχεις δίκιο εσυ λ.χ. σε άλλη περίπτωση).
Προσπαθεί δηλαδή να βρει μια μέση λύση.
Μα εδώ είναι το πρόβλημα της "μέσης λύσης" που λες. Από τη στιγμή που η επιτροπή αυτή δεν έχει αναγνωρισμένη (από το κράτος) υπόσταση (αφού βρίσκεται χωροθετικά στο διαδίκτυο) και ο συμβουλευτικός χαρακτήρας της δεν είναι δεσμευτικός (αφού δεν ποινικοποιεί) τότε μπορώ να συνεχίσω να σε λέω αγριόπουστα.
Τότε τι θα κάνεις εδώ; Πας στον εισαγγελέα παρέα με την γνωμοδότηση Σανιδά...
Σημ. προς αναγνώστες του μπλογκ, δεν βρίζω κυριολεκτικά τον Βασίλη, απλά παραθέτω ένα παράδειγμα για να καταλάβω πόσο μπορεί να είναι αποτελεσματική μια τέτοια κίνηση.
Μπορεί όμως η Ομάδα, αφού κάνει ο διαμεσολαβητής της πολλές προσπάθειες για επίλυση, τελικά να δημοσιοποιεί ποιος δεν ακολούθησε τις προτάσεις της και έτσι η έμμεση αποδοκιμασία που συνεπάγεται αυτή η δημοσιότητα να λειτουργεί αποτρεπτικά για όποιον αποφεύγει να παρακολουθήσει την απόπειρα φιλικού διακανονισμού.
Να κάτι που δεν ήταν απόλυτα σαφές από την αρχή. Αυτό σημαίνει, ανεξάρτητα από την τροπή που θα πάρει μια διαδικτυακή διαμάχη, ότι θα υπάρχει αναρτημένη στο διαδίκτυο το ιστορικό και η προσπάθεια της επίλυσής της.
Από τη μια θεωρώ λίγο προβληματική την ιδέα, γιατί οι εμπλεκόμενοι μπλόγκερ μπορεί να χαρακτηρίζονται για χρόνια από αυτή την δημοσιοποίηση της διαμάχης οπότε τι μπορεί να συμβεί όταν αμφότερα τα μέρη αποσύρουν τις δημοσιεύσεις στους δικούς τους χώρους;
Από την άλλη, υπάρχει κάποιος νομικός κίνδυνος, ας το πω έτσι, αν σε μια δικαστική επίλυση χρησιμοποιηθεί υλικό από την μεσολαβητική διαδικασία;
Οπότε, εδώ έχουμε ένα ζήτημα σύστασης κανονισμού που ρυθμίζει όλες τις παραμέτρους της υπηρεσίας, τις χρήσεις και τις συνέπειες των αποφάσεών της.
Μπορεί λ.χ. η δημοσίευση να μην γίνεται ονομαστικά, αλλά μόνο με τα facts της κάθε υπόθεσης. Oπότε έχουμε το κέρδος μιας "περιπτωσιολογίας" που είναι δημοσιευμένη και ξέρουμε τα best practices και δεν χρειάζεται λχ. να αποσυρθούν κείμενα αν λυθεί αλλιώς το θέμα.
Δεν βλέπω κανέναν κίνδυνο από τη δικαστική χρήση αυτών των κειμένων, εάν αποτύχει η διαμεσολάβηση. Ίσα ίσα θα ακολουθηθεί και μια γραμμή για τον έλεγχο της αξιοπιστίας των προθέσεων.
Όλα αυτά πρέπει να συζητηθούν από τους ανθρώπους που μπορεί να υλοποιήσουν αυτήν την ιδέα. Μπορεί η δημοσιοποίηση λ.χ. να κριθεί ότι δεν χρειάζεται καθόλου και ότι αρκεί μια κλειστή και ιδιωτική συζήτηση.
Είναι ένα ζητούμενο.
Σε κάθε περίπτωση, η δημιουργία ενός καταλόγου εθελοντών διαμεσολαβητών και η δυνατότητα χρήσης τους από κάθε θιγόμενο, μέσα από ένα ωραίο portal, νομίζω ότι θα λειτουργήσει ως ένα χρήσιμο φίλτρο αποτροπής δικαστικών ή άλλων διενέξεων και αποτελεί στοιχείο ενός πολιτισμού που δεν βασίζεται στην καταγγελία αλλά στη συνεννόηση.
Πρόσεξε, στο νομικό κίνδυνο συμπεριλαμβάνω και την περίπτωση που κάποιος κινηθεί δικαστικά εναντίον της μεσολάβησης επειδή θεωρεί πως μπορεί να τον θίγει. Δεν είναι τόσο απλό.
Και αυτό μπορεί να προβλεφθεί και να αντιμετωπισθεί. Η μεσολάβηση δεν είναι θεσμός άγνωστος για το δίκαιο.
Η όλη σκέψη είναι πολύ ενδιαφέρουσα κι έχει ένα άρωμα "βάσης". Φοβάμαι όμως ότι οι περισσότεροι απ' αυτούς που καταφεύγουν στην δικαιοσύνη για δημοσιευόμενα στο διαδίκτυο δεν είναι τακτικοί του χρήστες. Θα έχει κάποια χρησιμότητα η πρωτοβουλία; Θα αποτρέψει αχρείαστες μηνύσεις;
Αυτοί που έχουν αντίληψη της φύσης του μέσου, όταν υπάρχει μια διαφωνία νομίζω πως δεν καταφεύγουν σε νομικά όπλα, κατ' αρχάς. Το γνωρίζεις αυτό νομίζω, γιατί κι εσύ έχεις υπάρξει στόχος.
Την ιδέα της εθελοντικής ομάδας του φιλικού διακανονισμού την βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα. Χρειάζεται ωστόσο αρκετή οργάνωση και καλύτερη κατανόηση του θεσμού της διαμεσολάβησης εν γένει. Για παράδειγμα, υπάρχουν συγκεκριμένες,ανάλογες την περίπτωση τεχνικές τις οποίες ο διαμεσολαβητής χρησιμοποιεί προς επίλυση της διαφοράς των μερών. Νομικά θέματα προκύπτουν όμως είναι αντιμετωπίσιμα. Κι ας μη ξεχνάμε τη βασική αρχή της διαμεσολάβησης: Τα μέρη επιθυμούν τον φιλικό διακανονισμό. Κι από εκεί ξεκινάει η δουλειά του διαμεσολαβητή.
Αναμένοντας περισσότερες πληροφορίες για το θέμα!
Έι! Μ' άρεσε αυτό.
Δύο προβλήματα βλέπω όμως.
Κατ' αρχήν, αν υπάρχουν οποιεσδήποτε συνέπειες για τη μία πλευρά (όπως πρότεινες να δημοσιοποιεί η ομάδα το οτι κάποιος δεν συνεργάστηκε- κι αυτό μια "κύρωση" είναι) υπάρχει ο κίνδυνος εκμετάλλευσης του θεσμού.
Έπειτα, φοβάμει οτι αν η επίλυση της διαφοράς περιλαμβάνει κάποιου είδους ετυμηγορία, όσο αθώα, έστω και "δεν έπρεπε ο JAGF να πει παλιόπουστα τον elawyer", η πλευρά που θα αισθανθεί οτι "την αδίκησε η διαιτησία" θα το πάρει πατριωτικά και α) δεν θα δεχτεί ξανά τη διαμεσολάβηση, β) πιθανόν να φροντίσει να προσβάλει το κύρος των διαμεσολαβητών.
Μιλάμε όμως για οτιδήποτε διαφορές μεταξύ ιστολόγων; Για απλά flamewars δηλαδή; Ή για πιο "βαρειές" περιπτώσεις όπου παίζουν και ποινικές κυρώσεις στο βάθος χρόνου, αν δεν υπάρξει ή αν δεν πετύχει η διαμεσολάβηση;
Τέλος, υπάρχουνε στο διαδίκτυο άτομα του ανάλογου κύρους; Και της (καθολικής) αποδοχής που χρειάζεται να έχουν;
"... αν υπάρχουν οποιεσδήποτε συνέπειες για τη μία πλευρά (όπως πρότεινες να δημοσιοποιεί η ομάδα το οτι κάποιος δεν συνεργάστηκε- κι αυτό μια "κύρωση" είναι) υπάρχει ο κίνδυνος εκμετάλλευσης του θεσμού."
> Μπορεί η δημοσιοποίηση να μην γίνεται ονομαστικά, αλλά να εκτίθεται η καταδικαστέα πρακτική που ακολουθήθηκε, με τη δημοσίευση ενός ιστορικού χωρίς στοιχεία ταυτοποίησης και η προβολή του ως αντιδιαδικτυακής συμπεριφοράς. Οπότε καταδικάζουμε την συμπεριφορά κι όχι τα πρόσωπα. Δεν λέω ότι είναι εύκολη η τομή και κάθετος ο διαχωρισμός, αλλά είναι μια καλή μέση λύση.
"... η πλευρά που θα αισθανθεί οτι "την αδίκησε η διαιτησία" θα το πάρει πατριωτικά και α) δεν θα δεχτεί ξανά τη διαμεσολάβηση, β) πιθανόν να φροντίσει να προσβάλει το κύρος των διαμεσολαβητών. "
> Ας το κάνει, δικαίωμά της είναι. Εδώ επικρίνουμε δικαστικές αποφάσεις, οι διαμεσολαβητές θα μας ξεφύγουν. Άσε που μπορουν να δημιουργηθούν και ομάδες αντι-διαμεσολαβητών: αυτό θα είναι ακόμα καλύτερο γιατί θα προκύψει και ελευθερος ανταγωνισμός ως προς την αντικειμενικότητα τους!
"Μιλάμε όμως για οτιδήποτε διαφορές μεταξύ ιστολόγων; Για απλά flamewars δηλαδή; Ή για πιο "βαρειές" περιπτώσεις όπου παίζουν και ποινικές κυρώσεις στο βάθος χρόνου, αν δεν υπάρξει ή αν δεν πετύχει η διαμεσολάβηση;"
> Γι' αυτό πρότεινα τις 4 κατηγορίες: προσβολή προσωπικοτητας, copyright, privacy, ελευθερία της έκφρασης. Όποιος θεωρεί ότι θίγεται, μπορεί να συμπληρώνει μια φόρμα και το complaint του να πηγαίνει στον αντίστοιχο εθελοντή διαμεσολαβητή που έχει δηλώσει συμμετοχή στην αντίστοιχη κατηγορία του project.
"Τέλος, υπάρχουνε στο διαδίκτυο άτομα του ανάλογου κύρους; Και της (καθολικής) αποδοχής που χρειάζεται να έχουν;"
> Γι' αυτό πρότεινα την δημιουργία μιας ανοικτής λίστας, στην οποία όποιος θέλει μπορεί να δηλώνει εθελοντής διαμεσολαβητής σε μια από τις 4 κατηγορίες. Όταν ο complainant υποβάλλει το αίτημά του για διαμεσολάβηση, θα γίνεται μια ψηφιακή κλήρωση και την υπόθεση θα αναλαμβάνει όποιος εθελοντής διαμεσολαβητής κληρωθεί. Όσο περισσότεροι εθελοντές διαμεσολαβητές, τόσο μεγαλύτερη η αποδοχή του "θεσμού" από την ίδια τη βάση της διαδικτυακής "κοινότητας": αφού καθένας μπορεί να είναι στη θέση του διαμεσολαβητή, γιατί να τον αμφισβητήσει όπως θα έκανε με κάποιον δοτό γκουρού;
Ερώτηση: γιατί είναι προτιμητέα μια εξωθεσμική λύση, από τον εξορθολογισμό του θεσμικού πλαισίου και της εκπαίδευσης των πολιτών στη σωστή χρήση του;
Καλύτερα να πιεστεί το κράτος να σκύψει ουσιαστικά πάνω στο πρόβλημα, παρά να βομβαρδίζουμε ελέφαντες με ροδοπέταλα. Χαμένη ενέργεια.
Η διαμόρφωση μιας κουλτούρας εξεύρεσης κοινά αποδεκτών λύσεων, χωρίς την ρήξη, τη καταγγελία και την δικαστική επέμβαση ενέχει προπάντων έναν αυτο-παιδευτικό ρόλο. Προφανώς καθένας μπορεί να καταλάβει ότι ένας εθελοντής διαμεσολαβητής δεν είναι κάποια "αυθεντία", αλλά ο τρίτος μη εμπλεκόμενος που το μόνο που μπορεί να εισφέρει είναι η αντικειμενική ματιά. Αυτή την τρίτη ματιά εκπαιδεύεται καθένας να αποκτά όταν έρχεται σε συνεννόηση με τον διαμεσολαβητή: δεν του λέει κάποια "σοφία", αλλά αυτό που μάλλον φαίνεται σχεδόν αυτονόητο στον κοινό νου.
Τα πορίσματα αυτών των εθελοντών διαμεσολαβητών θα είναι επίσης πολύ χρήσιμα σε κάθε τυχόν ενδιαφέρον που μπορεί να δείξει το κράτος για το "πρόβλημα". Έχοντας δημιουργήσει ένα σύνολο κεκτημένων, αυτό μπορεί να αντιταχθεί σε κάθε απόπειρα ρύθμισης, τόσο στην πιο αισιόδοξη προοπτική που είναι η κάλυψη του "κενού" από την διαμεσολάβηση, όσο και στην ουσία των τυχόν επιδιωκόμενων "ρυθμίσεων". Το κράτος δεν θα έχει δικαίωμα να μην λάβει την βέλτιστη πρακτική που θα έχει κατά περίπτωση δημιουργηθεί από ένα σώμα "νομολογίας" των διαμεσολαβητών, ιδίως αν αυτό δημοσιεύεται σε κανονική βάση.
Οπότε, η λύση δεν είναι "εξωθεσμική", αλλά δικαιοπλαστική και αμεσοδημοκρατική. Για το αν θα αποτελούσε "χαμένη ενέργεια", απαντούν τα κέντρα μεσολάβησης και διαιτησίας που λειτουργούν σε διάφορους τομείς και σε όλες τις χώρες.
Δημοσίευση σχολίου