"Είδηση είναι αυτό που κάποιος κάπου θέλει να συγκαλύψει", σύμφωνα με έναν δημοφιλή ορισμό που αναπαράγεται στην έκδοση "Protecting our sources of information" της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δημοσιογράφων. Ο συγγραφέας του κειμένου, Ronan Brady, υποστηρίζει ότι όταν οι δημοσιογράφοι υποχρεώνονται να συνεργαστούν με το δικαστικό σύστημα παραδίδοντας πληροφορίες, χάνουν την ανεξαρτησία τους. Σε αυτήν την παραδοχή θεμελιώνεται κατά τη γνώμη του το δικαίωμα εμπιστευτικότητας της δημοσιογραφικής πηγής των πληροφοριών.
Το κείμενο παρουσιάζει την νομοθεσία προστασίας των πηγών πληροφοριών σε χώρες της Ευρώπης ("Ελλάδα: δεν υπάρχει νομική προστασία των πηγών. Σύμφωνα με έρευνα της ΕΕΔ, οι κυβερνήσεις χειραγωγούν την κοινή γνώμη με επιλεκτικές διαρροές..."), τις διατάξεις της ΕΣΔΑ (άρθρο 10) και τις σχετικές υποθέσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Κι ένα σχόλιο για τους bloggers: "Because journalists verify the whistle-blower's tale, we distinguish our activities from those of shadowy web-loggers"...
Βασικά συμπεράσματα του συγγραφέα:
-ο δημοσιογράφος εξαρτάται από τις πηγές του προκειμένου να ενημερώσει την κοινή γνώμη
-ο δημοσιογράφος έχει καθήκον να προστατεύσει εμπιστευτικές πηγές και να υπερασπιστεί το δικαίωμα της κοινής γνώμης για πρόσβαση στην πληροφορία
-ο ανεξάρτητος ρόλος των δημοσιογράφων αλλοιώνεται όταν τα δεδομένα που κατέχουν διατίθενται ευθέως στην αστυνομια
-η αρχή της προστασίας των πηγών κινδυνεύει από την πίεση των κυβερνήσεων και των εταιριών για "χαλάρωση" της νομοθεσίας, κατ' απόκλιση του επιπέδου που επιβάλει το ΕΔΔΑ, άγνοια νόμου από τις αστυνομικές και δικαστικές αρχές, νέα νομοθεσία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Το κείμενο αυτό παραπέμπει άμεσα στην γνωστή υπόθεση της αμερικανίδας δημοσιογράφου που προτίμησε να μπει στην φυλακή, παρά να αποκαλύψει τις πηγές της. Στην Ελλάδα, παρόλο που δεν αναφέρεται εδώ, υπήρξε μια περίπτωση που το δικαίωμα προστασίας των πηγών έγινε (έστω και σιωπηρά) σεβαστό. Στις υποθέσεις 24,25 και 26/2005 (Εκπομπές που παρουσίαζαν υλικό για την κρίση στους θεσμούς της Δικαιοσύνης και της Εκκλησίας), η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα δεν διερεύνησε το ζήτημα της συλλογής των τηλεφωνικών υποκλοπών που έδωσε στη δημοσιότητα ο Στ.Βορίνας. Μολονότι και η ίδια η συλλογή προσωπικών δεδομένων θεωρείται "επεξεργασία", η Αρχή δεν αναζήτησε εκείνον που αρχικά συνέλεξε τις πληροφορίες και μετά τις παρέδωσε στον δημοσιογράφο, αναγνωρίζοντας σιωπηρά ένα απόρρητο της δημοσιογραφικής πληροφορίας.
Για την πρακτική αυτή μπορούν να διατυπωθούν πολλές και σοβαρές ενστάσεις, γιατί τελικά υπάρχει και το στοιχείο της καταστρατήγησης: επίκληση του απορρήτου για την συγκάλυψη της παρανομίας. Ειδικά στο δίκαιο της προστασίας προσωπικών δεδομένων, το δημοσιογραφικό απόρρητο μάλλον πρέπει να θεωρηθεί ότι κάμπτεται ενόψει της αρχής της διαφάνειας των επεξεργασιών προσωπικών δεδομένων, η οποία υποχωρεί μόνο για την διαλεύκανση σοβαρών εγκλημάτων και την προστασία της ασφάλειας μιας χώρας.
4 σχόλια:
Θαυμάσιο το σύνολο της δουλειάς σας αγαπητέ Κύριε Ηλεκτρονομικέ.
Χα! Θα μπορούσε αυτό να είναι και μια ενδιαφέρουσα Ψευδώνυμη παραλλαγή: Το Ηλεκτρονομικόν κατά το Νεκρονομικόν εκείνου του θεοσκότεινου συγγραφέως, του Lovekraft.
Αλήθεια χαρίστε μου μια συμβουλή, είτε εδώ είτε στις σελίδες μου. Εμπίπτουν άραγε σε κάποιο νομικό δόκανο;Μπορούν να μου το κλείσουν -ακόμα δεν ξεκίνησα καλά καλά, αλλά η πρόθεσις είναι πιστεύω φανερή, ορθάνοιχτη σαν τα σκέλια καλογάμητης Κυρίας. Κοπιάστε και πείτε μου.
Καλό, αλλα θα προτιμούσα "Κυβερνομικόν" (αν και έχει μια άσχετη απόχρωση κυβέρνησης και ίσως αποφεύγεται η σύνδεση με την κυβερνητική).
Ωραίο ιστολόγιο, θα εντρυφήσω.
Αν το δημοσιογραφικό απόρρητο κάμπτεται ενόψει της αρχής της διαφάνειας των επεξεργασιών προσωπικών δεδομένων και αυτή με την σειρά της υποχωρεί για την προστασία της ασφάλειας μιας χώρας, δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το δημοσιογραφικό απόρρητο κάμπτεται για την προστασία της ασφάλειας μιας χώρας;
Με αυτήν την λογική δεν μπορεί κάθε κυβέρνηση να επικαλείται την ασφάλεια της χώρας για να τιμωρεί όσους δημοσιεύουν απόρρητα στοιχεία, τα οποία όμως έχουν χαρακτηριστεί απόρρητα όχι για λόγους ασφάλειας αλλά για την προστασία της κυβέρνησης;
Καθένας μπορεί να επικαλείται προσχηματικά ο,τι θέλει. Τελικός κριτής για τη βασιμότητα ενός ισχυρισμού είναι ο δικαστής, ο οποίος καλείται να κρίνει την κάθε περίπτωση χωριστά, όταν ο νόμος επιτρέπει σταθμίσεις ανάμεσα σε ίσης τυπικής ισχύος έννομα αγαθά. Αν κάποιος αποδείξει ότι η κυβέρνηση ισχυρίζεται καταχρηστικά την κατίσχυση του απορρήτου, όχι πράγματι για την εθνική ασφάλεια, αλλά για την προστασία του "δικού" της απορρήτου, τότε υπερισχύει το δικαίωμα του δημοσιογράφου.
Δημοσίευση σχολίου