Έχοντας εξετάσει τη συνδυασμένη δέκατη έκτη έως δέκατη ένατη περιοδική έκθεση της Ελλάδας, η Επιτροπή καλοδέχθηκε τη θέσπιση νόμου για την «Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού» το 2005. Καλοδέχθηκε επίσης την τροπολογία στον Ποινικό Κώδικα το 2008, η οποία προβλέπει ότι η τέλεση ενός αδικήματος με κίνητρο το εθνοτικό, φυλετικό ή θρησκευτικό μίσος αποτελεί επιβαρυντική περίσταση. Περαιτέρω, καλοδέχθηκε το Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Δράσης για την κοινωνική ένταξη των Ελλήνων Ρομά και το νόμο του 2005 για την ένταξη των πολιτών τρίτων χωρών που κατοικούν νόμιμα στην ελληνική επικράτεια, και αναγνώρισε τη σημασία των ειδικών μέτρων και των άλλων θετικών βημάτων που έχουν ήδη ληφθεί.
Η Επιτροπή εξέφρασε ανησυχίες, πάντως, επειδή το Κράτος μέλος δεν εφάρμοσε αποτελεσματικά τις νομικές διατάξεις που αποσκοπούν στην εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων και ιδίως όσων σχετίζονται με την ποινική δίωξη και τιμωρία των εγκλημάτων που τελούνται με ρατσιστικό κίνητρο. Η Επιτροπή εξέφρασε ανησυχίες επίσης για τις αναφερόμενες υποθέσεις κακομεταχείρισης αιτούντων άσυλο και παράνομων μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων ασυνόδευτων ανηλίκων, και σημείωσε με ανησυχία πληροφορίες για υποθέσεις κακομεταχείρισης και υπερβολικής χρήσης βίας από την Ελληνική Αστυνομία σε βάρος προσώπων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ιδίως τους Ρομά. Ενώ αναγνώρισε τη σημασία των ειδικών μέτρων που έχουν ήδη παρθεί για την κοινωνική ένταξη των Ρομά, η Επιτροπή εξέφρασε ανησυχίες τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι Ρομά όσον αφορά την πρόσβαση στην εργασία, στη στέγαση, στην ιατρική περίθαλψη και στην εκπαίδευση.
Η Επιτροπή εξέφρασε επίσης ανησυχίες από αναφορές για τη διάδοση ρατσιστικών
Πλήρες κείμενο Καταληκτικών Παρατηρήσεων και Συστάσεων
| ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ | CERD | |
 | Διεθνής Σύμβαση γα την Εξάλειψη όλων των μορφών Φυλετικών Διακρίσεων | Διανομή ΓΕΝΙΚΗ CERD/C/GRC/CO/ 19 Αυγούστου 2009 Πρωτότυπο: ΑΓΓΛΙΚΑ |
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ
Εβδομηκοστή πέμπτη σύνοδος
3-28 Αυγούστου 2009
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙΣΩΝ ΑΠΟ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 9 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
Καταληκτικές παρατηρήσεις της Επιτροπής
για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων
ΕΛΛΑΔΑ
[μετάφραση του ΕΠΣΕ στα ελληνικά από το αγγλικό πρωτότυπο]
- Η Επιτροπή εξέτασε τη συνδυασμένη δέκατη έκτη έως δέκατη ένατη περιοδική έκθεση της Ελλάδας, η οποία υποβλήθηκε ως ενιαίο κείμενο, κατά την 1944η και 1945η συνεδριάσεις της (CERD/C/SR.1944 and 1945), στις 10 και 11 Αυγούστου 2009. Κατά την 1963η συνεδρίασή της (CERD/C/SR.1963), στις 24 Αυγούστου 2009, η Επιτροπή υιοθέτησε τις ακόλουθες καταληκτικές παρατηρήσεις.
Α. Εισαγωγή
- Η Επιτροπή καλοδέχεται την υποβολή της έκθεσης από το Κράτος μέλος, τις απαντήσεις στον κατάλογο θεμάτων, καθώς και τις συμπληρωματικές
πληροφορίες που δόθηκαν προφορικά από την αντιπροσωπεία. Η Επιτροπή έκρινε ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η αντιπροσωπεία απάντησε με ειλικρινή και εποικοδομητικό τρόπο στις ερωτήσεις και τα σχόλια που τέθηκαν από τα μέλη της Επιτροπής. Η Επιτροπή καλοδέχεται την υψηλή ποιότητα της έκθεσης του Κράτους μέλους, η οποία ακολουθεί τις κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής.
B. Θετικές πλευρές
- Η Επιτροπή καλοδέχεται τη θέσπιση του Νόμου 3304/2005 για την «Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνοτικής
καταγωγής θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού» το 2005. - Η Επιτροπή καλοδέχεται την τροπολογία με την προσθήκη της παραγράφου 3 στο Άρθρο 79 του Ποινικού Κώδικα το 2008, η οποία προβλέπει ότι η τέλεση ενός αδικήματος με κίνητρο το εθνοτικό, φυλετικό ή θρησκευτικό μίσος αποτελεί επιβαρυντική περίσταση.
- Η Επιτροπή καλοδέχεται τη δημιουργία της Επιτροπής Ίσης Μεταχείρισης και τις νέες αρμοδιότητες που ανατέθηκαν στο Συνήγορο του Πολίτη για την προώθηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης.
- Η Επιτροπή καλοδέχεται το «Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Δράσης για την κοινωνική ένταξη των Ελλήνων Ρομά» και το νόμο του 2005 για την ένταξη των πολιτών τρίτων χωρών που κατοικούν νόμιμα στην ελληνική επικράτεια, και αναγνωρίζει τη σημασία των ειδικών μέτρων και των άλλων θετικών βημάτων που έχουν ήδη ληφθεί.
- Η Επιτροπή καλοδέχεται την πρόσφατη κύρωση από το Κράτος μέλος του προαιρετικού πρωτοκόλλου στη Σύμβαση για την Εξάλειψη των Διακρίσεων σε βάρος των Γυναικών, καθώς επίσης και την κύρωση των δύο προαιρετικών πρωτοκόλλων της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Γ. Ανησυχίες και συστάσεις
- Η Επιτροπή σημειώνει την εξήγηση που δόθηκε από το Κράτος μέλος για το λόγο για τον οποίο μόνο οι Έλληνες πολίτες που ανήκουν στη Μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, όπως προβλέπεται από την Συνθήκη της Λωζάννης του 1923, εμπίπτουν στην έννοια του όρου “μειονότητα” και αναγνωρίζονται ως τέτοια.
Η Επιτροπή, αναφερόμενη στη δική της Γενική Σύσταση Αρ. 8 (1990) όσο αφορά την ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 1, παράγραφοι 1 και 4 της Σύμβασης και υπενθυμίζοντας τη δική της Γενική Σύσταση Αρ. 20 (1996) για το άρθρο 5 της Σύμβασης, καλεί το Κράτος μέλος να διασφαλίσει τη χωρίς διακρίσεις εφαρμογή κάθε δικαιώματος και ελευθερίας που αναφέρεται στο άρθρο 5 της Σύμβασης για όλες τις ομάδες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης. Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να διεξάγει έρευνα προκειμένου να αξιολογηθεί και να εκτιμηθεί με αποτελεσματικό τρόπο η εμφάνιση φυλετικών διακρίσεων στη χώρα, με ιδιαίτερη έμφαση στις διακρίσεις με βάση την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, και να λάβει στοχευμένα μέτρα για την εξάλειψη αυτών των διακρίσεων.
- Η Επιτροπή σημειώνει ότι η Μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης αποτελείται από Τουρκική, Πομακική και Ρομά εθνοτικές ομάδες και ότι η Κυβέρνηση επιθυμεί να διασφαλίσει το δικαίωμά τους στη χρήση των δικών τους γλωσσών.
Η Επιτροπή ζητά από το Κράτος μέλος να περιλάβει στην επόμενη έκθεσή του πληροφορίες για τα μέτρα που έλαβε για να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα αυτών των ομάδων και το δικαίωμα στην ταυτότητά τους.
- Η Επιτροπή ανησυχεί για το ότι το Κράτος μέλος δεν εφαρμόζει αποτελεσματικά τις νομικές διατάξεις που αποσκοπούν στην εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων και ιδίως αυτές που σχετίζονται με την ποινική δίωξη και την τιμωρία των εγκλημάτων με ρατσιστικό κίνητρο.
Η Επιτροπή καλεί το Κράτος μέλος να διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή όλων των νομικών διατάξεων που αποσκοπούν στην εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων καθώς και το ότι τα εγκλήματα με ρατσιστικό κίνητρο θα διώκονται ποινικά και θα τιμωρούνται με αποτελεσματικό τρόπο. Η Επιτροπή περαιτέρω ζητά από το Κράτος μέλος να παράσχει στην επόμενη έκθεσή του επικαιροποιημένες πληροφορίες όσον αφορά την εκ μέρους των δικαστηρίων εφαρμογή των ποινικών διατάξεων που τιμωρούν πράξεις φυλετικών διακρίσεων, όπως αυτές που περιλαμβάνονται στο Νόμο 927/1979. Τέτοιες πληροφορίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν τον αριθμό και τη φύση των υποθέσεων ενώπιον της δικαιοσύνης, τις καταδίκες που αποφασίστηκαν και τις ποινές που επιβλήθηκαν, όπως και κάθε αποζημίωση ή άλλης μορφής αποκατάσταση που παρασχέθηκε στα θύματα αυτών των πράξεων.
- Η Επιτροπή ανησυχεί από αναφορές για τη διάδοση ρατσιστικών στερεοτύπων και μισαλλόδοξων σχολίων από συγκεκριμένες οργανώσεις και ΜΜΕ κατά προσώπων που ανήκουν σε διαφορετικές εθνοτικές και φυλετικές ομάδες.
Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για την τιμωρία των οργανώσεων και ΜΜΕ που είναι ένοχα τέτοιων πράξεων. Περαιτέρω απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να απαγορεύσει συγκεκριμένα νεο-ναζιστικές ομάδες από την επικράτειά του και να λάβει πιο αποτελεσματικά μέτρα για να διασφαλίσει την ανεκτικότητα απέναντι σε πρόσωπα με διαφορετική εθνοτική καταγωγή.
- Η Επιτροπή ανησυχεί για τις αναφερόμενες υποθέσεις κακομεταχείρισης αιτούντων άσυλο και παράνομων μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων ανηλίκων.
Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να λάβει πιο αποτελεσματικά μέτρα που είναι αναγκαία για να αντιμετωπίζονται ανθρώπινα οι αιτούντες άσυλο και να ελαττωθεί όσο περισσότερο είναι δυνατό η περίοδος κράτησης των αιτούντων άσυλο, και ιδιαιτέρα των παιδιών.
- Η Επιτροπή σημειώνει με ανησυχία πληροφορίες για υποθέσεις κακομεταχείρισης και υπερβολικής χρήσης βίας από την Ελληνική Αστυνομία σε βάρος προσώπων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ιδίως τους Ρομά.
Αναφερόμενη στη Γενική Σύσταση Αρ. 31 (2005) για την αποτροπή των φυλετικών διακρίσεων στην απονομή και λειτουργία του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης, η Επιτροπή ενθαρρύνει το Κράτος μέλος να λάβει περαιτέρω μέτρα για την καταπολέμηση της κατάχρησης εξουσίας και την αποτροπή της κακομεταχείρισης από την αστυνομία ανθρώπων που ανήκουν σε διαφορετικές φυλετικές και εθνοτικές ομάδες, για τη διασφάλιση ότι αυτές οι πράξεις διώκονται ποινικά και τιμωρούνται από τις δικαστικές αρχές με αποτελεσματικό τρόπο, και να εντάξει περισσότερα μέλη της κοινότητας των Ρομά στην αστυνομία.
- Λαμβάνοντας υπόψη τη διαπλοκή (intersectionality) ανάμεσα σε εθνοτική ταυτότητα και θρήσκευμα, η Επιτροπή ανησυχεί για τις πληροφορίες που αφορούν συγκεκριμένες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Μουσουλμάνοι που ανήκουν σε διαφορετικές εθνοτικές ομάδες ως προς τη λατρεία της θρησκείας τους.
Η Επιτροπή υπενθυμίζει την υποχρέωση του Κράτους μέλους να διασφαλίσει ότι όλα τα πρόσωπα απολαμβάνουν το δικαίωμά τους στην ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας χωρίς διακρίσεις που βασίζονται στη φυλή, το χρώμα, την προέλευση ή την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, σύμφωνα με το Άρθρο 5 της Σύμβασης.
- Η Επιτροπή ανησυχεί για τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν ορισμένες εθνοτικές ομάδες ως προς την άσκηση της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και σχετικά με αυτό το θέμα σημειώνει τις πληροφορίες για την αναγκαστική διάλυση και άρνηση εγγραφής μερικών συλλόγων που περιλαμβάνουν στον τίτλο τους λέξεις όπως «μειονότητα», «τουρκικός/ή» ή «μακεδονικός/ή», καθώς και την εξήγηση μιας τέτοιας απόρριψης.
Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να θεσπίσει μέτρα για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής απόλαυσης από πρόσωπα που ανήκουν σε κάθε κοινότητα ή ομάδα, του δικαιώματος στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι καθώς και στα πολιτισμικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος χρήσης των μητρικών γλωσσών.
- Ενώ αναγνωρίζει τα σημαντικά ειδικά μέτρα που έχουν ήδη θεσπιστεί για την κοινωνική ένταξη των Ρομά, η Επιτροπή ανησυχεί για τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι Ρομά όσον αφορά την πρόσβαση στην εργασία, στη στέγαση, στην ιατρική περίθαλψη και στην εκπαίδευση.
Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να προχωρήσει σε αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του «Ολοκληρωμένου Προγράμματος Δράσης για την κοινωνική ένταξη των Ελλήνων Ρομά» σε διαβούλευση με τις εμπλεκόμενες κοινότητες και να πάρει επαρκή μέτρα για την αποτελεσματική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των Ρομά, σύμφωνα με το άρθρο 5 της Σύμβασης και τη Γενική Σύσταση Αρ. 27 (2000) για τις διακρίσεις εις βάρος των Ρομά.
- Η Επιτροπή ανησυχεί για τη φερόμενη περιορισμένη πρόσβαση σε ποιοτική μειονοτική εκπαίδευση για την Τουρκόφωνη μειονότητα της Δυτικής Θράκης.
Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να βελτιώσει την ποιότητα της εκπαίδευσης για τις ευάλωτες εθνοτικές ομάδες και για τη μουσουλμανική μειονότητα, μεταξύ άλλων και με την επιμόρφωση δασκάλων που ανήκουν σε αυτές τις ομάδες, να διασφαλίσει την ύπαρξη επαρκούς αριθμού σχολείων μέσης εκπαίδευσης και την ίδρυση νηπιαγωγείων που θα διδάσκουν στη μητρική γλώσσα των μαθητών τους.
- Η Επιτροπή σημειώνει την κατανομή αρμοδιοτήτων ανάμεσα στο Συνήγορο του Πολίτη, την Επιτροπή Ίσης Μεταχείρισης και την Επιθεώρηση Εργασίας (παρ. 253 της έκθεσης του Κράτους μέλους).
Καθώς ο Συνήγορος του Πολίτη είναι το μόνο ανεξάρτητο όργανο, η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να εξετάσει την ανάθεση σε αυτόν του συνόλου των αρμοδιοτήτων λήψης καταγγελιών για φυλετικές διακρίσεις, και παράλληλα να συνεργάζεται με τα υπόλοιπα όργανα στο πλαίσιο της εξέτασής τους.
- Λαμβάνοντας υπόψη το αδιαίρετο όλων των ανθρώπινων δικαιωμάτων, η Επιτροπή ενθαρρύνει το Κράτος μέλος να εξετάσει την κύρωση εκείνων των διεθνών συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα που δεν έχει ακόμη κυρώσει, και ιδιαίτερα τις συνθήκες που περιέχουν διατάξεις με άμεση επίπτωση στο θέμα των φυλετικών διακρίσεων, όπως η Διεθνής Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων Όλων των Εργαζόμενων Μεταναστών και των Μελών των Οικογενειών τους (1990).
- Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να λάβει υπόψη, κατά την εφαρμογή της Σύμβασης στην εσωτερική έννομη τάξη, τη Διακήρυξη και το Πρόγραμμα Δράσης που υιοθετήθηκαν στο Durban [Ν. Αφρικής] το Σεπτέμβριο 2001 από το Παγκόσμιο Συνέδριο κατά του Ρατσισμού, των Φυλετικών Διακρίσεων, της Ξενοφοβίας και της σχετικής Μισαλλοδοξίας, καθώς και του Εγγράφου Συμπερασμάτων του Συνεδρίου Αξιολόγησης της Διαδικασίας Durban, που έγινε στη Γενεύη τον Απρίλιο 2009. Η Επιτροπή ζητά από το Κράτος μέλος να συμπεριλάβει στην επόμενη περιοδική έκθεσή του πληροφορίες για σχέδια δράσης και άλλα μέτρα που ελήφθησαν για την εφαρμογή της Διακήρυξης και του Προγράμματος Δράσης Durban σε εθνικό επίπεδο.
- Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να συνεχίσει να διαβουλεύεται και να διευρύνει το διάλογό του με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που εργάζονται στο πεδίο των ανθρώπινων δικαιωμάτων, και ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση των φυλετικών διακρίσεων, σε σχέση και με την προετοιμασία της επόμενης περιοδικής έκθεσης.
- Η Επιτροπή ενθαρρύνει το Κράτος μέλος να εξετάσει του να προβεί στην προαιρετική δήλωση που προβλέπεται από το άρθρο 14 της Σύμβασης.
- Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να κυρώσει τις τροπολογίες στο άρθρο 8, παράγραφος 6 της Σύμβασης, όπως αποφασίστηκαν στις 15 Ιανουαρίου 1992 κατά τη δέκατη τέταρτη σύνοδο των Κρατών μελών της Σύμβασης και υιοθετήθηκαν από τη Γενική Συνέλευση στο ψήφισμα 47/111 της 16 Δεκεμβρίου 1992. Σε σχέση με αυτό, η Επιτροπή παραπέμπει στο ψήφισμα 61/148 της Γενικής Συνέλευσης, με το οποίο καλούνται εντόνως τα Κράτη μέλη να επιταχύνουν τις διαδικασίες εσωτερικής κύρωσης όσον αφορά την τροπολογία και την ταχεία γραπτή κοινοποίηση στο Γενικό Γραμματέα της αποδοχής από αυτά της τροπολογίας.
- Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος μέλος να κάνει άμεσα προσβάσιμες και διαθέσιμες στο κοινό τις εκθέσεις του κατά το χρόνο υποβολής τους, και να δημοσιοποιεί ανάλογα τις παρατηρήσεις της Επιτροπής για τις εκθέσεις αυτές στην επίσημη και σε άλλες κοινής χρήσης γλώσσες, με βάση την αναγκαιότητα.
- Παρατηρώντας ότι το Κράτος μέλος υπέβαλε τη Βασική Έκθεση του [Core Document] το 2002, η Επιτροπή ενθαρρύνει το Κράτος μέλος να υποβάλλει επικαιροποιημένη έκδοση σύμφωνα με τις εναρμονισμένες κατευθυντήριες οδηγίες για τις εκθέσεις επί διεθνών συνθηκών δικαιωμάτων του ανθρώπου, ιδίως αυτές περί της κοινής Βασικής Έκθεσης, όπως αποφασίστηκε κατά την 5η Δι-Επιτροπική σύνοδο των οργάνων για τις συνθήκες ανθρώπινων δικαιωμάτων που έγινε τον Ιούνιο 2006 (HRI/GEN/2/Rev.4).
- Σύμφωνα με το άρθρο 9, παράγραφος 1, της Σύμβασης και τον κανόνα 65 του τροποποιημένου κανονισμού
λειτουργίας, μέσα σε ένα χρόνο από τις παρούσες καταληκτικές παρατηρήσεις, το Κράτος μέλος παρακαλείται να παράσχει πληροφορίες για τις ενέργειες που έκανε σε εφαρμογή των συστάσεων που περιλαμβάνονται παραπάνω στις παραγράφους 12 και 13.
- Η Επιτροπή επίσης επιθυμεί να επιστήσει την προσοχή του Κράτους μέλους στην ιδιαίτερη σημασία των συστάσεων 10, 11 και 18 και παρακαλεί το Κράτος μέλος να παράσχει αναλυτικές πληροφορίες στην επόμενη περιοδική έκθεση για συγκεκριμένα μέτρα που θα έχουν ληφθεί για την εφαρμογή αυτών των συστάσεων.
- Η Επιτροπή απευθύνει σύσταση στο Κράτος να αποστείλει τη συνδυασμένη εικοστή και εικοστή πρώτη εκθέσεις σε ενιαίο κείμενο, μέχρι τις 18 Ιουλίου 2013, λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες οδηγίες που θεσπίστηκαν από την Επιτροπή κατά την 71η σύνοδό της και να αναφέρονται στην έκθεσή αυτή όλα τα θέματα που έχουν τεθεί με τις παρούσες καταληκτικές παρατηρήσεις.
Καταληκτικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων: Ελλάδα. 22/03/2001. (CERD/C/58/Misc.24/Rev.3.)
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ
Πεντηκοστή όγδοη σύνοδος
6-23 Μαρτίου 2001
Καταληκτικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων
Ελλάδα
- Η Επιτροπή εξέτασε τη δωδέκατη, τη δέκατη τρίτη, τη δέκατη τέταρτη και τη δέκατη πέμπτη περιοδικές εκθέσεις της Ελλάδας, που υποβλήθηκαν ως ενιαίο κείμενο (CERD/C/363/Add.4), στη 1455η και τη 1456η συνεδριάσεις της (CERD/C/SR/1455 και CERD/C/SR/1456), που πραγματοποιήθηκαν στις 16 Μαρτίου και τις 19 Μαρτίου 2001 αντίστοιχα. Στη 1462η συνεδρίασή της, που πραγματοποιήθηκε στις 22 Μαρτίου 2001, υιοθέτησε τις ακόλουθες καταληκτικές παρατηρήσεις.
Α. Εισαγωγή
- Η Επιτροπή υποδέχεται θετικά την έκθεση που υπέβαλε το συμβαλλόμενο κράτος, και εκφράζει την εκτίμησή της για την πρόσθετη γραπτή πληροφόρηση που παρασχέθηκε το Φεβρουάριο 2001 και για την προφορική πληροφόρηση που παρασχέθηκε από την αντιπροσωπεία. Εκτιμά ιδιαίτερα την ευκαιρία να επαναλάβει θετικό και εποικοδομητικό διάλογο με το συμβαλλόμενο κράτος.
- Η Επιτροπή επισημαίνει την πολύτιμη πληροφόρηση που περιέχεται στην έκθεση, η οποία προετοιμάστηκε κατά τρόπο σύμφωνο με τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τη μορφή και το περιεχόμενο των περιοδικών εκθέσεων, και υποδέχεται θετικά το γεγονός ότι η έκθεση καλύπτει έναν αριθμό από τους προβληματισμούς και τις συστάσεις των καταληκτικών παρατηρήσεων της Επιτροπής κατά την όγδοη, την ένατη, τη δέκατη και την ενδέκατη περιοδικές εκθέσεις.
Β. Θετικές πλευρές
- Την Επιτροπή ενθαρρύνει η αυτοκριτική προσέγγιση της έκθεσης του συμβαλλόμενου κράτους, καθώς και η προσήλωση του συμβαλλόμενου κράτους στη Σύμβαση για την Κατάργηση Κάθε Μορφής Φυλετικών Διακρίσεων.
- Η Επιτροπή επισημαίνει ότι, μετά την υποβολή της τελευταίας του έκθεσης, το συμβαλλόμενο κράτος έχει επικυρώσει μια σειρά διεθνών κειμένων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ότι έχει υπογράψει –αν και δεν έχει επικυρώσει ακόμα– τη Σύμβαση-Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων.
- Η Επιτροπή υποδέχεται θετικά την πληροφόρηση που παρασχέθηκε στην έκθεση και από την αντιπροσωπεία αναφορικά με την έκταση στην οποία τα δικαστήρια και άλλες δικαστικές και διοικητικές αρχές εφαρμόζουν στις αποφάσεις τους απευθείας τις διατάξεις διεθνών κειμένων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και αναφορικά με την προσοχή που δίνουν τα δικαστήρια στη νομολογία διεθνών δικαστικών ή οιονεί δικαστικών οργάνων όταν ερμηνεύουν διεθνή κείμενα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
- Η Επιτροπή υποδέχεται θετικά την εδραίωση εθνικών μηχανισμών με ευθύνη επίβλεψης της υλοποίησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων και επισημαίνει ιδίως την πολύμορφη και πλουραλιστική δομή της εθνικής επιτροπής για τα δικαιώματα του ανθρώπου που ιδρύθηκε με τον Νόμο 2667/1998. Η Επιτροπή επισημαίνει επίσης το βαρύνοντα ρόλο του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και του σχεδίου Κώδικα Δεοντολογίας για Ενημερωτικά και Άλλα Δημοσιογραφικά και Πολιτικά Προγράμματα, στην πρόληψη των φυλετικών διακρίσεων και της ρατσιστικής και ξενόφοβης συμπεριφοράς και δημιουργίας αντίστοιχων στερεοτύπων στα ΜΜΕ.
- Η Επιτροπή υποδέχεται θετικά τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι σήμερα το συμβαλλόμενο κράτος με στόχο την προώθηση της αποτελεσματικής ισότητας μεταξύ των ατόμων, με ιδιαίτερη προσοχή στους Ρομά, τους μετανάστες εργαζόμενους, τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο, καθώς και στους μειονοτικούς πληθυσμούς της Δυτικής Θράκης.
- Η Επιτροπή επισημαίνει την πληροφόρηση που πρόσφερε το συμβαλλόμενο κράτος, σύμφωνα με την οποία, μέλη μειονοτικών ομάδων συμμετέχουν στην πολιτική ζωή της χώρας σε εθνικό και δημοτικό επίπεδο.
- Σύμφωνα και με την εκφρασμένη επιθυμία του συμβαλλόμενου κράτους να εντάξει –και όχι να αφομοιώσει– τις μειονοτικές ομάδες στην κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική ζωή της χώρας, με τρόπο που να στοχεύει στη διατήρηση των πολύμορφων πολιτισμών και ταυτοτήτων τους, η Επιτροπή υποδέχεται θετικά την πληροφόρηση που πρόσφερε το συμβαλλόμενο κράτος αναφορικά με την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων που στοχεύουν στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε μαθητές με διαφορετική μητρική γλώσσα και την κατάρτιση δασκάλων στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας.
- Η Επιτροπή υποδέχεται θετικά την πληροφόρηση που πρόσφερε το συμβαλλόμενο κράτος για την έκταση στην οποία έχει υλοποιήσει μέχρι στιγμής τη Γενική Σύσταση ΙΓ’ (42), αναφορικά με την κατάρτιση των αξιωματούχων, που είναι επιφορτισμένοι με την επιβολή του νόμου, στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Γ. Προβληματισμοί και συστάσεις
- Επισημαίνοντας ότι η έκθεση του συμβαλλόμενου κράτους αναφέρεται στη «Μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης» και, εντός αυτής, σε Τουρκική, Πομακική και Ρομά ομάδες, και όχι σε άλλες εθνοτικές ομάδες στη χώρα, η Επιτροπή εφιστά την προσοχή του συμβαλλόμενου κράτους στις Γενικές της Συστάσεις Η’ (38) για το δικαίωμα του κάθε ατόμου στον αυτοπροσδιορισμό και ΚΔ’ (55) που αφορά το άρθρο 1 της Σύμβασης από αυτήν την άποψη.
- Η Επιτροπή ενθαρρύνει το συμβαλλόμενο κράτος να αξιοποιήσει τα εκπαιδευτικά του προγράμματα σε όλες τις βαθμίδες προκειμένου να καταπολεμήσει τα αρνητικά στερεότυπα και να προάγει τους αντικειμενικούς σκοπούς της Σύμβασης. Η Επιτροπή συνιστά στο συμβαλλόμενο κράτος να λάβει υπ’ όψη του τη Γενική Σύσταση ΚΖ’ (57) της Επιτροπής, που αφορά τους Ρομά, στις περαιτέρω νομοθετικές πρωτοβουλίες και τη διαμόρφωση των πολιτικών του.
- Η Επιτροπή ενθαρρύνει το συμβαλλόμενο κράτος να προωθήσει περαιτέρω τους διαλόγους του με εκπροσώπους των Ρομά, των Πομάκων, των Αλβανών και άλλων μειονοτικών πληθυσμών, με την προοπτική να επεκτείνει ανάλογα με τις ανάγκες το διαθέσιμο φάσμα πολύγλωσσων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και πολιτικών.
- Υπενθυμίζοντας την κατάργηση, το 1998, του Άρθρου 19 του Κώδικα Ιθαγένειας, και έχοντας υπ’ όψη τη σαφή ασυμβατότητα αυτού του καταργημένου νόμου με τη Σύμβαση, η Επιτροπή συνιστά στο συμβαλλόμενο κράτος να διερευνήσει και να υλοποιήσει κατάλληλα μέτρα επανόρθωσης, περιλαμβανομένης της πιθανότητας επανάκτησης της ιθαγένειας, προς όφελος των προσώπων που στερήθηκαν στο παρελθόν την ιθαγένειά τους βάσει του Άρθρου 19.
- Η Επιτροπή συνιστά η επόμενη περιοδική έκθεση να παράσχει πληροφόρηση για τη δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού.
- Η Επιτροπή συνιστά στο συμβαλλόμενο κράτος να συμπεριλάβει στην επόμενη περιοδική του έκθεση στατιστικά στοιχεία για τη νομολογία υποθέσεων στις οποίες έχουν βρει εφαρμογή οι συναφείς διατάξεις του Αστικού και του Ποινικού Κώδικα.
- Η Επιτροπή συνιστά στο συμβαλλόμενο κράτος να λάβει περαιτέρω μέτρα για να αυξήσει την επίγνωση των αρχών της Σύμβασης εκ μέρους των αξιωματούχων που είναι επιφορτισμένοι με την επιβολή του νόμου.
- Η Επιτροπή συνιστά η Σύμβαση, η έκθεση του συμβαλλόμενου κράτους και
αυτές οι καταληκτικές παρατηρήσεις να διαδοθούν ευρέως από το συμβαλλόμενο κράτος, μεταξύ άλλων ανάμεσα στους μειονοτικούς πληθυσμούς.
- Η Επιτροπή υποδέχεται θετικά τη δηλωμένη πρόθεση του συμβαλλόμενου κράτους να προβεί το συντομότερο δυνατό σε δήλωση βάσει του Άρθρου 14 της Σύμβασης, και το ενθαρρύνει να προχωρήσει σε ενέργειες από αυτήν την άποψη.
- Η Επιτροπή συνιστά ότι το συμβαλλόμενο κράτος θα πρέπει να επικυρώσει τις τροποποιήσεις του άρθρου 8, παράγραφος 6, της Σύμβασης, που υιοθετήθηκαν στις 15 Ιανουαρίου 1992, στην 14η συνάντηση των Κρατών-μελών της Σύμβασης.
- Η Επιτροπή συνιστά στο συμβαλλόμενο κράτος να υποβάλει τη δέκατη έκτη περιοδική του έκθεση από κοινού με τη δέκατη έβδομη περιοδική του έκθεση που οφείλει να υποβληθεί μέχρι τις 18 Ιουλίου 2003, καθώς και να αναφερθεί στα σημεία που θίγονται στις παρούσες παρατηρήσεις.
4 σχόλια:
Και πάλι συγχαρητήρια για το πολύ χρήσιμο έργο σας.
Αν επιτέπεται όμως δύο ερωτήσεις:
1- Είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο η αφαίρεση της υπηκοότητας από ένα πολίτη παρά την θέλησή του και συγκεκριμένα αν το άρθρο 17,παρ.1 του κώδικα ελληνικής ιθαγένειας είναι σύμφωνο με τη ευρωπαϊκή νομοθεσία- σύμβαση για την ευρωπαική υπηκοότητα και την σχετική νομολογία του ΕΔΑΔ?(κατά την προσωπική μου γνώμη ακόμα και για το έγκλημα της εσχάτης προδοσίας η ποινή οφείλει να είναι η πολυετής φυλάκιση και το υψηλό χρηματικό πρόστιμο και όχι η αφαίρεση της ιθαγένειας ούτε η δήμευση μη προερχόμενων από απάτη προσωπικών περιουσιακών στοιχείων)
2- Εάν λάβουμε ως γεγονός την επικύρωση από όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε της Συνθήκης της Λισσαβώνας έως το τέλος του τρέχοντος έτους και την έναρξη ισχύος της από 1/01/2010 , ποιό Δικαστήριο θα είναι αρμόδιο για παραβιάσεις της Συνθήκης τις σχετιζόμενες με τον Χάρτη θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε ο οποίος αποτελεί βασικό τμήμα της Συνθήκης?( κατά την προσωπική μου άποψη ως μή ειδικού αρμόδιο πλέον δεν θα είναι το ΕΔΑΔ αλλά το Δικαστήριο των Κοινοτήτων και μάλιστα με τον ιδιαίτερα έξυπνο τρόπο λειτουργίας του-σε αντίθεση με το ΕΔΑΔ, δηλαδή με τη δυνατότητα προδικαστικού αιτήματος πρός το ΔΕΚ των ευρωπαίων πολιτών στο δικαστήριο πρώτου βαθμού του κράτους-μέλους το οποίο οφείλει να λάβει δεσμευτικά την σχετική απάντηση-γνωμοδότηση του ΔΕΚ)
Στην πρώτη ερώτηση θα έλεγα πως το ερώτημα περιορίζεται στο αν η αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας συνεπάγεται αυτομάτως και την αυτοδίκαιη αφαίρεση της ευρωπαϊκής. Η νομολογία του ΕΔΑΔ επ' αυτού του θέματος αφορά την εφαρμογή του πρωτοκόλλου για την ελεύθερη μετακίνηση, το οποίο όμως η Ελλάδα ΔΕΝ έχει κυρώσει.
Στην δεύτερη ερώτηση, ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, παρ' όλο που γίνεται σε αυτόν μια αναφορά στη Συνθήκη της Λισαβόνας, έχει εξαιρετικά περιορισμένο πεδίο εφαρμογής: ισχύει μόνο για τα Όργανα της ΕΕ και για τα κράτη μέλη της, κατά την εφαρμογή του Δικαίου της ΕΕ. Δηλαδή δεν μπορεί να γίνει επίκληση παραβίασης δικαιωμάτων του Χάρτη στο πλαίσιο εφαρμογής αμιγώς εθνικού εσωτερικού δικαίου (όπως το δίκαιο της ιθαγένειας) από το κράτος μέλος. Θα πρέπει να αναζητηθεί δηλ. και μια επίπτωση που θα είχε η αντίθεση στο Χάρτη σε διατάξεις ενωσιακού δικαίου (όπως με το παραπάνω παράδειγμα που η στέρηση ιθαγένειας συμπαρασύρει και την στέρηση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας).
Πάντως για το ΔΕΚ, πλέον "Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης", το οποίο όντως θα είναι αρμόδιο για την εφαρμογή του Χάρτη στο στενό αυτό πεδίο εφαρμογής του, μην ξεχνάτε ότι το προδικαστικό ερώτημα τίθεται μόνο αν το θέλει ο Έλληνας Δικαστής. Δηλ. η προσφυγή δεν είναι ευθεία από τον πολίτη, όπως στο ΕΔΔΑ. Πάντως, το ΕΔΔΑ θα εξακολουθήσει να είναι αρμόδιο για τις παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Ευχαριστώ για τις απαντήσεις αλλά ίσως δεν έγινα κατονοητός.
1- Μπορεί ένα κράτος μέλος του Συμβούλιου της Ευρώπης και της Ε.Ε όπως η Ελλάδα να αφαιρεί την ελληνική υπηκοότητα οπως κάνει μέχρι σήμερα με τους ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ οι οποίοι εκδηλώνουν μακεδονική ταυτότητα στο εξωτερικό , σύμφωνα με το 17,παρ.1 και αυτό να είναι σύμφωνο με την νομολογία και την νομοθεσία των παραπάνω οργανισμών? (δεν γνωρίζω τι αναφέρει το παραπάνω πρωτόκολλο, αλλά μήπως αναφέρει ότι αν κάποιος χάσει την ελληνική ιθαγένεια συνεχίζει να έχει την "ευρωπαϊκή" εκ παραλλήλου με τη αμερικανική,καναδική,αυστραλιανή)
2-Δεν αναφέρομαι στον χάρτη ως αυτοτελές δεσμευτικό κείμενο,κυρωμένο ήδη εδώ και πολύ καιρό από την ελλάδα, ούτε ψστο προηγούμενο ζήτημα της ιθαγένειας. Αναφέρομαι στην έναρξη ισχύος της συνθήκης της Λισαβώνας της οποίας τμήμα είναι ο παραπάνω χάρτης, σύμφωνα με τον οποίο π.χ απαγορεύονται κάθε είδους διακρίσεις ,χωρίς περιορισμό ,π.χ μόνο στην εργασία.
Συνεπώς θα μπορεί να κάνει χρήση του δικαιώματος προδικαστικού αιτήματος στο ΔΕΕ ενώπιον εθνικού δικαστηρίου ένας ομόφυλος-πολίτης ή νόμιμος κάτοικος με βάση συγκεκριμένη παραβίαση άρθρου της Συνθήκης(γνωρίζω για την διακριτική ευχέρεια του Δικαστή αλλά και για την δεσμευτική αποδοχή του. Γνωρίζω επίσης ότι στο ίδιο το ΔΕΕ μπορείς να οδηγηθείς αφού εξαντλήσεις προηγούμενα το εσωτερικό δίκαιο όπως και στο ΕΔΑΔ ,το οποίο όμως ΕΔΑΔ σε αντίθεση με το ΔΕΕ δεν έχει δυνατότητα προδικαστικής απάντησης-ή έχει? )?
-Στην πρώτη ερώτηση, η απάντηση παραμένει ότι η αντίθεση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία λόγω αφαίρεσης ιθαγένειας θα υφίσταται μόνον εφόσον υπάρχει αυτοδίκαιη αφαίρεση και της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και μόνον αν δεν υπάρχουν άλλες ρήτρες της κοινοτικής νομοθεσίας που θα το επέτρεπαν. Όμως, εάν η αφαίρεση της ιθαγένειας βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στην "εκδήλωση μακεδονικής ταυτότητας", τότε τίθεται ένα σαφέστατο ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και προστασίας προσωπικών δεδομένων. Το Πρωτόκολλο εγγυάται ως ανθρώπινο δικαίωμα την δυνατότητα μετακίνησης από χώρα σε χώρα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
2- Ο Χάρτης δεν αποτελεί κυρωμένο κείμενο από την Ελλάδα, αλλά μια γενική πολιτική διακήρυξη των τριών σημαντικότερων κοινοτικών οργάνων (Επιτροπή, Κοινοβούλιο, Συμβούλιο).Δεν είναι διεθνής σύμβαση και δεν επιδέχεται κυρώσεως. Η Συνθήκη της Λισαβόνας αναφέρει όμως ότι προσδίδει δεσμευτική νομική ισχύ στον Χάρτη. Σαφώς και θα μπορέσει να αποτελέσει αντικείμενο επίκλησης σε επίπεδο προδικαστικου ερωτήματος στο ΔΕΕ (στο ΕΔΔΑ δεν προβλέπεται υποβολή προδικαστικού ερωτήματος).
Στο ΔΕΕ δεν οδηγείσαι όταν εξαντλήσεις προηγουμενα το εσωτερικό δίκαιο. Απευθύνεσαι απευθείας σε αυτό όταν:
- ζητάς την ακύρωση πράξης οργάνου της Ευρωπαϊκής Κοινότητας
- ζητάς αποζημίωση λόγω παράνομης πράξης ή παράλειψης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
Δηλαδή στο ΔΕΚ ως πολίτης δεν στρέφεσαι ποτέ εναντίον χώρας (εκτός αν είσαι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή).
Εμμέσως, απευθύνεσαι εάν ο εθνικός δικαστής αποφασίσει να στείλει προδικαστικό ερώτημα για την ερμηνεία του ευρωπαϊκού δικαίου. Όταν αποφανθεί το ΔΕΚ επί του προδικαστικού συνεχίζει η δίκη στο κράτος.
Δημοσίευση σχολίου