Βιβλίο: Οι ανεξάρτητες αρχές στη σύγχρονη δημοκρατία

Με μεγάλη ανυπομονησία περίμενα την έκδοση αυτού του μικρού βιβλίου, το οποίο περιέχει τις εισηγήσεις του νομικού συμποσίου που έγινε πέρσι με αυτόν τον τίτλο στο Μέγαρο Μουσικής. 

Στο πλαίσιο αυτής της εκδήλωσης και ειδικά στην ομιλία της τότε προέδρου της Βουλής κας Άννας Μπενάκη που περιέχεται στον τόμο, ορισμένοι διέγνωσαν  την πρόθεση της κυβέρνησης να προσπαθήσει να “ελέγξει” τις ανεξάρτητες αρχές. Ουσιαστικά αυτή η ομιλία της προέδρου έδωσε αφορμή και στην Εθνική Επιτροπή των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου να εκδώσει μια απόφαση σχετικά με τον έλεγχο  των ανεξάρτητων αρχών στη σύγχρονη δημοκρατία.

Το βιβλίο λοιπόν περιέχει, εκτός από την ομιλία της τ. προέδρου:

- τις εισηγήσεις των  τότε πέντε επικεφαλής των συνταγματικά ανεξάρτητων αρχών (ΑΠΔΠΧ, ΕΣΡ, ΣτΠ, ΑΣΕΠ, ΑΔΑΕ σ.σ. από αυτούς ο μόνος που απήλθε ήταν ο κ. Γουργουράκης της ΑΠΔΠΧ), 

-μια βαρύνουσα εισήγηση του κ. P.Hustinx, Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, 

-ένα ενδιαφέρον κείμενο του τέως Συνηγόρου του Πολίτη του Κοσόβου (στα αγγλικά),

-ένα εισαγωγικό κείμενο του κ. Νίκου Φραγκάκη, ο οποίος επιμελείται και την έκδοση, 

-την σημαντική τοποθέτηση του καθηγητή κ. Σπύρου Σημίτη, ο οποίος μας διαφώτισε σχετικά με αντίστοιχες εξελίξεις στην Γερμανία, 

-τις ενδιαφέρουσες απόψεις του καθηγητή κ. Νίκου Αλιβιζάτου, ο οποίος υπήρξε και στο παρελθόν μέλος δύο  ανεξάρτητων αρχών (ΕΣΡ και ΑΠΔΠΧ)

-ένα εξαιρετικό κείμενο του συνταγματολόγου και σήμερα βουλευτή επικρατείας του ΠΑΣΟΚ κ. Γ. Παπαδημητρίου

- και τις δύο ομιλίες των “απαραίτητων” κ.κ. Καθηγητών Παυλόπουλου και Βενιζέλου, οι οποίοι έφεραν λίγη περισσότερη “πολιτική” στην κουβέντα.

Ως επίμετρο προστέθηκε κι ένα κείμενο του τ. προέδρου ΑΠ κ. Ματθία, το οποίο είχε δημοσιευθεί τον καιρό της επίθεσης της κυβέρνησης και του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου στο θεσμικό πλαίσιο της προστασίας προσωπικών δεδομένων, τον περασμένο Δεκέμβριο.

Ήταν ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον συνέδριο και θυμάμαι να κρατάω σημειώσεις μανιωδώς σε ένα μπλοκάκι, προσευχόμενος να δημοσιευθεί σύντομα ο πολυαναμενόμενος μικρός τόμος. Από τις εισηγήσεις μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση:

-η επιλογή του κ. Hustinx να μιλήσει για το θέμα της αποτελεσματικότητας των ανεξάρτητων αρχών, μολονότι η “εσωτερική” συζήτηση στην Ελλάδα αναλίσκεται ακόμη στη δικαιοπολιτική αναζήτηση της έννοιας και της σκοπιμότητας της "ανεξαρτησίας".

-Αυτό ουσιαστικά επισήμανε και ο κ. Σπύρος Σημίτης, υπογραμμίζοντας τον διαβουλευτικό - λειτουργικό ρόλο των Αρχών και υποστηρίζοντας ότι οι κανονιστικές-εκτελεστικές τους αρμοδιότητες δεν είναι το προέχον στοιχείο, σε σχέση με την πειθώ.

-Από τους προέδρους των Αρχών, ο πιο ενδιαφέρων ήταν ο κος Βέης του ΑΣΕΠ, με μια ολοζώντανη παρουσίαση, παρά το ελαφρώς αδιάφορο σε μένα θέμα. Οι υπόλοιποι ήταν άχρωμοι  αν όχι και απογοητευμένοι.

-Ο κ. Παπαδημητρίου έθεσε επίσης το ζήτημα της “θεσμικής ευπρέπειας”, ενός  όρου που νομίζω ότι περιγράφει με ακρίβεια την νομικά χαλαρή υποχρέωση για σεβασμό των Αρχών από το υπουργικό συμβούλιο. 

Ένα χρήσιμο έργο που εμβαθύνει το διάλογο για το ρόλο των ανεξάρτητων αρχών σήμερα.