Όσο θεμιτή κι ευκταία είναι η αρχή της διαφάνειας στις νομοθετικές διαδικασίες και στα αποφασιστικά όργανα, άλλο τόσο θεμιτός και χρήσιμος είναι ο θεσμός του lobbying για την προεργασία που οδηγεί στις δημόσιες αντιπαραθέσεις και στις σταθμίσεις συμφερόντων και δικαιωμάτων.
Οι ανώτατοι κρατικοί λειτουργοί έχουν υποχρεώσεις λογοδοσίας, πόθεν έσχες και διαφανούς λήψης αποφάσεων, προκειμένου το εκλογικό σώμα αλλά και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να είναι σε θέση να διαδραματίσουν το ρόλο τους. Ταυτόχρονα, υπάρχει ένα πλαίσιο στο οποίο θα πρέπει να ενημερώνονται με ανεπίσημο τρόπο για τις τάσεις και τα διανύσματα που αναπτύσσονται όχι μόνο μέσα στην κοινωνία, αλλά και μέσα στις άλλες, παράλληλες με την πολιτική, εξουσίες: τον επιχειρηματικό κόσμο, τον χώρο των μέσων ενημέρωσης, την περιοχή της παραγωγής σκέψης, φιλοσοφίας και συνειδήσεων. Αν δεν ενημερώνονται για αυτά, τότε η δουλειά τους θα είναι μισή.
Είναι ηθικισμός και λαϊκισμός να επιμένουμε ότι οι πολιτικοί μπορούν να είναι αποτελεσματικοί λειτουργώντας μόνο υπό το φως της δημοσιότητας. Χρειάζονται ισόρροπες δόσεις δημοσιότητας - ιδιωτικότητας (καλύτερα: μυστικότητας) προκειμένου να είναι σε θέση να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους. Μην ξεχνάμε ότι οι πολιτικοί είναι εντολοδόχοι της γενικής βούλησης και όχι απλά φυσικά πρόσωπα.
Το ίδιο το Σύνταγμα αναγνωρίζει ότι ακόμα και σε διεθνείς συνθήκες επιτρέπεται να υπάρχουν μυστικά άρθρα, προβλέποντας βέβαια τις σχετικές ασφαλιστικές δικλείδες για να μπορεί να λειτουργήσει μια τέτοια εξαίρεση σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα.
Το αν οι πολιτικοί είναι σε θέση να τηρήσουν τις επιβαλλόμενες ισορροπίες που συνεπάγεται η δημοκρατία ανάμεσα σε διαφάνεια και αποτελεσματικότητα είναι ένα δικό τους ζήτημα, όπως και ότι το θεμιτό lobbying είναι σίγουρα μια εξαίρεση στο πολίτευμα αυτό. Είναι όμως μια ασυνέχεια ενταγμένη σε ένα ισόρροπο σύστημα, όπως λ.χ. η προστασία προσωπικών δεδομένων συνυπάρχει με τις υποχρεώσεις λογοδοσίας και για τον απλό ακόμη πολίτη.
Οπότε το δίλημμα στην πραγματικότητα είναι: ανούσια διαφάνεια και κατάργηση του lobbying ή διαφάνεια στα θεσμικά και αποτελεσματικότητα που υπηρετείται από έναν θεμιτό πραγματισμό πολιτικής ειλικρίνειας;
H Λέσχη Bilderberg είναι ένα think tank, από τα χιλιάδες που υπάρχουν παγκοσμίως, χωρίς καμία υποχρέωση διαφάνειας προς το κοινό. Δεν είναι ΜΚΟ, δεν είναι διακυβερνητική διάσκεψη (G20) για να λαμβάνονται δεσμευτικές αποφάσεις. Οπότε μόνο η δέσμευση μυστικότητας για τους συμμετέχοντες και η διασφάλισή της για όσους θα ήθελαν να μπουν σε αυτήν απρόσκλητοι είναι απολύτως θεμιτή και εύλογη και δεν υπάρχει κανένα θέμα, ούτε πολιτικό, ούτε ηθικό.
Εκεί που πρέπει να γίνει θέμα είναι λ.χ. να συνεδριάζει δημόσια το Συμβούλιο της ΕΕ όταν νομοθετεί, διότι εκεί ασκούνται δημόσιες αρμοδιότητες. Με αυτά όμως δεν ασχολούνται και πολλοί, επειδή δεν υπάρχει η συνωμοσιολογία όπως στην Bilderberg.
Ο πολιτικός αντίλογος θα σήμαινε μια δημιουργία ενός αντίστοιχου διεθνούς think tank κοινωνικού ελέγχου της πολιτικής, όπου θα συγκεντρώνονται οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οι ενεργοί πολίτες. Αυτό είναι κάτι που λείπει.
3 σχόλια:
Αγαπητέ e-lawer θέτεις σε στέρεες λογικές βάσεις τις απόψεις σου και μου αρέσει. Προσωπικά, η ιδέα μιας "κλειστής κοινότητας" με φέρνει πέρα για πέρα αντίθετο. Όμως τα ηγετικά πολιτικά πρόσωπα οφείλουν να έχουν τα "μάτια" τους και τα "αυτιά" τους ανοιχτά παντού για να προασπίζουν τα συμφέροντα των πολιτών. Το αν τελικά ένας πολιτικός υπηρέτησε ή όχι τα ελληνικά συμφέροντα (είτε μέσα είτε έξω από λέσχες) αυτό νομίζω φαίνεται ξεκάθαρα από τη συνολική του προσφορά στο τέλος της σταδιοδρομίας του.
Είναι ενδιαφέρουσα η άποψη ότι η μυστικότητα είναι σημαντική για να εκτελούν τα πολιτικά πρόσωπα τα καθήκοντά τους, αλλά εγώ δε βλέπω κάποια ιδιαίτερα ισχυρή αιτιολόγηση.
Γιατί αντί να αποθαρρύνουμε το να κρατάει ο καθένας κρυφά τα χαρτιά του, πρέπει να αποδεχθούμε ότι η μυστικότητα είναι απαραίτητο κομμάτι της διαδικασία εύρεσης ισορροπίας των συμφερόντων;
Γιατί πρέπει να έχουν δικαίωμα τα πολιτικά πρόσωπα να ενημερώνονται με μυστικό τρόπο για διάφορα ζητήματα; Από τη στιγμή που αποτελούν την προσωποποίηση της συνισταμένης πολιτικής βούλησης των ανθρώπων που εκπροσωπούν, δε νομίζω ότι δικαιούνται αδιαφάνεια ως προς την εκπλήρωση του συγκεκριμένου ρόλου. Το λες κι εσύ αυτό, αλλά για να υποστηρίξεις το ακριβώς αντίθετο· ειλικρινά δε μπορώ να καταλάβω ποια η σύνδεση ανάμεσα στην ανάγκη μυστικότητας και το γεγονός ότι οι πολιτικοί είναι εντολοδόχοι. Η έννοια της ελευθερίας κινήσεων και ανεξαρτησίας των εντολοδόχων από τους εντολοδότες μου φαίνεται παράλογη.
Και για να φέρω ένα (σίγουρα απλουστευτικό) παράδειγμα: Θα δεχόσουν όταν εγκαθιστούσες ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή σου, αυτό να έκανε πράγματα χωρίς τη συγκατάθεσή σου, να εκτελείται incognito και να είχε πρόσβαση σε σημαντικούς πόρους χωρίς να ρωτά; Στην πληροφορική από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει προσφέρει μια εφαρμογή στον χρήστη, τον εντολοδότη, αυτόν που εξυπηρετεί, είναι η διαφάνεια και ο έλεγχος. Γιατί δεν πρέπει (ή δε γίνεται) να ισχύει το ίδιο στην πολιτική;
ΥΓ: Το επιχείρημα με το σύνταγμα είναι επίκληση στην αυθεντεία. Δεν έχω κάτι με το σύνταγμα, αλλά δε μπορούμε να υποθέσουμε πως ό,τι λέει είναι θεμιτό και υπεράνω κριτικής.
Προσωπικά δεν θα δεχόμουν ούτε να εγκαταστήσω ένα τέτοιο software ούτε να συμμετάσχω σε τέτοιου είδους λέσχες. Όμως ένας πολιτικός ηγέτης ακόμα και αν δεν συμμετάσχει πρέπει να έχει δικά του πρόσωπα παντού αλλιώς κινδυνεύει χωρίς να το γνωρίζει να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντα των πολιτών τους οποίους εκπροσωπεί. Με αυτή τη λογική συμφωνώ με τον e-lawyer. Οι λέσχες ήδη υπάρχουν και το ηθικό από το μη ηθικό, κατά τη γνώμη μου έχει να κάνει με την πρόθεση εκείνου που συμμετέχει. Άλλωστε η ελληνική επανάσταση μέσα από λέσχες οργανώθηκε από ανθρώπους που επέλεξαν να υπηρετήσουν αυτόν το σκοπό. Τις πραγματικές μάχες όμως τις έδωσαν οι απλοί καθημερινοί πολίτες.
Δημοσίευση σχολίου