Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων Ανθρώπου εξετάζει την υπόθεση Μαρίας Τζιλιβάκη και άλλων κατά της Κύπρου (προσφυγή 23.5.2007).
Ακολουθεί μετάφραση του σχετικού statement of facts
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Oι προσφεύγοντες [ονόματα] είναι Έλληνες πολίτες και γεννήθηκαν το 1969, 1939 και 1970 αντίστοιχα και ζουν στα Χανιά, στην Ελλάδα. Εκπροσωπούνται στο Δικαστήριο από τον κ. {όνομα}, Δικηγόρο Αθηνών.
Τα περιστατικά της υπόθεσης, όπως εκτίθενται από τους προσφεύοντες, έχουν εν συντομία ως εξής.
Α. Τα αρχικά γεγόντα
Στις 22 Ιουλίου 1974, κατά τη διάρκεια της Τουρκικής εισβολής, ένα στρατιωτικό αεροσκάφος Nortalas που μετέφερε ένα τάγμα καταδρομέων αποό τα Χανιά, εστάλη ως ενίσχυση από την Ελλάδα και κατερρίφθη από φίλια πυρά στην περιοχή του Τύμβου (Μακεδονίτισσα). Από τους 32 καταδρομείς του πληρώματος επιβίωσε μόνο ένας. Ανάμεσα στα θύματα περιλαμβανόταν και ο αδελφός της πρώτης προσφεύγουσας, Στέφανος Τζιλιβάκης και ο γιος και αδελφός του δεύτερου και τρίτου προσφεύγοντος αντίστοιχα, Κοσμάς Γιανακάκης.
Σε κάποια αδιευκρίνιστη ημερομηνία, ο πατέρας της πρώτης προσφεύγουσας μαζί με μέλη της οικογένειας του δεύτερου και τρίτου προσφεύγοντος μαζί με οικογένειες άλλων θυμάτων, πήγαν στην Κύπρο για να παραλάβουν τις σωρούς των συγγενών τους. Όμως, αυτοί απομακρύνθηκαν από τις αρχές.
Κατά τις αρχές του 1975, το Αρχηγείο της Κυπριακής Εθνοφρουράς διέταξε έρευνα για τις αιτίες του ατυχήματος. Στην πορισματική έκθεση αναφερόταν ότι κάποια από τα θύματα είχαν ταφεί στο κοιμητήριο της Λακαταμιάς και τα υπόλοπα στο σημείο κατάρριψης του αεροσκάφους.
Από τα έγγραφα του φακέλλου προέκυπτε ότι είχαν γίνει συγκεκριμένες εκταφές πτωμάτων από το 1979 έως το 1981. Το 1979 η οικογένεια της πρώτης προσφεύγουσας έλαβε τα υποτιθέμενα λείψανα του Στέφανου Τζιλιβάκη.
Το 2001, τις οικογένειες των θυμάτων επισκέφθηκαν ειδικοί που ασχολούνταν με τις εκταφές των λειψάνων των θυμάτων και τους ζητήθηκε να δώσουν αίμα.
Τον Ιούνιο του 2003, στην οικογένεια της πρώτης προσφεύγουσας παραδόθηκαν τα λείψανα που είχαν δοθεί το 1979 στις κυπριακές αρχές για τεστ DNA. Μετά τις εξετάσεις, η πρώτη προσφεύγουσα και η οικογένειά της ενημερώθηκε ότι τα λείψανα που έλαβαν το 1979 δεν ανήκαν στον Στέφανο Τζιλιβάκη.
Έως σήμερα τα πτώματα των συγγενών των προσφευγόντων δεν έχουν εκταφεί.
Β. Ενέργειες των προσφευγόντων
Οι προσφεύγοντες ισχυρίζονται ότι έχουν επικοινωνήσει με τις κυπριακές αρχές πολλές φορές, άμεσα αλλά και μέσω των ελληνικών Αρχών, ζητώντας την ανασκαφή της περιοχής και την εκταφή των λειψάνων προκειμένου να ταυτοποιηθούν και να ταφούν, αλλά εις μάτην. Επικοινώνησαν επίσης με το Διπλωματικό Γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Οι προσφεύγοντες υπέβαλαν αρκετά έγγραφα στο Δικαστήριο, συμπεριλαμβανομένων αντιγράφων επιστολών που έστειλαν και έλαβαν πρός / από τις αρχές τα έτη 2003-2005.
Το περιεχόμενο των πιο σχετικών επιστολών παρατίθεται κατωτέρω.
Με επιστολή της 18 Φεβρουαρίου 2004, ο Διευθυντής του Διπλωματικού Γραφείου του Προέδρου ενημέρωσε την πρώτη προσφεύγουσα ότι έδωσε ήδη οδηγίες για τον σχεδιασμό των ανασκαφών. Η επιστολή ανέφερε τα παρακάτω σχετικά:
"...
Πριν λάβουμε την επιστολή σας, είχαν δοθεί οδηγίες για τον σχεδιασμό της ανασκαφής του Τύμβου.
Έχουμε συζητήσει το θέμα με τον Έλληνα πρόξενο και σύμφωνα με τις οδηγίες του Προέδρου της Δημοκρατίας λαμβάνουμε τα αναγκαία μέτρα για την ανασκαφή της περιοχής που βρίσκονται τα κομμάτια του αεροσκάφους και για την εκταφή λειψάνων που μπορεί να έχουν ταφεί εκεί.
Όπως σας είπα προφορικά, αναγνωρίζουμε την υποχρέωση για πλήρη εξέταση της πιθανότητας να έχουν ταφεί ανθρώπινα λείψανα μαζί με τα τεμάχια του αεροσκάφους. Σε περίπτωση σχετικού πορίσματος περί τέτοιων λειψάνων και της ιατροδικαστικής τους ταυτοποίησης, θα απαντήσουμε στις ενδιαφερόμενες οικογένειες όσον αφορά την τύχη των αγαπημένων τους που έπεσαν κατά το καθήκον τους για την χώρα τους.
Επίσης σε τέτοια περίπτωση έχουμε την υποχρέωση να παραδώσουμε τα λείψανα στις οικογένειες ώστε να ταφούν με τις κατάλληλες τιμές και σύμφωνα με τα θρησκευτικά ήθη και έθιμα.
Αντιλαμβάνεστε ότι αυτή η αποστολή θα πάρει χρόνο και γι' αυτό ζητάμε την υπομονή σας."
Με μια επιστολή της 25 Φεβρουαρίου 2004, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών πληροφόρησε την πρώτη προσφεύγουσα ότι οι αρχές έκαναν οτιδήποτε δυνατό για να εντοπίσουν τα λείψανα του νεκρού αδελφού της και προκειμένου να δώσουν ένα τέλος στην αγωνία και την αβεβαιότητα της οικογένειά της και τις οικογένειες των άλλων θυμάτων.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2003 η πρώτη προσφεύγουσα υπέβαλε προσφυγή στην Επίτροπο Διοικήσεως (δηλ. τη Συνήγορο του Πολίτη) κατά του Υπουργείου Εξωτερικών (αρ. προσφυγής ....).
ΠΡΟΣΦΥΓΗ
1. Οι προσφεύγοντες επικαλούνται το άρθρο 2 της Σύμβασης ως προς τις ουσιαστικές και διαδικαστικές προβλέψεις της εν λόγω διάταξης. Συγκεκριμένα οι προσφεύγοντες καταγγέλλουν την κωλυσιεργεία των αρχών για την ανασκαφή της περιοχής της πτώσης και την εκταφή των λειψάνων των συγγενών τους, προκειμένου αυτά να αναγνωρισθούν και να ταφούν από τις οικογένειές τους σύμφωνα με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τους.
2. Περαιτέρω, οι προσφεύγοντες επικαλούνται τα άρθρα 2 και 8 της Σύμβασης για την άρνηση των αρχών να τους παράσχουν πληροφορίες, όλα αυτά τα χρόνια, περί της ανασκαφής και εκταφής των λειψάνων των συγγενών τους.
3. Οι προσφεύγοντες διαμαρτύρονται επίσης κατά το άρθρο 8 της Σύμβασης για την ταλαιπωρία που έχουν υποστεί από την αδράνεια των αρχών όλα αυτά τα χρόνια.
4. Τέλος, οι προσφεύγοντες επικαλούνται επίσης το άρθρο 6 παρ. 1 και 13 της Σύμβασης για έλλειψη αποτελεσματικής προσφυγής.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΜΕΡΗ
1. Οι προσφεύγοντες τηρούν την εξάμηνη προθεσμία που προβλέπεται από το άρθρο 35 παρ. 1 της Συνθήκης; [σ.τ.μ. παραδεκτή είναι η προσφυγή εφόσον ασκείται εντός 6 μηνών από την παραβίαση του ανθρώπινου δικαιώματος].
2. Παραβιάστηκε το δικαίωμα των προσφευγόντων για σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής τους ζωής όσον αφορά:
α) την καθυστέρηση της ανασκαφής της περιοχής της πτώσης και της εκταφής των λειψάνων των συγγενών τους προκειμένου να αναγνωριστούν και να ταφούν από τις οικογένειές τους και όσον αφορά την έλλειψη πληροφόρησης;
β) η συνακόλουθη ταλαιπωρία των προσφευγόντων έχει κρατήσει για μεγάλη χρονική περίοδο;
3. Είχαν οι προσφεύγοντες στη διάθεσή τους ένα αποτελεσματικό εσωτερικού δικαίου ένδικο μέσο για να ασκήσουν τα δικαιώματά τους κατά τη Σύμβαση, όπως απαιτείται από το άρθρο 13 της Σύμβασης;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου