ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
5 Μαΐου 2009
Δικαστικές εξελίξεις για γάμο και σύμφωνο συμβίωσης ατόμων ιδίου φύλου στην Ελλάδα
Οι οργανώσεις για τα δικαιώματα των ομοερωτικών ατόμων Athens Pride (ΑΡ) και Ομοφυλοφιλική Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας (ΟΛΚΕ) και η εξειδικευμένη και σε θέματα δικαστικής υπεράσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ) ενημερώνουν την κοινή γνώμη για τις ακόλουθες εξελίξεις στα θέματα των δικαιωμάτων των ατόμων ιδίου φύλου σε γάμο και σε σύναψη σύμφωνου συμβίωσης.
1. Έγινε γνωστό πως το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ρόδου, με τις αποφάσεις 114 και 115/2009, έκανε δεκτές τις αναγνωριστικές αγωγές που είχε καταθέσει ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Ρόδου Γιώργος Οικονόμου για την ακύρωση των δύο γάμων ζευγαριών ατόμων ιδίου φύλου, οι οποίοι είχαν γίνει στο Δημαρχείο της Τήλου στις 3 Ιουνίου 2008. Οι αγωγές έγιναν δεκτές ως προς τα ζευγάρια αλλά απορρίφθηκαν ως προς το Δήμαρχο Τήλου. Το σκεπτικό δεν είναι ακόμα γνωστό γιατί η απόφαση δεν έχει καθαρογραφεί. Κατά των αποφάσεων αυτών θα ασκηθούν εφέσεις. Τα εμπλεκόμενα ζευγάρια είναι αποφασισμένα, μετά την εξάντληση των αποτελεσματικών ένδικων μέσων στην Ελλάδα, να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ). Τις υποθέσεις αυτές χειρίζεται ο συνεργαζόμενος με τις τρεις οργανώσεις δικηγόρος ειδικευμένος σε θέματα ανθρώπινων δικαιωμάτων Βασίλης Χειρδάρης.
2. Στο ΕΔΔΑ ήδη προσέφυγε αυτές τις ημέρες μέσω του ΕΠΣΕ ένα ζευγάρι ατόμων ιδίου φύλου κατά του Νόμου 3719/2008 για το Σύμφωνο Συμβίωσης κατεγγέλλοντας παραβίαση του Άρθρου 14 (απαγόρευση των διακρίσεων) σε συνδυασμό με το Άρθρο 8 (δικαίωµα σεβασµoύ της ιδιωτικής και oικoγενειακής ζωής) και του Άρθρου 13 (δικαίωµα πραγµατικής πρoσφυγής). Η προσφυγή βασίστηκε σε απόφαση του ΕΔΔΑ τον Ιανουάριο 2008 στην Υπόθεση της E.B. κατά της Γαλλίας (παρουσίαση και μετάφραση της απόφασης στα ελληνικά στην ιστοσελίδα http://elawyer.blogspot.com/2008/03/h.html). Τότε το Τμήμα Ευρείας Σύνθεσης του ΕΔΔΑ καταδίκασε τη Γαλλία. Βασικά αποσπάσματα εκείνης της απόφασης: «Το Κράτος, το οποίο έχει υπερβεί τις υποχρεώσεις του Άρθρου 8 με τη δημιουργία ενός δικαιώματος [υιοθεσίας από μία ή ένα γονέα] (…) δεν μπορεί κατά την εφαρμογή αυτού του δικαιώματος, να λάβει μέτρα άνισης μεταχείρισης κατά την έννοια του Άρθρου 14... Το Δικαστήριο δεν μπορεί να μην παρατηρήσει ότι, απορρίπτοντας την αίτηση της προσφεύγουσας για άδεια υιοθεσίας, οι ημεδαπές αρχές προέβησαν σε διάκριση που βασίζεται στις κρίσεις τους όσον αφορά το σεξουαλικό προσανατολισμό της, μια διάκριση που δεν είναι ανεκτή σύμφωνα με τη Σύμβαση… Συνεπώς, παραβιάστηκε το άρθρο 14 της Σύμβασης σε συνδυασμό με το Άρθρο 8.»
3. Παράλληλα, στις 27 Απριλίου 2009, το ΕΔΔΑ δημοσιοποίησε την κοινοποίηση στη Γαλλία προσφυγής των Stéphane Chapin et Bertrand Charpentier κατά Γαλλίας για την ακύρωση από γαλλικό δικαστήριο του γάμου τους που είχε γίνει σε δημαρχείο με βάση το γεγονός πως και στη Γαλλία ο νόμος για το γάμο δεν προβλέπει ρητά γάμο μόνο μεταξύ ατόμων διαφορετικού φύλου. Το ΕΔΔΑ αποφάσισε να εξετάσει την υπόθεση όχι μόνο για ενδεχόμενη παραβίαση του Άρθρου 14 σε συνδυασμό με το Άρθρο 8 αλλά και ενδεχόμενη παραβίαση του Άρθρου 14 σε συνδυασμό με το Άρθρο 12 («Δικαίωµα συvάψεως γάµoυ: Άµα τη συµπληρώσει ηλικίας γάµoυ, o αvήρ και η γυvή έχoυv τo δικαίωµα vα συvέρχovται εις γάµov και ιδρύωσιv oικoγέvειαv συµφώvως πρoς τoυς διέπovτας τo δικαίωµα τoύτo εθvικoύς vόµoυς»). Η εξέλιξη αυτή δικαιώνει όλους και όλες που πίστευαν πως το Άρθρο 12 της ΕΣΔΑ δεν προστατεύει αποκλειστικά το δικαίωμα σε γάμο ζευγαριών που αποτελούνται από άτομα διαφορετικού φύλου αλλά σε κάθε γάμο όπως ορίζεται από το κάθε εθνικό δίκαιο. Όταν στο τελευταίο ο γάμος δεν ορίζεται ρητά και αποκλειστικά ως γάμος ζευγαριών ατόμων διαφορετικού φύλου, η απαγόρευση γάμου μεταξύ ατόμων ιδίου φύλου αποτελεί διάκριση. Η εξέλιξη αυτή προφανώς ενισχύει τα νομικά επιχειρήματα των δύο ζευγαριών ατόμων ίδιου φύλου των οποίων τους γάμους προσπαθεί να ακυρώσει η ελληνική δικαιοσύνη (παρουσίαση της υπόθεσης στα ελληνικά http://elawyer.blogspot.com/2009/04/blog-post_29.html).
3 σχόλια:
Συνάδελφε,
μία ερώτηση για κάτι που δεν καταλαβαίνω στο άρθρο. Πως ακριβώς προσέφυγε το αναφερόμενο στο δελτίο τύπου ζευγάρι κατά του 3719/2008, εφόσον δεν είναι δυνατόν να έχουν εξαντληθεί τα εγχώρια ένδικα μέσα?
Μήπως έχεις κάποια ιδέα.
Προσέφυγε ευθέως λόγω έλλειψης εσωτερικών ενδίκων μέσων. Υπενθυμίζω ότι το σύμφωνο συμβίωσης αποτελεί μια συμβολαιογραφική πράξη. Οι συμβολαιογράφοι κατά των Κώδικα Συμβολαιογράφων είναι υποχρεωμένοι να συντάσσουν μόνο τις συμβολαιογραφικές πράξεις που προβλέπονται από το νόμο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Νόμος προβλέπει την δυνατότητα σύνταξης συμφώνου συμβίωσης μόνο για ετερόφυλα ζευγάρια, άρα ο συμβολαιογράφος δεν έχει αρμοδιότητα να συντάξει σύμφωνο για ομόφυλα ζευγάρια.
Ο Νόμος δεν προβλέπει κάποιο ένδικο μέσο κατά της άρνησης του συμβολαιογράφου. Εξάλλου, η άρνηση του συμβολαιογράφου δεν αποτελεί διοικητική πράξη που μπορεί να προσβληθεί. Οι συμβολαιογράφοι δεν εκδίδουν πράξεις, συντάσσουν (ή ΔΕΝ συντάσσουν) συμβόλαια.
Επίσης, στην Ελλάδα δεν υπάρχει Συνταγματικό Δικαστήριο ή άλλης μορφής ατομική προσφυγή για το κύρος του νόμου.
Επομένως, δεν υπάρχουν εσωτερικά ένδικα μέσα για να εξαντληθούν.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει μια πλούσια νομολογία που αναφέρει περιπτώσεις στις οποίες δεν υπάρχουν εσωτερικά ένδικα μέσα για να εξαντληθούν.Σε αυτές τις περιπτώσεις, κρίνει παραδεκτή την άμεση προσφυγή των θιγόμενων ενώπιόν του.
Βρισκόμαστε προ μιας τέτοιας περίπτωσης.
Εξαιρετική σκέψη, ευχαριστώ, καλή επιτυχία.
Δημοσίευση σχολίου