Όχι ότι δεν υπάρχουν και εξαιρέσεις (και δεν εννοώ τους χουντικούς) που βρίσκονται στον Κορυδαλλό από τη δεκαετία του 1970. Αλλά οι ποινικοδικονομικές διατάξεις επιτρέπουν όπως είναι γνωστό την έξοδο από τη φυλακή σε συντομότερο διάστημα απ' ό,τι η "ονομαστική" ποινή. Εξ ου και οι "παράλογες" ποινές τύπου τρις ισόβια κλπ.
Σχετικά με την απόφαση της δίκης για την υπόθεση Γρηγορόπουλου, σχολιάζεται εκτενώς η επιβολή ποινής, η οποία είναι διαφορετική από την κατηγορία (βλ. εδώ). Δηλαδή ενώ η κατηγορία αφορούσε ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο, τελικά η ποινή που επιβλήθηκε είναι αυτή της ανθρωποκτονίας με άμεσο δόλο. Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η διάκριση ανάμεσα σε "ενδεχόμενο" και σε "άμεσο" δόλο δεν βρίσκεται στο κείμενο του Ποινικού Κώδικα. Δεν πρόκειται δηλαδή για άλλο ποινικό αδίκημα: και στις δύο περιπτώσεις μιλάμε για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως. Επομένως δεν υπάρχει "αλλαγή του κατηγορητηρίου", ότι δηλαδή καταδικάστηκε για άλλο αδίκημα από αυτό για το οποίο κατηγορήθηκε. Πάντως είναι λάθος ότι η μεταβολή του κατηγορητηρίου απαγορεύεται απόλυτα: υπάρχει η επιτρεπτή διαδικασία της "βελτίωσης της κατηγορίας", κατά την οποία από την ίδια τη δίκη διαπιστώνονται στοιχεία που αντικειμενικώς δεν θα μπορούσε να είχε λάβει υπόψη ο εισαγγελέας, αλλά δεν μετατοπίζουν το κέντο βάρους της υπόθεσης και δεν εκφεύγουν τους αρχικώς καθορισθέντος πλαισίου ποινών.
Η διαφοροποίηση στη συγκεκριμένη υπόθεση έγκειται στο είδος του δόλου, δηλαδή ενός στοιχείου της υποκειμενικής υπόστασης του αδικήματος της ανθρωποκτονίας. Άλλο είναι να σηκώσεις το χέρι και να πυροβολήσεις κάποιον επειδή θέλεις να τον σκοτώσεις (άμεσος δόλος), άλλο είναι να σηκώσεις το χέρι και να πυροβολήσεις κάποιον θεωρώντας ότι μπορεί και να τον σκοτώσεις (έμμεσος δόλος) κι άλλο να σηκώνεις το χέρι να πυροβολήσεις κάποιον ελπίζοντας ότι δεν θα τον σκοτώσεις (ενδεχόμενος δόλος).
Το τελευταίο είδος δόλου βρίσκεται στα όρια της άλλης μορφής υπαιτιότητας, της αμέλειας. Αν δηλαδή αποδειχθεί ότι σηκώνεις και το χέρι να πυροβολήσεις και πίστεψες ότι δεν θα τον σκοτώσεις, τότε δεν έχεις δόλο, αλλά εν συνείδητη αμέλεια. Επομένως δεν έχεις τελέσει ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, αλλά ανθρωποκτονία εξ αμελείας (όπως γίνεται συνήθως στα τροχαία δυστυχήματα).
Αυτή είναι η κλασική διδασκαλια για τις διακρίσεις δόλου ( άμεσου, έμμεσου, ενδεχόμενου) και αμέλειας. Παρ' όλο που δικαστηριακά αντανακλά την τρέχουσα αντίληψη, υπάρχουν σημαντικές αμφισβητήσεις της στην επιστήμη, οι οποίες εστιάζουν κυρίως στα άκρως υποκειμενικά εργαλεία που επιστρατεύονται για να αξιολογηθεί ποινικά μια συμπεριφορά, φτάνοντας τελικά στα έγκατα της ψυχολογικής ανάλυσης για τα οποία πολύ δυσκολα μπορεί να υπάρχει και "απόδειξη".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου