Δημοσιοποίηση ονομάτων συλληφθέντων

Κυκλοφορεί στο διαδίκτυο μια λίστα με ονόματα ατόμων που συνελήφθησαν και φέρονται να είχαν στην κατοχή τους υλικό παιδικής πορνογραφίας. Η δημοσίευση των ονομάτων έγινε με απόφαση της εισαγγελίας Αθηνών και βασίζεται στο άρθρο 2 (β) του ν.2472/1997, όπως τροποποιήθηκε το 2008 από τη Νέα Δημοκρατία.

Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει ότι με διάταξη του αρμόδιου εισαγγελέα επιτρέπεται η δημοσιοποίηση ονομάτων ποινικώς διωκώμενων ακόμα και χωρίς να υπάρχει δικαστική κρίση, με σκοπό την προστασία του κοινωνικού συνόλου, των ανηλίκων κλπ "προς ευχερέστερη πραγμάτωση της αξίωσης της Πολιτείας για κολασμό των παραπάνω αδικημάτων". Αυτό σημαίνει ότι εφόσον ο κολασμός είναι εφικτός με άλλα μέσα (λ.χ. η σύλληψη του υπόπτου), δεν συντρέχει λόγος δημοσιοποίησης των ονομάτων. Διότι η αρχή της αναλογικότητας επιβάλλει όταν υπάρχει ένα ηπιότερο μέτρο για την επίτευξη ενός σκοπού (λ.χ. σύλληψη), να μην ακολουθείται και το δυσμενέστερο μέτρο (λ.χ. δημόσια διαπόμπευση).

Εφόσον λοιπόν αφενός έχουν συλληφθεί οι ύποπτοι κι αφετέρου δημοσιοποιούνται τα ονόματά τους, είναι σαφές ότι η δημοσιοποίηση δεν αποσκοπεί στην διευκόλυνση των πολιτειακών αξιώσεων, αλλά επιβάλλεται με αυτόν τον τρόπο μια πρόσθετη, μη προβλεπόμενη από τη νομοθεσία κύρωση: η δημόσια διαπόμπευσή τους, κατά παράβαση του τεκμηρίου της αθωότητας, δηλαδή κατά παράβαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων τους. Η χώρα οδηγείται έτσι για άλλη μια φορά υπόλογη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για παραβίαση των διεθνών υποχρεώσεών της.

Αυτή η συμπεριφορά των διωκτικών αρχών έχει στο παρελθόν καταδικαστεί ακόμα και από τα εθνικά δικαστήρια (βλ. εδώ).

Το γεγονός ότι η παιδική πορνογραφία είναι ένα από τα ειδεχθέστερα αδικήματα δεν σημαίνει ότι η δημοσιοποίηση του ονόματος ενός υπόπτου είναι και αποτελεσματικό μέσο, αφού με αυτόν τον τρόπο δεν μπορούν να προστατευθούν τα μελλοντικά ενδεχόμενα θύματα. Πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι αυτός που ακολουθείται στις ΗΠΑ: η δημιουργία μιας απόρρητης βάσης δεδομένων με τους δράστες σεξουαλικών αδικημάτων, πρόσβαση στην οποία έχουν μόνο οι γονείς και μόνον για την περιοχή στην οποία κατοικούν, ώστε να ξέρουν ποιους πρέπει να αποφύγουν. Ένα πολύ πιο στοχευμένο κι αποτελεσματικό μέσο.

Επομένως, η αναπαραγωγή στο διαδίκτυο της λίστας με τα ονόματα - μιας λίστας που πρακτικά δεν σημαίνει απολύτως τίποτα τελικά υπέρ των θυμάτων ή υπέρ της προστασίας των ανηλίκων - είναι απλώς συνέργεια σε μια κρατική παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων. Το κράτος ομολογεί ουσιαστικά ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο και προσχηματικά δημοσιοποιεί την λίστα με τους φερόμενους ως δράστες, για να παρουσιάσει ένα "έργο". Οι πολίτες θα "τσιμπήσουν" παίζοντας το παιχνίδι και αναπαράγοντας αυτή τη λίστα;