Οι γάμοι είναι έγκυροι: η αγωγή του εισαγγελέα στο μικροσκόπιο

ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΠΟΛΥΜΕΛΟΥΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ ΡΟΔΟΥ

Αναγνωριστική Αγωγή

=> o εισαγγελέας έχει κατ' αρχήν δικαίωμα να ασκήσει αγωγή για ακύρωση του γάμου (1378ΑΚ) ή για αναγνώριση της "ύπαρξης ή της ανυπαρξίας" του γάμου (608 ΚΠολΔ). Προφανώς βρισκόμαστε στην δεύτερη περίπτωση, η οποία όμως (αγωγή αναγνώρισης ανυπαρξίας) προβλέπεται μόνο από τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και όχι από τον Αστικό Κώδικα. Για αυτό έχω υποστηρίξει  ότι κατά συστημική ερμηνεία  θα πρέπει να θεωρηθεί ότι το 608 ΚπολΔ είναι μια δικονομική διάταξη που αναφέρει μόνο κατά ποίων στρέφεται ο εισαγγελέας σε περίπτωση αγωγής ακύρωσης ή αναγνώρισης ανυποστάτου, καθώς μόνο αυτές τις κατηγορίες αναγνωρίζει το ουσιαστικό δίκαιο. 

Του Εισαγγελέως Πρωτοδικών Ρόδου ***************, κατοικοεδρεύοντος στη Ρόδο

ΚΑΤΑ

1. ****************
2. ****************

3. του Δημάρχου Τήλου κ. ********* ********** =>  όταν ασκείται από τον εισαγγελέα η αγωγή απευθύνεται μόνον κατά των συζύγων, σύμφωνα με το άρθρο 608 ΚΠολΔ. Συνεπώς, ως προς τον Δήμαρχο η αγωγή πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη, αφού αυτός δεν νομιμοποιείται παθητικώς και δεν μπορεί να είναι εναγόμενος σε αυτήν την δίκη. 

Οι δύο πρώτοι των εναγομένων ζήτησαν από τον τρίτο υπό την ιδιότητά του ως Δημάρχου Τήλου, την έκδοση άδειας τελέσεως πολιτικού γάμου μεταξύ τους στον Δήμο Τήλου της Επαρχίας Ρόδου του Νομού Δωδεκανήσου, αν και εγνώριζαν όλοι τους (οι εναγόμενοι) ότι δεν μπορεί να τελεστεί νόμιμα έγκυρος γάμος μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου. => Σε αυτό το σημείο υπάρχει "λήψη του ζητουμένου": αν γνωρίζουν "όλοι" ότι δεν μπορεί να τελεστεί νόμιμα τέτοιος γάμος, για ποιο λόγο ο ίδιος ο εισαγγελέας αμφιβάλλει και ζητά από το Δικαστήριο να αναγνωριστεί το ανυπόστατο του γάμου; Ακριβώς επειδή υπάρχει  νομική αμφιβολία και όχι "γνώση" για το επιτρεπτό ή μη γάμου μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου.

 Συνυπέβαλαν δε ο καθένας τους ξεχωριστά προς τον τρίτο των εναγομένων (Δήμαρχο Τήλου) τις από 09/05/2008 υπεύθυνες δηλώσεις του άρθρου 5 του Ν. 1599/1986, στις οποίες δήλωσαν ότι δεν έχουν τα κωλύματα για το μεταξύ τους γάμο τα αναφερόμενα στα άρθρα 1350, 1351, 1352, 1354, 1356, 1357, 1360 του Α.Κ., ότι είναι μόνιμοι κάτοικοι του Δήμου Τήλου, και ότι τελούν τον πρώτο τους γάμο! => Το θαυμαστικό φαντάζομαι προστίθεται εισαγγελική "αδεία". Ο εισαγγελέας δεν αναφέρει ωστόσο στο δικόγραφο της αγωγής του, με ποιον ακριβώς νόμιμο τρόπο άντλησε τα προσωπικά δεδομένα των εναγομένων από το αρχείο του Δήμου Τήλου. Δεν αμφιβάλλω ότι ακολουθήθηκε η νόμιμη διαδικασία του αιτήματος για διαβίβαση στοιχείων, αλλά θα περίμενα να αναφέρεται στο ίδιο το δικόγραφο η διαδικασία με την οποία ένας εισαγγελικός λειτουργός αντλεί προσωπικά δεδομενα πολιτών για να ασκήσει εναντίον τους αγωγή. 

Στην συνέχεια ο τρίτος των εναγομένων υπό την ιδιότητά του ως Δημάρχου Τήλου, εξέδωσε την υπ' αριθμόν 1/2008 Άδεια τελέσεως πολιτικού γάμου μεταξύ των δύο πρώτων εναγόμενων και βάσει αυτής τέλεσε τον γάμο στις 03/06/2008 και ώρα 7.00, συνέταξε δε την υπό ίδια ημερομηνία δήλωση τελέσεως πολιτικού γάμου (Α'), αν και εγνώριζε ότι η ενέργεια και πράξη του αυτή είναι παράνομη, διότι μεταξύ των θετικών προϋποθέσεων για την τέλεση νομίμου και εγκύρου γάμου (δι' ιερολογίας ή πολιτικού) μεταξύ δύο προσώπων απαιτείται απαραίτητα η διαφορά φύλου. => Από ποια διάταξη "απαιτείται απαραίτητα"; Ως εκ τούτου ο εν λόγω παρανόμως τελεσθείς γάμος θεωρείται ανυπόστατος, νόμω ανύπαρκτος και χωρίς να παράγεται εξ αυτού κανένα έννομο αποτέλεσμα, μάλιστα δε λόγω του ανυπόστατου αυτού δεν απαιτείται καν δικαστική απαγγελία της ανυπαρξίας του γάμου τούτου. => Εδώ ο Αστικός Κώδικας θα έρθει να διαφωνήσει με τον εισαγγελικό λειτουργό. Σύμφωνα με το άρθρο 1372 ΑΚ, "ανυπόστατος" είναι μόνο ο "γάμος που έγινε χωρίς να τηρηθεί καθόλου ένας από τους τύπους που προβλέπονται στο άρθρο 1367". Οι τύποι που προβλέπονται στο άρθρο 1367 είναι: (α) σύγχρονη δήλωση μελλονύμφων ότι συμφωνούν, (β) ενώπιον δύο μαρτύρων, (γ) προς το δήμαρχο, (δ) ο οποίος συντάσσει αμέσως σχετική πράξη. Συνεπώς, ο γάμος αυτός δεν μπορεί να ακυρωθεί ως "ανυπόστατος", όπως ζητά ο κύριος εισαγγελέας, αφού όπως ο ίδιος εκθέτει στο δικόγραφο της αγωγής του, όλοι αυτοί οι "τύποι" του άρθρου 1367 ΑΚ, τηρήθηκαν. 

 Πλην όμως, δικαιούται πας τις =>όχι βέβαια! Και ο πρωτοετής νομικής γνωρίζει ότι μόνο όποιος έχει ενεστώς και άμεσο έννομο συμφέρον νομιμοποιείται να ασκήσει αναγνωριστική αγωγή - η "λαϊκή" αγωγή δεν προβλέπεται από το ελληνικό δίκαιο, ενώ αν ασκήσει αγωγή "πας τις" το Δικαστήριο θα την απορρίψει ως απαράδεκτη , καθώς επίσης και ο αρμόδιος Εισαγγελέας του Πρωτοδικείου στο οποίο υπάγεται ο Δήμος, όπου τελέστηκε ο πολιτικός γάμος-δηλαδή εν προκειμένω ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Ρόδου- να καταθέσει αναγνωριστική αγωγή, με την οποία να ζητά να αναγνωριστεί το ανυπόστατο => πουθενά στο νόμο δεν αναγνωρίζεται αρμοδιότητα εισαγγελέα για άσκηση αγωγής αναγνώρισης "ανυποστάτου" γάμου  και ανύπαρκτο του ως άνω  μη νόμιμα βεβαιωθέντος γεγονότος, ήτοι της τελέσεως πολιτικού γάμου μεταξύ των δύο πρώτων του ίδιου φύλου εναγομένων, μάλιστα δε το Δικαστήριό Σας εξετάζει το ανυπόστατον του εν λόγω γάμου και αυτεπαγγέλτως, δύναται δηλαδή να αναγνωρίσει τον γάμον τούτον και ex officio ως ανυπόστατον. => Εδώ αποκαλύπτεται ότι ο εισαγγελέας παρορά την έννοια του "ανυπόστατου" γάμου, όπως αυτή δεσμευτικά προσδιορίζεται  από τον Αστικό Κώδικα, αφού δεν αναφέρεται ούτε ο ίδιος σε έλλειψη "τύπου", αλλά σε ένα θέμα εγκυρότητας, δηλ. στο φύλο των συζύγων.  Σε αυτό το συμπέρασμα συνηγορεί και η συνέχεια του δικογράφου.

Ειδικότερα στην προκειμένη περίπτωση ο αρμόδιος Εισαγγελέας Πρωτοδικών Ρόδου, ο οποίος κατ' άρθρο 1378 Α.Κ. δικαιούται στις αναφερόμενες σ' αυτό περιπτώσεις (1350-1352, 1353-1361 και 1364 Α.Κ.) ν' ασκήσει αγωγή, αυτεπαγγέλτως, ακυρότητας του γάμου, προς το σκοπό πληρέστερης προστασίας του δημοσίου συμφέροντος =>εδώ ο εισαγγελέας συνειδητοποιεί ότι ο Αστικός Κώδικας του δίνει το δικαίωμα αγωγής για ακύρωσης του γάμου  και όχι αναγνώρισής του ως "ανυποστάτου", νομιμοποιείται ωσαύτως, βάσει των αρχών που ισχύουν για τις αναγνωριστικές αγωγές γενικώς, στην άσκηση της παρούσας αγωγής, προκειμένου να αναγνωριστεί η ανυπαρξία του ως άνω γάμου, δικαιούμενος δε, κατ' άρθρον 607 Κ.Πολ.Δ. να λάβει μέρος στην ανοιγησόμενη δίκη έχοντας όλα τα δικαιώματα του διαδίκου. =>Εδώ ο εισαγγελέας συνειδητοποιεί σταδιακά ότι δεν έχει αρμοδιότητα για την άσκηση της αγωγής του. Το άρθρο 607 ΚΠολΔ αναφέρει ότι "στις περιπτώσεις που ο εισαγγελέας μπορεί να ασκήσει την αγωγή ακύρωσης του γάμου, έχει το δικαίωμα ακόμα κι αν δεν άσκησε ακόμα την αγωγή, να λάβει μέρος στη δίκη έχοντας όλα τα δικαιώματα του διαδίκου". Επομένως και το άρθρο 607 κατοχυρώνει ένα δικαίωμα συμμετοχής του εισαγγελέα σε δίκη ακύρωσης γάμου, όχι σε δίκη αναγνώρισης ανυποστάτου! Είναι προφανές ότι ο εισαγγελέας σφάλλει στην εμμονή του για "αναγνώριση ανυποστάτου", αφού στην πραγματικότητα αυτό που θα ήθελε είναι η αγωγή για ακύρωση του γάμου, όπως προκύπτει και από την παρακάτω ανάλυσή του.

Επειδή τόσο το ελληνικό Σύνταγμα τόσο στο άρθρο 21 αυτού, το οποίο αναφέρεται στην οικογένεια, στο γάμο, τη μητρότητα και την παιδική ηλικία, τα οποία τελούν υπό την προστασία του Κράτους, όσο και οι διατάξεις οι οποίες αναφέρονται στο γάμο του Οικογενειακού Δικαίου του Αστικού μας Κώδικα στα άρθρα 1350 έως 1371, δεν περιέχουν ορισμό της έννοιας του γάμου, την οποία όμως θεωρούν γνωστή και παραπέμπουν στις επικρατούσες στην κοινωνία  βασικές αντιλήψεις για τον προσδιορισμό της, σύμφωνα με τις οποίες ως γάμος νοείται η ένωση ενός άνδρα με μία γυναίκα, σύμφωνα με τον τύπο που ορίζει ο νόμος. Αυτήν την έννοια του γάμου δέχονται τόσο η θεωρία => η οποία δεν αποτελεί πηγή δικαίου, κατ' άρθρο 1 ΑΚ, αλλά βάλε και καμια παραπομπή για να ξέρουμε ποιους θεωρητικούς διαβάζεις γιατί, τώρα που ανέκυψε το αίτημα, υπάρχουν και αντίθετες απόψεις στη θεωρία όσο και η νομολογία των Ελληνικών Δικαστηρίων όλων των βαθμίδων =>πότε κρίθηκε αντίστοιχη υπόθεση περί γάμου ομοφύλων σε Ελληνικά Δικαστήρια -και μάλιστα όλων των βαθμίδων!- και για ποιο λόγο άραγε δεν τις αναφέρει ο εισαγγελέας στο δικόγραφό του; , καθώς επίσης και όλα τα σύγχρονα έγκυρα ερμηνευτικά ελληνικά λεξικά => Ο Μπαμπινιώτης δεν είναι νομοθέτης και εξάλλου ένα φαινόμενο πρέπει να συμβεί πρώτα και μετά θα λεξικογραφηθεί. 

Σημειωτέον δε ότι στο άρθρο 12 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) με τίτλο «δικαίωμα συνάψεως γάμου» αναφέρεται ότι «άμα τη συμπληρώσει ηλικία γάμου ο ανήρ και η γυνή έχουν το δικαίωμα να εισέρχονται εις γάμον και ιδρύωσιν οικογένεια συμφώνως προς τους διέποντας το δικαίωμα τούτο εθνικούς νόμους». => Αυτό δεν εμπόδισε όμως σε κράτη - μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο και η Ισπανία, τα οποία επίσης δεσμεύονται από την ΕΣΔΑ, να αναγνωρίσουν νομοθετικά το επιτρεπτό του γάμου μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλου. Ουδέποτε αυτή η νομοθεσία θεωρήθηκε ως αντίθετη στο άρθρο 12 της ΕΣΔΑ, το οποίο εξάλλου δεν απαγορεύει τον γάμο μεταξύ ομόφυλων προσώπων. Η προστασίας της οικογενειακής ζωής προβλέπεται ως θεμελιώδες δικαίωμα από το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ, στο οποίο εξάλλου δεν περιλαμβάνεται καμία αναφορά σε φύλο και ο αποκλεισμός από την προστασία αυτού του άρθρου, όταν οφείλεται στην ταυτότητα του φύλου των προσώπων έχει οδηγήσει σε καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ο εισαγγελέας όφειλε να είχε λάβει υπόψη του τη σχετική νομολογία και να παραθέσει αντικειμενικά τα στοιχεία που ισχύουν για τα οικογενειακά δικαιώματα που αναπτύσσονται βάσει της ΕΣΔΑ ανάμεσα σε άτομα του ίδιου φύλου. 

Επίσης στο άρθρο 23 του Διεθνούς Συμφώνου της Νέας Υόρκης το οποίο κυρώθηκε από τη χώρα μας με το νόμο 2462/1997 αναφέρεται ότι «1. Η οικογένεια είναι φυσικό και θεμελιώδες στοιχείο της κοινωνίας, τα μέλη της δε απολαύουν την προστασία της κοινωνίας και του Κράτους. 2. αναγνωρίζεται το δικαίωμα ανδρών και γυναικών σε ηλικία γάμου να παντρεύονται και να δημιουργούν οικογένεια…» Επομένως μεταξύ των ουσιωδών συστατικών στοιχείων της έννοιας του γάμου συμπεριλαμβάνεται η διαφορά φύλου, η οποία αποτελεί μία από τις θετικές προϋποθέσεις για την έγκυρη σύναψη του γάμου, και η οποία είναι τόσο αυτονόητη, όπως προαναφέρεται, ώστε ο Α.Κ. δεν αναφέρεται σε αυτήν. Η έλλειψη της προϋπόθεσης αυτής καθιστά τον γάμο ανυπόστατο. => Δυστυχώς για τον εισαγγελέα, η έννοια του "ανυποστάτου" αναφέρεται αποκλειστικά και μόνον στην περίπτωση που δεν έχει τηρηθεί κανένας από τους τέσσερις τύπους του άρθρου 1367 του Αστικού Κώδικα. Η διαφορά φύλου, αν υπήρχε ως προϋπόθεση θα ήταν κώλυμα γάμου (όπως η ύπαρξη συγγένειας, η ανηλικότητα, ο προϋφιστάμενος γάμος) και όχι "τύπος", άρα ο γάμος θα ήταν άκυρος και όχι ανυπόστατος. 

Επειδή η ως άνω αγωγή μου είναι νόμιμη, βάσιμη και αληθής, το δε Δικαστήριόν Σας είναι καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμόδιο για την εκδίκαση αυτής

ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΛΟΓΟΥΣ

Και με ρητή επιφύλαξη παντός εν γένει δικαιώματός μου

ΑΙΤΟΥΜΑΙ

Να γίνει δεκτή η παρούσα αγωγή μου,

Να αναγνωριστεί για όλους τους παραπάνω αναφερόμενους λόγους και αιτίες ως ανυπόστατος και ανύπαρκτος ο εν τω ιστορικώ περιγραφόμενος πολιτικός γάμος που τελέστηκε στο Δημαρχείο Τήλου υπό του τρίτου των εναγομένων (Δημάρχου Τήλου) μεταξύ των πρώτων του ίδιου φύλου εναγομένων => Το αίτημα αυτό είναι ανακόλουθο σε σχέση με την ανάλυση του εισαγγελέα, αφού όπως προεκτέθηκε, ο γάμος δεν μπορεί να θεωρηθεί ανυπόστατος, καθόσον όπως συνομολογεί ο εισαγγελέας στην αγωγή του έχουν τηρηθεί οι τύπου του άρθρου 1367 ΑΚ. Ένα σοβαρό ερώτημα είναι όμως κατά πόσον το Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ανεξάρτητης υπαγωγής των εκτεθέντων ισχυρισμών σε κανόνες δικαίου, είναι σε θέση αυτεπαγγέλτως να θεωρήσει την αγωγή ως αγωγή αναγνώρισης ακυρότητας και όχι αναγνώρισης ανυποστάτου. Ακόμη κι αν στο σκεπτικό προβεί το Δικαστήριο σε αυτές τις αυτεπάγγελτες "βελτιώσεις" της αγωγής του εισαγγελέα, δεν μπορεί να μεταβάλλει το αίτημά του εισαγγελέα και δεσμεύεται από αυτό. Ο εισαγγελέας ζητά εκτός από "ανυπόστατος"  , να αναγνωριστεί και ως "ανύπαρκτος"  ο γάμος.  Ο δεύτερος όρος παραπέμπει στο άρθρο 608 ΚπολΔ, στο οποίο όμως το δικόγραφο δεν αναφέρεται καθόλου. Όπως προεκτέθηκε, κατά συστημική ερμηνεία θα πρέπει να θεωρηθεί ότι η ορολογία του άρθρου 608 ΚΠολΔ "άκυρος" - "ανύπαρκτος" αντιστοιχεί στις έννοιες "άκυρος" - "ανυπόστατος" του Αστικού Κώδικα και ότι το 608 παρ. 2 ΚΠολΔ δεν εισάγει νέα αρμοδιότητα για τον εισαγγελέα, αλλά αποτελεί απλώς δικονομικό κανόνα που εξηγεί ότι εναγόμενοι σε αγωγή του εισαγγελέα είναι και οι δύο σύζυγοι, σε αντίστιξη με την αμέσως προηγούμενη παράγραφο 608 παρ. 1 ΚΠολΔ που αναφέρει ότι εναγόμενος σε αγωγή του συζύγου είναι ο άλλος σύζυγος ή ο κληρονόμος του. Από μια διαδικαστική διάταξη που ορίζει τους καθ' ών δεν εισάγεται φυσικά ΠΟΤΕ νέα αρμοδιότητα για το ποιος μπορεί να είναι ο ενάγων. Συνεπώς, ανεξάρτητα από τις αυτεπάγγελτες σκέψεις στις οποίες μπορεί να προβεί το δικαστήριο για το περιεχόμενο της αγωγής, το αίτημα του εισαγγελέα πρέπει να απορριφθεί ως  ουσία αβάσιμο, αφού οι τύποι του άρθρου 1367 ΑΚ τηρήθηκαν όπως συνομολογεί και ο ίδιος στο δικόγραφό του και συνεπώς ο γάμος δεν είναι "ανυπόστατος", ούτε φυσικά "ανύπαρκτος", κατά την έννοια του Αστικού Κώδικα. 

Κατά τη γνώμη μου, θα μπορούσε να απορρίψει την αγωγή και ως απαράδεκτη, αφού ο εισαγγελέας, με βάση την παραπάνω ανάλυση και παρά το γράμμα του 608 παρ. 2 ΑΚ δεν έχει αρμοδιότητα να ζητήσει με αγωγή την ακύρωση του γάμου. Συνεπώς, με βάση αυτή τη συλλογιστική, ο εισαγγελέας δεν νομιμοποιείται ενεργητικά για την άσκηση αυτής της αγωγής και δεν τον σώζει ούτε το δικαιοσυγκριτικό επιχείρημα περί δυνατότητας συμμετοχής του σε ήδη ανοιγείσα δίκη κατ' άρθρο 607 ΚπολΔ, αφού εδώ την δίκη επιχειρεί να ανοίξει ο ίδιος. 

Αν όμως το Δικαστήριο ερμηνεύσει το αίτημα του εισαγγελέα ως αίτημα για αναγνώριση της ακυρότητας του γάμου, κατ΄ άρθρο 1378 ΑΚ, τότε μπορεί να μπει στην ουσία και να αξιολογήσει όλα τα ουσιαστικά επιχειρήματα για την έννοια του γάμου καθώς και για το αν υπάρχει στο δίκαιο μας απαγόρευση τέλεσης γάμου ανάμεσα σε πρόσωπα του ίδιου φύλου.  

Να καταδικαστούν οι αντίδικοι στην εν γένει δικαστική δαπάνη. => Το Ελληνικό Δημόσιο παρίσταται ατελώς ενώπιον των δικαστηρίων και ο εισαγγελέας ασκεί την αγωγή στο πλαίσιο των νομιζόμενων (κατ' αυτόν) αρμοδιοτήτων του, οπότε δεν θα έπρεπε να τίθεται ζήτημα "δικαστικής δαπάνης", αφού δεν δαπανάται τίποτα πέραν του χρόνου του εισαγγελέως που ο ίδιος όμως επέλεξε να διαθέσει υπέρ της  δίωξης των ατομικών δικαιωμάτων και όχι υπέρ της προστασίας τους. 

Ρόδος 24 Ιουνίου 2008-07-06
Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών
***************