Ευρωπαϊκό δικαστήριο: η σκόπιμη αναδημοσίευση της παράνομης προσβολής δεν εμπίπτει στην ελευθερία της έκφρασης

Η γαλλική Liberation, σε μια στιγμή ακτιβισμού, αναδημοσίευσε μερικά αποσπάσματα από ένα βιβλίο που είχαν κριθεί δυσφημηστικά από την γαλλική δικαιοσύνη. Μάλιστα την αναδημοσίευση υπέγραψαν περίπου 100 Γάλλοι διανοούμενοι λέγοντας: "αυτά θα τα γράφαμε κι εμείς. Κάντε μας αγωγή". Ο θιγόμενος έκανε πράγματι μήνυση και η Liberation έχασε την υπόθεση σε όλες τις βαθμίδες. Προσέφυγε και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου διαμαρτυρόμενη ότι παραβιάστηκε η ελευθερία της έκφρασης από τη γαλλική δικαιοσύνη, αλλά της δόθηκε αρνητική απάντηση: η εμπρόθετη αναδημοσίευση παράνομης προσβολής με την πρόκληση για δικαστική διαμάχη, συνιστούσε μια αυτοτελή επίθεση στην προσωπικότητα του θιγόμενου και, φυσικά, περιφρόνηση της προηγούμενης δικαστικής απόφασης. 

Πρόκειται για την απόφαση Lindon, Otchakovsky-Laurens και July κατά Γαλλίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (22.10.07) με σοβαρή μειοψηφία 4 δικαστών  (βλ. εδώ σε μετάφραση e-lawyer, περίπου 55 σελίδες Α4).

Δεν είναι όμως η μόνη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που αναγνωρίζει ότι η αναδημοσίευση είναι αυτοτελής προσβολή. Στην υπόθεση Standard Verlagsgesellschaft (Νο2) κατά Αυστρίας, η πασίγνωστη "Der Standard" αναδημοσίευσε ένα δελτίο τύπου του σοσιαλιστικού κόμματος που βασιζόταν -εν μέρει- σε γνωμοδότηση για παραβίαση του συντάγματος από έναν περιφερειακό κυβερνήτη. Ο κυβερνήτης προσέφυγε εναντίον της εφημερίδας αποδίδοντάς της πρόθεση προσβολής της υπόληψής του που βασιζόταν σε πλημμελή νομική έρευνα του θέματος. Η Standard επιχειρηματολόγησε ότι δεν θα μπορούσε να κάνει "ειδικό νομικό έλεγχο" αν το δελτίο τύπου του κόμματος ήταν νομικά ορθό, την στιγμή που βασιζόταν μάλιστα και σε νομική γνωμοδότηση και προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διαμαρτυρόμενη για παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης από την Αυστριακή Δικαιοσύνη.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή της Standard, λέγοντας ότι είχε στη διάθεσή της το πλήρες κείμενο της γνωμοδότησης που αποδείκνυε ότι το δελτίο τύπου του σοσιαλιστικού κόμματος έλεγε ψέματα κι επομένως κακώς η εφημερίδα δεν προέβη στη σωστή διασταύρωση, αλλά απλώς αναπαρήγαγε το δυσφημηστικό δελτίο τύπου. Έτσι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διέγνωσε ότι δεν υπήρξε παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης από την καταδίκη για αναδημοσίευση ανακριβών πληροφοριών.

Πρόκειται για την απόφαση Standard Verlagsgesellschaft (Νο2) κατά Αυστρίας (31.10.2007) με μειοψηφία τριών δικαστών, την οποία μπορείτε να βρείτε εδώ σε μετάφραση e-lawyer.

Eπίσης δημοσιεύθηκε και στο Νομικό Βήμα με σύντομο σχόλιο μου για το καθήκον αλήθειας των ΜΜΕ (βλ. εδώ).