Το ομοσπονδιακό δικαστήριο της Αυστραλίας νομολόγησε ότι η νόμιμη λειτουργία του Κazaa προϋποθέτει τον περιορισμό διακίνησης του υλικού που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Χωρίς δηλαδή να απαγορεύει ευθέως την εν γένει λειτουργία του site, το δικαστήριο επισήμανε ότι η εταιρία έχει ευθύνη για την διακίνηση πειρατικού υλικού από τους χρήστες της. Οι δικηγόροι του kazaa επισήμαναν ότι δεν μπορούν να έχουν ευθύνη για το υλικό που διακινείται μέσω του site από τους χρήστες, γιατί είναι σαν να ευθύνεται ο ιδιοκτήτης ενός φωτοτυπικού. (πηγή: http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=647839&lngDtrID=252 ).
Η απόφαση επαναφέρει ένα σύγχρονο νομικό ζήτημα: την αντικειμενική ευθύνη του κυρίου των μέσων στην κοινωνία της διακινδύνευσης. Η τηλεόραση, ο τύπος, οι υπεύθυνοι για τις ιστοσελίδες , θεωρούνται αντικειμενικά υπεύθυνοι (χωρίς δηλαδή να πρέπει να υπάρχει δόλος ή αμέλειά τους) για τις τυχόν παραβάσεις δικαιωμάτων που θα συμβούν από τρίτους, μέσω της χρήσης των μέσων τους. Η ευθύνη στην κοινωνία της διακινδύνευσης, κατ' αρχήν βαρύνει αυτόν που διαθέτει το μέσο της διακινδύνευσης, και δευτερευόντως τον χρήστη ο οποίος προβαίνει σε παραβατική χρήση.
Φυσικά, στις περισσότερες περιπτώσεις η ευθύνη του κατόχου του μέσου μετριάζεται με την αντιστροφή του βάρους της απόδειξης ("νόθος" αντικειμενική ευθύνη): ο κάτοχος του μέσου καλείται να αποδείξει ότι δεν βαρύνεται με υπαιτιότητα και ότι ευθύνεται αποκλειστικά ο χρήστης.
Στην περίπτωση του kazaa, η εταιρία παρέχει ένα μέσο που οι χρήστες μπορούν με την ίδια ευχέρεια να διαθέσουν για την ανταλλαγή προϊόντων που καλύπτονται ή που δεν καλύπτονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Και μόνο για αυτήν την ευχέρεια που παρέχει το kazaa, θεωρείται παράνομο. Οι έγγραφες παροτρύνσεις στους χρήστες να μην ανταλλάσσουν πειρατικό υλικό δεν θεωρήθηκε από το δικαστήριο επαρκής προστασία και συμμόρφωση με το νόμο.
Σταδιακά, όσο αναπτύσσεται η αυτορρύθμιση και η κοινωνία της διακινδύνευσης παύει να αποτελεί novum (τουλάχιστον σε ορισμένες πτυχές της όπως το Internet), ορισμένες νομοθετικές αγκυλώσεις θα πρέπει να ξεπεραστούν, μέσω της συνταγματικής ερμηνείας των νόμων. Επομένως και πάλι στους δικαστές ανήκει κατά πρώτοις η υποχρέωση να εντοπίσουν το χρονικό σημείο κατά το οποίο αυτό που σήμερα λέγεται "διακινδύνευση" θα αποτελεί γνώση του επιμελούς πολίτη και συμμετοχή του στο κόστος από την χρήση των νέων τεχνολογιών.
4 σχόλια:
Ερώτηση: Με το ίδιο σκεπτικό, δεν θα ήταν "λογικό" να θεωρείται αντικειμενική ευθύνη των εταιριών κατασκευής όπλων η παραβίαση δικαιωμάτων από τους κατόχους των προϊόντων τους; (Και μάλιστα, όχι απλών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά βασικών δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όπως της ζωής)
Δημήτρης Γλέζος
Πράγματι, αυτού του είδους οι νομοθεσίες μπορούν να οδηγήσουν σε παρόμοιους παραλογισμούς: ευθύνη της καπνοβιομηχανίας για τον καρκίνο του πνεύμονα, ευθύνη στα Mc Donalds για την παχυσαρκία, ευθύνη στην αυτοκινητοβιομηχανία για τα ατυχήματα.
Βέβαια στις περιπτώσεις τως σημερινών νομοθετημάτων αντικειμενικής ευθύνης ο νομοθέτης κρατάει ως επιχείρημα την αιτιώδη συνάφεια: αντικειμενικά ευθυνόμενος είναι εκείνος που διατηρεί το μέσο και επιτρέπει την χρήση του, ενώ δεν μπορεί και να την ελέγξει 100%. Δηλαδή αφενός αποκομίζει διαρκή οφέλη από την εκμετάλλευση του μέσου, στο οποίο έχει επενδύσει και το οποίο διαθέτει στην ευρεία κοινωνική χρήση, χωρίς να παρέχει όμως τα αντίστοιχα εχέγγυα ασφάλειας. Η αντικειμενική τεχνική έλλειψη της ασφάλειας και του ελέγχου σε αυτές τις διαρκείς επενδύσεις δημόσιας χρήσης, βρίσκει το αντιστάθμισμά της στην αντικειμενικοποίηση της ευθύνης.
Δεν θα φτάνει όμως μέχρι του σημείου να ευθύνεται όποιος διαθέτει προς πώληση μεμονωμένα μέσα (π.χ. όπλα) τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε βλάβες ανάλογα με την χρήση που θα γίνει από τον μ ε μ ο ν ω μ έ ν ο αγοραστή. Απλώς ο μεμονωμένος αγοραστής οφείλει να είναι εξοπλισμένος με τη σχετική διοικητική άδεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει καμία αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα στην πιθανή βλάβη και την πώληση του μέσου. Εξάλλου, αν φτάναμε μέχρι τέτοια συμπεράσματα, ελάχιστα αγαθά θα διακινούνταν ελεύθερα στο εμπόριο, καθώς τα πάντα είναι εν δυνάμει επικίνδυνα.
Μου φαίνεται παράξενο που σε δεκάδες άλλες περιπτώσεις ο νόμος δεν αναγκάζει τον παραγωγό να παρέχει τα εχέγγυα ασφάλειας.
Για παράδειγμα, στις περιπτώσεις του καπνού, η βιομηχανία είναι απλά αναγκασμένη να βάλει ένα μεγάλο προειδοποιητικό σήμα. Στην περίπτωση των τροφών, ο παραγωγός αναγκάζεται να αναγράψει όλα τα συστατικά του προϊόντος και την ποσότητα των λιπαρών/υδατανθράκων κλπ. Στα όπλα, να βάλει ένα σήμα και επίσης η πολιτεία απαιτεί άδεια οπλοφορίας.
Γιατί έχω την εντύπωση ότι στην περίπτωση που συζητάμε απλά οι δισκογραφικές εταιρίες, όντας κάτοχοι της δύναμης να το κάνουν, απλά έπεισαν το δικαστήριο για κάτι που είναι *προφανές* ότι ο χρήστης του προϊόντος έχει την ευθύνη; Γιατί έχω την υποψία ότι αν παίζονται επαρκή εκατομμύρια, οι εταιρίες μπορούν να πείσουν την νομοθετική και δικαστική εξουσία να κάνουν ότι στο διάολο θέλουν αυτοί;
Και έστω ότι το kazaa καταφέρνει να ελέγξει το θέμα των τραγουδιών. Θα το αναγκάσουν να κάνει το ίδιο και για τα copyrighted προγράμματα, ταινίες, pdf, txt files;
Δημήτρης Γλέζος
Δεν έπεισαν ότι ο χρήστης έχει την ευθύνη, αλλά ο παρέχων στον χρήστη την υποδομή: η εταιρία που υποστηρίζει το kazaa.
Μέσω ενός φορέα όπως το kazaa είναι σίγουρο ότι θα ανταλλαχθούν έργα λόγου και τέχνης χωρίς να αμοιφθούν πνευματικοί τους πατέρες. Υπάρχει τεκμήριο ότι η χρήση που θα γίνει από τους χρήστες θα τους διευκολύνει να ανταλλάξουν τέτοιο υλικό, πειρατικά. Είναι τόσο ισχυρό αυτό το τεκμήριο που θεμελιώνει αυτήν την αντικειμενικότητα της ευθύνης του kazaa.
Αντίθετα, όλα τα όπλα που θα πουληθούν δεν είναι σίγουρο ότι θα σκοτώσουν ανθρώπους. Όλα τα τσιγάρα που θα πουληθούν δεν είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσουν ασθένειες. Δεν υπάρχει τόσο ισχυρό τεκμήριο για αυτές τις βιομηχανίες, γιατί υπάρχει πάντα και το επίπεδο λελογισμένης χρήσης. Με το kazaa όμως, και ένα τραγούδι/βίντεο να ανταλλάξεις, παρανομείς και προεχόντως παρανομή η ίδια η εταιρία που σου έχει παράσχει μια σούπερ υποδομή για να τελέσεις το αδίκημα.
Η λύση θα μπορούσε να βρεθεί στη συλλογική διαχείριση: "φορολογούμε" το kazaa με ένα ποσοστό και το διανέμουμε στους φορείς συλλογικής διαχείρισης, οι οποίοι το μοιράζουν αναλογικά στους δικαιούχους καλλιτέχνες (αντίστοιχα με το 4% που συλλέγει ο ΟΣΔΕΛ από τις πωλήσεις φωτοτυπικών και χαρτιού και το μοιράζει στους συγγραφείς). Αλλά φαίνεται ότι οι παραγωγοί δεν συμφωνούν με αυτή την αναλογική μοιρασιά. Και με το δίκιο τους, σε ένα βαθμο. Γιατί να μπουν σε μία συζήτηση διαπραγμάτευσης, τη στιγμή που οι χρήστες δεν έχουν κανένα νόμιμο δικαίωμα να ανταλλάσσουν δωρεάν τα έργα και το kazaa να διευκολύνει αυτές τις παραβιάσεις; Τους συμφέρει περισσότερο η απαγόρευση από την διαπραγμάτευση.
Δημοσίευση σχολίου