Προσωρινή διαταγή για αφαίρεση σχολίων απο το TVXS

Η έκδοση προσωρινής διαταγής σε υποθέσεις που αφορούν προσβολή προσωπικότητας σε μέσα ενημέρωσης είναι μια σπάνια περίπτωση, μέχρι τώρα. Ωστόσο, οι ρυθμοί του Διαδικτύου επιβάλλουν αντίστοιχους ρυθμούς και στην απονομή της Δικαιοσύνης. Η προσωρινή διαταγή δεν αποτελεί μια κλασική περίπτωση δικαστικής απόφασης (δεν περιλαμβάνει λ.χ. αιτιολογία) και μοιάζει περισσότερο με μια εισαγγελική παραγγελία. Σε πολλές περιπτώσεις όμως, δίνει άμεσες λύσεις, τουλάχιστον μέχρι την κανονική εκδίκαση μιας υπόθεσης. Το tvxs.gr δημοσιοποίησε την προσωρινή διαταγή που εκδόθηκε χθες, βάσει της οποίας διατάχθηκε να αφαιρεθούν ορισμένα σχόλια για τα οποία έχει ασκηθεί αίτηση λήψης ασφαλιστικών μέτρων (βλ. εδώ την σχετική ανάρτηση). 

Όπως έγραψα και στα σχόλια του tvxs, ας μην είμαστε υποκριτές, η ασφάλεια του πληκτρολογίου μας έχει οδηγήσει τους περισσότερους αν όχι όλους σε παρεκτροπές στο Διαδίκτυο. Λίγο-πολύ όλοι έχουμε βρίσει ή έχουμε βριστεί. Όταν έχουμε προκληθεί από αμέσως προηγούμενη πράξη, ο ίδιος ο νόμος λέει ότι η εξύβριση μπορεί να μένει ατιμώρητη (ως μια μορφή αποδεκτής άμυνας ή επιτρεπτής αυτοδικίας, την "δικαιολογημένη αγανάκτηση"). 

Η ελευθερία της έκφρασης δεν θίγεται από την τιμωρία που επιφυλάσσει ο νόμος στην εξύβριση και σε άλλα αδικήματα λόγου. Η ελευθερία της έκφρασης απονομιμοποιείται από αυτές τις συμπεριφορές. Στα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, μπορεί η ίδια η φύση του μέσου να ενθαρρύνει μεγαλύτερη ελευθερία, αλλά αυτή δεν είναι άλλη από την γενικά κατοχυρωμένη ελευθερία λόγου. Δεν μπορούμε να αξιώνουμε "ειδική μεταχείριση" μόνο και μόνο επειδή βρισκόμαστε στο Διαδίκτυο. 

Όλο το στοίχημα για τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης παίζεται στους Όρους Χρήσης: η κατοχύρωση συγκεκριμένων, διαφανών και αμερόληπτων διαδικασιών για την εποπτεία του υλικού που αναρτάται δημόσια και η εγρήγορση για την ορθή εφαρμογή των Όρων Χρήσης είναι το μυστικό για να περιοριστεί η ευθύνη του ίδιου του μέσου. Χρειάζεται δηλαδή να δημιουργούνται και να τηρούνται ιδιωτικοί κώδικες δεοντολογίας, οι οποίοι πρέπει να σέβονται τόσο την φύση του μέσου (άμεση ροή πληροφορίας) όσο και την φύση του δικαιώματος και τους περιορισμούς του. 

Το tvxs βρίσκεται αντικειμενικά σε πολύ καλό δρόμο, σταθμίζοντας και τις δύο αυτές παραμέτρους. Εχθρός του καλού είναι βέβαια το καλύτερο. 

Αυτό που με προβληματίζει είναι κατά πόσον η ερευνητική δημοσιογραφία, η οποία πρέπει να τηρεί μια σειρά από πολύ αυστηρές δεοντολογικές αρχές (τεκμηρίωση πριν την δημοσίευση, διασταύρωση, παράθεση της αντίθετης άποψης, αντιστοιχία τίτλου-περιεχομένου, σεβασμός τεκμηρίου της αθωότητας, προστασία προσωπικών δεδομένων, σεβασμός της προσωπικότητας) μπορεί να τηρείται και από τους σχολιαστές οι οποίοι μερικές φορές νομίζουν ότι δεν δεσμεύονται απο τις γενικές υποχρεώσεις του δημόσιου λόγου. 

Ειδικά για αυτή την περίπτωση, το moderation είναι απολύτως απαραίτητο. Αν θέλουμε να ενισχύσουμε τη διαφάνεια, θα έλεγα και ότι πριν την ανάρτηση ενός αμφίβολης νομιμότητας σχολίου, μπορεί να ζητείται από τον σχολιαστή να αναδιατυπώσει, σεβόμενος αυτή τη φορά την αρχή που φαίνεται ότι παραβίασε. Αν διαγραφεί εκ των υστέρων ένα σχόλιο, καλό θα ήταν να αιτιολογείται και ο λόγος διαγραφής. 

Για μένα όμως, είναι αδιανόητο να εμμένει κάποιος να παραβιάζει τη δεοντολογία, να του το επισημαίνεις, να το αποδεικνύεις, να γίνεται ευρύτερα αποδεκτό και να εμμένει. Εκεί ο διάλογος τελειώνει κι έρχεται ο ρόλος της Δικαιοσύνης.