Συνταγματικές δυνατότητες δημοψηφίσματος για την Ολυμπιακή.

Ο πρόεδρος του ΣΥΝ πρότεινε "δημοψήφισμα για το μέλλον της Ολυμπιακής Αεροπορίας, προκειμένου να αποφασίσουν οι Ελληνες πολίτες αν θέλουν να πωληθεί ή όχι η εταιρία".

(πηγή: http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=650561&lngDtrID=244 ).

Δύο τύποι δημοψηφίσματος προβλέπονται από το Σύνταγμα: 1) Δημοψήφισμα για κρίσιμο εθνικό θέμα (προκηρύσσεται από τον ΠτΔ, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, κατόπιν προτάσεως του Υπουργικού Συμβουλίου και 2) Δημοψήφισμα για ψηφισμένα νομοσχέδια που ρυθμίζουν σοβαρό κοινωνικό ζήτημα (εκτός από τα δημοσιονομικά, εφόσον αυτό αποφασιστεί από τα τρία πέμπτα του συνόλου των βουλευτών, ύστερα από πρόταση των 2/5 του συνόλου).

"Κρίσιμο εθνικό θέμα" μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο εκείνο που έχει σχέση με την εξωτερική πολιτική, την άμυνα, την ασφάλεια της Χώρας και την θέση της στο διεθνές περιβάλλον. Ο όμιλος της Ο.Α. εντάσσεται τυπικά στο πεδίο του ιδιωτικού δικαίου και του "ευρύτερου δημόσιου τομέα". Δυσχερώς η απόφαση για την πώλησή του ή μη μπορεί να ενταχθεί στην έννοια του "κρίσιμου εθνικού ζητήματος", αφού το κράτος ως μέτοχος της Ο.Α. λειτουργεί ως επιχειρηματίας (αντίθετα μάλιστα από τις επιταγές του κοινοτικού δικαίου) και όχι ακριβώς ως φορέας δημόσιας εξουσίας.

Επομένως, το θέμα της Ολυμπιακής θα μπορούσε να υπαχθεί στον δεύτερο τύπο δημοψηφίσματος. Με την έννοια ότι η πώληση της Ολυμπιακής θα επηρεάσει με κάποιον τρόπο τους εργαζόμενους ή τους επιβάτες της, ώστε να θεμελιωθεί ο "κοινωνικός" χαρακτήρας του ζητήματος. Όμως, αυτός ο δεύτερος τύπος προϋποθέτει ότι το ζήτημα θα έχει ήδη λυθεί νομοθετικά ( δημοψήφισμα για "ψηφισμένα νομοσχέδια": ο λαός με την ψήφο του επικυρώνει ή ακυρώνει απόφαση της νομοθετικής λειτουργίας). Αν το θέμα δεν λυθεί νομοθετικά, αλλά με μία διοικητική πράξη (π.χ. υπουργική απόφαση ή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίοιυ), τότε εξαλείφεται η δυνατότητα επικύρωσης/ακύρωσής της με δημοψήφισμα, γιατί πλέον η απόφαση ελήφθη από την εκτελεστική λειτουργία (και όχι από την νομοθετική). Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι η απόφαση είναι ανέλεγκτη, αφού οι κανονιστικές πράξεις υπόκεινται σε ακυρωτικό δικαστικό έλεγχο (εκτός από τις "κυβερνητικές πράξεις", για τις οποίες δεν υπάρχει αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά επ' αυτού υφίσταται διαφωνία στην θεωρία για τη συνταγματικότητα της εξαίρεσης...). Συνεπώς, η Κυβέρνηση έχει την ευχέρεια να προαποκλείσει την δημοψηφισματική οδό, επιλέγοντας τον τύπο της εκποίησης της Ο.Α., και οι προτάσεις του προέδρου του ΣΥΝ παραμένουν στον χώρο της πολιτικοσυνταγματικής φιλολογίας.