Πέμπτη, Ιουνίου 18, 2009

Σχόλια στο Σχέδιο Νόμου για την ονομαστικοποίηση των καρτοκινητών

Το υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών έδωσε σε δημόσια διαβούλευση ένα σχέδιο νόμου για την ονομαστικοποίηση των καρτοκινητών τηλεφώνων. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να στείλουν τις παρατηρήσεις τους με e-mail στη διεύθυνση  gge@yme.gov.gr


Σε αυτό το post ακολουθεί σχολιασμός του νομοσχεδίου άρθρο προς άρθρο και σε επόμενο post θα δημοσιεύσω το κείμενο συμμετοχής μου στην διαβούλευση.

Με μαύρα bold είναι το κείμενο του νομοσχεδίο, με κόκκινο οι παρατηρήσεις μου και με πράσινο αποσπάσματα νομοθετικών διατάξεων που παρατίθενται αυτούσια. 

_______________

ΤΙΤΛΟΣ ΝΟΜΟΥ

«Ταυτοποίηση των κατόχων και χρηστών εξοπλισμού και υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας»




Άρθρο 1

Σκοπός


Σκοπός του νόμου είναι η ταυτοποίηση των κατόχων και χρηστών εξοπλισμού και υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας, συνδρομητών με συμβόλαιο, ή άλλης μορφής κινητής τηλεπικοινωνίας, προς διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας και προστασία της δημόσιας τάξης από τη διάπραξη αξιόποινων πράξεων.



Με το αρχικό άρθρο προσδιορίζεται περιοριστικά ο σκοπός της ταυτοποίησης, άρα και ο αποκλειστικός λόγος για τον οποίο επιτρέπεται να γίνει επίκληση και εφαρμογή όλων των υπόλοιπων διατάξεων. Αυτό σημαίνει ότι προσωπικά δεδομένα που συλλέγονται στο πλαίσιο της "ταυτοποίησης κατόχων" δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται για άλλον σκοπό (όπως λ.χ. η χρήση για άμεση προώθηση προϊόντων ή υπηρεσιών, η περαιτέρω εμπορική χρήση των εν λόγω πληροφοριών κλπ), γιατί διαφορετικά θα παραβιαστεί η "αρχή του δεσμευτικά καθορισμένου σκοπού", η οποία κατοχυρώνεται από τα άρθρα 4 παρ. 1 του Ν.2472/1997 και 6 παρ. 1 (β) της Οδηγίας 95/46 της ΕΚ για την προστασία προσωπικών δεδομένων. 


Αυτό θα πρέπει όμως να διατυπωθεί και ρητά στο Άρθρο 1ο: "Η επεξεργασία των συλλεγόμενων δεδομένων δεν επιτρέπεται για σκοπούς ασύμβατους με τους προβλεπόμενους από το παρόν άρθρο."




Άρθρο 2

Ορισμοί


Για τις ανάγκες του παρόντος νόμου χρησιμοποιούνται οι κάτωθι ορισμοί :


1. Συνδρομητής: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο προς το οποίο παρέχονται από τον πάροχο υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας με τη χρήση κινητού τερματικού.


2. Ανώνυμος συνδρομητής: συνδρομητής προπληρωμένου χρόνου ομιλίας μέσω κινητού τερματικού, του οποίου τα στοιχεία ταυτότητας δεν είναι διαθέσιμα στον πάροχο υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας.


3. Πάροχος υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών οι οποίες επιτρέπουν την εγκατάσταση ραδιοεπικοινωνίας με χρήστες κινητού τερματικού.


4. Στοιχεία ταυτότητας συνδρομητή: τα στοιχεία ταυτότητας που προσδιορίζουν το συνδρομητή με μοναδικό τρόπο.


α. Τα στοιχεία ταυτότητας συνδρομητή φυσικού προσώπου περιλαμβάνουν : 

αα. ονοματεπώνυμο ,

ββ. πατρώνυμο,

γγ. τόπο και ημερομηνία γέννησης,

δδ. φωτοτυπία δελτίου ταυτότητας ή διαβατηρίου ή, προκειμένου περί αλλοδαπών, άλλου αντίστοιχου εγγράφου βάσει του οποίου επιτρέπεται η είσοδός τους στην Ελλάδα, όπως φωτοτυπία άδειας παραμονής στην Ελλάδα ή ειδικού δελτίου ταυτότητας ομογενούς ή δελτίου ταυτότητας αλλοδαπού, ή ειδικού δελτίου αιτούντος άσυλο αλλοδαπού ή ειδικού δελτίου ταυτότητας αλλοδαπού φυγάδα ή ειδικού δελτίου υπό ανοχή διαμονής αλλοδαπού που δεν έχει αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας, ή πιστοποιητικού μη απέλασης αλλοδαπού που έχει υποβάλει αίτηση για πολιτογράφηση ή ειδικού ταξιδιωτικού εγγράφου (T.DV) για πρόσφυγες, ανιθαγενείς ή αδείας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Δεν απαιτείται η προσκόμιση επιπλέον στοιχείων στις περιπτώσεις αα, ββ και γγ, εάν αυτά προκύπτουν από το έγγραφο της περίπτωσης δδ.

εε. αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ), εάν υπάρχει.


β. Τα στοιχεία ταυτότητας συνδρομητή νομικού προσώπου περιλαμβάνουν :

αα. επωνυμία, 

βα. διεύθυνση έδρας,

γγ. ονοματεπώνυμο και πατρώνυμο νομίμου εκπροσώπου,

δδ. αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) του νομικού προσώπου.


5. Χρήστης: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που χρησιμοποιεί διαθέσιμη στο κοινό υπηρεσία κινητής τηλεφωνίας για προσωπικούς ή επαγγελματικούς σκοπούς, χωρίς να είναι απαραίτητα συνδρομητής παρόχου της εν λόγω υπηρεσίας.


6. Κινητό τερματικό: περιλαμβάνει την κινητή συσκευή και την κάρτα ταυτότητας συνδρομητή (SIM, USIM ή άλλη αντίστοιχη), η οποία περιέχει όλες τις πληροφορίες και τα δεδομένα που αφορούν το συνδρομητή.


7. Στοιχεία ταυτοποίησης κινητού τερματικού: τα αναγκαία δεδομένα για τον προσδιορισμό του εξοπλισμού επικοινωνίας του συνδρομητή. Σε αυτά περιλαμβάνονται αθροιστικά: α) ο τηλεφωνικός αριθμός κλήσης του συνδρομητή, β) η διεθνής ταυτότητα συνδρομητή κινητής τηλεφωνίας (IMSI), γ) η διεθνής ταυτότητα εξοπλισμού κινητής τηλεφωνίας (ΙΜΕΙ), δ) η ημερομηνία και ώρα της αρχικής ενεργοποίησης της υπηρεσίας, ε) ο κωδικός θέσης (κωδικός ταυτότητας κυψέλης) από την οποία πραγματοποιήθηκε η ενεργοποίηση και στ) η κάρτα ταυτότητας συνδρομητή (SIM, USIM ή άλλη αντίστοιχη) που περιέχει όλες τις πληροφορίες και τα δεδομένα που αφορούν το συνδρομητή.

 

Άρθρο 3

Ταυτοποίηση συνδρομητή και χρήστη κινητού τερματικού


1. Κατά τη σύναψη σύμβασης παρόχου με συνδρομητή, περιλαμβανομένης και της σύμβασης αλλαγής παρόχου λόγω φορητότητας των αριθμών, ο πάροχος οφείλει να ζητήσει, συλλέξει και αποθηκεύσει τα στοιχεία ταυτότητας συνδρομητή και να προβεί στην αντιστοίχισή τους με την κάρτα ταυτότητας συνδρομητή του άρθρου 2 παρ. 7 εδ. στ του παρόντος καθώς και με τα λοιπά διαθέσιμα στοιχεία. Η υποβολή των στοιχείων ταυτότητας συνδρομητή συνοδεύεται από συμπληρωμένη υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 περί ακρίβειας των δηλουμένων στοιχείων, η οποία απευθύνεται προς την αρμόδια ελεγκτική αρχή Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ) και τηρείται με επιμέλεια και ευθύνη κάθε παρόχου. Σε περίπτωση που ο χρήστης του κινητού τερματικού είναι διαφορετικό πρόσωπο από τον συνδρομητή, στην προαναφερόμενη υπεύθυνη δήλωση προς την Ε.Ε.Τ.Τ ο συνδρομητής υποχρεούται να αναφέρει τα στοιχεία του χρήστη, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 παρ. 4 του παρόντος.


Η ρύθμιση αυτή είναι αντίθετη με το άρθρο 5 παρ. 1 και  2 του Ν.3471/2006 ("Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και τροποποίηση του Ν.2472/1997"). Η συγκεκριμένη διάταξη αναφέρει: 


"1. Η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, περιλαμβανομένων και των δεδομένων κίνησης και θέσης, πρέπει να περιορίζεται στο απολύτως αναγκαίο μέτρο για την εξυπηρέτηση των σκοπών της. 

2. Η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται μόνον εφόσον: 


α) ο συνδρομητής ή χρήστης μετά από ενημέρωση για το είδος των δεδομένων, το σκοπό και την έκταση της επεξεργασίας, τους αποδέκτες ή τις κατηγορίες αποδεκτών έχει συγκατατεθεί, ή


β) η επεξεργασία είναι αναγκαία για την εκτέλεση σύμβασης, στην οποία ο συνδρομητής ή ο χρήστης είναι συμβαλλόμενο μέρος, ή για τη λήψη μέτρων κατά το προσυμβατικό στάδιο, μετά από αίτηση του συνδρομητή."


Αυτό σημαίνει ότι οι πάροχοι επιτρέπεται να συλλέγουν προσωπικά δεδομένα μόνον εφόσον (α) υπάρχει συγκατάθεση ή (β) η συλλογή είναι αναγκαία για την εκτέλεση της σύμβασης. 


Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν υπάρχει ούτε το (α), αλλά ούτε και το (β).


(α) "Συγκατάθεση" κατά το άρθρο 2 περ. ια' του Ν.2472/1997 είναι: 


κάθε ελεύθερη, ρητή και ειδική δήλωση βουλήσεως, που εκφράζεται με τρόπο σαφή, και εν πλήρη επίγνωση, και με την οποία, το υποκείμενο των δεδομένων, αφού προηγουμένως ενημερωθεί, δέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν. Η ενημέρωση αυτή περιλαμβάνει πληροφόρηση τουλάχιστον για τον σκοπό της επεξεργασίας, τα δεδομένα ή τις κατηγορίες δεδομένων που αφορά η επεξεργασία, τους αποδέκτες ή τις κατηγορίες αποδεκτών των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και το όνομα, την επωνυμία και τη διεύθυνση του υπεύθυνου επεξεργασίας και του τυχόν εκπροσώπου του. Η συγκατάθεση μπορεί να ανακληθεί οποτεδήποτε, χωρίς αναδρομικό αποτέλεσμα.


 Συνεπώς, δεν αποτελεί "συγκατάθεση" το γεγονός ότι ένας νόμος επιβάλλει την υποχρεωτική χορήγηση των στοιχείων, αφού μια τέτοια χορήγηση ούτε "ελεύθερη" είναι, ούτε "μπορεί να ανακληθεί οποτεδήποτε". 


(β) Η συλλογή δεν είναι αναγκαία για την εκτέλεση της σύμβασης, αφού για την παροχή υπηρεσιών καρτοκινητής τηλεφωνίας το κόστος είναι προκαταβεβλημένο και δεν χρειάζεται να αποσταλεί λογαριασμός στη διεύθυνση κατοικίας. Οπότε δεν υπάρχει καμία αναγκαιότητα χορήγησης στοιχείων για σκοπούς εκτέλεσης της σύμβασης. 


Άλλωστε, σύμφωνα με το Άρθρο 1, ρητά αναφέρεται ότι ο σκοπός είναι η "διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας και η προστασία της δημόσιας τάξης από τη διάπραξη αξιόποινων πράξεων".


Συνεπώς, το σχέδιο νόμου τροποποιεί τον Ν.3471/2006 για την προστασία προσωπικών δεδομένων στο πεδίο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Ο νόμος αυτός έχει εκδοθεί κατ' εφαρμογή του άρθρου 9Α του Συντάγματος, κατά το οποίο "Kαθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων, όπως νόμος ορίζει". 


Η τροποποίηση εκτελεστικών του Συντάγματος νόμων, επιτρέπεται μόνο στο μέτρο που δεν θίγονται κεκτημένα δικαιώματα που συγκροτούν την παρεχόμενη από το Σύνταγμα στάθμη προστασίας. Εφόσον δηλαδή μια νομοθετική τροποποίηση επιφέρει μείωση της προστασίας συνταγματικού δικαιώματος, όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση, υπάρχει παραβίαση του συνταγματικού κεκτημένου, άρα και παραβίαση του ίδιου του Συντάγματος. 


[Σύμφωνα με την απόφαση 40/1999 της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, "όταν ορισμένη πολιτειακή πράξη μειώνει ή καταργεί σε συγκεκριμένη περίπτωση την προστασία που παρέχεται από την κοινή νομοθεσία (...) αίροντας έτσι στην περίπτωση αυτή την γενικώς αναγνωρισμένη διασφάλιση της προσωπικότητας έναντι προσβολών κατ' αυτής, η πράξη αντιβαίνει στο άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος και είναι ανίσχυρη ως αντισυνταγματική. Τα πράγματα δεν μεταβάλλονται και αν ακόμη θεωρηθεί ότι το άρθρο 2 παρ. 1 ιδρύει ατομικό δικαίωμα, δεδομένου ότι στο ατομικό αυτό δικαίωμα περιλαμβάνονται όχι μόνο η άμυνα κατά επεμβάσεων της πολιτειακής εξουσίας, αλλά και η αξίωση κατά της πολιτείας για θετική ενέργεια προς αποτροπή προσβολών της αξίας του ανθρώπου από τρίτους, εις τρόπον ώστε το περιεχόμενο του συγκεκριμένου ατομικού δικαιώματος εμποδίζει το νομοθέτη να υποβιβάσει σε συγκεκριμένη περίπτωση το υφιστάμενο επίπεδο προστασίας."]


Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 72 του Συντάγματος: "Στην Oλομέλεια της Βουλής συζητούνται και ψηφίζονται ο Κανονισμός της, νομοσχέδια και προτάσεις νόμων για τα θέματα των άρθρων 3, 13, 27, 28 παράγραφοι 2 και 3, 29 παράγραφος 2, 33 παράγραφος 3, 48, 51, 54, 86, νομοσχέδια και προτάσεις εκτελεστικών του Συντάγματος νόμων για την άσκηση και προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, νομοσχέδια και προτάσεις νόμων για την αυθεντική ερμηνεία νόμων (...)". Έτσι, και το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, έχοντας σχέση με την άσκηση και προστασία ατομικού δικαιώματος (άρθρου 9Α), θα έπρεπε να είχε εισαχθεί στην Ολομέλεια της Βουλής κι όχι σε τμήμα διακοπής. 



2. Τα στοιχεία ταυτότητας του συνδρομητή μαζί με τα διαθέσιμα στοιχεία ταυτοποίησης του κινητού τερματικού τηρούνται από τον πάροχο υπό τους όρους της κείμενης νομοθεσίας περί απορρήτου και προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Απαγορεύεται η καταγραφή οποιωνδήποτε άλλων στοιχείων ταυτότητας του συνδρομητή, πέραν αυτών που ορίζονται περιοριστικά στον παρόντα νόμο.


Στο σημείο αυτό υπάρχει εγγενής αντίφαση: πως είναι δυνατόν τα στοιχεία να τηρούνται αοπό τον πάροχο "υπό τους όρους της κείμενης νομοθεσίας περί απορρήτου και προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα", αφού το ίδιο το νομοσχέδιο παραβιάζει το Ν.3471/2006 και το αντίστοιχο συνταγματικό δικαίωμα;



3. Δεν επιτρέπεται η ενεργοποίηση της σύνδεσης από τον πάροχο πριν από την παροχή των στοιχείων ταυτότητας εκ μέρους του συνδρομητή, κατά τα οριζόμενα ανωτέρω.


4. Η υποχρέωση παροχής των στοιχείων ταυτότητας συνδρομητή είναι ανεξάρτητη του δικαιώματος αυτού να ζητήσει, είτε κατά τη σύναψη της σύμβασης είτε σε μεταγενέστερο χρόνο, με ρητή ενυπόγραφη δήλωσή του, τη μη καταχώρισή του στον ενοποιημένο τηλεφωνικό κατάλογο στο πλαίσιο της καθολικής υπηρεσίας και σε έντυπους ή ηλεκτρονικούς καταλόγους συνδρομητών κατά τους όρους του άρθρου 10 του ν. 3471/2006 (ΦΕΚ Α΄ 133). 


Από την αναφορά αυτή προκύπτει ότι η τροποποίηση του άρθρου 5 του Ν.3471/2006 γίνεται εν γνώσει της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής. 


5. Ο πάροχος δεν δικαιούται να λάβει οποιαδήποτε αποζημίωση για το κόστος συλλογής και αποθήκευσης των στοιχείων ταυτότητας συνδρομητή.


Άρθρο 4

Υποχρεώσεις συνδρομητή


1. Ο συνδρομητής υποχρεούται να χρησιμοποιεί το κινητό τερματικό και την μέσω αυτού παρεχόμενη υπηρεσία σύμφωνα με τις διατάξεις της σύμβασης συνδρομητή και της κείμενης νομοθεσίας. 


Σε αυτό το σημείο η νομοθεσία παραπέμπει στους όρους χρήσης που επιβάλλουν οι εταιρίες, οι οποίες με τη σειρά τους παραπέμπουν (μεταξύ άλλων) και στη νομοθεσία. Η δεσμευτικότητα των όρων χρήσης επιβεβαιώνεται λοιπόν και από το νομοθέτη, αν και θα αρκούσε από την ίδια την σύμβαση, η οποία αναπτύσσει δεσμευτικότητα στο πλαίσιο του άρθρου 361 ΑΚ.



Σε περίπτωση μεταβίβασης της κάρτας ταυτότητας συνδρομητή, ο συνδρομητής υποχρεούται να γνωστοποιήσει εγγράφως αμελλητί προς τον πάροχο, κατά τη διαδικασία του άρθρου 3 παρ. 1 του παρόντος, τα στοιχεία ταυτότητας του νέου συνδρομητή ή νέου χρήστη, όπως περιγράφονται στο άρθρο 2 του παρόντος, άλλως τεκμαίρεται ότι παραμένει ο ίδιος συνδρομητής με όλες τις εντεύθεν έννομες συνέπειες. 


Σε αυτό το σημείο εισάγεται μία νέα υποχρέωση των κατόχων κινητών τηλεφώνων: οφείλουν "αμελλητί" (δηλαδή χωρίς υπαίτια καθυστέρηση) να δηλλώνουν την μεταβίβαση του κινητού σε νέο χρήστη ή συνδρομητή. Δηλαδή αν κάποιος δώσει το κινητό του σε έναν άλλο πρέπει άμεσα να το γνωστοποιήσει στον πάροχο, διαφορετικά έχει κυρώσεις και - ακόμη χειρότερα- "τεκμαίρεται ότι παραμένει ο ίδιος συνδρομητής με όλες τις εντεύθεν έννομες συνέπειες".


Δηλαδή εισάγεται τεκμήριο πως αν δεν δηλωθεί η μεταβίβαση κινητού και στη συνέχεια το κινητό χρησιμοποιηθεί σε αξιόποινη πράξη, "τεκμαίρετα" ως δράστης ο αρχικός δηλωθείς συνδρομητής/χρήστης. Αυτές οι αποδεικτικές "βεβαιότητες" είναι που καθιστούν το μέτρο αυτό επικίνδυνο, διότι θα δημιουργήσει πολύ περισσότερα προβλήματα απ' όσα υποτίθεται ότι θα λύσει. 


Φυσικά το "τεκμήριο" είναι μαχητό, φυσικά στο ποινικό δίκαιο δεν υπάρχουν "τεκμήρια", αλλά πάντως ο νομοπαρασκευαστής το εισηγείται ως προτεινόμενη νομοθεσία. 


3. Σε περίπτωση κλοπής ή απώλειας του κινητού τερματικού με την κάρτα ταυτότητας συνδρομητή (SIM ή USIM ή άλλης αντίστοιχης), ο συνδρομητής υποχρεούται να ειδοποιήσει αμελλητί τον πάροχο. Ο πάροχος υποχρεούται να διακόψει άμεσα την παροχή της υπηρεσίας κινητής τηλεφωνίας. Παράβαση της υποχρέωσης αυτής επάγεται την επιβολή σε βάρος του παρόχου των διοικητικών κυρώσεων της παρ. 2 του άρθρου 6 του παρόντος.


Το "τεκμήριο" ισχύει και για την περίπτωση κλοπής ή απώλειας. Το νομοσχέδιο εισάγει την αμελλητί υποχρέωση του ατόμου που απώλεσε ή του έκλεψαν το κινητό (εδώ είναι λάθος η διατύπωση, θα πρέπει και μόνη της η κάρτα ταυτότητας συνδρομητή, χωρίς συσκευή, να ενταχθεί στην παραπάνω διαδικασία ειδοποίησης) να ενημερώσει τον πάροχο. Τι συμβαίνει όμως αν δεν έχει συνειδητοποιήσει την απώλεια ή την κλοπή του κινητού του; Ή αν είναι σε περιοχή που ο πάροχος δεν έχει κατάστημα και δεν μπορεί να ειδοποιηθεί; Δημιουργείται ένα τεράστιο κενό, το οποίο ακριβώς θα αξιοποιήσουν όσοι θα εξακολουθήσουν κανονικότατα να παρανομούν με ξένα, κλεμμένα ή ΔΙΚΑ ΤΟΥΣ κινητά τηλέφωνα. 


Ο κίνδυνος να ενοχοποιηθούν αθώοι πολίτες που δήλωσαν τα στοιχεία τους είναι πολύ σοβαρός. Τόσο σοβαρός, ώστε σε συνδυασμό με το γεγονός ότι κανείς που έχει σκοπό να παρανομήσει  με καρτοκινητό δεν πρόκειται να δώσει τα στοιχεία του εκ των προτέρων, να καθίσταται το μετρο παντελώς αναποτελεσματικό και επικίνδυνο.


Ένα αναποτελεσματικό μέτρο όμως, εφόσον τίθεται και ως περιορισμός ατομικού δικαιώματος, είναι αντίθετο στην αρχή της αναλογικότητας. Άρα το συγκεκριμένο νομοσχέδιο θα συνιστά περιορισμό ο οποίος βρίσκεται σε αντίθεση με το άρθρο 25 του Συντάγματος, κατά το οποίο: 


" Oι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από το νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας."


Eπομένως, η ίδια η καρδιά του νομοσχεδίου είναι αντίθετη στο Σύνταγμα και γι' αυτό εάν ψηφιστεί μπορεί να αναγνωριστεί εκ των υστέρων δικαστικά η αντισυνταγματικότητά του. 


Άρθρο 5

Διατήρηση και πρόσβαση στα στοιχεία συνδρομητή


1. Τα στοιχεία ταυτότητας συνδρομητή και ταυτοποίησης κινητού τερματικού διαγράφονται μετά την πάροδο ενός έτους από τη διακοπή του συμβολαίου μεταξύ παρόχου και συνδρομητή ή την για οποιονδήποτε λόγο διακοπή της υπηρεσίας κινητής τηλεφωνίας. Εάν τα στοιχεία ταυτότητας συνδρομητή έχουν διαγραφεί, απαιτείται η εκ νέου υποβολή τους από την συνδρομητή προς τον πάροχο για την επανενεργοποίηση της υπηρεσίας.


Δεν υπάρχει απολύτως κανένας νόμιμος λόγος για να διατηρούνται τα στοιχεία ένα ολόκληρο έτος μετά από την διακοπή της υπηρεσίας κινητής τηλεφωνίας. Η διάταξη παραβιάζει την αρχή της "χρονικά πεπερασμένης διατήρησης των δεδομένων" που θεσπίζεται από  το άρθρο 4 παρ. 1 (δ) του Ν.2472/1997 αλλά και από την κοινοτική Οδηγία 95/46 (άρθρο 6 παρ. 1 (δ)). Σύμφωνα με αυτή την αρχή, για να είναι νόμιμη η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων θα πρέπει :


"Να διατηρούνται σε μορφή που να επιτρέπει τον προσδιορισμό της ταυτότητας των υποκειμένων τους μόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου που απαιτείται, κατά την κρίση της Αρχής, για την πραγματοποίηση των σκοπών της συλλογής τους και της επεξεργασίας τους. Μετά την παρέλευση της περιόδου αυτής, η Αρχή μπορεί, με αιτιολογημένη απόφασή της, να επιτρέπει τη διατήρηση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για ιστορικούς επιστημονικούς ή στατιστικούς σκοπούς, εφ΄ όσον κρίνει ότι δεν θίγονται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση τα δικαιώματα των υποκειμένων τους ή και τρίτων."


Η διατήρηση λοιπόν των δεδομένων, για ένα έτος μετά την λήξη της σύμβασης δεν είναι νόμιμη, αφού δεν απαιτείται ένα έτος για την ταυτοποίηση ενός κινητού τηλεφώνου που φέρεται ότι χρησιμοποιήθηκε σε μια αξιόποινη πράξη. 


2. Σε περίπτωση αλλαγής παρόχου λόγω φορητότητας του αριθμού, τα στοιχεία ταυτότητας συνδρομητή  παραμένουν αποθηκευμένα επί ένα έτος και στη βάση δεδομένων του παρόχου με τον οποίο διέκοψε τη σύμβαση ο συνδρομητής.


Κι αυτή η διάταξη παραβιάζει την αρχή της χρονικά πεπερασμένης διατήρησης των δεδομένων, για τους ίδιους λόγους όπως παραπάνω.


3. Η πρόσβαση των διωκτικών αρχών στα τηρούμενα από τον πάροχο στοιχεία ταυτότητας συνδρομητή και ταυτοποίησης κινητού τερματικού επιτρέπεται υπό τους όρους του άρθρου 4 του ν. 2225/1994 (ΦΕΚ Α΄ 121), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 12 του Ν. 3115/2003 (ΦΕΚ Α' 47) και του π.δ. 47/2005 (ΦΕΚ Α΄ 64).


Ακολουθείται δηλαδή η κανονική διαδικασία της άρσης του απορρήτου, χωρίς να υπάρχει νομοθετική επέμβαση σε αυτό το θέμα. Σημειωτέον ότι τα στοιχεία συνδρομητή καλύπτονται επίσης από το απόρρητο ως "εξωτερικά στοιχεία της επικοινωνίας". Ανεξάρτητα δηλαδή από το περιεχόμενο της συνομιλίας. 


4. Οι πάροχοι υποχρεούνται να διαθέτουν, χωρίς επιπλέον κόστος, μόνον τα κατά νόμο προβλεπόμενα στοιχεία συνδρομητή, με ή χωρίς συμβόλαιο, προς το φορέα διαχείρισης της βάσης δεδομένων καθολικής υπηρεσίας, της βάσης δεδομένων φορητότητας αριθμών καθώς και προς χρήση σε υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας παροχής πληροφοριών τηλεφωνικού καταλόγου συνδρομητών, κατά τα οριζόμενα στο ν. 3431/2006 (ΦΕΚ Α΄ 13) και τις σχετικές αποφάσεις της Ε.Ε.Τ.Τ.



Άρθρο 6

Έλεγχοι - διοικητικές κυρώσεις


1. Η Ε.Ε.Τ.Τ διενεργεί, υπό τους όρους του άρθρου 14 ν. 3431/2006, ελέγχους σε κάθε πάροχο, τακτικούς και έκτακτους, σε περίπτωση καταγγελιών εκ μέρους των συνδρομητών για παράβαση των όρων του παρόντος νόμου. 


2. Στους υπαίτιους παραβάσεων του παρόντος νόμου επιβάλλονται από την Ε.Ε.Τ.Τ οι προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 63 του ν. 3431/2006. 


Η αρμοδιότητα αυτή της ΕΕΤΤ δεν μπορεί όμως να είναι αποκλειστική. Σύμφωνα με το άρθρο 9Α του Συντάγματος, "η προστασία των προσωπικών δεδομένων διασφαλίζεται από ανεξάρτητη αρχή, που συγκροτείται και λειτουργεί, όπως νόμος ορίζει." Σύμφωνα με το άρθρο 101Α του Συντάγματος,  για τις ανεξάρτητες αρχές που αναφέρονται στο σύνταγμα "η επιλογή τους γίνεται με απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής και με επιδίωξη ομοφωνίας ή πάντως με την αυξημένη πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων των μελών της."


Η επιλογή των μελών της ΕΕΤΤ δεν γίνεται με την διαδικασία του άρθρου 101Α του Συντάγματος, αλλά με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών. Άρα δεν πληροί της συνταγματικές προϋποθέσεις, ώστε να διασφαλίζει, κατ' άρθρο 9Α του Συντάγματος την προστασία προσωπικών δεδομένων. 


Ως εκ τούτου, για θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, αρμόδια παραμένει στο πλαίσιο της γενικής αρμοδιότητάς της κατ' άρθρο 19 Ν.2472/1997, αλλά και κατά τον 3471/2006, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.


Η αποκλειστική ανάθεση της παραπάνω αρμοδιότητας στην ΕΕΤΤ θα ήταν αντίθετη στα άρθρα 9Α σε συνδυασμό με το άρθρο 101Α του Συντάγματος.




Άρθρο 7

Μεταβατικές διατάξεις


1. Μέχρι την 30η Ιουνίου 2010, οι πάροχοι υποχρεούνται να ενημερώσουν με κάθε πρόσφορο μέσο τους ανώνυμους συνδρομητές προπληρωμένου χρόνου ομιλίας κινητής τηλεφωνίας, ώστε αυτοί να δηλώσουν τα στοιχεία ταυτότητας συνδρομητή και τον αριθμό κλήσης, επί ποινή διακοπής της υπηρεσίας από 30ης Ιουλίου 2010.


2. Μετά την 30η Ιουλίου 2010 ο πάροχος υποχρεούται να διακόψει άμεσα την παροχή της υπηρεσίας κινητής τηλεφωνίας έστω και αν έχει καταβληθεί από τον ανώνυμο συνδρομητή το οικονομικό αντίτιμο του προπληρωμένου χρόνου ομιλίας. Για την επανενεργοποίηση της υπηρεσίας κινητής τηλεφωνίας απαιτείται η δήλωση των στοιχείων ταυτότητας συνδρομητή.


3. Παράλειψη της υποχρέωσης αυτής επάγεται επιβολή διοικητικών κυρώσεων κατά του παρόχου με απόφαση της Ε.Ε.Τ.Τ υπό τους όρους του άρθρου 6 του παρόντος.



Άρθρο 8

Τροποποιούμενες διατάξεις


 Η παράγραφος 7 του άρθρου 5 του ν. 3471/2006 (ΦΕΚ Α΄ 133) τροποποιείται ως εξής : 


«7. Ο φορέας παροχής διαθεσίμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών οφείλει, στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικώς εφικτό και επιτρέπεται από τον παρόντα νόμο, να καθιστά δυνατή την πληρωμή των υπηρεσιών αυτών ανωνύμως ή με ψευδώνυμο. Σε περίπτωση αμφισβήτησης της τεχνικής δυνατότητας της ανώνυμης και ψευδώνυμης πληρωμής των υπηρεσιών αυτών, γνωμοδοτεί η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.)».


Το μόνο που προστίθεται στην αρχική διατύπωση είναι η φράση " στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικώς εφικτό και επιτρέπεται από τον παρόντα νόμο ". Κατά τα άλλα το άρθρο αυτό του Ν.3471/2006 κατοχύρωνε την ανωνυμία ή ψευδωνυμία των συνδρομητών υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Η οποία ανωνυμία καταργείται "από τον παρόντα νόμο".


Όπως προαναφέρθηκε όμως, τροποποιήσεις νόμων για τα ατομικά δικαιώματα επιτρέονται μόνο από την Ολομέλεια της Βουλής. 




Άρθρο 9

Έναρξη ισχύος νόμου


Ο παρών νόμος ισχύει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.





ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ


ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΑΝ. ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ



ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ




ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ



ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ




1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Τον Ιούλιο έκανα ταυτοποίηση του κινητού μου στην VODAFONE, σήμερα 19/08/2010 με πήραν τηλέφωνο με απόκρυψη για να μου πουν ότι οι αιτήσεις κλάπηκαν και ότι πρέπει να πάω να ξανά δηλώσω τα στοιχεία μου, είπαν επίσης ότι το έχουν δηλώσει στο αστυνομικό τμήμα και για την αναστάτωση θα μου βάλουν 10 € στο κινητό μου. Δεν ξέρω τι πρέπει να κάνω να σε αυτή την περίπτωση και που να αποταθώ. Οποιαδήποτε πληροφορία θα είναι ήταν χρήσιμη.
Ευχαριστώ εκ τον προτέρων

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...