Κριτική και αρνητικά σχόλια από καταναλωτές στο Διαδίκτυο

Ολοένα και πιο συχνές γίνονται οι μηνύσεις εναντίον κριτικής που ασκείται από καταναλωτές για διάφορες υπηρεσίες και προϊόντα στο Διαδίκτυο. Ωστόσο, εφόσον ο εκάστοτε διαδικτυακός τόπος παρέχει την δυνατότητα υποβολής "Αναφοράς", δηλαδή επισήμανσης στον διαχειριστή ενός τυχόν υβριστικού ή συκοφνατικού σχολίου, θα πρέπει πρώτα να ακολουθείται αυτή η διαδικασία, και μόνο υπό προϋποθέσεις - ως τελευταίο στάδιο- θα πρέπει η νομική προστασία να ζητείται από τα Δικαστήρια.

Εφόσον οι Όροι Χρήσης προβλέπουν την δυνατότητα επικοινωνίας του τυχόν θιγόμενου με τον διαχειριστή, η παράκαμψη αυτής της διαδικασίας μόνο και μόνο για να αναζητηθεί η αποζημίωση ή να καταδικαστεί ένας σχολιαστής ή διαχειριστής, είναι προφανέστατα καταχρηστική: εφόσον ο τυχόν θιγόμενος διαθέτει ένα ηπιότερο μέσο για την προστασία του, η προσφυγή στο πλέον σκληρό μέτρο της μήνυσης ή αγωγής αποτελεί υπέρβαση του σκοπού του δικαιώματος δικαστικής προστασίας.

Ιδίως όταν τα αρνητικά σχόλια προέρχονται από καταναλωτές, η εξέταση μιας τέτοιας υπόθεσης πρέπει να εκκινεί από την ελευθερία της έκφρασης του καταναλωτή, ακριβώς λόγω της προτεραιότητας που επιφυλάσσει η έννομη τάξη στα δικαιώματα αυτής της ευρύτατης πληθυσμιακής κατηγορίας που βρίσκεται εξ ορισμού σε δυσμενέστερη θέση σε σχέση με τις επιχειρήσεις που διαθέτουν πολυπρόσωπα σχήματα και κεφάλαια υποστήριξης. Η ελευθερία της έκφρασης του καταναλωτή περιλαμβάνει ακόμα και σχόλια που μπορεί να προσβάλλουν ή και να σοκάρουν και να δυσφημούν μια εταιρία. Εφοσον ο καταναλωτής δεν διαδίδει εν γνώσει του ψευδή γεγονότα που παρουσιάζει ως αληθή, θα πρέπει να θεωρείται ότι κινείται στο πλαίσιο των επιτρεπτών αξιολογικών κρίσεων, οι οποίες καλύπτονται από την ελευθερία της έκφρασης όσο σκληρές κι αν είναι για μια εταιρία ή για ένα προϊόν. Μην ξεχνάμε ότι άλλη είναι η τάξη της προστασίας ενός ανθρώπινου δικαιώματος (ελευθερία έκφρασης) κι άλλη ενός έννομου συμφέροντος κάποιου νομικού προσώπου (προστασία φήμης).

Ήδη η Ελλάδα καταδικάστηκε για τη διαμαρτυρία μιας κυρίας που διαμαρτυρήθηκε σε εφημερίδα για την αποτυχή πλαστική εγχείριση στήθους (βλ. εδώ απόφαση Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Κανελλοπούλου κατά Ελλάδος). Γενικά, οι λάθος εκτιμήσεις των ελληνικών δικαστηρίων έχουν οδηγήσει την Ελλάδα σε αρκετές καταδίκες στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (βλ. E-Lawyer: Kαταδίκες της Ελλάδας για παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης)

Έτσι, λοιπόν ήρθε η ώρα να αναγνωρίσουν και τα δικαστήρια ότι μηνύσεις που ασκούνται χωρίς καν να έχει ζητηθεί προηγουμένως η παρέμβαση του διαχειριστή ενός ιστοτόπου, μέσα από μια εξώδικη διαδικασία, είναι προδήλως καταχρηστικές και πρέπει να απορρίπτονται κατά το άρθρο 281 του Αστικού Κώδικα και του 25 παρ. 3 του Συντάγματος.