Κυριακή, Απριλίου 19, 2009

Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης: πρόστιμο 10.000 για την ΕΛΛΗΝΟΦΡΕΝΕΙΑ. Τα όρια της σάτιρας και η ιδιωτικότητα δημοσίων προσώπων


Με την απόφαση 620-2008 το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης επέβαλε πρόστιμο στον ΣΚΑΙ για την πετυχημένη σατιρική εκπομπή "ΕΛΛΗΝΟΦΡΕΝΕΙΑ". Θέμα της σάτιρας αποτέλεσε ο Μ.Κυριακού και η σύζυγός του.  Το ΕΣΡ κατέληξε σε πρόστιμο με την εξής αιτιολογία:

"Πρόκειται περί σατιρικής εκποµπής η οποία ασχολήθηκε µε τον Μίνωα Κυριακού και ειδικότερα η συζήτηση εστιάστηκε στην αναστολή εκτελέσεως ποινικής αποφάσεως εκδοθείσης εις βάρος του προαναφερθέντος προσώπου και την µαταίωση εκδηλώσεως στο Παναθηναϊκό Στάδιο από τον καταγγείλλαντα.  ΄Όµως ο σχολιασµός δεν περιορίστηκε στα ως άνω περιστατικά, αλλά επεκτάθηκε στην ιδιωτική ζωή του προαναφερθέντος προσώπου, µε φράσεις όπως «έχω ακούσει ότι µετά από αυτό παίχτηκε τρελό κρεβάτι µε τη Μαρί στο σπίτι», «στα ταβάνια ο Μίνωας», «αλυσίδες η Μαρί», «γαµώ τα σώµατα», «τι µου κάνεις Μαρί», «τι µου κάνεις ραµολιµέντο», «τόκανε κοιµότανε», «γιατί είναι σκατόψυχος, γι΄ αυτό», όπως επίσης «ο πορνόγερος», «ο παράνοµος», «ο καταπατητής», «πανάθεµά τον αυτόν τον Κυριακού που να µη σώνει και τον βρεί άλλη χρονιά» και άλλες συναφείς.  Είναι αληθές ότι τις τελευταίες αυτές φράσεις εξεστόµισε ακροάτρια, πλην όµως η µετάδοση δεν ήταν ζωντανή αλλά µαγνητοφωνηµένη και εποµένως µπορούσαν να απαλειφθούν οι ως άνω απαράδεκτες φράσεις.  Αναµφιβόλως έχει προσβληθεί η ιδιωτική και η οικογενειακή ζωή του καταγγείλλαντος και σε κάθε περίπτωση κατά τις αναφορές στο πρόσωπο αυτού η µεταχείρισις δεν ήταν δικαία, ορθή και αξιοπρεπής.  Η εκποµπή ήταν σατιρική εκ τούτου όµως δεν µπορεί να είναι ασύδοτη, διότι κατά το άρθρο 15 παρ. 2 του Συντάγµατος, όλες οι εκποµπές άνευ εξαιρέσεως, πρέπει να έχουν ποιοτική στάθµη που επιβάλλει η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και ο σεβασµός της αξίας του ανθρώπου.   Για την εν λόγω εκτροπή ενδείκνυται όπως επιβληθεί στον ραδιοφωνικό σταθµό η  διοικητική κύρωση του προστίµου."   


Δεν συμφωνώ με αυτή την απόφασή, γιατί θεωρώ ότι δεν υπήρξε παρέμβαση στην ιδιωτική ή οικογενειακή ζωή του κ. Κυριακού. Αυτό θα είχε συμβεί μόνον εάν είχαν χρησιμοποιηθεί πληροφορίες που αναφέρονται στην ιδιωτικότητά του, ενώ εδώ προφανώς υπάρχουν ορισμένα ακραία σατιρικά  σχόλια με αφορμή την διαφορά ηλικίας με τη σύζυγό του. Φυσικά, τα σχόλια αυτά μπορούν να υποβληθούν σε ειδικότερη εξέταση για το κατά πόσον εμπίπτουν στην σφαίρα της προσβλητικής και εξυβριστικής συμπεριφοράς, αλλά όχι και ως παραβίαση της ιδιωτικής ζωής του καταγγέλλοντος.


Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος που αφορά την αναστολή εκτέλεσης ποινικής αποφάσεως εις βάρος του κ. Κυριακού, με αφορμή την οποία ακούστηκαν χαρακτηρισμοί όπως "παράνομος" και "καταπατητής", το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης παραβιάζει ευθέως την ελευθερία της έκφρασης όπως κατοχυρώνεται από το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Σύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην υπόθεση Κατράμη κατά Ελλάδας (6.12.2007), ακόμα και οι χαρακτηρισμοί "επίορκος" και "καραγκιόζης" για έναν δικαστή κι έναν δήμαρχο κρίθηκαν θεμιτές "αξιολογικές κρίσεις", επειδή υπήρχε επαρκής πραγματική βάση, την οποία η δημοσιογράφος είχε παρουσιάσει. Η καταδίκη της δημοσιογράφου για εξύβριση οδήγησε την Ελλάδα σε καταδίκη για παραβίαση του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης.


Το ΕΣΡ στη αντίστοιχη υπόθεση του σχολιασμού του γάμου της Μ.Ντενίση από τον Λ.Λαζόπουλο αρκέστηκε σε σύσταση (απόφαση 626/2008), μολονότι επρόκειτο για τηλεόραση κι οχι για ραδιόφωνο όπως στην υπόθεση Κυριακού. Επίσης, στην υπόθεση Ντενίση το σκεπτικό του ΕΣΡ δεν ανέφερε ως νομική βάση την ιδιωτική/οικογενειακή ζωή, μολονότι το αντικείμενο της σάτιρας ήταν ο γάμος και το πρόσωπο του συζύγου της ηθοποιού. 




8 σχόλια:

Jean - Lyc είπε...

Πραγματικά, με απασχολεί πάρα πολύ κάποια άλλη διάσταση: τις τελευταίες φράσεις λέει τις ξεστόμισε ακροάτρια. Τις ίδιες φράσεις, θα μπορούσε να τις έχει ξεστομίσει σε μια φιλική συνάντηση, όπως κι εγώ π.χ. θα μπορούσε να τις είχα πει σε έναν καφέ με φίλους.

Με ανησυχεί λοιπόν το εξής: μπορεί να έχουμε την Χ άποψη για κάποιο δημόσιο πρόσωπο, για ποιο λόγο δεν μπορούμε να δημοσιοποιήσουμε την άποψή μας; Ναι, υπάρχει η σαφέστατη διαχωριστική γραμμή πως δεν μπορούμε να φορτώσουμε κάποιο ποινικό αδίκημα ή πράγματα που δεν έκανε. Αλλά απαγορεύεται η αξιολόγηση δημοσίων πράξεων;

Μου θυμίζει αυτό που έλεγε ο Τσιφόρος: αυτοί δεν ντρέπονται να τα κάνουν, πρέπει να ντρέπομαι εγώ που λέω ότι τα κάνανε;

Αυτό το σκεπτικό, άλλωστε, επεκτείνεται και στον πρόσφατο νόμο περί «περιύβρισης δημοσίου λειτουργού». Μπορούμε στα καφενεία να βρίζουμε π.χ. τους αστυνομικούς, αλλά απαγορεύεται να διαδηλώνουμε την αγανάκτησή μας απέναντι στο θεσμό (και όχι στο πρόσωπο) ;

e-Lawyer είπε...

Η διαφορα ειναι οτι στο καφενειο εχουμε εναν ελεγχομενο κυκλο που καλυπτεται απο την ιδιωτικοτητα μιας παρεας, ενω στο ραδιοφωνο χρησιμοποιειται μια συχνοτητα που αποτελει δημοσιο πορο του ελληνικου δημοσιου και επισης η συγκεκριμενη εκπομπη αρχειοθετειται στην ιστοσελιδα του σταθμου και μπορει ανα πασα στιγμη να την αναζητησει και να την ακουσει το ελληνοφωνο κοινο. Υπαρχει δηλαδη χρηση δυο δημοσιων βηματων που διεπονται το μεν απο το δημοσιο δικαιο και το δε απο τη μεγιστη δυνατη δημοσιοτητα. Ειναι εντελως διαφορετικη ταξη μεγεθους τοσο ποιοτικα οσο και ποσοτικα και σε καμια περιπτωση δεν εντασσεται σε μια σφαιρα κοινωνικης ιδιωτικοτητας οπως στο καφενειο η στο σπιτι μας.

Αλλο ομως αυτο κι αλλο η ευρυτητα της επιτρεπτης δημοσιας κριτικης για γνωστα προσωπα.

e-Lawyer είπε...

Η διαφορα ειναι οτι στο καφενειο εχουμε εναν ελεγχομενο κυκλο που καλυπτεται απο την ιδιωτικοτητα μιας παρεας, ενω στο ραδιοφωνο χρησιμοποιειται μια συχνοτητα που αποτελει δημοσιο πορο του ελληνικου δημοσιου και επισης η συγκεκριμενη εκπομπη αρχειοθετειται στην ιστοσελιδα του σταθμου και μπορει ανα πασα στιγμη να την αναζητησει και να την ακουσει το ελληνοφωνο κοινο. Υπαρχει δηλαδη χρηση δυο δημοσιων βηματων που διεπονται το μεν απο το δημοσιο δικαιο και το δε απο τη μεγιστη δυνατη δημοσιοτητα. Ειναι εντελως διαφορετικη ταξη μεγεθους τοσο ποιοτικα οσο και ποσοτικα και σε καμια περιπτωση δεν εντασσεται σε μια σφαιρα κοινωνικης ιδιωτικοτητας οπως στο καφενειο η στο σπιτι μας.

Αλλο ομως αυτο κι αλλο η ευρυτητα της επιτρεπτης δημοσιας κριτικης για γνωστα προσωπα.

yX είπε...

Το πιο ανησυχητικό είναι ο (σωστός) παραλληλισμός της υπόθεσης αυτής με την αντίστοιχη Λαζόπουλου-Ντενίση. Και είναι άλλη μία απόδειξη ότι η δικαιοσύνη συχνά αποφασίζει με δύο μέτρα και δύο σταθμά, γεγονός άκρως ανησυχητικό.

Ο Λαζόπουλος είναι πιο "επιφανής" κωμικός, και περισσότερο πολιτικά ορθός εάν θέλετε, οπότε έπεσε στα μαλακά. Η Ελληνοφρένεια μάλλον ενοχλεί κάπως περισσότερο. Δεν ξέρω εάν γίνομαι υπερβολικά καχύποπτος, αλλά δε μπορώ να ξεχάσω την προηγούμενη φορά που είχε κατηγορηθεί η Ελληνοφρένεια, λόγω της ανάποδα κρεμασμένης Ελληνικής σημαίας. Το κατηγορητήριο τότε, αν θυμάμαι καλά, είχε φτάσει στο ανεκδιήγητο σημείο να κατηγορεί την εκπομπή ότι "παραβιαζει τις διαταξεις περι σεβασμου εννομου ταξεως της χωρας", διότι (στις αμερικάνικες ταινίες) το να κρεμαστεί ανάποδα η σημαία σημαίνει ότι κινδυνεύει η πατρίδα.

ΥΓ: Ο κ. Πάγκαλος, που με βάση δηλώσεις του κ. Λυμπέρη είχε απαξιώσει την ελληνική σημαία (στο επεισόδιο των Ιμίων ζήτησε από τον τότε Αρχηγό ΓΕΕΘΑ να πει ότι την πήρε ο αέρας για να λήξει το θέμα), δε θυμάμαι να κλήθηκε από κάποιο δικαστήριο...

geraki είπε...

Αν το "σκατόψυχος" είναι σατυρικό σχόλιο, τότε αντί για εξύβριση πρέπει να σταλούν στην αγχόνη για κακογουστιά!

e-Lawyer είπε...

Δεν ήξερα ότι είχε σχηματιστεί κατηγορητήριο για την σημαία στην Ελληνοφρένεια. Αν μπορείς δώσε μας στοιχεία - δεν μπορώ να βρω τιποτε σχετικό.

[Yπενθυμίζεται σε διάφορους σχολιαστές ότι στο e-lawyer αναρτώνται μόνο τα σχόλια που σχετίζονται με τα νομικά ζητήματα κάθε post. Υβριστικά και άσχετα με το νομικό θέμα σχόλια δεν εγκρίνονται.]

vg.92 είπε...

E-lawyer για την υπόθεση της σημαίας της Ελληνοφρένειας μπορείς να βρείς πληροφορίες στους ακόλουθους συνδέσμους:

http://mvasilakis.blogspot.com/2008/04/21.html

http://roides.wordpress.com/2008/04/11/simaia110408/

http://oynagki.pblogs.gr/2008/03/h-anapodh-shmaia-ths-ellhnofreneias-enohlhse-to-esr.html

e-Lawyer είπε...

Πολύ ενδιαφέρον. Δεν βλέπω όμως να έχει δημοσιοποιηθεί απόφαση στην ιστοσελίδα του ΕΣΡ σχετικά με αυτό το θέμα. Μπορεί να απορρίφθηκαν οι κατηγορίες. Θα το ψάξω.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...