Στο σχετικό disclaimer διαβάζουμε ότι οι αποφάσεις δημοσιοποιούνται ανωνυμοποιημένες, αλλά και ότι:
"Ο Άρειος Πάγος δεν ευθύνεται για ζημιά οποιασδήποτε φύσεως που ενδέχεται να προκύψει ... λόγω ... παραλείψεων στην ανωνυμοποίηση ...".
Δηλαδή για τον Άρειο Πάγο δεν ισχύει το άρθρο 9Α του Συντάγματος ; Η γνωμοδότηση 2/2006 της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων υποστηρίζει το ακριβώς αντίθετο.
Το πιο σοβαρο όμως νομικό λάθος του disclaimer είναι αυτο:
"Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση των περιεχομένων της παρούσας σελίδας χωρίς την προηγούμενη άδεια της υπηρεσίας του Αρείου Πάγου."
Πρόκειται για έναν περιορισμό ο οποίος είναι αντίθετος στο άρθρο 2 παρ. 5 του ν.2121/1993 για την πνευματική ιδιοκτησία:
"η προστασία του παρόντος νόμου δεν εκτείνεται σε επίσημα κείμενα με τα οποία εκφράζεται η άσκηση πολιτειακής αρμοδιότητας και ιδίως σε νομοθετικά, διοικητικά ή δικαστικά κείμενα, καθώς και στις εκφράσεις της λαϊκής παράδοσης, στις ειδήσεις και στα απλά γεγονότα ή στοιχεία."
Oι δικαστικές αποφάσεις ανήκουν εξ ορισμού στο public domain, τον τομέα έργων εκτός πνευματικής ιδιοκτησίας.
Οι αποφάσεις του Αρείου Πάγου επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται από τον καθένα ελεύθερα, ακόμα και για καθαρά εμπορικούς σκοπούς, χωρίς καμία απολύτως "προηγούμενη άδεια της υπηρεσίας του Αρείου Πάγου".
Εξάλλου, ο Άρειος Πάγος δεν μας κάνει χάρη που δημοσιευει τις αποφάσεις του στην ιστοσελίδα. Είναι νομική υποχρέωσή του να μεριμνά για την περαιτέρω χρήση των εγγράφων που διαθέτει, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.3448/2006.
Είναι εξαιρετικά δυσάρεστο να διαπιστώνει κανείς ότι το ανώτατο δικαστήριο της χώρας αγνοεί τη νομοθεσία που έχει θεσπιστεί για την προώθηση της αρχής της διαφάνειας και της πρόσβασης του πολίτη στη δημόσια πληροφόρηση. Προ ημερών ακούστηκε η εξαγγελία για την ανάδειξη της ηγεσίας των ανώτατων δικαστηρίων με συμμετοχή της Βουλής και με διοργάνωση εξέτασης των υποψηφίων. Μια βασική θεματική στις σχετικές εξετάσεις των δικαστών που φιλοδοξούν να ηγηθούν των ανωτάτων δικαστηρίων είναι οι απόψεις τους για τη διαφάνεια και η γνώση τους για το σχετικό νομικό πλαίσιο.
2 σχόλια:
Αν και δεν είμαι νομικός, παρακολουθώ το blog εδώ και πολύ καιρό. Γίνεται πολύ καλή και συστηματική δουλειά η οποία αξίζει συγχαρητηρίων!
Το συγκεκριμένο θέμα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Μόλις πρόσφατα μελέτησα και τις απόψεις / προτάσεις της πρωτοβουλίας 4Δ.
Σε σχέση με την πρόσβαση στα Δημόσια Έγγραφα έχω την εξής απορία επί της οποίας θα ήθελα μια γνώμη, για το αν και πως θα μπορούσε να τεκμηριωθεί νομικά (αν σε κάθε περίπτωση μπορεί να τεκμηριωθεί πολιτικά), η απαίτηση της ανοικτής πρόσβασης κατά το πνεύμα των σχετικών νόμων που αναφέρετε, της Κοινοτικής Οδηγίας αλλά και της πρωτοβουλίας 4Δ:
Γιατί το Εθνικό Τυπογραφείο θέτει ανάλογους (με το disclaimer του Α.Π.) περιορισμούς στην πρόσβαση στα ΦΕΚ;
Συγκεκριμένα στον τιμοκατάλογο 2009 (http://www.et.gr/anakoinoseis/etinfo09.pdf , τελευταία σελίδα) αναφέρεται: Απαγορεύεται η αναπαραγωγή των ΦΕΚ και η διάθεση τους με σκοπό το κέρδος από οποιονδήποτε τρίτο.
Γιατί η υπηρεσία πρόσβασης στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων του Ε.Τ. είναι συνδρομητική; Δεν έχει δικαίωμα, ο κάθε πολίτης, να ενημερώνεται άμεσα από το ΕΤ για τους Νόμους, τα Π.Δ. και τις υπουργικές αποφάσεις που τον αφορούν; Πως είναι υποχρεωμένος ο πολίτης να γνωρίζει τους νόμους αν δεν έχει εύκολη και δωρεάν πρόσβαση σε αυτούς; Είναι η έκδοση της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως υπηρεσία "ανταποδοτική"; Και αν αυτό δικαιολογείται για το τεύχος Α.Ε. – Ε.Π.Ε., πως δικαιολογείται για το τεύχος Α, Β και ΚΥΡΙΩΣ για το τεύχος Δ.Δ.Σ. που θα κατοχύρωνε και μια στοιχειώδη διαφάνεια στην ανάθεση δημοσίων συμβάσεων;
Έχοντας λόγω της δουλειάς μου πρόσβαση τόσο στο Ε.Τ. όσο και σε βάσεις δεδομένων όπως η "ΝΟΜΟΣ" της Intracom και Νομοτέλεια έχω να παρατηρήσω τα ακόλουθα:
1) Εμπορική χρήση του περιεχομένου των ΦΕΚ γίνεται καθώς οι εν λόγω βάσεις δεδομένων παρέχουν υπηρεσίες αναζήτησης, ενσωμάτωσης πληροφοριών (τροποποιήσεις, νομολογία κλπ). Γίνεται με ειδική άδεια; Χρεώνεται κάποιο τέλος σε αυτές τις βάσεις δεδομένων από το Ε.Τ. οι οποίες αναπαράγουν ουσιαστικά αυτούσια τα κείμενα από τα τεύχη των Φ.Ε.Κ.; Αν όχι γιατί πολλοί φορείς όπως οι Ο.Τ.Α. κλπ πληρώνουν συνδρομή στο Εθνικό Τυπογραφείο; Και στην περίπτωση που οι εν λόγω εταιρίες δεν πληρώνουν κάποιο τέλος για την αναπαραγωγή του περιεχομένων των ΦΕΚ, δεν έχουμε άνιση αντιμετώπιση των πολιτών που είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν;
2) Οι υπηρεσίες αναζήτησης του Ε.Τ. είναι επιεικώς απαράδεκτες ενώ πολλές φορές το σύστημα απλώς δεν λειτουργεί (υπάρχει συχνά αδυναμία πρόσβασης στα ΦΕΚ σε PDF ακόμα και από τους συνδρομητές). Προσπαθούσα, πρόσφατα, για πολλές ώρες να βρω το ΦΕΚ στο φύλλο Δ.Δ.Σ. για συγκεκριμένο έργο που δημοπράτησε συγκεκριμένος φορέας: όσο περισσότερους όρους χρησιμοποιεί κανείς στην αναζήτηση τόσο περισσότερες εγγραφές παρουσιάζονται ενώ σε όλα τα λογικά συστήματα αναζήτησης συμβαίνει το αντίθετο!
3) Αφού το Εθνικό Τυπογραφείο χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό για να δημοσιεύει Νόμους, ΠΔ και αποφάσεις της Δημόσιας Διοίκησης όπως ορίζει το Σύνταγμα και οι Νόμοι, γιατί πρέπει να υπάρχει χρέωση ή συνδρομή για την πρόσβαση στο ΦΕΚ;
4) Τέλος, δεν θα ήταν προτιμότερο να χρεώνονται οι δημοσιεύσεις στα Φ.Ε.Κ. (όπως και για τις Α.Ε. και τις Ε.Π.Ε.) και όχι η πρόσβαση σε αυτά; (κατά το πρότυπο δημοσιεύσεων Open Access που υιοθετούν πολλά επιστημονικά περιοδικά, βλ. http://en.wikipedia.org/wiki/Open_access_%28publishing%29). Φυσικά αυτό θα επιβάρυνε τους προϋπολογισμούς των Φορέων της Διοίκησης (Υπουργεία, Περιφέρειες κλπ) αλλά θα αντιμετώπιζε αντικειμενικά και με βάση το κόστος το θέμα της κάλυψης των δαπανών της υπηρεσίας του Ε.Τ.
Μπορεί να χρησιμοποίησα πολλά «ερωτηματικά» στο σχόλιο μου αλλά η ουσιαστική ερώτηση είναι μόνο μία: Δύναται να τεκμηριωθεί νομικά το δικαίωμα των πολιτών για ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση στα Φ.Ε.Κ.; Αν ναι τότε η ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση στις υπηρεσίες του Εθνικού Τυπογραφείου (οι οποίες οφείλουν να βελτιωθούν και να αναβαθμιστούν ειδικά ως προς την απαίτηση της εύκολης αναζήτησης) είναι ένα ώριμο αίτημα που μπορεί να ενταχθεί στην ατζέντα της πρωτοβουλίας 4Δ.
Ευχαριστώ για την φιλοξενία.
H συγκεκριμένη απαγόρευση που αναφέρετε ως προς την κερδοσκοπική χρήση των ΦΕΚ δυστυχώς έχει περιληφθεί και στη σχετική νομοθεσία. Είναι σαφώς αντίθετη στο κοινοτικό δίκαιο (Οδηγία 2003/98 περαιτέρω χρήσης) , ιδίως επειδή προβλέπει ποινικές κυρώσεις σε όσους χρησιμοιποιούν ΦΕΚ με σκοπό το κέρδος.
Όσον αφορά τις συνδρομητικές υπηρεσίες του www.et.gr η απάντηση του Τυπογραφείου είναι ότι για το ΦΕΚ Α υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση. Φυσικά ο αντίλογος ειναι ότι το φορμα της ελεύθερης πρόσβασης δεν είναι ιδιαίτερα ευανάγνωστο. Σε κάθε περίπτωση, δεν θεωρώ νομικά προβληματική την πρόβλεψη αντιτίμου για την παροχή νομικών πληροφοριών (κάτι το οποίο επιτρέπεται και από την Οδηγία 2003/98), οπότε αυτό είναι ένα πολιτικό ζήτημα και σε αυτό το επίπεδο συμφωνώ ότι δεν είναι λογικό να πρέπει να πληρώνει ο πολίτης ενώ έχει υποχρέωση να γνωρίζει το νόμο.
Για την τυχόν συμβατική σχέση που έχουν συνδρομητικές ιδιωτικές βάσεις δεδομένων με το Εθνικό Τυπογραφείο, δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω. Πάντως το κοινοτικό δίκαιο σαφώς επιτρέπει τέτοιου είδους σχέσεις, με ορισμένους περιορισμούς ως προς τα μονοπώλια.
Δημοσίευση σχολίου