Kαταδίκη Ελλάδας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για το veto σε FYROM

Mε ομόφωνη απόφαση που ανακοινώθηκε από τον πρόεδρό του κ. Hisashi Owada (βλ. εδώ) έγινε δεκτή από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης η προσφυγή της FYROM εναντίον της Ελλάδας για το θέμα του "βέτο" που εφέρετο ότι ασκήθηκε για την αποτροπή εισόδου της χώρας στο ΝΑΤΟ, στα τέλη του 2007.

Η υπερασπιστική γραμμή της Ελλάδας είχε στηριχθεί στον ισχυρισμό ότι επρόκειτο για ομόφωνη απόφαση των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ και όχι για βέτο με την κυριολεκτική έννοια του όρου. Ωστόσο, το Διεθνές Δικαστήριο δεν πείστηκε από αυτά τα επιχειρήματα, αφού η πλευρά της προσφεύγουσας χώρας προσκόμισε το σύνολο της αρθρογραφίας της τότε Υπουργού Εξωτερικών κ. Ντόρας Μπακογιάννη, καθώς και τις δηλώσεις του πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή που είχαν εξαγγείλει ρητώς το βέτο. Εξάλλου, κατά το Δικαστήριο, ακόμα και η μεμονωμένη αρνητική ψήφος της Ελλάδας αρκούσε για να παραβιαστεί η Ενδιάμεση Συμφωνία, η οποία επέβαλε στην χώρα να μην φέρει καμία αντίρρηση για την είσοδο της FYROM σε διεθνείς οργανισμούς.

Σύμφωνα με απόσπασμα από την απόφαση του Δικαστηρίου: "το γεγονός ότι η καταγγελλόμενη χώρα δεν κίνησε την επίσημη διαδικασία άσκησης βέτο δεν σημαίνει ότι δεν προέβη σε προεξαγγελτικές πράξεις για την κίνησή της, λαμβανομένων υπόψη ιδιαιτέρως των δηλώσεων του πρωθυπουργού σε εθνικό δίκτυο κατά τη διάρκεια του debate πολιτικών αρχηγών στην προεκλογική περίοδο του 2007. Όπως έχει κρίνει το Δικαστήριο και σε προηγούμενες υποθέσεις (βλ. ιδίως υπόθεση Υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, 1979) οι δηλώσεις πολιτικών που αφορούν ζητήματα διακρατικών σχέσεων έχουν σαφείς επιπτώσεις στην ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών σε επίπεδο συμμετοχής σε διεθνείς οργανισμούς. Έτσι, οι δηλώσεις του πρωθυπουργού, αλλά και η αρθρογραφία της Υπουργού Εξωτερικών είχαν ιδιαίτερη επίπτωση στην διαμόρφωση της απόφασης των κρατών μελών του ΝΑΤΟ, κατά τρόπον ώστε, ακόμη κι αν τυπικά δεν αποτέλεσαν ενάσκηση βέτο, η συνολική διαχείριση της υπόθεσης εκ μέρους του κατηγορούμενου κράτους ενείχε κατ' αποτέλεσμα την παραβίαση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 1995."

Πρόκειται φυσικά για μια ήττα πέρα από κάθε πρόβλεψη, ενώ είχα εκτιμήσει ότι η άλλη πλευρά είχε χάσει την δίκη με το καλημέρα, με μια ανάλυση της ίδιας της προσφυγής της (βλ. εδώ) Διαβάστε επίσης εδώ την μετάφραση της προσφυγής που είχα δημοσιεύσει τότε στα ελληνικά.

Η ήττα αυτή αναπροσδιορίζει βεβαίως τα δεδομένα σχετικά με την διαπραγμάτευση όσον αφορά το όνομα που βρίσκεται σε ισχύ, παρόλο που το Δικαστήριο διευκρινίζει σε άλλο σημείο της απόφασής του ότι οι δύο υποθέσεις είναι εντελώς διαφορετικές και ότι η μία δεν αποτελεί πρόκριμα για την άλλη. Ωστόσο, εάν δεν βρεθεί λύση σε διπλωματικό επίπεδο, είναι πολύ πιθανό η Ελλάδα να οδηγηθεί στο Διεθνές Δικαστήριο και για το θέμα του ονόματος, αφού η Χάγη δεν απέκλεισε την αρμοδιότητά της και ως προς την δικαστική επίλυση αυτού του ζητήματος.