Eπιτρέπεται η δημοσίευση δημοσκοπήσεων σε διαδικτυακά μέσα;

Ο ισχύων νόμος για τις δημοσκοπήσεις είναι ο Ν.3603/2007 στο άρθρο 14 του οποίου ορίζεται ότι 15 μέρες πριν τις εκλογές: "απαγορεύεται η δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων για την πρόθεση ψήφου των εκλογέων και η καθ' οιονδήποτετρόπο μετάδοση αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων,καθώς και η καθ' οιονδήποτε τρόπο μετάδοση και αναμε-τάδοσή τους από τα μέσα ενημέρωσης, με οποιονδήποτετρόπο και αν διανέμονται ή εκπέμπουν".  Η παραβίαση της απαγόρευσης έχει ποινικοποιηθεί και προβλέπεται "φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών, η οποία δεν είναι δεκτική μετατροπής ή αναστολής και χρηματική ποινή από 30.000 ευρώ έως 300.000 ευρώ". 

Για την αντισυνταγματικότητα του Νόμου, ιδίως μετά την τροποποίησή του πέρσι και την επαναφορά του σε ισχύ φέτος, τα έχουμε ξαναπεί. 

Σήμερα θα δούμε εάν αυτή η απαγόρευση αφορά και τα διαδικτυακά μέσα, δηλαδή κατά πόσον το πεδίο εφαρμογής του Ν.3603/2007 καταλαμβάνει κι αυτές τις περιπτώσεις δημοσίευσης δημοσκοπήσεων. 

Ας δούμε από κοντά όλο το  άρθρο 7 του Ν.3603/2007, ο οποίος υπεγράφη στα Ιωάννινα, στις 6 Αυγούστου 2007, προφανώς στις καλοκαιρινές διακοπές του κ. Παπούλια:

Άρθρο 7 

Διενέργεια και δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων κατάτην προεκλογική περίοδο 

1.α) Δεκαπέντε (15) ημέρες πριν από τη διενέργεια τωνβουλευτικών εκλογών, των εκλογών για την ανάδειξη αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και των δημοψηφισμάτων και έως την 19.00 ώρα της ημέρας της ψηφοφορίας, απαγορεύεται η δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων για την πρόθεση ψήφου των εκλογέων και η καθ' οιονδήποτετρόπο μετάδοση αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων, καθώς και η καθ' οιονδήποτε τρόπο μετάδοση και αναμετάδοσή τους από τα μέσα ενημέρωσης, με οποιονδήποτε τρόπο και αν διανέμονται ή εκπέμπουν. 

β) Με την επιφύλαξη του προηγούμενου εδαφίου, δεκαπέντε (15) ημέρες πριν από την ημέρα των προαναφερόμενων εκλογών και μέχρι την 19.00 ώρα της ημέρας της ψηφοφορίας, απαγορεύεται στους δημόσιους και ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς ελεύθερης λήψης, στους φορείς παροχής συνδρομητικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών, σε κάθε είδους εφημερίδα και περιοδικό, καθώς και στα πολιτικά κόμματα και στους υποψηφίους η καθ' οιονδήποτε τρόπο δημοσιοποίηση ή μετάδοση ή αναμετάδοση οποιασδήποτε έρευνας γνώμης, με οποιονδήποτε τρόπο και αν διενεργείται, σχετικά με τις πολιτικές τάσεις, απόψεις και προτιμήσεις της κοινής γνώμης, για πολιτικά κόμματα, πολιτικές θέσεις και πρόσωπα ή άλλα οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα. 

2. Τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, που διενερ-γούνται κατά την έξοδο των εκλογέων από τα εκλογικάκαταστήματα κατά την ημέρα της ψηφοφορίας, απαγορεύεται να δημοσιοποιούνται ή να μεταδίδονται καθ' οι-ονδήποτε τρόπο πριν την 19.00 ώρα της ημέρας αυτής. 

3. Στη σύνθεση του αντιπροσωπευτικού δείγματος πρέ-πει να μετέχουν μόνο άτομα με ενεργό δικαίωμα ψήφου. 

4. Το χρονικό διάστημα μεταξύ της έναρξης συλλογήςτων στοιχείων και της ημερομηνίας δημοσιοποίησης τωναποτελεσμάτων της δημοσκόπησης δεν μπορεί να υπερ-βαίνει τις δεκαπέντε (15) ημέρες. 

5. Οι παραβάτες των διατάξεων των προηγούμενων πα-ραγράφων τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6)μηνών, η οποία δεν είναι δεκτική μετατροπής ή αναστολήςκαι χρηματική ποινή από τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώέως τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ. 

Ο Νόμος προβαίνει σε μια σαφή διάκριση για το ποιες δημοσκοπήσεις ρυθμίζει και σε ποια μμε απαγορεύεται η δημοσίευσή τους: 

(α) ως προς την πρόθεση ψήφου η απαγόρευση είναι καθολική και αφορά όλα τα μέσα "με οποιονδήποτε τρόπο κι αν εκπέμπουν".  

(β) Ως προς τις έρευνες γνώμης που αφορούν "πολιτικές τάσεις, απόψεις και προτιμήσεις της κοινής γνώμης, για πολιτικά κόμματα, πολιτικές θέσεις και πρόσωπα ή άλλα οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα", ο νόμος περιορίζει την απαγόρευση σε ένα κατονομαζόμενο κύκλο κατηγοριών μέσων ενημέρωσης:

-  δημόσιους και ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς ελεύθερης λήψης,

-  στους φορείς παροχής συνδρομητικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών, 

- σε κάθε είδους εφημερίδα και περιοδικό, καθώς και 

- στα πολιτικά κόμματα και στους υποψηφίους 

Ενώ λοιπόν η δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων για την πρόθεση ψήφου αφορά κάθε μέσο ενημέρωσης, η δημοσιοποίηση όλων των υπόλοιπων θεμάτων δημοσκοπήσεων ("πολιτικές τάσεις") αφορά μόνο τα ρητά κατονομαζόμενα μέσα ενημέρωσης. Άλλωστε εάν ο Νόμος ήθελε στην δεύτερη περίπτωση να εντάξει και τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης θα το είχε πράξει, είτε κατονομάζοντάς τα, είτε απλώς εντάσσοντας και τις "τάσεις" στην κατηγορία (α) που αφορά όλα τα μέσα ενημέρωσης. 

Ο νομοθέτης γνωρίζει καλά ότι αφήνει ένα πεδίο εφαρμογής αρύθμιστο, δηλαδή ελεύθερο: αυτό του Διαδικτύου. Εξάλλου, αυτό έχει επισημανθεί ήδη από το  σχολιασμό της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, ως προς το άρθρο 1 του νομοσχεδίου. Η έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής αναφέρει: 

" 1. Επί του άρθρου 1 παρ. 1

Συμφώνως προς τη δεύτερη περίδο της παρ. 1, στην περίπτωση που "οι ως άνω δημοσκοπήσεις δεν δημοσιοποιούνται στον έντυπο ή ηλεκτρονικό τύπο, διενεργούνται χωρίς να υπάγονται στις διατάξεις του νόμου αυτού". Εν προκειμένω, θα ήταν, ενδεχομένως, σκόπιμο να διευκρινισθεί σε ποιο καθεστώς θα υπάγονται οι εν λόγω δημοσκοπήσεις στην περίπτωση που δεν δημοσιοποιηθούν στον έντυπο ή ηλεκτρονικό τύπο αλλά επί παραδείγματι, στις ιστοσελίδες των φορέων ή των επιχειρήσεων που τις διενεργούν, ή στις ιστοσελίδες των πολιτικών κομμάτων ή υποψηφίων ή ακόμη και σε προσωπικές ιστοσελίδες ή σε "blogs". "

Άρα η Επιστ. Υπηρεσία της Βουλής αναγνωρίζει ότι το ζήτημα της δημοσίευσης στο Διαδίκτυο παραμένει "αδιευκρίνιστο" από το Νόμο αυτόν. 

Το βέβαιο είναι ότι εφόσον η δημοσίευση δημοσκόπησης θεωρηθεί ότι αποτελεί περιεχόμενο του δικαιώματος πληροφόρησης, υπάγεται μόνο στους περιορισμούς που προβλέπονται από το Σύνταγμα και συνεπώς απαιτείται να υπάρχει νόμος που να προβλέπει την απαγόρευση της διαδικτυακής δημοσίευσης, αφού η απαγόρευση προβλέπεται εδώ από ειδικές κι όχι από γενικές διατάξεις. 

Άρα, αν θεωρήσουμε ότι η απαγόρευση είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα:

(α) δημοσκόπηση για  πρόθεση ψήφου απαγορεύεται να δημοσιευθεί και στο Διαδίκτυο,

(β) έρευνα γνώμης για όλα τα άλλα θέματα απαγορεύεται μόνο για τα ρητώς κατονομαζόμενα μέσα ενημέρωσης, στα οποία δεν περιλαμβάνονται τα διαδικτυακά.