Η πρόωρη λήξη της θητείας της Βουλής - δηλαδή η προσφυγή σε εκλογές πριν την συμπλήρωση της τετραετίας προβλέπεται ως αρμοδιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με το άρθρο 41 του Συντάγματος, η διάλυση της Βουλής προβλέπεται στις εξής περιπτώσεις:
α) αν δύο Κυβερνήσεις έχουν παραιτηθεί ή καταψηφιστεί από την Βουλή και η σύνθεσή της δεν εξασφαλίζει κυβερνητική σταθερότητα
β) ύστερα από πρόταση της Κυβέρνησης, για ανανέωση της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας. Αποκλείεται η διάλυση της νέας Βουλής για το ίδιο θέμα.
Η Βουλή διαλύεται επίσης εάν δεν εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας με αυξημένη πλειοψηφία, όπως ορίζει το άρθρο 32 του Συντάγματος.
Ένα κλασικό ερώτημα που ανακύπτει όταν προκηρύσσονται πρόωρες εκλογές με την επίκληση "εθνικού θέματος εξαιρετικής σημασίας" είναι ποιος κρίνει κατά πόσον ένα θέμα εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία. Επίσης, ποιος θα κρίνει αν η Κυβέρνηση ζητήσει διάλυση της Βουλής για το ίδιο θέμα. Είναι αυτονόητο ότι η κρίση για την προσφυγή σε εκλογές είναι μια πολιτική απόφαση, η οποία ανατίθεται από το Σύνταγμα στην Κυβέρνηση. Επειδή όμως ο όρος "εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας" περιλαμβάνεται σε ένα νομικά δεσμευτικό κείμενο, και μάλιστα ανώτατης τυπικής ισχύος όπως το Σύνταγμα, η κρίση είναι και νομική και ασκείται στο πλαίσιο μιας διακριτικής ευχέρειας, η οποία έχει και άκρα όρια: δεν μπορείς να βαφτίσεις ένα εθνικό θέμα ως "εξαιρετικής σημασίας" όταν δεν είναι, γιατί το Σύνταγμα δεν λέει ότι η Κυβέρηση μπορεί να κάνει εκλογές "όποτε θέλει, για οποιοδήποτε λόγο". Oύτε επιτρέπεται να επικαλεστεί η Κυβέρνηση το ίδιο θέμα που επικαλέστηκε και για τις προηγούμενες εκλογές: κι αυτή η επιλογή είναι πέραν της διακριτικής ευχέρειας της Κυβέρνησης.
Γι' αυτό το Σύνταγμα θέτει τον έλεγχο αυτής της κρίσης, του κατά πόσον το θέμα είναι "εθνικής σημασίας" που χρησιμοποιείται για πρώτη φορά, στην αρμοδιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος εκδίδει το σχετικό Διάταγμα της Βουλής. Βεβαίως ο Πρόεδρος δεν έχει διακριτική ευχέρεια, αλλά δέσμια αρμοδιότητα να εκδώσει το προεδρικό διάταγμα της διάλυσης της Βουλής.
Πάντως, αν ο συνταγματικός νομοθέτης δεν πρόκρινε ότι χρειάζεται μια νομική επικύρωση ή επιβεβαίωση του λόγου προσφυγής στης εκλογές δεν θα ανέθετε αυτή την αρμοδιότητα στον Πρόεδρο, αλλά θα αρκούσε λ.χ. μια Πράξη της Κυβέρνησης για την διάλυση της Βουλής. Επιλέγοντας ο συνταγματικός νομοθέτης να αναθέσει στον Πρόεδρο αυτή την αρμοδιότητα, του εμπιστεύεται και την "δεύτερη" και τελική κρίση νομιμότητας του λόγου που επικαλείται η Κυβέρνηση.
Εάν δηλαδή ο Πρόεδρος κρίνει ότι το εθνικό θέμα δεν είναι "εξαιρετικής σημασίας", έχει την δυνατότητα να μην υπογράψει το σχέδιο του προεδρικού διατάγματος διάλυσης της Βουλής και να παραιτηθεί από τη θέση του, διασφαλίζοντας την συνταγματική νομιμότητα.
6 σχόλια:
Εννοιολογικό το ελληνικό σύνταγμα. Βαστάζος γερός της σημασίας.
και βέβαια είναι εκνευριστικό, να κόπτονται όλοι για την άρνηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης να συναινέσει στην εκλογή προέδρου της δημοκρατίας (και πράγματι μπορεί να είναι μια στάση που δεν τιμά τους θεσμούς) αλλά αντίστοιχα, την πρωθυπουργική ασυδοσία, αν την θεωρούν δεδομένη και να μην κάνουν την παραμικρή αναφορά στην συνταγματική ασέβεια και τον θεσμικό εκτροχιασμό…
και αν παραιτηθεί του αξιώματος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ποιός τον αντικαθιστά?
ποιός ορίζει τον νέο Πρόεδρο που θα υπογράψει τη διάλυση της Βουλής?
η ίδια η Κυβέρνηση ή όχι...?
αν ναι, τότε είναι λίγο δώρο άδωρον...
Γιατί πρέπει οι θεσμοί να τιμηθούν, gpapoul;
Αν παραιτηθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα προκληθεί τέτοιος κλονισμός σε συμβολικό επίπεδο που είναι βέβαιο ότι ουδείς θα υπογράψει διάταγμα διάλυσης της Βουλής για το ίδιο "εθνικό θέμα".
Από τον λόγο για τον οποίο ο Καραμανλής διέλυσε την Βουλή προκύπτει ότι: το σύνταγμα είναι αντισυνταγματικό!!! Σκεφτείτε το, λόγω της παρ.4 του άρθρου 32 του συντάγματος δημιουργείται (κατά τον Καραμανλή βέβαια) τόσο μεγάλο πρόβλημα που αποτελεί "εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας" οπότε πρέπει να ενεργοποιηθεί το άρθρο 41 του συντάγματος και να διαλυθεί η Βουλή!
Πάντως αναρρωτιέμαι, γιατί δεν προκυρήχθηκαν πρόωρες εκλογές τη στιγμή που ο Παπανδρέου δήλωσε ότι δεν θα συναινέσει στην εκλογή ΠτΔ; Προφανώς κατά τον Καραμανλή η προεκλογική περίοδος του ενός έτους είναι λιγότερο επιζήμια για την χώρα από αυτή των 6 μηνών! Πόλεμος στην λογική μας για μια ακόμα φορά!
@gpapoul: σε παρακαλώ, ο Καραμανλής είναι θεσμικός ηγέτης, πόσες φορές πρέπει να το πούμε;
Δημοσίευση σχολίου