Η απόφαση ΕΣΡ για τον BEST

Η νομική βάση της απόφασης είναι:
- το άρθρο 15 παρ. 2 του Συντάγματος, κατά το οποίο το ΕΣΡ έχει ως αποστολή την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και η προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας.
-το άρθρο 3 παρ. 3 Ν.1730/1987 κατά το οποίο οι ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές διέπονται από την αρχή της διαφύλαξης της ποιότητας της ελληνικής γλώσσας.
- το άρθρο 2 παρ. 1 και 5 εδ. α του Κανονισμού 2/1991 ΕΣΡ κατά τα οποία στις εκπομπές πρέπει να τηρούνται οι γενικά παραδεκτοί κανόνες της ευπρέπειας και καλαισθησίας της γλώσσας.
Το ΕΣΡ, αφού θεμελιώσει την παράβαση των ανωτέρω κανόνων με επιχειρηματοογία που σχετίζεται κυρίως με την προστασία της παιδικής ηλικίας, αναφέρει ότι η εν λόγω εκπομπή "δεν έχει τον χαρακτήρα σατυρικής τοιαύτης ώστε να συγχωρείται η υπερβολή στην έκφραση".
Οι μεμπτές εκφράσεις της εν λόγω εκπομπής ήταν, κατά το ΕΣΡ (απομονωμένες):
-Όξω μωρή βλάχα
-μαλακισμένες
-γάμα τα
-κωλόβλαχοι
-κωλομαλάκες
-μαλάκα
-γαμημένη
-καθίκια του κερατά
-γελοία υποκείμενα
-μαλάκες
-πούστη
-γελοίος
-κωλοσυμφέροντα
Στον σταθμό επιβλήθηκε η διοικητική κύρωση της οριστικής παύσης της λειτουργίας του.

http://www.esr.gr/media/435-2005.pdf

Δεν υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία ότι το λεξιλόγιο αυτό σίγουρα δεν προάγει την συνταγματική αποστολη της ραδιοφωνίας για ποιοτική στάθμη των εκπομπών που συμβάλλει στην πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας. Είναι υποκριτικό να υποστηριχθεί ότι αυτές οι εκφράσεις είναι ό,τι πιο ευπρόσδεκτο σε αυτό το πλαίσιο, ιδίως στις ώρες 8-10 το πρωί και 13-14:00 το μεσημέρι. Η φυσική σπανιότητα των ραδιοσυχνοτήτων τις καθιστά δημόσιο αγαθό, η προστασία του οποίου υπάγεται στον ανεξάρτητο άμεσο έλεγχο του κράτους. Και είναι υποκριτικό να υποστηρίξουμε ότι όλο το κείμενο που εκφωνήθηκε από ραδιοφώνου θα προσέφερε κάτι στους ακροατές του, πέραν από τα συναισθήματα κανιβαλισμού που αισθάνονται, αντίστοιχα με αυτά που αισθάνονται όταν βλέπουν τις εκπομπές "αποκαλύψεων" που παραβιάζουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα.
Δεν τίθεται θέμα καν "πατερναλιστικής" συμπεριφοράς: το ΕΣΡ ήταν υποχρεωμένο να ασκήσει τις συνταγματικές του αρμοδιότητες και να επιβάλλει μια διοικητική κύρωση στο μέσο που κακοποιεί τόσο βάναυσα τις ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες. Διαφορετικά θα υπέπιπτε σε αρνητική υπέρβαση εξουσίας.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια και το ίδιο το ΕΣΡ κακοποιεί την ελληνική γλώσσα, αναφερόμενο σε "σατυρική" και όχι "σατιρική" εκπομπή. Κανονικά και μόνο αυτή η ανορθογραφία απο τους προστάτες της ορθής χρήσης της ελληνικής γλώσσας, θα μπορούσε να αποτελεί αυτοτελή λόγω ακύρωσης της απόφασης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Το σημαντικό νομικό πρόβλημα στην απόφαση του ΕΣΡ είναι η παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας. Σύμφωνα με την αρχή αυτή, το διοικητικό μέσο που επιβάλλεται κάθε φορά πρέπει να είναι αναγκαίο, κατάλληλο και όχι βαρύτερο από αυτό που απαιτείται για την συμμόρφωση του διοικούμενου με την διοικητική του υποχρέωση. Όταν μια εκπομπή ξεφεύγει από τα όρια του συντάγματος, απλώς επιβάλλεις ένα πρόστιμο ή απαγορεύεις τη συγκεκριμένη εκπομπή. Δεν κλείνεις το σταθμό.
Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι ο παρουσιαστής της εκπομπής καταφέρεται εναντίον συγκεκριμένων , κατονομαζόμενων προσώπων (ο υπουργός τάδε κλπ), σημαίνει ότι, για τις συγκεκριμένες φράσεις, εμπίπτει στην "φυσική" αρμοδιότητα συγκεκριμένης δικαιοδοσίας (δλδ της ποινικής). Δεν αποτελεί αρμοδιότητα του ΕΣΡ να εκδικάζει υποθέσεις εξύβρισης ή συκοφαντικής δυσφήμησης, ούτε εκ πλαγίου. Ως προς αυτές τις εκφράσεις, το ΕΣΡ μάλλον έχει υπερβεί την διοικητική του αρμοδιότητα και έχει υπεισέλθει στα "χωράφια" του ποινικού δικαστή, ο οποίος, λόγω ειδικότητας, διατηρεί την δικαιοδοσία του.
Η εταιρία προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την ακύρωση της απόφασης και πέτυχε την έκδοση προσωρινής αναστολής εκτέλεσης της απόφασης με αποτέλεσμα ο σταθμός να λειτουργεί νόμιμα μέχρι την έκδοση οριστικής δικαστικής αποφάσεως. Η εταιρία είχε το δικαίωμα να καταθέσει επίσης αίτηση θεραπείας ενώπιον του ΕΣΡ για μια "δεύτερη ευκαιρία" εκτίμησης, αλλά τελικά προτίμησε -ορθώς- την προσφυγή στην δικαιοσύνη.

Check-list: Πότε επιβάλλεται και πότε επιτρέπεται η διαγραφή σχολίων.

Ας υποθέσουμε ότι είστε ένας blogger με «ανοιχτά» σχόλια. Ας δούμε σε ποιες περιπτώσεις έχετε δικαίωμα και σε ποιες περιπτώσεις είστε υποχρεωμένος διαγράψετε ένα σχόλιο.
Πρέπει να έχουμε υπόψη, ότι η διαγραφή είναι το έσχατο μέσο για να αντιμετωπιστεί ένας «ενοχλητικός» σχολιαστής. Σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις όμως, η διαγραφή είναι επιβεβλημένη, γιατί διαφορετικά η ανοχή του blogger μπορεί να θεμελιώσει συνευθύνη.

1. Ο σχολιαστής ασκεί έντονη κριτική εναντίον μιας άποψης που έχετε αναπτύξει στο κείμενό σας. Η κριτική δεν υποστηρίζεται με επιχειρήματα και είναι ξεκάθαρο ότι έχει γραφτεί προκειμένου να σας θίξει προσωπικά.
1.1.=> Αν έχουν χρησιμοποιηθεί υβριστικές εκφράσεις εναντίον σας, έχετε δικαίωμα να διαγράψετε το σχόλιο. Το ίδιο ισχύει σε κάθε περίπτωση που το σχόλιο συνιστά παραβατική συμπεριφορά (εξύβριση, δυσφήμηση, προσβολές, απειλή κλπ).
1.2.=> Αν δεν έχουν χρησιμοποιηθεί υβριστικές εκφράσεις εναντίον σας, η άμυνά σας μπορεί να κινηθεί στο ίδιο φραστικό επίπεδο με εκείνο του σχολιαστή (απάντηση). Προσοχή να μην υπερβείτε το μέτρο της άμυνας, γιατί το επιπλέον καταλογίζεται σε εσάς.

2. Ο σχολιαστής δεν έχει παραβιάσει το νόμο (π.χ. παραθέτοντας π.χ. υβριστικές εκφράσεις ή απειλές), αλλά παραβιάζει την «πολιτική σχολίων» που έχετε δημοσιεύσει ή ακολουθείτε εθιμικά στο ιστολόγιό σας. Για παράδειγμα, παρεμβαίνει με άσχετες δημοσιεύσεις.
2.1.=> Εφόσον ο κανόνας της «πολιτικής σχολίων» που παραβιάστηκε α) είναι απολύτως συγκεκριμένος και β) η παραβίαση του παρακωλύει την ανεμπόδιστη διεξαγωγή του διαλόγου στα σχόλια (π.χ. spamming), έχετε δικαίωμα να διαγράψετε το σχόλιο.
2.2.=> Εφόσον ο κανόνας της «πολιτικής σχολίων» που παραβιάστηκε έχει θεσπιστεί μόνο και μόνο για να αποκλίσει την διαφορετική άποψη σε ένα blog που παρουσιάζεται ως στρατευμένο υπέρ μιας ιδεολογίας, πολιτικής παράταξης, θρησκευτικής/φιλοσοφικής οργάνωσης, δεν έχετε δικαίωμα να διαγράψετε το σχόλιο. Εκτός αν ο σχολιαστής έχει υποπέσει στην συμπεριφορά υπ’ αρ. 1.1.


3. Ο σχολιαστής δεν παραβιάζει το νόμο ή την «πολιτική σχολίων» σας, ούτε επεμβαίνει με άσχετα posts. Ακολουθεί όμως επιθετική στάση απέναντι σε άλλους σχολιαστές ή/και προς άλλους bloggers.
3.1.=> Προσπαθήστε να πείσετε τον σχολιαστή ότι η διατήρηση των σχολίων του ενδεχομένως να διαταράξει τη σχέση σας με τους άλλους σχολιαστές ή bloggers. Αν ο σχολιαστής δεν δεχτεί να διαγράψετε το σχόλιό του, έχετε δικαίωμα να αναφέρετε δημόσια ότι ήρθατε (ή προσπαθήσατε να έρθετε) σε επικοινωνία μαζί του για την διευθέτηση του θέματος, αλλά ο ίδιος αρνήθηκε να αποσύρει το σχόλιό του (ή δεν εντοπίστηκε). Ακόμη κι αν σας ζητηθεί από άλλους η διαγραφή του επιθετικού (αλλά μη παραβατικού) σχολίου, δεν έχετε δικαίωμα να το αφαιρέσετε, σε αυτή τη φάση.
3.2.=> Αν όμως η επιμονή του σχολιαστή στην επιθετική του στάση απέναντι σε τρίτους συνεχιστεί και μετά από αυτήν την δημόσια ενημέρωση για την απόπειρα εκούσιας αφαίρεσης του σχολίου, έχοντας ως αποτέλεσμα την απλή επανάληψη των απόψεών του, έστω και με διαφορετική διατύπωση, υπάρχει κατάχρηση. Έχετε δικαίωμα διαγραφής των περαιτέρω σχολίων του, χωρίς να περιορίζεται η ελευθερία της έκφρασής του, αφού διατηρείται το αρχικό σχόλιο.

4. Ο σχολιαστής στρέφεται εναντίον τρίτων προσώπων, κατά παράβαση του νόμου (ύβρεις, συκοφαντική δυσφήμιση, αποκάλυψη προσωπικών πληροφοριών, απειλές).
4.1.=> Στις περιπτώσεις της προσβολής της τιμής (ύβρεις, συκοφαντική δυσφήμηση, δυσφήμηση), εφόσον ο θιγόμενος παρακολουθεί ενεργά (π.χ. σχολιάζοντας) και δεν ζητά την διαγραφή του σχολίου, έχετε δικαίωμα να διαγράψετε το σχόλιο. Αν ο θιγόμενος που παρακολουθεί ενεργά, ζητήσει την διαγραφή, έχετε υποχρέωση να διαγράψετε το σχόλιο. Αν ο θιγόμενος δεν παρακολουθεί ενεργά, έχετε υποχρέωση να διαγράψετε το σχόλιο.
4.2.=> Στις περιπτώσεις αποκάλυψης πληροφοριών που αφορούν τρίτο πρόσωπο που παρακολουθεί ενεργά και δεν συγκατατίθεται ρητά στην διάδοση των πληροφοριών, έχετε υποχρέωση διαγραφής του σχολίου. Το ίδιο και στις περιπτώσεις που το πρόσωπο παρακολουθεί παθητικά ή δεν παρακολουθεί καθόλου τα σχόλια. Εξαίρεση ισχύει για τις περιπτώσεις προσώπων της επικαιρότητας, αλλά πάντα σε πλαίσια αναλογικότητας και σεβασμού του πυρήνα του ιδιωτικού τους βίου.

5. Ο σχολιαστής στρέφεται εναντίον τρίτων προσώπων έμμεσα, χωρίς να είναι αντικειμενικά εφικτό να διαπιστωθεί σε ποιους αναφέρεται.
5.1. =>Αν το πρόσωπο-στόχος δηλώνεται έμμεσα μεν, αλλά η παραβατική δήλωση είναι σαφής (ύβρεις, απειλές, δυσφημίσεις κλπ), ενεργοποιείται η περίπτωση 3.
5.2. => Αν τα πρόσωπα-στόχος είναι μια συλλογικότητα, υπάρχει υποχρέωση διαγραφής όταν η επίθεση γίνεται εναντίον της εθνικής-φυλετικής καταγωγής, της γλώσσας, της ηλικίας, των πολιτικών/φιλοσοφικών/θρησκευτικών πεποιθήσεων, του σεξουαλικό προσανατολισμό της συλλογικότητας. Δεν υπάρχει υποχρέωση διαγραφής όταν η συλλογικότητα αφορά π.χ. μια ποδοσφαιρική ομάδα ή μια περιοχή.

6. Ο σχολιαστής δεν στρέφεται εναντίον προσώπων, αλλά αντίθετα προκαλεί ή παροτρύνει κάποιους να τελέσουν κακούργημα ή πλημμέλημα.
6.1. => Εφόσον η πρόκληση ή παρότρυνση είναι κυριολεκτική, συγκεκριμένη και αδιαμφισβήτητη, υπάρχει υποχρέωση διαγραφής του σχολίου.
6.2. => Εφόσον η πρόκληση ή παρότρυνση είναι ξεκάθαρο ότι γίνεται μεταφορικά, για λόγους χιούμορ κλπ, δεν επιτρέπεται η διαγραφή.
6.3. => Εφόσον υπάρχει αμφιβολία για την ένταξη στην περίπτωση 6.1. ή στην περίπτωση 6.2, υπάρχει δικαίωμα διαγραφής του σχολίου (οπότε η ευθύνη της εκάστοτε ερμηνείας μεταβαίνει στον blogger).

To δικαίωμα διαγραφής σχολίων στα blogs και τα όριά του.

Το προηγούμενο post αφιερώθηκε στην ελευθερία της έκφρασης και πως μπορεί αυτή να αναπτύσσεται σε συνθήκες ιστολογίων. Το θέμα τίθεται, όμως, και σε άλλο επίπεδο. Ο ιδιοκτήτης του blog είναι ανεξέλγκτος να προσδιορίσει την ελευθερίας έκφρασης των σχολιαστών στο blog του;

Υπάρχει, λοιπόν, η αντίληψη ότι το blog, το προσωπικό ιστολόγιο καθενός, ανήκει στον ιδιοκτήτη του, με μια έννοια ιδιοκτησίας σχεδόν αντίστοιχη με το απόλυτο δικαίωμα που έχει κάποιος σε ένα ακίνητο. Στο σπίτι μας κάνουμε ό,τι θέλουμε, επιτρέπουμε σε όποιον θέλουμε να μπει, διώχνουμε όποιον θέλουμε. Ιδιοκτησία. Όριο, φυσικά, και για το σπίτι μας, είναι ο νόμος: δεν μπορούμε να σφάξουμε, να βιάσουμε, να κλέψουμε κάποιον, ακόμη κι αν βρίσκεται στην οικιακή μας επικράτεια.

Είναι ανεκτή, λοιπόν, η επέκταση αυτής της κλασικής αντίληψης ιδιοκτησίας και στον τομέα της ψηφιακής περιουσίας; Όχι, γιατί το δικαίωμα να έχει κάποιος ένα blog δεν θεμελιώνεται αποκλειστικά και μόνο στην συνταγματική προστασία της ιδιοκτησίας, αλλά διέπεται πλέον και από το νέο (αναθεώρηση 2001) δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Το νέο αυτό δικαίωμα καταργεί την απόλυτη "ιδιοκτησιακή" προστασία των πληροφοριών που διακινούνται ηλεκτρονικά, αφού καθένας πια έχει ρητό συνταγματικό δικαίωμα παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσης δεδομένων. Το νέο δικαίωμα, σύμφωνα με την διατύπωση του άρθρου 5Α του Συντάγματος, ιδρύει υποχρέωση του κράτους να διευκολύνει την πρόσβαση στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Όμως, αυτές οι υποχρεώσεις δεν ανήκουν μόνο στο ίδιο το κράτος....

Σύμφωνα με το άρθρο 25 του Συντάγματος, τα ατομικά δικαιώματα εφαρμόζονται και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών, στις οποίες προσιδιάζουν. Πρόκειται για τη συνταγματική κατοχύρωση της τριτενέργειας των ατομικών δικαιωμάτων: οι πολίτες μπορούν να επικαλεστούν παραβίαση των ελευθεριών τους όχι μόνο από το κράτος, αλλά από τους ίδιους τους συμπολίτες τους. Η τριτενέργεια είναι έννοια που είχε διαπλαστεί επιστημονικά πολύ πριν την ρητή κατοχύρωσή της και σηματοδοτεί τη μετάβαση από την ατομικιστική αντίληψη για την άσκηση των δικαιωμάτων στην ανθρωπιστική-κοινωνιστική αντίληψη. Εξάλλου, από την αρχική του μορφή, το Σύνταγμα περιλαμβάνει στο ίδιο άρθρο και το χρέος της κοινωνικής αλληλεγγύης των πολιτών: δεν μπορείς επικαλούμενος ένα ατομικό δικαίωμα να παρακωλύεις τις θεμελιώδεις επιδιώξεις μιας κοινωνίας.

Οι όροι, λοιπον, υπό τους οποίους διαχειριζόμαστε το ψηφιακό "έχειν" μας, δεν μπορεί να είναι ταυτόσημοι με εκείνους που ίσχυαν σε καθεστώς παλαιοφιλελευθερισμού. Οι κανόνες με τους οποίους διαχειριζόμαστε τον δικτυακό μας χώρο δεν μπορεί να καταστρατηγούν τα συνταγματικά δικαιώματα των επισκεπτών μας, μεταξύ των οποίων το δικαίωμά τους για ελευθερία της έκφρασης και παραγωγής πληροφοριών με την αποστολή σχολίων. Οι όροι της διαγραφής των σχολίων δεν μπορεί παρά να είναι οι όροι βάσει των οποίων επιτρέπεται συνταγματικά ο περιορισμός της ελευθερίας της έκφρασης (προσβολές της προσωπικότητας, προσβολές πνευματικής ιδιοκτησίας, προσβολές συμφερόντων δημόσιου χαρακτήρα κλπ). Η απρόκλητη διαγραφή σχολίου επειδή, πολύ απλά, διαφωνούμε με το περιεχόμενό του ή επειδή αντιπαθούμε , για δικούς μας λόγους τον συντάκτη, ισοδυναμεί με παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασής του και της συμμετοχής του στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Αν νομίζουμε ότι θα θιγούμε απο την παρουσία κάποιων προσώπων, έχουμε κάθε δικαίωμα να απαγορεύσουμε γενικά τα σχόλια στο ιστολόγιό μας. Εντάσσεται στην δυνατότητά μας για διαμόρφωση του forum που αποτελεί κάθε blog. Οι επιλεκτικές μεταχειρίσεις, όμως, με όρους αδιαφανείς και ασύμβατους με την αρχή της αναλογικότητας δεν είναι συνταγματικά ανεκτές.

Ελευθερία έκφρασης και όρια: εγχειρίδιο για bloggers.

Σε αυτό το post θα περιγράψω τι περιλαμβάνει η περίφημη ελευθερία του λόγου και ποια είναι τα όριά της, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους. Θα είμαι τηλεγραφικός (όσο μπορώ…) για να χρησιμοποιήσετε τον κατάλογο αυτό σαν μια check list, όταν ετοιμάζεστε να δημοσιεύσετε ένα κείμενο αλλά έχετε αμφιβολίες για το κατά πόσο είστε κατοχυρωμένοι.

1. Η ελευθερία της έκφρασης.

Α. «Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Κράτους.» Πρόκειται για το άρθρο 14§1 του Συντάγματος, που κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης σε εσωτερικό συνταγματικό επίπεδο.
Β. «1. Everyone has the right to freedom of expression. This right shall include freedom to hold opinions and to receive and impart information and ideas without interference by public authority and regardless of frontiers. This article shall not prevent States from requiring the licensing of broadcasting, television or cinema enterprises.
2. The exercise of these freedoms, since it carries with it duties and responsibilities, may be subject to such formalities, conditions, restrictions or penalties as are prescribed by law and are necessary in a democratic society, in the interests of national security, territorial integrity or public safety, for the prevention of disorder or crime, for the protection of health or morals, for the protection of the reputation or the rights of others, for preventing the disclosure of information received in confidence, or for maintaining the authority and impartiality of the judiciary.»
Πρόκειται για το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ, ν.δ. 53/1974), που κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι τυχόν παραβιάσεις αυτού του άρθρου από ευρωπαϊκά κράτη δικάζονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Στρασβούργο).
Γ. “1. Everyone shall have the right to hold opinions without interference.
2. Everyone shall have the right to freedom of expression; this right shall include freedom to seek, receive and impart information and ideas of all kinds, regardless of frontiers, either orally, in writing or in print, in the form of art, or through any other media of his choice.
3. The exercise of the rights provided for in paragraph 2 of this article carries with it special duties and responsibilities. It may therefore be subject to certain restrictions, but these shall only be such as are provided by law and are necessary:
(a) For respect of the rights or reputations of others;
(b) For the protection of national security or of public order (ordre public), or of public health or mοrals.”
Πρόκειται για το άρθρο 19 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, το οποίο κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης σε διεθνές επίπεδο. Το Σύμφωνο έχει δεσμεύει διεθνώς και την Ελλάδα (Ν.2462/1997).

2. Το δικαίωμα στην πληροφόρηση.

Επειδή προϋπόθεση για να εκφραζόμαστε (output) είναι να έχουμε πρόσβαση στην πληροφορία (input), το Σύνταγμα κατοχυρώνει και το δικαίωμα στην πληροφόρηση:

"1. Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει.Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων καισυμφερόντων τρίτων.

2. Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Ηδιευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνταιηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τουςαποτελεί υποχρέωση του Κράτους, τηρουμένων πάντοτε των εγγυήσεων τωνάρθρων 9, 9Α και 19".

Πρόκειται για το άρθρο 5Α που προστέθηκε με την συνταγματική αναθεώρηση του 2001.

3. Τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης και πληροφόρησης.

Όπως παρατηρούμε, τα δικαιώματα αυτά δεν είναι απεριόριστα, αλλά οι ίδιες οι διατυπώσεις των συνταγματικών και διεθνών κειμένων αναφέρονται σε περιορισμούς που προέρχονται είτε από τα ίδια τα κείμενα, είτε από τους κοινούς νόμους.
Οι περιορισμοί αυτοί συνδέονται και με κυρώσεις που μπορούν να επιβληθούν σε όποιον ασκεί τα δικαιώματά του πέραν από τα συνταγματικά όρια. Οι περιορισμοί αυτοί διακρίνονται σε δύο γενικότατες κατηγορίες που ομαδοποιούνται γύρω από α) ατομικά συμφέροντα και β) δημόσια συμφέροντα.

Α. Περιορισμοί για χάρη της προστασίας ιδιωτικών συμφερόντων.

1. Προστασία της προσωπικότητας, της τιμής, της υπόληψης, της ιδιωτικής ζωής, του απορρήτου της επικοινωνίας και των προσωπικών δεδομένων.

Η προστασία της προσωπικότητας κατοχυρώνεται παραδοσιακά από τον Αστικό Κώδικα:
«Όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του έχει δικαίωμα νααπαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Αν ηπροσβολή αναφέρεται στην προσωπικότητα προσώπου που έχει πεθάνει, τοδικαίωμα αυτό έχουν ο σύζυγος, οι κατιόντες, οι ανιόντες, οι αδελφοίκαι οι κληρονόμοι του από διαθήκη.Αξίωση αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεναποκλείεται.» (Άρθρο 57).
Η έννοια της προσωπικότητας είναι ευρύτατη και περιλαμβάνει την εικόνα του προσώπου, τις ιδιότητές του, τις δραστηριότητές του. Το πότε «προσβάλλεται» η προσωπικότητα ενός ατόμου πρέπει να κρίνεται με βάση κάθε συγκεκριμένη περίπτωση πιθανής προσβολής. Κατά κανόνα, όμως, για να έχουμε μια τέτοια προσβολή, λαμβάνονται υπόψη και οι διατυπώσεις του Ποινικού Κώδικα, ιδίως οι περιπτώσεις της απλής ή της συκοφαντικής δυσφήμησης και της εξύβρισης:

«Όποιος με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψή του τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών ή με χρηματική ποινή. Η χρηματική ποινή μπορεί να επιβληθεί και μαζί με την ποινή της φυλάκισης.» (Απλή δυσφήμηση, άρθρο 362)

-CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΔΙΑΔΩΣΑΤΕ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΛΑΨΕΙ ΤΗΝ ΤΙΜΗ Ή ΤΗΝ ΥΠΟΛΗΨΗ ΚΑΠΟΙΟΥ ΑΛΛΟΥ?

«Αν στην περίπτωση του άρθρου 362, το γεγονός είναι ψευδές και ο υπαίτιος γνώριζε ότι αυτό είναι ψευδές τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών.Μαζί με τη φυλάκιση μπορεί να επιβληθεί και χρηματική ποινή. Μπορεί επίσης ναεπιβληθεί και στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων κατά το άρθρο 63.» (Συκοφαντική δυσφήμηση, άρθρο 363).

-CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΔΙΑΔΩΣΑΤΕ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ ΣΑΣ ΨΕΥΔΕΣ ΚΑΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΛΑΨΕΙ ΤΗΝ ΤΙΜΗ Η ΤΗΝ ΥΠΟΛΗΨΗ ΚΑΠΟΙΟΥ ΑΛΛΟΥ?

«Οποιος, εκτός από τις περιπτώσεις της δυσφήμησης (άρθρα 362 και363), προσβάλλει την τιμή άλλου με λόγο ή με έργο ή με οποιονδήποτεάλλο τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή με χρηματικήποινή. Η χρηματική ποινή μπορεί να επιβληθεί και μαζί με την ποινή τη φυλάκισης.» (Εξύβριση, άρθρο 361)

-CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΠΡΟΣΒΑΛΛΑΤΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΑΛΛΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΥΒΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ Ή ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ;

Βεβαίως, αυτές οι τρεις διατάξεις από μόνες τους παρουσιάζουν αοριστία και ακαμψία που δυσχερώς θα συμβιβαζόταν με το συνταγματικό δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης (και κριτικής σε πρόσωπα). Για αυτό ο Ποινικός Κώδικας προβλέπει ότι:

1. Οταν η προσβολή της τιμής στην εξύβριση δεν είναι ιδιαίτερα βαριά, αν ληφθούν υπόψη οι περιστάσεις και το πρόσωπο του ατόμου που προσβλήθηκε, ο υπαίτιος τιμωρείται με κράτηση ή με πρόστιμο (άρθρο 361§2) .

- CHECK LIST: ΑΝ ΑΠΑΝΤΗΣΑΤΕ ΝΑΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, Η ΠΡΑΞΗ ΣΑΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΘΕΩΡΗΘΕΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΒΑΡΙΑ;

2. Ο υπαίτιος της εξύβρισης είναι δυνατό να απαλλαγεί από κάθε ποινή αν παρασύρθηκε στην πράξη από δικαιολογημένη αγανάκτηση εξαιτίας μιας αμέσως προηγούμενης πράξης που τέλεσε ο παθών εναντίον του ήενώπιόν του και που ήταν ιδιαίτερα σκληρή ή βάναυση.(άρθρο 361§3).

-CHECK LIST: ΑΝ ΑΠΑΝΤΗΣΑΤΕ ΝΑΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, Η ΠΡΑΞΗ ΣΑΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΘΕΩΡΗΘΕΙ ΑΠΡΟΚΛΗΤΗ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΑΜΕΣΗ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΑΦΟΡΜΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΛΟ;

3. Δεν αποτελούν άδικη πράξη: α) οι δυσμενείς κρίσεις για επιστημονικές, καλλιτεχνικές ή επαγγελματικές εργασίες, β) οι δυσμενείς εκφράσεις που περιέχονται σε έγγραφο δημόσιας αρχής για αντικείμενα που ανάγονται στον κύκλο της υπηρεσίας της, καθώς και γ) οι εκδηλώσεις που γίνονται για την εκτέλεσηνόμιμων καθηκόντων, την άσκηση νόμιμης εξουσίας ή για τη διαφύλαξη (προστασία) δικαιώματος ή από άλλο δικαιολογημένο ενδιαφέρον ή δ) σε ανάλογες περιπτώσεις. Συνιστούν όμως άδικη πράξη, οι παραπάνω κρίσεις και εκδηλώσεις όταν περιέχουν τα στοιχεία της συκοφαντικής δυσφήμησης καθώς και όταν από τον τρόπο της εκδήλωσης ή από τις περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε η πράξη προκύπτει σκοπός εξύβρισης. (άρθρο 367).

-CHECK LIST: AN AΠΑΝΤΗΣΑΤΕ ΝΑΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, Η ΠΡΑΞΗ ΣΑΣ ΘΑ ΗΤΑΝ ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΗ ΑΚΟΜΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΜΙΑΣ, ΚΑΤΑ Τ΄ ΑΛΛΑ ΘΕΜΙΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΑΣ, ΟΠΩΣ Π.Χ. Η ΚΡΙΤΙΚΗ;

Αυτά όσον αφορά την προσβολή της προσωπικότητας, νοούμενη ως αδίκημα κατά της τιμής και της υπόληψης.

Προσβολή της προσωπικότητας υπάρχει όμως και όταν η διάδοση μιας πληροφορίας παραβιάζει την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή κάποιου προσώπου. Συγκεκριμένα, το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει στο άρθρο 9§1:

"Η κατοικία του καθενός είναι άσυλο. Η ιδιωτική και οικογενειακή ζωήτου ατόμου είναι απαραβίαστη. Καμία έρευνα δε γίνεται σε κατοικία, παράμόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος και πάντοτε με την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας."

Ταυτόχρονα, το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ κατοχυρώνει τον σεβασμό του ιδιωτικού και οικογενειακού βίου, της κατοικίας και της ανταπόκρισης (επικοινωνίας).
«1. Everyone has the right to respect for his private and family life, his home and his correspondence.
2.There shall be no interference by a public authority with the exercise of this right except such as is in accordance with the law and is necessary in a democratic society in the interests of national security, public safety or the economic well-being of the country, for the prevention of disorder or crime, for the protection of health or morals, or for the protection of the rights and freedoms of others.”

CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΔΙΑΔΙΔΕΤΕ ΜΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗ Ή ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΠΡΟΣΩΠΟΥ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΤΗ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΟΥ; (σ.σ. το ότι μπορεί ο ίδιος να έχει ανακοινώσει δημόσια την πληροφορία δεν σημαίνει ότι έχετε το δικαίωμα να προβείτε σε εκ νέου διάδοσή της).

Το απόρρητο της επικοινωνίας προβλέπεται και από το άρθρο 19§1 του Συντάγματος:

"1. Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ήεπικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο.Νόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων."

CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΔΙΑΔΙΔΕΤΕ ΜΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (Ε-ΜΑΙL, SMS, ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΛΕΞΗ, ΗΧΗΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ, LOG ΑΠΟ CHAT ROOM, PRIVATE MESSAGE κλπ. ) ΚΑΠΟΙΟΥ ΤΡΙΤΟΥ, ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΑΖΙ ΣΑΣ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΤΗ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΔΟΣΗ;

Τέλος, ο κύκλος δικαιωμάτων που δεν πρέπει να παραβιάζονται από την ελεύθερη έκφραση και πρόσβαση στην πληροφορία συμπληρώνεται από το δικαίωμα προστασίας προσωπικών δεδομένων:

"Καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από την συλλογή, επεξεργασία καιχρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων, όπωςνόμος ορίζει. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων διασφαλίζεται απόανεξάρτητη αρχή, που συγκροτείται και λειτουργεί, όπως νόμος ορίζει" (άρθρο 9Α Συντάγματος).

Προσοχή: προσωπικά δεδομένα δεν είναι μόνο όσα σχετίζονται με την αυστηρά ιδιωτική ζωή κάποιου. Αντιθέτως, προσωπικά δεδομένα είναι κάθε πληροφορία που αφορά ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Η διάδοση προσωπικών δεδομένων απαγορεύεται κανονικά, εκτός αν υπάρχουν συγκεκριμένοι όροι (έχω αναφερθεί αναλυτικά στο post για τα δέκα χρόνια προστασίας προσωπικών δεδομένω, βλ. παρακάτω όλες τις σχετικές αρχές)

CHEK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΔΙΑΔΙΔΕΤΕ ΚΑΠΟΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ;

2. Προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας

Πολύ συχνά αναπαράγουμε μέσω των ιστολογίων έργα τέχνης ή επιστήμης, χωρίς να έχουμε σχετική άδεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ο κίνδυνος να διωχθούμε για παραβίαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή των συγγενικών δικαιωμάτων των δικαιούχων.
Ποια είναι τα έργα (φωτογραφίες, κείμενα, εικαστικά έργα κλπ) που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ελεύθερα; Κατ’ αρχήν, τα δικά μας ή όσων έχουμε την άδεια του δημιουργού(αυτονόητο). Επιπλέον, σύμφωνα με το Νόμο 2121/1993 (περί πνευματικής ιδιοκτησίας) : «Η προστασία του παρόντος νόμου δεν εκτείνεται σε επίσημα κείμενα μετα οποία εκφράζεται η άσκηση πολιτειακής αρμοδιότητας και ιδίως σε νομοθετικά, διοικητικά ή δικαστικά κείμενα,καθώς και στις εκφράσεις της λαϊκής παράδοσης, στις ειδήσεις και στα απλά γεγονότα ή στοιχεία.»

Επομένως αν μια φωτογραφία ή ένα κείμενο αποτελεί απλή αναπαραγωγή μιας είδησης, χωρίς επιπρόσθετη καλλιτεχνική αξία ή άλλη μορφής πρωτοτυπία, νομιμοποιούμαστε να την χρησιμοποιήσουμε στο blog μας.

Επίσης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αποσπάσματα από πνευματική ιδιοκτησία τρίτων, υπό τους όρους του άρθρου 19 του Νόμου:

«Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, ηπαράθεση σύντομων αποσπασμάτων από έργο άλλου νομίμως δημοσιευμένου για την υποστήριξη της γνώμης εκείνου που παραθέτει ή την κριτική της γνώμης του άλλου, εφόσον η παράθεση των αποσπασμάτων αυτών είναι σύμφωνη προς τα χρηστά ήθη και η έκταση των αποσπασμάτων δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό. Η παράθεση του αποσπάσματος πρέπει νασυνοδεύεται από την ένδειξη της πηγής και των ονομάτων του δημιουργούκαι του εκδότη, εφόσον τα ονόματα αυτά εμφανίζονται στην πηγή.»

CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΣΤΟ BLOG ΣΑΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΕΡΓΟ Ή ΜΕΡΟΣ ΕΡΓΟΥ ΣΕ ΕΚΤΑΣΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΟΠΟ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΑΣ Ή ΚΑΤΑΡΓΕΙ ΤΗΝ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Ή ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ ΠΑΡΑΘΕΣΕΙ ΤΗΝ ΕΝΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΗΓΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ;

3. Προστασία των κατατεθέντων σημάτων και logos.

Οι εμπορικές επωνυμίες και τα σήματα φήμης προστατεύονται από την νομοθεσία και η χρήση τους δεν επιτρέπεται για παρόμοιες δραστηριότητες με αυτές για τις οποίες έχουν κατατεθεί («κλάσεις»). Ο σχετικός νόμος είναι ο 2239/1994, ο οποίος μάλιστα βρίσκει μερική αναλογική εφαρμογή και στα domain names. Έτσι πρέπει κάθε φορά να ελέγξει κανείς μήπως η επωνυμία του blog του συμπίπτει με κάποιο προηγούμενο κατοχυρωμένο σήμα.
Έναν πρόχειρο έλεγχο για το αν το domain name σας είναι κατοχυρωμένο από κάποιον ως εμπορικό σήμα μπορείτε να κάνετε στο ακόλουθο site:
http://www.gge.gr/4/search.asp
Αυτό το κεφάλαιο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, γιατί η προστασία του σήματος είναι και ποινική.

-CHECK LIST: ΜΗΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΩΣ ΤΙΤΛΟ Η DOMAIN NAME ΤΟΥ BLOG ΣΑΣ ΕΝΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΣΗΜΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΤΕΘΕΙ ΑΠΟ ΑΛΛΟΝ ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ή ΕΙΝΑΙ ΠΑΣΙΓΝΩΣΤΟ ΣΗΜΑ «ΦΗΜΗΣ»;

Β. Περιορισμοί της ελευθερίας έκφρασης για λόγους προστασίας δημοσίου συμφέροντος.

1. Σε αυτήν την κατηγορία περιορισμών εντάσσονται τα λεγόμενα κρατικά απόρρητα, στα οποία μπορεί κάποιος περιστασιακά ή για υπηρεσιακούς λόγους να αποκτήσει κάποια στιγμή πρόσβαση και φυσικά δεσμεύεται να μην αποκαλύψει. Το ίδιο το Σύνταγμα ορίζει μια τέτοια περίπτωση ως λόγο κατάσχεσης εντύπων, αλλά και ο ποινικός κώδικας σε μια σειρά από άρθρα προστατεύει τα εν λόγω κρατικά απόρρητα. Δεν μπαίνω σε λεπτομέρειες, γιατί είναι μικρής πρακτικής σημασίας.
2. Πιο σημαντικό είναι το επαγγελματικό απόρρητο το οποίο ενδεχομένως δεσμεύει κάποιον. Ιατροί, δημόσιοι υπάλληλοι και ελεύθεροι επαγγελματίες συνήθως δεσμεύονται από ειδικές διατάξεις και κώδικες δεοντολογίας για τις πληροφορίες που περιέρχονται σε αυτούς από την ενάσκηση του επαγγέλματός τους και δεσμεύονται να μην αποκαλύπτουν.

3. «Προσβολή της χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας». Και αυτός είναι λόγος που κατά το Σύνταγμα επιτρέπει την κατάσχεση εντύπου. Επίσης υπάρχει ποινικό αδίκημα («κακόβουλη βλασφημία»), το οποίο όμως βρίσκεται στα όρια της συνταγματικότητας, ενόψει της ελευθερίας της έκφρασης. Στην περίπτωση του βιβλίου του Μίμη Ανδρουλάκη μάλιστα, μια τυπική περίπτωση που θα μπορούσε να ενταχθεί σε αυτό το αδίκημα, κρίθηκε από το δικαστήριο ότι καλύπτεται από την συνταγματική ελευθερία της τέχνης (άρθρο 16). Προσοχή, όμως: η ελευθερία της τέχνης, σε αντίθεση με την ελευθερία διάδοσης των στοχασμών, προβλέπεται από το Σύνταγμα χωρίς περιορισμούς…
4. «Άσεμνα δημοσιεύματα που προσβάλλουν ολοφάνερα την δημόσια αιδώ», υπόκεινται σε κατάσχεση, κατά το Σύνταγμα. Ο νόμος περί ασέμνου, μάλιστα, δεν έχει καταργηθεί. Οπότε: προσοχή, γιατί αν δεν κάνετε «τέχνη» , η τύχη σας είναι στην διακριτική ευχέρεια του εισαγγελέα.
5. «Προσβολή του προσώπου του Προέδρου της Δημοκρατίας, εθνικών συμβόλων κλπ κλπ», επίσης σχεδόν απενεργοποιημένες διατάξεις. Σύμφωνα με την νομολογία του Αρείου Πάγου, ακόμα και η δριμεία κριτική κατά δημόσιων προσώπων είναι ανεκτή στο πλαίσιο της ελεύθερης έκφρασης.

Όσο κι αν είναι αμφισβητούμενες αυτές οι διατάξεις που περιορίζουν την ελευθερία της έκφρασης για χάρη του δημόσιου συμφέροντος, πρέπει πάντα να έχει κανείς κατά νου ότι η αντισυνταγματικότητά τους κρίνεται από το δικαστήριο. Δηλαδή πρέπει κανείς να περάσει από μια δικαστική διαδικασία για να αθωωθεί (και αν), γιατί τυπικά οι διατάξεις αποτελούν ισχύον δίκαιο και μόνο ο δικαστής μπορεί να διαγνώσει την αντισυνταγματικότητά τους.

Ο "νέος" βασικός μέτοχος.

Ψηφίστηκε απόψε το νέο νομοσχέδιο για την διασφάλιση της διαφάνειας των δημόσιων συμβάσεων. Η Κυβέρνηση προέβη σε τροποποίηση του προηγούμενου νόμου, εναρμονίζοντας τη νομοθεσία με το κοινοτικό δίκαιο, ύστερα από τις συζητήσεις με την Κομισιόν.
Σημαντικές αλλαγές:
Επιχείρηση μέσων ενημέρωσης δεν θεωρείται πλέον εκείνη που εκτυπώνει-διανέμει εφημερίδες/περιοδικά/έντυπα.
Καταργείται το αμάχητο τεκμήριο για τον προσδιορισμό της έννοιας του βασικού μετόχου, καθώς η στοιχειοθέτηση της διαπιστώνεται κάθε φορά από τη συνδρομή προϋποθέσεων, χωρίς «αυτοματισμούς».
Χωρίς «αυτοματισμούς» προσδιορίζονται και οι ασυμβίβαστες ιδιότητες, αφού πλέον για την διαπίστωσή τους απαιτείται η έκδοση οριστικής καταδικαστικής απόφασης για «ενεργητική διαφθορά» κατά την έννοια της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ.
Τροποποιείται η διαδικασία που ακολουθείται από το ΕΣΡ για να εναρμονισθεί με τις αλλαγές.

Παραμένουν ως έχουν:
Η έννοια του βασικού μετόχου: βασικός θεωρείται ο μέτοχος του 1%.
Η ονομαστικοποίηση των μετοχών μέχρι φυσικού προσώπου των εταιριών που συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις με οικονομικό αντάλλαγμα ανώτερο του 1.000.000 ευρώ.

http://www.parliament.gr/ergasies/nomosxedia/EisigisiEpitropon/T-METOXO-EIS.pdf

Το νομοσχέδιο αποσκοπεί στην εξισορρόπηση ανάμεσα σε μια αμφιλεγόμενη συνταγματική διάταξη (άρθρο 14§9) και στο κοινοτικό δίκαιο. Σίγουρα τα αποτελέσματα που επέρχονται δεν είναι τόσο "εντυπωσιακά", όσο υπόσχονταν οι προηγούμενοι νόμοι που έρχονταν σε αντίθεση με το κοινοτικό δίκαιο, αλλά η εξισορρόπηση επιτυγχάνεται.

Με τον νόμο αυτό κλείνει το τεράστιο κεφάλαιο του βασικού μετόχου, προς το παρόν. Θα μπορούσε να ενταφιαστεί οριστικά και με μία συνταγματική αναθεώρηση, πάντως. Αλλά κανείς δεν θα λάβει το πολιτικό ρίσκο να εξοβελίσει από το σύνταγμα μια εντελώς αποτυχημένη διάταξη που προβλήθηκε τόσο πολύ ως η συνταγματική ασπίδα κατά της "διαπλοκής".

Ο Οβελίξ στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Το Πρωτοδικείο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (η πρωτοβάθμια σύνθεση του Δ.Ε.Κ.), αποφάσισε ότι δεν υπάρχει σύγχυση ανάμεσα στο όνομα του Οβελίξ (Obelix) και στο σήμα κατατεθέν Mobilix, μιας εταιρίας κινητής τηλεφωνίας.

http://www.eu.int/rapid/pressReleasesAction.do?reference=CJE/05/94&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=en

Την δίκη ξεκίνησε ο εκδοτικός οίκος που εκδίδει το "Αsterix", λόγω της ομοιότητας του σήματος Mobilix προς το όνομα του ήρωα Obelix. To Πρωτοδικείο είπε ότι δεν υφίσταται θέμα σύγχυσης, όλοι ξέρουμε ποιος είναι ο Οβελίξ και ότι το σήμα Mobilix, όσο κι αν μοιάζει λίγο, είναι κάτι άλλο.

Το θέμα που δεν βλέπω να απασχόλησε το Π.Ε.Κ. είναι το κατά πόσο η εταιρία χρησιμοποιεί αυτήν την ομοιότητα του Mobilix με τον γνωστό ήρωα, για να κερδήσει φήμη.

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει και η έφεση ενώπιον του ευρωπαϊκού δικαστηρίου που θα δικάσει με τη σύνθεση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Είναι δικαίωμα του εκδοτικού οίκου που μπορεί να ασκηθεί εντός δύο μηνών.