Πέμπτη, Οκτωβρίου 11, 2012

Παράνομη η χορήγηση στατιστικών στοιχείων αλλοδαπών παιδιών

Αναφέρεται στην ειδησεογραφία ότι, στο πλαίσιο κοινοβουλευτικού ελέγχου, ζητήθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών η διαβίβαση των στοιχείων των αλλοδαπών νηπίων και βρεφών που γίνονται δεκτά από δημοτικούς παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς. Σε μία περίπτωση, καταγράφεται η προώθηση του αιτήματος από Αποκεντρωμένη Διοίκηση (δηλαδή κρατικό φορέα που ασκεί έλεγχο στους Ο.Τ.Α. της περιοχής) προς τους Δήμους της αρμοδιότητάς της και με επίκληση εγγράφου του Υπουργείου Εσωτερικών ζητείται η γνωστοποίηση του αριθμού των ημεδαπών και αλλοδαπών που επελέγησαν για να καλύψουν τις θέσεις των αντίστοιχων παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών. 

Τίθεται λοιπόν το ερώτημα περί του εάν είναι νομικώς επιτρεπτή η χορήγηση  τέτοιου είδους αριθμητικών στοιχείων ανά βρεφονηπιακό και παιδικό σταθμό ή εάν υπάρχουν απαγορεύσεις που θα απέκλειαν την ικανοποίηση του σχετικού αιτήματος  - εντολής. 

Υπάρχει το επιχείρημα ότι εφόσον πρόκειται για απλά αριθμητικά στοιχεία, δεν τίθεται ζήτημα εφαρμογής του Ν.2472/1997, καθώς ο νόμος αυτός καλύπτει τις πληροφορίες που αφορούν φυσικά πρόσωπα τα οποία μπορούν να ταυτοποιηθούν. Ωστόσο, κατά τον νομοθετικό ορισμό των "δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα", ως τέτοια αναφέρεται μεν "κάθε πληροφορία που αναφέρεται στο υποκείμενο των δεδομένων", με την συμπλήρωση όμως ότι "δεν λογίζονται ως δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τα στατιστικής φύσεως συγκεντρωτικά στοιχεία, από τα οποία δεν μπορούν πλέον να προσδιοριστούν τα υποκείμενα των δεδομένων". Εάν, δηλαδή, ακόμη κι από στατιστικής φύσεως στοιχεία μπορούν να προσδιοριστούν τα υποκείμενα των δεδομένων, a contrario, ακόμη και φαινομενικώς ανωνυμοποιημένα στοιχεία, αποτελούν τελικά δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα κι επομένως εφαρμόζονται επ' αυτών οι σχετικές διατάξεις του Ν.2472. Σε αυτήν την προσέγγιση συνηγορεί εξάλλου και ο νομοθετικός ορισμος του "υποκειμένου των δεδομένων", ο οποίος αφορά "το φυσικό πρόσωπο στο οποίο αναφέρονται τα δεδομένα και του οποίου η ταυτοτητα είναι γνωστή ή μπορει να εξακριβωθεί, δηλαδή μπορεί να προσδιοριστεί αμέσως ή εμμέσως, ιδίως βάσει αριθμού ταυτότητας ή βάσει ενός ή περισσότερων συγκεκριμένων στοιχείων που χαρακτηρίζουν την υπόστασή του από άποψη φυσική, βιολογική, ψυχική, οικονομική, πολιτιστική, πολιτική ή κοινωνική."

Σύμφωνα μάλιστα με την Γνωμοδότηση 4/2007 της Ομάδας Εργασίας των Ευρωπαϊκών Αρχών Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων ως προς τον ορισμό των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες "παρά το ότι οι πληροφορίες παρουσιάζονται ενδεχομένως ως συνολικά στοιχεία, το αρχικό δείγμα δεν είναι ικανού μεγέθους και μπορεί να γίνει εξακρίβωση της ταυτότητας ατόμων μέσω άλλων πληροφοριών" (βλ. και αρκετά τέτοια παραδείγματα στην Γνωμοδότηση). Έτσι, η ανωνυμοποίηση και η παρουσίαση στοιχείων ως συγκεντρωτικών, όταν αφορούν μια περιορισμένη γεωγραφικά περιοχή και προσδιορίσιμους παιδικούς ή βρεφονηπιακούς σταθμούς είναι πολύ πιθανό τελικά να μην συνιστά πραγματική ανωνυμοποίηση, έτσι ώστε τα στατιστικά στοιχεία να καθίστανται, στην πράξη, προσωπικά δεδομένα (λ.χ. στον βρεφονηπιακό σταθμό Χ υπάρχει 1 αλλοδαπός = έμμεσα, αλλά ευχερώς ταυτοποιήσιμο φυσικό πρόσωπο = προσωπικά δεδομένα). 

Εξάλλου, τα δεδομένα που αφορούν την φυλετική ή εθνική προέλευση αποτελούν "ευαίσθητα δεδομένα" και ως εκ τούτου η επεξεργασία τους απαγορεύεται χωρίς την άδεια της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, η οποία μπορεί να δοθεί μόνο για τους προβλεπόμενους από το άρθρο 7 παρ. 2 ν.2472 σκοπούς, ανάμεσα στους οποίους δεν συγκαταλέγεται και ο σκοπός του κοινοβουλευτικού ελέγχου

Περαιτέρω όμως, ανεξάρτητα από το αν το τελικό διαβιβάσιμο αποτέλεσμα αποτελεί στατιστική πληροφορία ή προσωπικά δεδομένα, μια τέτοια διαδικασία θα προϋποθέτει αυτονόητα ήδη την δημιουργία ενός επώνυμου αρχείου: πριν ανωνυμοποιηθούν και στατιστικοποιηθούν τα στοιχεία, οι αρμόδιοι θα πρέπει να ετοιμάσουν ονομαστικούς καταλόγους των νηπίων και βρεφών. Η ίδια η δημιουργία ενός τέτοιου καταλόγου που αποσκοπεί στην απάντηση του επίμαχου ερωτήματος αποτελεί τελικά ένα εθνοτικό profiling, δηλαδή συγκρότηση ενός αρχείου προσωπικών δεδομένων με κριτήριο την φυλετική/εθνική καταγωγή ή - έστω - την ιθαγένεια (που δεν είναι καθόλου διακριτό στοιχείο απο τα δύο προηγούμενα), ενώ η δημιουργία ενός τέτοιου αρχείου και πάλι προϋποθέτει την άδεια από την Αρχή, μόνο όμως για λόγους του άρθρου 7 παρ. 2 ν.2472, ανάμεσα στους οποίους, όπως είπαμε, δεν περιλαμβάνεται η ανταπόκριση σε ερώτημα κοινοβουλευτικούς ελέγχου. 

Για αυτούς τους δύο λόγους, δηλαδή: 1ον τα εν δυνάμει ταυτοποιήσιμα φυσικά πρόσωπα και 2ον τη ειδική προεργασία για την προετοιμασία των στατιστικών στοιχείων, ο ν.2472 δεν επιτρέπει την χορήγηση τέτοιων στοιχείων στο πλαίσιο του συγκεκριμένου αιτήματος και οι τυχόν σχετικές εντολές για διαβίβαση στοιχείων πρέπει να απορρίπτονται ως αντίθετες στον ν.2472, ο οποίος εξειδικεύει σε επίπεδο κοινής νομοθεσιας το περιεχόμενο των διατάξεων του άρθρου 9Α του Συντάγματος. 



9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Aρα παρανομα ειναι και τα στοιχεια που χορηγηθηκαν περυσι απο τον δημο Αθηνας και τον υπ. εσωτ. Καστανιδη, σε πανομοιοτυπη ερωτηση των βουλευτων του ΛΑΟΣ Πλευρη-Γεωργιαδη για το δημοτικο Βρεφοκομειο Αθηνων. Δειτε στην ιστοσελιδα της Βουλης, ερωτηση 22185/1.9.2011
http://www.hellenicparliament.gr/Koinovouleftikos-Elenchos/Mesa-Koinovouleutikou-Elegxou?pcm_id=cb99f497-4274-476b-bbc8-1796b83c9dad

Η περιπτωση αυτη ισως ειναι ακομα πιο επικινδυνη για την ασφαλεια των παιδιων, γιατι καθε δημ. διαμερισμα του δημου εχει λιγους παιδικους σταθμους.

Ανώνυμος είπε...

Η καταγραφή είναι απλά αριθμητική. Ο υπεύθυνος σε κάθε σταθμό μετράει τα παιδιά και στέλνει μόνο τα νούμερα ανά χώρα καταγωγής. Τα στοιχεία που δημοσιεύονται τελικά είναι συγκεντρωτικά για το σύνολο της επικράτειας, επομένως δεν υπάρχει καμιά περίπτωση στοχοποίησης. Μην ξεχνάμε πως η απογραφή πληθυσμού ακολουθεί παρόμοια διαδικασία για περισσότερα από τα άνωθι χαρακτηριστικά και είναι απολύτως νόμιμη.

e-Lawyer είπε...

Δεν μετράει στον αέρα. Καταγράφει ποιος είναι τι. Αυτή η καταγραφή είναι το θέμα.

Ανώνυμος είπε...

Όταν ένα παιδί γράφεται σε κάποιον σταθμό, το όνομά του μπαίνει σε έναν κατάλογο, μαζί με τα στοιχεία αυτού που κάνει την εγγραφή. Από αυτόν τον κατάλογο, οι υπεύθυνοι των σταθμών αντλούν τα δεδομένα που ζητήθηκαν και διαβιβάζουν αριθμούς. Δεν γράφουν σε ξεχωριστούς καταλόγους ονόματα και χώρες προέλευσης, δεν διαβιβάζουν τέτοιους καταλόγους, δεν δημοσιεύονται τέτοιου είδους δεδομένα. Ούτε ζητήθηκαν ονομαστικά δεδομένα κατά την κοινοβουλευτική διαδικασία. Πραγματικά, δεν υπάρχει θέμα.

e-Lawyer είπε...

Το αρχείο που τηρείται στον παιδικό σταθμό έχει ως σκοπό επεξεργασίας των εν λόγω δεδομένων την εσωτερική λειτουργία κάθε παιδικού σταθμού. Όταν μεταβάλλεται ο σκοπός της επεξεργασίας αυτών των στοιχείων, όπως είναι για παράδειγμα η εκ νέου καταλογογράφηση και η ανωνυμοποίηση, έχουμε μεταβολή του αρχικού σκοπού επεξεργασίας, γεγονός που απαγορεύεται από το άρθρο 4 παρ. 1 (α) του Ν.2472/1997 και το αντίστοιχο άρθρο της Οδηγίας 95/46. Η μεταβολή του σκοπού αποτελεί κλασική απαγόρευση του δικαίου των προσωπικών δεδομένων.

Ανώνυμος είπε...

Η Πολιτεία έχει την εποπτεία για τη λειτουργία των σταθμών, δεν είναι αυτόνομες μονάδες. Ο έλεγχος από το Κοινοβούλιο μέσω ανωνυμοποιημένων στατιστικών δεδομένων, γενικά, όχι μόνο για τους σταθμούς, είναι απολύτως νόμιμος και θεμιτός σκοπός.

e-Lawyer είπε...

Δεν είναι όμως συμβατός με τον αρχικό σκοπό. Υπάρχει μεταβολή του σκοπού επεξεργασίας. Επομένως και παραβίαση του ν.2472.

Ανώνυμος είπε...

Ο σκοπός δεν είναι μόνο μια καταγραφή και τελειώσαμε, είναι και ο προγραμματισμός και έλεγχος της διαδικασίας. Όταν το κράτος γνωρίζει πως σε έναν σταθμό υπάρχουν πολλά παιδιά μεταναστών, μπορεί να στείλει άτομα με εξειδίκευση σε διαπολιτισμική εκπαίδευση. Επίσης, όταν εγγράφεται μεγάλος αριθμός ατόμων με συγκεκριμένα οικονομικά χαρακτηριστικά και δημιουργούνται υποψίες για απάτη, γίνεται ο σχετικός έλεγχος. Δεν είναι μια στατική διαδικασία.

e-Lawyer είπε...

Μια τυπικά ρατσιστική θέση που περασπίζεται τα σχολεία - γκέτο και θεωρεί τους οικονομικά ασθενέστερους εν δυνάμει εγκληματίες.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...