Πέμπτη, Μαρτίου 27, 2014

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κλείνει το θέμα των hypertext links

Με την απόφαση της 13ης Φεβρουαρίου 2014 (C-466/12) το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιλύει οριστικά ένα νομικό ζήτημα που έχει απασχολήσει πολλά δικαστήρια ανά τον κόσμο (και Ελληνικά) και συνοψίζεται στο ερώτημα: η τοποθέτηση ενός συνδέσμου (link) από μια ιστοσελίδα προς μία άλλη όπου υπάρχει έργο με πνευματικά δικαιώματα συνιστά ή όχι παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας;

Το ερώτημα -που ισοδυναμεί στην ουσία με το κατά πόσον επιτρέπεται να τοποθετούνται παραπομπές στα offline έργα- τέθηκε δυναμικά το 2001, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση με την Οδηγία 2001/29/ΕΚ αναγνώρισε δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και για την online χρήση των έργων, προσθέτοντας στους δικαιούχους την εξουσία του να αποφασίζουν αν ένα έργο όχι απλώς θα διανέμεται, αντιγράφεται κλπ, αλλά και αν θα "παρουσιάζεται στο κοινό", μια ουδέτερη έκφραση που θα έπιανε όσο το δυνατόν περισσότερες μορφές ψηφιακής χρήσης. 

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ρωτήθηκε με προδικαστικό ερώτημα από σουηδικό δικαστήριο κατά πόσον η τοποθέτηση link από μια ιστοσελίδα προς μία άλλη συνιστά "παρουσίαση στο κοινό", δηλαδή προϋποθέτει άδεια των δικαιούχων των έργων πνευματικής ιδιοκτησίας. Αν το Δ.Ε.Ε. απαντούσε θετικά, θα ανατρεπόταν μια συμπαγής νομολογία από δικαστήρια διαφόρων χωρών και ουσιαστικά θα απαγορευόταν η τοποθέτηση link προς έργα που είναι αναρτημένα και ελεύθερα προσβάσιμα στο Διαδίκτυο. 

Κρίσιμο είναι αν η τοποθέτηση link προς ένα έργο ήδη αναρτημένο αποτελεί παρουσίαση προς ένα "νέο" κοινό, γιατί διαφορετικά, αν δηλαδή είναι η παρουσίαση προς το ίδιο κοινό, δεν θα ενέπιπτε στην έννοια της παρουσίασης (αφού κάτι παρουσιάζεται άπαξ στο ίδιο κοινό). Το Δικαστήριο λοιπόν έκρινε ότι πολύ απλά αφού όλοι μπορούσαν να μπουν στην αρχική ιστοσελίδα, δεν αποτελούν "νέο κοινό" όσοι μπήκαν από την ιστοσελίδα που είχε το link. Η κρίσιμη φράση της απόφασης του Δ.Ε.Ε. είναι:

"27 [...] επιβάλλεται η διαπίστωση ότι, όταν το σύνολο των χρηστών ενός άλλου ιστοτόπου μπορούσε να αποκτήσει απευθείας πρόσβασης στα έργα αυτά στον ιστότοπο στον οποίο τα εν λόγω έργα είχαν παρουσιαστεί αρχικώς, χωρίς παρέμβαση του διαχειριστή του άλλου αυτού ιστοτόπου, οι χρήστες του ιστοτόπου που διαχειρίζεται ο τελευταίος αυτός πρέπει να θεωρηθούν αποδέκτες της αρχικής παρουσίασης και συνεπώς ότι περιλαμβάνονται στο κοινό που έλαβαν υπόψη οι κάτοχοι του δικαιώματος του δημιουργού όταν επέτρεψαν την αρχική παρουσίαση.

28. Επομένως, ελλείψει νέου κοινού, δεν επιβάλλεται η άδεια των κατόχων του δικαιώματος του δημιουργού για μια παρουσίαση στο κοινό όπως αυτή για την οποία πρόκειται στην κύρια δίκη". 

Μάλιστα, το Δικαστήριο πάει ακόμη ένα βήμα παραπέρα, αναγνωρίζοντας και ότι το framing δεν συνιστά παραβίαση: 

"29. Η διαπίστωση αυτή δεν θα μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω αν το αιτούν δικαστήριο διαπιστώσει, πράγμα που δεν προκύπτει σαφώς από την δικογραφία, ότι, όταν οι χρήστες του διαδικτύου ενεργοποιούν με επιλογή τον επίμαχο σύνδεσμο, το έργο εμφανίζεται δίδοντας την εντύπωση ότι παρουσιάζεται από τον ιστότοπο στον οποίο βρίσκεται ο σύνδεσμος, ενώ το έργο αυτό προέρχεται στην πραγματικότητα από άλλον ιστότοπο". 

Ωστόσο, το Δικαστήριο διαχωρίζει πλήρως την θέση του, όπως είναι εύλογο, για τους συνδέσμους που επιτρέπουν στους χρήστες να αποκτούν πρόσβαση σε κλειδωμένα με τεχνικά μέσα έργα:

"31. Αντιθέτως, σε περίπτωση που ένας δυνάμενος να ενεργοποιηθεί σύνδεσμος παρέχει τη δυνατότητα στους χρήστες του ιστοτόπου στον οποίο βρίκσεται ο σύνδεσμος αυτός να παρακάμψουν περιοριστικά μέτρα που έχει λάβει ο ιστότοποςστον οποίο βρίσκεται το προστατευόμενο έργο για να περιοριστεί η πρόσβαση του κοινού στους συνδρομητές του και μόνο και, συνεπώς, συνιστά παρέμβαση χωρίς την οποία οι εν λόγω χρήστες δεν θα μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση στα μεταδιδόμενα έργα, πρέπει να θεωρηθεί το σύνολο των χρηστών αυτών ως νέο κοινό, το οποίο δεν ελήφθη υπόψη από τους κατόχους του δικαιώματος του δημιουργού όταν επέτρεψαν την αρχική παρουσίαση, οπότε για μια τέτοια παρουσίαση στο κοινό επιβάλλεται η άδεια των κατόχων του εν λόγω δικαιώματος. Τούτο συμβαίνει μεταξύ άλλων όταν το έργο δεν διατίθεται πλέον στο κοινό μέσω του ιστοτόπου στον οποίο παρουσιάστηκε αρχικώς ή όταν διατίθεται πλέον μόνο σε ένα περιορισμένο κοινό, ενώ είναι προσιτό σε έναν άλλο ιστότοπο χωρίς την άδεια των κατόχων του δικαιώματος του δημιουργού". 

Πρόκειται συνεπώς για μια σημαντική απόφαση που θέτει συγκεκριμένους κανόνες, ερμηνεύοντας οριστικά την Οδηγία 2001/29/ΕΚ και απαντώντας κυριαρχικά τα ερωτήματα που έχουν απασχολήσει διάφορα δικαστήρια και αρχές. Ελπίζουμε να βάλει τέρμα και στις ποινικές διώξεις που έχουν ασκηθεί σε διαχειριστές ιστοσελίδων για απλή τοποθέτηση συνδέσμων σε ιστοσελίδες τρίτων. 

Διαβάστε επίσης: 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...