Μια σημαντική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου επανακαθορίζει τον κανόνα του ne bis in idem, αλλά και του τεκμηρίου αθωότητας στο διοικητικό δίκαιο. Στην υπόθεση Καπετάνιος κ.α. κατά Ελλάδας (30.4.2015), Πρώτο Τμήμα ΕΔΔΑ (άρα μη τελική απόφαση), κρίθηκε ότι η επιβολή διοικητικού προστίμου που επικυρώθηκε και από το Συμβούλιο της Επικρατείας, για τις ίδιες πράξεις για τις οποίες οι προσφεύγοντες είχαν αθωωθεί αμετάκλητα στο ποινικό δικαστήριο, συνιστούσε παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων τους.
Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι η επιβολή διοικητικής κύρωσης ενώ οι προσφεύγοντες είχαν αθωωθεί πιο πριν από τα ποινικά δικαστήρια, συνιστούσε παραβίαση του άρθρου 6 παρ. 2 (τεκμήριο αθωότητας) της ΕΣΔΑ καθώς και του άρθρου 4 του 7ου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ (δικαίωμα να μη δικαστεί κανείς και να μην καταδικαστεί δεύτερη φορά για την ίδια πράξη). Στην ίδια υπόθεση, το ΕΔΔΑ αναγνώρισε και παραβίαση του άρθρου 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ για την υπέρμετρη διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών καθώς και του άρθρου 13 της ΕΣΔΑ, για την έλλειψη αποτελεσματικού ενδίκου βοηθήματος στην εθνική έννομη τάξη.
Δελτίο Τύπου (αγγλικά)
Απόφαση (γαλλικά)
Η απόφαση περιλαμβάνει μερικές ενδιαφέρουσες σκέψεις για την (αντίθετη) νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά και για την συμβατότητα ορισμένων συνταγματικών διατάξεων με τις ανωτέρω διατάξεις της ΕΣΔΑ, όπως ερμηνεύονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ενώ αναφέρεται και στην νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κλασική προϋπόθεση για την εφαρμογή του ne bis in idem είναι η βαρύτητα των διοικητικών προστίμων που πρέπει να είναι σοβαρή ώστε να θεωρούνται "ποινικές κυρώσεις", μολονότι προέρχονται από διοικητικό μηχανισμό επιβολής κυρώσεων και διοικητικά δικαστήρια. Αυτό ίσχυε από παλιά κατά την νομολογία του ΕΔΔΑ. Κεντρικό κριτήριο είναι βέβαια να πρόκειται για τα ίδια πραγματικά περιστατικά. Έπειτα το ΕΔΔΑ έκρινε ότι δεν θα είχε παραβιαστεί η αρχή ne bis in idem αν οι δύο ποινές (χρηματική και φυλάκιση) είχαν επιβληθεί από το ίδιο σύνολο δικαστικής διαδικασίας, ή αν το ποινικό δικαστήριο είχε αναβάλει την έκδοση της απόφασής του μέχρι την έκδοση απόφασης υπέρ του προστίμου από την διοικητική δικαιοσύνη. Δηλαδή φαίνεται ότι κρίσιμο ήταν το γεγονός ότι η αθώωση προηγήθηκε των διοικητικών δικαστηρίων. Έτσι κρίθηκε και ότι τα διοικητικά δικαστήρια παραβίασαν το τεκμήριο της αθωότητας των προσφευγόντων, αφού αυτοί είχαν προηγουμένως αθωωθεί!
Μια απόφαση που θα έχει σίγουρα επιπτώσεις και σε άλλες διαδικασίες που διακλαδώνονται σε ποινικό και διοικητικό σκέλος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου