Δημοσιοποίηση ονομάτων νεκρών θυμάτων

Επειδή έχει δημιουργηθεί ένα ερώτημα για το αν είναι νόμιμη η δημοσιοποίηση ονομάτων των θυμάτων των πυρκαγιών, η απάντηση βρίσκεται στον αρ. 27 του Προοιμίου του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (#GDPR), όπου αναφέρεται το εξής:

"Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα θανόντων. Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν κανόνες για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα θανόντων". 

Οπότε ο #GDPR δεν ισχύει για τους θανόντες, αλλά η εθνική νομοθεσία μπορεί να προβλέψει διατάξεις. Η εθνική νομοθεσία είναι ο Ν.2472/1997, ο οποίος αναφέρει ότι "δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα" είναι κάθε πληροφορία που αναφέρεται σε ένα φυσικό πρόσωπο, η ταυτότητα του οποίου είναι γνωστή ή μπορεί να προσδιοριστεί. 

Η έννοια του φυσικού προσώπου προσδιορίζεται από το άρθρο 35 του Αστικού Κώδικα:

"Το πρόσωπο αρχίζει να υπάρχει μόλις γεννηθεί ζωντανό και παύει να υπάρχει μετά το θάνατό του."

Αυτό σημαίνει ότι μετά τον θάνατο δεν υπάρχει (νομικά) πρόσωπο κι επομένως, οι πληροφορίες που αναφέρονται σε αυτό (π.χ. αποβίωσε τότε, υπ' αυτές τις συνθήκες κ.τ.λ.) δεν είναι "πληροφορία που αναφέρεται σε φυσικό πρόσωπο", άρα δεν είναι δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα.

Για περισσότερη εμβάθυνση, βλ. Γνώμη 4/2007 της Ομάδας Εργασίας του άρθρου 29 της Οδηγίας 95/46, σελ. 26 επ. http://ec.europa.eu/.../opinion.../files/2007/wp136_el.pdf

Εσφαλμένη εγκύκλιος του ΥΠΕΣ καταργεί την ηλεκτρονική διακυβέρνηση

Με μια εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών απαγορεύεται σε δήμο να χορηγεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης, ενώ η δυνατότητα αυτή αποτελεί δικαίωμα του πολίτη που έχει κατοχυρωθεί ήδη πριν από 20 χρόνια.

Συγκεκριμένα, αναφέρει η εγκύκλιος, μεταξύ άλλων, απίθανων, όπως το ότι η προφορική εντολή στον δικηγόρο δεν τεκμαίρεται (αντίθετα προς παλαιότερη εγκύκλιο του Προκόπη Παυλόπουλου όταν ηταν ΥΠΕΣ):

  Δεν παρέχεται δυνατότητα χορήγησης των πάσης φύσεως πιστοποιητικών προσωπικής κατάστασης μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), επειδή δεν δύναται να διακριβωθεί η ταυτότητα του αιτούντος την έκδοσή τους,

  Ακόμη και αν χορηγούνταν από το Δήμο μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e- mail), θα καθίστατο ανέφικτη η χρήση τους στην άσκηση του οποιουδήποτε δικαιώματος του Πολίτη, καθώς, ελλείψει ειδικής νομοθετικής ρύθμισης, δεν θα γίνονταν δεκτά από την όποια αρμόδια υπηρεσία στην οποία θα υποβάλλονταν."

Ωστόσο, η εγκύκλιος ειναι αντίθετη στον νόμο. Συγκεκριμένα ο νόμος 2462/1998 αναφέρει στο άρθρο 14: "Επιτρέπεται η διακίνηση εγγράφων μεταξύ των υπηρεσιών του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή μεταξύ αυτών και των ενδιαφερόμενων φυσικών προσώπων, νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου και ενώσεων προσώπων με τηλεομοιοτυπία και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο."

Επίσης ο Ν.3979/2011 για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, ο λ ο κ ά θ α ρ α αναφέρει στο άρθρο 18: 

"Η παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η εκπλήρωση αιτημάτων που υποβάλλονται ηλεκτρονικά ή μη, μπορεί να γίνεται με πλήρως αυτοματοποιημένο τρόπο με την υποστήριξη ΤΠΕ, με την προϋπόθεση της ταυτοποίησης και επιβεβαίωσης ταυτότητας (αυθεντικοποίησης) των αιτούντων και των δημοσίων λειτουργών και υπαλλήλων και της τήρησης των όρων ασφαλείας στο επίπεδο που επιβάλλεται από τη φύση των παρεχόμενων υπηρεσιών και των αντίστοιχων δε− δομένων, όπως ορίζεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 32 του παρόντος. Οι πράξεις που εκδίδονται συνιστούν διοικητικές πράξεις"

Εξάλλου, το ηλεκτρονικό έγγραφο που η εγκύλιος λέει ότι "καθίσταται ανέφικτη η χρήση του", σύμφωνα με το άρθρο 14 του Ν.3979/2011 έχει ισχύ ακριβούς αντιγράφου! Συγκεκριμένα, ο νόμος ορίζει: 

"Αντίγραφα εγγράφων που παράγονται με ΤΠΕ έχουν ισχύ ακριβούς αντιγράφου, εφόσον: α) το πρωτότυπο ηλεκτρονικό ή έντυπο έγγραφο βρίσκεται στην κατοχή φορέα του δημόσιου τομέα και κατά τη διαδικασία της καταχώρισης, της ψηφιοποίησης, της αναπαραγωγής και της εκτύπωσης καθίσταται δυνατή η ταύτιση πρωτοτύπου και ηλεκτρονικού αντιγράφου ή β) το αντίγραφο φέρει προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή και ασφαλή χρονοσήμανση."

Τα ανώτατα δικαστήρια μπορούν να υποβάλουν πλέον προδικαστικά στο ΕΔΔΑ

Χθες είχαμε μια σημαντική εξέλιξη στο Ευρωπαϊκό δικαστικό σύστημα προστασίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το 16ο πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ που τέθηκε από 1ης Αυγούστου 2018 σε εφαρμογή επιτρέπει στα Ανώτατα Δικαστήρια να απευθύνουν ένα ερώτημα για γνωμοδότηση για την ερμηνεία της ΕΣΔΑ προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Μα δεν ξέρουν τα ανώτατα δικαστήρια να ερμηνεύσουν την ΕΣΔΑ και χρειάζονται γνωμοδότηση; Θα ρωτούσε κάποιος.

Δεν είναι ότι δεν ξέρουν. Είναι ότι ακόνα και τα ανώτατα δικαστήρια θέλουν κάποιος άλλος να τους πει ποιο είναι το σωστό (και το ποιοτικό). Δείτε για παράδειγμα το Συμβούλιο της Επικρατείας: σάμπως δεν ήξερε κοτζάμ ΣτΕ ότι έπρεπε να δικάσει πέρσι την αίτηση ακύρωσης που υποβάλαμε για το μάθημα των θρησκευτικών; Ήξερε. Σάμπως δεν ήξερε ότι το ομολογιακό μάθημα με το δηλωτικό του θρησκεύματος σύστημα απαλλαγής που επέβαλε ο Ανδρέας Λοβέρδος ως υπουργός Παιδείας παραβιάζει την ΕΣΔΑ; Το ήξερε. Αλλά δεν τόλμησε να δικάσει πέρσι την υπόθεση. Τώρα τελειώνουν οι δικαιολογίες: αν υπάρχει "αμφιβολία" ( = ευθυνοφοβία) θα στέλνει προδικαστικό ερώτημα στο ΕΔΔΑ. Θα στέλνει; Όχι ακόμα! Η Ελλάδα έχει μεν υπογράψει αλλά όχι ακόμη κυρώσει με νόμο το 16ο πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ.