Η συλλογή δεδομένων φωνής που ανήκει σε φυσικά πρόσωπα αποτελεί δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα κι επομένως η συλλογή τους πρέπει να γίνεται με την συγκατάθεση των υποκειμένων των δεδομένων. Ο κανόνας της συγκατάθεσης δεν είναι βέβαια ανεξαίρετος, αφού προβλέπονται κι άλλοι λόγοι που επιτρέπουν την συλλογή δεδομένων φωνής, όταν αυτό επιβάλλεται π.χ. από ένα υπέρτερο έννομο συμφέρον. Και σε αυτή την περίπτωση όμως, όταν δηλαδή ένα υπέρτερο έννομο συμφέρον επιβάλλει την ηχογράφηση δεδομένων φωνής φυσικών προσώπων, η διαφάνεια επιβάλλει την προηγούμενη ενημέρωση των καταγραφομένων.
Αυτοί οι θεμελιώδεις κανόνες υποχωρούν όταν τα συλλεγόμενα δεδομένα αφορούν δημόσια πρόσωπα και η χρήση γινεται στο πλαίσιο δημοσιογραφικών σκοπών ή άλλων σκοπών δημοσίου δικαίου για να αποδειχθεί κάποιο μεγάλο περιστατικό που αποκρύπτεται και το οποίο έχει δημόσιο ενδιαφέρον. Πρέπει όμως η συλλογή και χρήση των δεδομένων να είναι το μοναδικό μέσο της απόδειξης. Ένας κανόνας που έχει ακολουθήσει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όταν πρέπει να σταθμίσει ανάμεσα σε ελευθερία της πληροφόρησης αφενός και σεβασμό του ιδιωτικού βίου αφετέρου (στον οποίο ιδιωτικό βίο περιλαμβάνονται και οι επαγγελματικές δραστητιότητες ακόμη και δημόσιων αξιωματούχων) είναι η κραυγαλέα α ν τ ι ν ο μ ί α ανάμεσα στον δημόσιο λόγο και στον άλλως πράττειν των δημοσίων προσώπων. Πρέπει να υπάρχει λοιπόν αντινομία, όπως είναι για παράδειγμα το ψέμα.
Εδώ έχουμε το περιστατικό ενός πρώην υπουργού οικονομικών που συμμετείχε πριν πέντε (5) χρόνια στην κλειστή συνεδρίαση του Eurogroup, το οποίο είναι ένα άτυπο όργανο της ευρωζώνης και αποτελείται από τους υπουργούς οικονομικών των κρατών - μελών που έχουν ευρώ. Ο πρώην υπουργός χαίρει της βουλευτικής ασυλίας και ισχυρίζεται ότι έχει ηχογραφήσεις από εκείνες τις συνεδριάσεις προ πενταετίας. Επιθυμεί να δημοσιοποιήσει αυτές τις ηχογραφήσεις, για να γνωρίζει ο ελληνικός λαός τι ειπώθηκε σε κρίσιμες συνεδριάσεις για την πορεία της χώρας και της ευρωζώνης.
Έχει προηγηθει βέβαια το βιβλίο που έχει συγγράψε ο εν λόγω πρώην υπουργός, το οποίο έχει γίνει διεθνές μπεστ σέλλερ και έχει γυριστεί και σε ταινία από διεθνούς φήμης σκηνοθέτη κι έχει προβληθεί διεθνώς. Έχουν προηγηθεί ατέλειωτες συνεντεύξεις του πρώην υπουργού, αλλά και άλλων πρωταγωνιστών εκείνης της περιόδου. Φαίνεται μάλιστα ότι όλοι συμφωνούν ως προς τα πραγματικά περιστατικά. Δεν φαίνεται να υπάρχει η κραυγαλέα αντινομία ανάμεσα στον δημόσιο λογο και στα εξ απορρήτων λεχθέντα στο Eurogroup. Επίσης έχουν περάσει και πέντε χρόνια, γεγονός που, μαζί με τις συνεντεύξεις, το βιβλίο, την ταινία έχουν αφαιρέσει από το περιεχόμενο των συνομιλιών στο Eurogroup κάθε ενδεχόμενο μη κάλυψης που θα συνέβαλε σε έναν δημόσιο διάλογο για θέμα γενικότερου ενδιαφέροντος.
Με αυτά τα χαρακτηριστικά, η δημοσίευση τέτοιων ηχογραφήσεων που μπορεί όταν έγιναν να είχαν μια κάποια αποδεικτική αξία, σήμερα δεν μπορούν πλέον να συγκεντρώσουν τα στοιχεία εκείνα που θα δικαιολογούσαν την υπέρβαση της υποχρέωσης διαφάνειας και λήψης συγκατάθεσης. Μόνο αν οι ηχογραφήσεις περιλαμβάνουν κάτι που όχι απλά δεν έχει αποκαλυφθεί, αλλά θα μπορούσε να ανατρέψει πλήρως την δημόσια αντίληψη για τα γεγονότα όπως τα έχουν μεταφέρει οι πρωταγωνιστές τους, θα επέτρεπαν την υπέρβαση των προϋποθέσεων διαφάνειας και συγκατάθεσης. Κάτι τέτοιο όμως δεν το ισχυρίζεται ούτε ο πρώην υπουργός. Δεν έχει πει δηλαδή ότι σε αυτές υπάρχει συγκεκριμένο περιστατικό, για το οποίο το μοναδικό αποδεικτικό στοιχείο είναι οι ηχογραφήσεις και το οποίο έχει συστηματικά διαστρεβλωθεί από άλλους που έχουν αμφισβητήσει την δική του εκδοχή.
Συνεπώς, μια δημοσιοποίηση πλέον, δεν θα μπορούσε να δικαιολογηθεί στην βάση της ελευθερίας της πληροφόρησης χωρίς να τραυματίζονται άλλες θεμελιώδεις κατακτήσεις του νομικού μας πολιτισμού. Η διαρροή δεν αποτελεί έκφανση της αρχής της διαφάνειας. Η κρυφή καταγραφή μιας συνομιλίας επιτρέπεται κατ' εξαίρεση και μόνο υπό αυστηρούς όρους. Γι' αυτό και το ποινικό μας δίκαιο την ταξινομεί στις κακουργηματικές περιπτώσεις και μόνο κατ' εξαίρεση νοείται η απαλλαγή, όπως στην απαλλαγή Κασιδιάρη για την καταγραφή Μπαλτάκου. Κι εκεί όμως θα μπορούσε να έχει υπάρξει σοβαρός αντίλογος και είχε προηγηθεί και μια σύλληψη και προσωρινή κράτηση του βουλευτή όπως θυμόμαστε.
Η τήρηση των πρακτικών συνεδριάσεων προϋποθέτει ρυθμισμένη διαδικασία, με καθορισμένες παραμέτρους προηγούμενης ενημέρωσης και συγκατάθεσης. Δεν γίνεται με μονομερή πρωτοβουλία του ενός συμμετέχοντος. Γίνεται με την διαδικασία της συναπόφασης. Διαφορετικά, πρόκειται για κατ' αρχήν παράνομη πράξη, με όλως περιοριστικές εξαιρέσεις.
Αυτοί οι θεμελιώδεις κανόνες υποχωρούν όταν τα συλλεγόμενα δεδομένα αφορούν δημόσια πρόσωπα και η χρήση γινεται στο πλαίσιο δημοσιογραφικών σκοπών ή άλλων σκοπών δημοσίου δικαίου για να αποδειχθεί κάποιο μεγάλο περιστατικό που αποκρύπτεται και το οποίο έχει δημόσιο ενδιαφέρον. Πρέπει όμως η συλλογή και χρήση των δεδομένων να είναι το μοναδικό μέσο της απόδειξης. Ένας κανόνας που έχει ακολουθήσει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όταν πρέπει να σταθμίσει ανάμεσα σε ελευθερία της πληροφόρησης αφενός και σεβασμό του ιδιωτικού βίου αφετέρου (στον οποίο ιδιωτικό βίο περιλαμβάνονται και οι επαγγελματικές δραστητιότητες ακόμη και δημόσιων αξιωματούχων) είναι η κραυγαλέα α ν τ ι ν ο μ ί α ανάμεσα στον δημόσιο λόγο και στον άλλως πράττειν των δημοσίων προσώπων. Πρέπει να υπάρχει λοιπόν αντινομία, όπως είναι για παράδειγμα το ψέμα.
Εδώ έχουμε το περιστατικό ενός πρώην υπουργού οικονομικών που συμμετείχε πριν πέντε (5) χρόνια στην κλειστή συνεδρίαση του Eurogroup, το οποίο είναι ένα άτυπο όργανο της ευρωζώνης και αποτελείται από τους υπουργούς οικονομικών των κρατών - μελών που έχουν ευρώ. Ο πρώην υπουργός χαίρει της βουλευτικής ασυλίας και ισχυρίζεται ότι έχει ηχογραφήσεις από εκείνες τις συνεδριάσεις προ πενταετίας. Επιθυμεί να δημοσιοποιήσει αυτές τις ηχογραφήσεις, για να γνωρίζει ο ελληνικός λαός τι ειπώθηκε σε κρίσιμες συνεδριάσεις για την πορεία της χώρας και της ευρωζώνης.
Έχει προηγηθει βέβαια το βιβλίο που έχει συγγράψε ο εν λόγω πρώην υπουργός, το οποίο έχει γίνει διεθνές μπεστ σέλλερ και έχει γυριστεί και σε ταινία από διεθνούς φήμης σκηνοθέτη κι έχει προβληθεί διεθνώς. Έχουν προηγηθεί ατέλειωτες συνεντεύξεις του πρώην υπουργού, αλλά και άλλων πρωταγωνιστών εκείνης της περιόδου. Φαίνεται μάλιστα ότι όλοι συμφωνούν ως προς τα πραγματικά περιστατικά. Δεν φαίνεται να υπάρχει η κραυγαλέα αντινομία ανάμεσα στον δημόσιο λογο και στα εξ απορρήτων λεχθέντα στο Eurogroup. Επίσης έχουν περάσει και πέντε χρόνια, γεγονός που, μαζί με τις συνεντεύξεις, το βιβλίο, την ταινία έχουν αφαιρέσει από το περιεχόμενο των συνομιλιών στο Eurogroup κάθε ενδεχόμενο μη κάλυψης που θα συνέβαλε σε έναν δημόσιο διάλογο για θέμα γενικότερου ενδιαφέροντος.
Με αυτά τα χαρακτηριστικά, η δημοσίευση τέτοιων ηχογραφήσεων που μπορεί όταν έγιναν να είχαν μια κάποια αποδεικτική αξία, σήμερα δεν μπορούν πλέον να συγκεντρώσουν τα στοιχεία εκείνα που θα δικαιολογούσαν την υπέρβαση της υποχρέωσης διαφάνειας και λήψης συγκατάθεσης. Μόνο αν οι ηχογραφήσεις περιλαμβάνουν κάτι που όχι απλά δεν έχει αποκαλυφθεί, αλλά θα μπορούσε να ανατρέψει πλήρως την δημόσια αντίληψη για τα γεγονότα όπως τα έχουν μεταφέρει οι πρωταγωνιστές τους, θα επέτρεπαν την υπέρβαση των προϋποθέσεων διαφάνειας και συγκατάθεσης. Κάτι τέτοιο όμως δεν το ισχυρίζεται ούτε ο πρώην υπουργός. Δεν έχει πει δηλαδή ότι σε αυτές υπάρχει συγκεκριμένο περιστατικό, για το οποίο το μοναδικό αποδεικτικό στοιχείο είναι οι ηχογραφήσεις και το οποίο έχει συστηματικά διαστρεβλωθεί από άλλους που έχουν αμφισβητήσει την δική του εκδοχή.
Συνεπώς, μια δημοσιοποίηση πλέον, δεν θα μπορούσε να δικαιολογηθεί στην βάση της ελευθερίας της πληροφόρησης χωρίς να τραυματίζονται άλλες θεμελιώδεις κατακτήσεις του νομικού μας πολιτισμού. Η διαρροή δεν αποτελεί έκφανση της αρχής της διαφάνειας. Η κρυφή καταγραφή μιας συνομιλίας επιτρέπεται κατ' εξαίρεση και μόνο υπό αυστηρούς όρους. Γι' αυτό και το ποινικό μας δίκαιο την ταξινομεί στις κακουργηματικές περιπτώσεις και μόνο κατ' εξαίρεση νοείται η απαλλαγή, όπως στην απαλλαγή Κασιδιάρη για την καταγραφή Μπαλτάκου. Κι εκεί όμως θα μπορούσε να έχει υπάρξει σοβαρός αντίλογος και είχε προηγηθεί και μια σύλληψη και προσωρινή κράτηση του βουλευτή όπως θυμόμαστε.
Η τήρηση των πρακτικών συνεδριάσεων προϋποθέτει ρυθμισμένη διαδικασία, με καθορισμένες παραμέτρους προηγούμενης ενημέρωσης και συγκατάθεσης. Δεν γίνεται με μονομερή πρωτοβουλία του ενός συμμετέχοντος. Γίνεται με την διαδικασία της συναπόφασης. Διαφορετικά, πρόκειται για κατ' αρχήν παράνομη πράξη, με όλως περιοριστικές εξαιρέσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου