Η εθνική σημαία είναι ένα κοινόχρηστο σύμβολο που ενώνει την κοινότητα.
Ο κοινόχρηστος χαρακτήρας της επιτρέπει και την ατομική νοηματοδότηση, την χρήση στο πλαίσιο της έμπνευσης για σκοπούς καλλιτεχνικής ή άλλης δημιουργικής έκφρασης.
Το στοιχείο της ιερότητας που ενυπάρχει - για μέρος του πληθυσμού κι όχι εξ ορισμού για όλους - στην συμβολική αναπαράσταση του έθνους που εικονίζεται στην σημαία δεν είναι ασύμβατο με την ελευθερία της τέχνης.
Ειδικά όταν η ελευθερία και η απελευθέρωση είναι ιδανικά που βρίσκονται εγκατεσπαρμένα σε ιδρυτικά κείμενα ενός νέου εθνικού κράτους, όπως είναι το Ελληνικό, δηλαδή: στα επαναστατικά Συντάγματα, τον Ύμνο εις την Ελευθερία, την Ελληνική Νομαρχία, στο συγγραφικό έργο του Ρήγα και σε πολλά άλλα δομικά κείμενα που διατρανώνουν την ελευθερία της έκφρασης και γενικά την ελευθερία ως εγγενές στοιχείο της ελληνικότητας.
Αυτό σημαίνει ότι η σημαία αποτελεί ελεύθερα στοιχείο έμπνευσης για έργα τέχνης, χωρίς αυτό να είναι ασύμβατο προς την ιερότητά της, ακριβώς επειδή η ιερότητα αυτή βασίζεται και έχει στον πυρήνα της την ελευθερία της έκφρασης. Από αυτή την άποψη, αντεθνική και ανθελληνική είναι η υποστήριξη ότι η σημαία πρέπει να παραμένει ανέγγιχτη και να μην αποτελεί αντικείμενο κοινής χρήσης και ελεύθερης έμπνευσης: είναι μια θέση αντίθετη στην ίδια την ουσία των ιδανικών που διασαλπίζονται με την ελληνική σημαία.
Οι νομικές απαγορεύσεις της προσβολής εθνικού συμβόλου στην σύγχρονη εποχή είναι ανεκτές μόνο προς δύο κατευθύνσεις: η μία κατεύθυνση απαγορεύει την χρήση του εθνικού συμβόλου σε προϊόντα, υπηρεσίες, συλλόγους και πολιτικά κόμματα, ακριβώς για να αποτραπεί η σύγχυση του κοινού ότι κάτι ιδιωτικό μπορεί να είναι και κρατικό ή εθνικό. Η άλλη κατεύθυνση απαγορεύει την καταστροφή, την αλλοίωση και την προσβολή του εθνικού συμβόλου, όταν οι πράξεις αυτές γίνονται στο πλαίσιο της δημόσιας υποκίνησης βίας ή μίσους ή διακρίσεων κατά ομάδας ανθρώπων ή ατόμου λόγω της εθνικής ή φυλετικής καταγωγής του, κατά τρόπο που θέτει σε κίνδυνο την δημόσια τάξη ή που ενέχει κίνδυνο για την ζωή, την ασφάλεια και την ελευθερία του. Δηλαδή όταν συρρέει με την αντιρατσιστική νομοθεσία. Καμία από τις δύο κατευθύνσεις δεν ποινικοποιεί τα έργα τέχνης που έχουν χρησιμοποιήσει στοιχεία από την σημαία. Όποτε η σημαία ενεπλάκη σε νομική διαφορά σχετική με έργο τέχνης, όλα τα δικαστήρια, ελληνικά και ευρωπαϊκά έκριναν υπέρ της τέχνης κι όχι υπέρ του ανέγγιχτου της σημαίας.
Είμαστε υποχρεωμένοι να αποκηρύσσουμε ή να μας αρέσουν τα έργα τέχνης που βασίζονται στην σημαία; Όχι βέβαια. Το προσωπικό γούστο είναι ελεύθερο και μια τέτοια αξίωση δεν μπορεί να υπάρχει για κανένα έργο τέχνης. Μπορούμε να κάνουμε κριτική θετική ή αρνητική, με την όποια αξία έχει μια ατομική γνώμη στο πλαίσιο της ελευθερίας της έκφρασης. Άλλο αυτό όμως κι άλλο οι επεμβάσεις που αφαιρούν ένα εικαστικό έργο από την δημόσια έκθεσή του, η οποία συμφωνήθηκε νομικά να έχει συγκεκριμένη διάρκεια που το κράτος οφείλει να τηρήσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου