Αποζημίωση πεζών λόγω κατάληψης πεζοδρομίου από τζιπ

Το Ειρηνοδικείο Αθηνών εξέδωσε δύο αποφάσεις για την γνωστή υπόθεση του πεζού που υπερπήδησε ένα τζιπ το οποίο είχε σταθμεύσει σε πεζοδρόμιο αποκλείοντας την ελεύθερη διέλευση των περαστικών.  

Η υπόθεση είχε απασχολήσει τα μέσα ενημέρωσης ως μία ιδιάζουσα περίπτωση, καθώς  ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου παρόλο που είχε παρκάρει παράνομα έκανε μήνυση και αγωγή αποζημίωσης εναντίον του πεζού που υπερπήδησε το τζιπ, αλλά και της φίλης του που επίσης εμποδίστηκε στην διέλευση του πεζοδρομίου. Οι πεζοί απάντησαν επίσης με αγωγή και μήνυση. 

Το Ειρηνοδικείο έκρινε ως εξής: 

Σύμφωνα με την απόφαση 966/2009 του Δικαστηρίου, ο ιδιοκτήτης του τζιπ καλείται να καταβάλλει 600 ευρώ σε κάθε έναν από τους δύο πεζούς καθώς και 80 ευρώ για τα δικαστικά τους έξοδα.

Σύμφωνα με την απόφαση 967/2009 του Δικαστηρίου, ο πεζός που υπερέβη το αυτοκίνητο, καλείται να καταβάλλει αποζημίωση 745 ευρώ καθώς κι 100 ευρώ για δικαστικά έξοδα, ενώ η αγωγή του ιδιοκτήτη απορρίπτεται για την πεζό φίλη, στην οποία ο ιδιοκτήτης καλείται να καταβάλλει άλλα 100 ευρώ ως δικαστικά έξοδα. Με την δεύτερη απόφαση πάντως απορρίφθηκε η ένσταση του πεζού για ενάσκηση νόμιμου δικαιώματος του να συνεχίσει την περιπατητική του ευθεία ακόμη και πάνω από το τζιπ: το Δικαστήριο δηλαδή δεν δικαίωσε αυτή την πράξη, αλλά αναγνώρισε την αγανάκτησή του.

Σημειωτέον ότι και οι δύο αποφάσεις είναι τελικές, καθόσον δεν προσβάλλονται με έφεση (επειδή εκδικάστηκαν με την ειδική διαδικασία των μικροδιαφορών), ενώ δεν προβλέπεται και ενάσκηση αναίρεσης στον Άρειο Πάγο στην συγκεκριμένη περίπτωση.

Η απόφαση 966/2009 είναι ιδιαίτερα σημαντική επειδή αναγνωρίζει δικαίωμα αποζημίωσης για προσβολή προσωπικότητας του διερχόμενου πεζού από παράνομα παρκαρισμένο αυτοκίνητο που έχει καταλάβει το πεζοδρόμιο. Εκτός δηλαδή από την προστασία του νόμου με το διοικητικό πρόστιμο της τροχαίας - η οποία στην συγκεκριμένη υπόθεση δεν επελήφθη του θέματος και η μεροληψία εις βάρος των πεζών από τον αστυνομικό  που κατέγραψε το συμβάν έχει διαγνωσθεί και από τον Συνήγορο του Πολίτη - ο πεζός έχει πλέον ένα ιδιωτικού δικαίου μέσο προστασίας: την αγωγή αποζημίωσης λόγω ηθικής βλάβης από την προσβολή της προσωπικότητάς του.

Ταυτόχρονα όμως, με την απόφαση 967/2009 το Δικαστήριο οριοθετεί αυτό το δικαίωμα, μη δεχόμενο την ατιμωρησία σε περίπτωση πρόκλησης ζημίας στο παράνομα παρκαρισμένο όχημα - χωρίς ωστόσο ειδικότερη αιτιολόγηση αυτής της άποψης. 

Ένα απόσπασμα από την απόφαση 966/2009:

" Την 21η Μαρτίου 2007, ημέρα Τετάρτη και περί ώρα 21.30, οι ενάγοντες βάδιζαν στο πεζοδρόμιο της οδού Αραχώβης με κατεύθυνση προς χώρο στάθμευσης του αυτοκινήτου της δευτέρας εξ αυτών. Ενώ περπατούσαν στο πεζοδρόμιο της οδού Αραχώβης στο ύψος του αριθμού Χ εμποδίστηκαν να συνεχίσουν την πορεία τους από το με αριθμό κυκλοφορίας ΧΧΧ αυτοκίνητο μάρκας Ψ, ιδιοκτησίας του εναγομένου, το οποίο ήταν σταθμευμένο πλησίον του [καταστήματος] που διατηρεί ο τελευταίος στην οδό Αραχώβης αρ. Χ και μπροστά από παρακείμενο του [καταστήματος] εσωτερικό ιδιωτικό πάρκιγνκ. Συγκεκριμένα το εν λόγω αυτοκίνητο ήταν σταθμευμένο καθέτως επί του πεζοδρομίου και καταλάμβανε ολόκληρο το πλάτος αυτού. Οι ενάγοντες ήταν αδύνατο να συνεχίσουν την πορεία τους επάνω στο πεζοδρόμιο και ήσαν υποχρεωμένοι να κατέβουν στο οδόστρωμα  της οδού Αραχώβης, όπου εκείνη τη στιγμή υπήρχε αυξημένη κίνηση αυτοκινήτων με κίνδυνο τη σωματική τους ακεραιότητα.

Η θέα του αυτοκινήτου το οποίο ήταν σταθμευμένο κανονικά και όχι με αναμένα τα alarm, ώστε να δείχνει ότι ο οδηγός του το είχε σταθμεύσει προσωρινά καθώς και η απουσία του οδηγού του, δημιούργησαν ένα συναίσθημα αγανακτήσεως στους ενάγοντες και ιδιαίτερα στον πρώτο εξ αυτών, ο οποίος είδε να καταπατώνται τα δικαιώματά του ως πεζού και αισθανόμενος εντελώς αβοήθητος και απροστάτευτος από την καταπάτηση του στοιχειώδους δικαιώματός του να βαδίζει ελεύθερα σαν πεζός στα πεζοδρόμια της πόλης του, ενήργησε εντελώς παρορμητικά και ακούμπησε τα χέρια του στο καπό του αυτοκινήτου, προσπαθώντας να το υπερπηδήσει.

Η στάθμευση αυτή ήξταν παράνομη, γενομένη κατά παράβαση του άρθρου 34 παρ. 2 του Κ.Ο.Κ. η δε συμπεριφορά του εναγομένου έγινε εκ προθέσεως διότι αυτός εγνώριζε το παράνομο της πράξεώς του, ως επίσης εγνώριζε ότι με αυτή την στάθμευση απεκλείετο η χρήση του πεζοδρομίου από τους διερχομένους πεζούς. Πέραν του παρανόμου της πράξεως λόγω παραβάσεως διατάξεως του Κ.Ο.Κ. η πράξη αυτή αποτέλεσε επέμβαση στην προσωπικότητα των εναγόντων, εφ' όσον με αυτήν παραβιάστηκε η γενική υποχρέωση να μην προσβάλλει κανείς υλικά ή ηθικά αγαθά του άλλου. Δηλαδή και εξ αυτού του λόγου θεωρείται παράνομος προσβολή. 

Με αυτήν την παράνομη και υπαίτια πράξη του εναγομένου παραβάσθηκε η προσωπικότητα των εναγόντων, εφ΄όσον παρεκωλύθησαν στην χρήση κοινόχρηστου χώρου και δη του πεζοδρομίου, δηλαδή χώρου προοριζομένου κατά τον νόμον, την κοινωνική συνείδηση και την κοινή αντίληψη, για την χρήση των πεζών και όχι για την στάθμευση των αυτοκινήτων. Η δυνατότητα χρήσεως του πεζοδρομίου απορρέει εκ του προστατευόμενου δικαιώματος της προσωπικότητάς των και αποτελεί εκδήλωση της ελευθερίας, η οποία αποτελεί στοιχείο της προσωπικότητος τούτων συνταγματικώς κατοχυρωμένο. "

Να σημειωθεί ότι η υπόθεση εκδικάσθηκε σε μια ιδιαίτερα δύσκολη κοινωνικοπολιτική χρονική συγκυρία, τον Δεκέμβρη του 2008. 

Βλ. περισσότερα σε: Η δίκη του πεζού που υπερπέρασε το τζιπ