Παρασκευή, Μαρτίου 09, 2012

Έληξε η θητεία της Συνηγόρου του Πολίτη

Σύμφωνα με το Φ.Ε.Κ. διορισμού της κ. Σπανού ως Συνηγόρου του Πολίτη, για το υπόλοιπο της θητείας του προκατόχου της, η θητεία της έληξε στις 20.2.2012.

Ο Ν.3051/2002 για τις συνταγματικώς κατοχυρωμένες ανεξάρτητες αρχές αναφέρει ότι μετά τη λήξη του χρονικού διαστήματος για το οποίο έχουν διοριστεί, η θητεία των μελών των ανεξάρτητων αρχών παρατείνεται αυτοδικαίως, μέχρι την εκλογή νέων μελών. Η κατά γράμμα εφαρμογή αυτής της διάταξης θα ισοδυναμούσε με ισόβια παραμονή της κ. Σπανού στη θέση του Συνηγόρου του Πολίτη, εάν η Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής δεν αποφασίσει την εκλογή νέου Συνηγόρου. Ωστόσο, το Συμβούλιο της Επικρατείας με την απόφαση 1098/2011 έκρινε ότι η αυτοδίκαιη παράταση της θητείας αφορά μόνο "εύλογο χρόνο". Στην ίδια απόφαση το ΣτΕ έκρινε, κατά πλειοψηφία ότι οι 8 μήνες μετά την λήξη της θητείας δεν είναι εύλογος χρόνος. Εκείνη η υπόθεση αφορούσε μέλη του ΕΣΡ που είχε λήξει η θητεία τους κι άρα ετίθετο ένα ζήτημα νόμιμης συγκρότησης του διοικητικού οργάνου.

Ενώ όμως η Δικαιοσύνη έκρινε τα παραπάνω σε απόφασή του που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2011, η Νομοθετική λειτουργία είχε διαφορετική άποψη τον Μάιο του 2011. Σύμφωνα με το άρθρο 57 του Ν.3979/2011 (για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση...):

"Κατά την αληθή έννοια της διάταξης του άρθρου 3 παρ. 2 εδάφιο ε΄ του ν. 3051/2002 «Συνταγµατικά κατοχυρωµένες ανεξάρτητες αρχές, τροποποίηση και συµπλήρωση του συστήµατος προσλήψεων στο δηµόσιο τοµέα και συναφείς ρυθµίσεις» (Α΄ 220), η αυτοδίκαιη
παράταση της θητείας των µελών του Εθνικού Συµβουλίου Ραδιοτηλεόρασης καλύπτει ισόχρονο διάστηµα µέχρι το διορισµό των νέων µελών κατά την παράγραφο 2 εδάφιο α΄ του ίδιου ως άνω άρθρου και είναι επιτρεπτή επί όσο χρόνο δεν έχουν ορισθεί τα νέα µέλη."

Δηλαδή, ο νομοθέτης έρχεται να καταργήσει την ερμηνεία του ΣτΕ, περί "εύλογου χρόνου". Κι επιμένει ότι ισόχρονο διάστημα, σημαίνει ισόχρονο διάστημα. Το αξιοπερίεργο -νομοτεχνικά- είναι ότι η "αληθής" έννοια της διάταξης περιορίζεται από τον Ν.3979 μόνο στα μέλη του ΕΣΡ, ενώ βέβαια η διάταξη αφορά όλες τις ανεξάρτητες αρχές, άρα και τον Συνήγορο του Πολίτη. Ο νομοθέτης σαφώς δύναται να παρεμβαίνει για να καθορίζει την αυθεντική ερμηνεία μιας προϋφιστάμενης νομοθετικής διάταξης, αν και αυτή είναι μια μέθοδος για μια παρέμβαση ώστε να αποτραπούν τα αποτελέσματα μιας δικαστικής ερμηνείας. Βρίσκεται δηλαδή στα όρια του σεβασμού της διάκρισης των λειτουργιών. Το ίδιο το Σύνταγμα αναγνωρίζει στο άρθρο 77 το ενδεχόμενο ένας ερμηνευτικός νόμος να μην είναι όντως ερμηνευτικός, οπότε κατά συνταγματική επιταγή τα αποτελέσματά του δεν επιτρέπεται να είναι αναδρομικά. Όχι όμως και ότι αναγνωρίζεται η αντισυνταγματικότητα του ψευδοερμηνευτικού νόμου.

Η ερμηνευτική διάταξη του άρθρου 57 που καταργεί τον εύλογο χρόνο είχε προστεθεί ως τροπολογία στο νομοσχέδιο, με αποτέλεσμα να διαφύγει της Έκθεσης της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, η οποία έφτασε μέχρι το άρθρο 47 που ήταν το αρχικό νομοσχέδιο. Ωστόσο, η Έκθεση είχε εντοπίσει κι άλλη ψευδοερμηνευτική διάταξη στο ίδιο νομοσχέδιο, για την οποία αναφέρει τα εξής (υπογράμμιση δική μου):

"Όµως, για να είναι η προτεινόµενη διάταξη γνήσια ερµηνευτική, πρέπει η ερµηνευόµενη να έχει ασαφή ή αµφίβολη έννοια (η προϋπόθεση της ασάφειας ελέγχεται δικαστικώς, βλ.ΣτΕ [Ολ] 5123/1996, Αρµ. 1996, σελ. 1531, ΣτΕ [Τµ. Β΄] 2700/2003, ΔΦΝ 2004, σελ. 1247), όπως και να περιέχει κενό ή αντινοµία, στοιχεία τα οποία δηµιουργούν αβεβαιότητα και, ως εκ τούτου, καθιστούν αναγκαία την ερµηνεία της κατά τρόπο που να της προσδίδει συγκεκριµένη πλέον έννοια (βλ. Π. Παραρά, Σύνταγµα 1975-Corpus, II, Κοινοβουλευτικό Δίκαιο, άρθρο 77, 1985, αρ. 3, σελ. 471 επ., Φ. Σπυρόπουλο, Συνταγµατικό Δίκαιο, 2006, σελ. 100). Τα στοιχεία αυτά δεν προκύπτουν από την αιτιολογική έκθεση."

Αν υποθέσουμε ότι η διάταξη του 3051 έχει ένα κενό, ως προς τη μη ρητή πρόβλεψη εύλογου χρόνου, αυτό το κενό δεν καλύπτεται βέβαια από την πρόβλεψη μιας διάταξης που καταργεί την έννοια του εύλογου χρόνου και παρατείνει την θητεία αυτοδικαίως μέχρι τον διορισμό νέων μελών των ανεξάρτητων αρχών. Δηλαδή από τη μια πλευρά υπάρχει η αρχή της συνέχισης της λειτουργίας των δημόσιων αρχών, αλλά και από την άλλη πλευρά υπάρχει η αρχή της δημοκρατικής νομιμοποίησης, δηλαδή του ερείσματος της εξουσίας των δημοσίων αρχών στην λαϊκή κυριαρχία, μέσω των θεσμικών οργάνων που εκπροσωπούν τον λαό στον διορισμό των μελών των ανεξάρτητων αρχών. Η τυπική νομιμότητα που παρέχει ένας ερμηνευτικός νόμος, ο οποίος μάλιστα αφίσταται συνειδητά και από την νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, προφανώς δεν μπορεί να υπερκαλύψει την έλλειψη δημοκρατικής νομιμοποίησης που έχει η εις το διηνεκές παράταση της θητείας των μελών των ανεξάρτητων αρχών.

Η Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής θα πρέπει λοιπόν να εκλέξει το νέο πρόσωπο που θα υπηρετήσει ως Συνήγορος του Πολίτη, σύμφωνα με την διαδικασία του άρθρου 101Α του Συντάγματος.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...