Το 1960 ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών αρνήθηκε την νεκρώσιμη ακολουθία για τον νεκρό Δημήτρη Μητρόπουλο, τον παγκοσμίου φήμης μουσικό που είχε αποτεφρωθεί με δική του επιθυμία. Δεν ήταν ίδια η μεταχείριση της τέφρας της Μαρίας Κάλλας, όμως, το 1977, για την οποία πραγματοποιήθηκε η κηδεία σε ορθόδοξο παρεκκλήσι στο Παρίσι (και μετά ο Υπουργός Πολιτισμού κ. Νιάνιας διέθεσε την τέφρα της στο Αιγαίο, όπως ήταν η επιθυμία της).
Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες της Ρωσίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Σερβίας κ.τ.λ. έχουν αποδεχθεί την αποτέφρωση για τους πιστούς τους. Στην Ελλάδα, από το 1990 υπάρχει απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου ότι δεν αποδέχεται την τέλεση νεκρώσιμης ακολουθίας για τους νεκρούς που αποτεφρώθηκαν με δική τους επιθυμία είτε καθ' υπόδειξη των συγγενών τους (!!!). Είναι εντυπωσιακό δηλαδή ότι η ΔΙΣ αρνείται ακόμα και αν ο νεκρός δεν ήθελε ο ίδιος να αποτεφρωθεί, αλλά τον αποτέφρωσαν με απόφαση της οικογένειας. Ωστόσο, η Εκκλησία της Ελλάδας δεν έχει αντιταχθεί στην εκταφή των νεκρών μετά από 3 έτη και την διάλυση των οστών τους σε χωνευτήρι με χημικές ουσίες, γεγονός που αποτελεί μια εκ των υστέρων μορφή αποτέφρωσης. Δηλαδή δεν είναι πολύ πειστικά τα επιχειρήματα άρνησης της αποτέφρωσης λόγω σεβασμού του νεκρού, ενώ γίνεται δεκτή η πρακτική της εκταφής και του χωνευτηρίου.
Το βασικό θεολογικό επιχείρημα είναι ότι, παρόλο που η αποτέφρωση δεν απαγορεύεται από τις γραφές, η ορθόδοξη παράδοση επέχει ισχύ αναγκαστικού κανόνα, κατά τον Μ.Βασίλειο. Αυτό όμως είναι κάτι με το οποίο δεν συμφωνεί το σύνολο της Ορθοδοξίας, αφού η αποτέφρωση είναι αποδεκτή από τις άλλες ορθόδοξες Εκκλησίες άλλων κρατών του ορθόδοξου τόξου. Επίσης, από πλευράς εκκλησιαστικού δικαίου δεν νομίζω ότι η δεσμευτικότητα ενός εθίμου περιλαμβάνει και τον απαγορευτικό κανόνα μιας άλλης επιλογής. Δηλαδή εάν το έθιμο είναι ότι οι ορθόδοξοι νεκροί θάπτονται, δεν βλέπω αυτό να περιέχει και την απαγόρευση. Κατόπιν όλων αυτών, πείτε μου τώρα, αν αυτός ο νόμος ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ επέτρεπε ή όχι την αποτέφρωση των ορθόδοξων Χριστιανών:
Το βασικό θεολογικό επιχείρημα είναι ότι, παρόλο που η αποτέφρωση δεν απαγορεύεται από τις γραφές, η ορθόδοξη παράδοση επέχει ισχύ αναγκαστικού κανόνα, κατά τον Μ.Βασίλειο. Αυτό όμως είναι κάτι με το οποίο δεν συμφωνεί το σύνολο της Ορθοδοξίας, αφού η αποτέφρωση είναι αποδεκτή από τις άλλες ορθόδοξες Εκκλησίες άλλων κρατών του ορθόδοξου τόξου. Επίσης, από πλευράς εκκλησιαστικού δικαίου δεν νομίζω ότι η δεσμευτικότητα ενός εθίμου περιλαμβάνει και τον απαγορευτικό κανόνα μιας άλλης επιλογής. Δηλαδή εάν το έθιμο είναι ότι οι ορθόδοξοι νεκροί θάπτονται, δεν βλέπω αυτό να περιέχει και την απαγόρευση. Κατόπιν όλων αυτών, πείτε μου τώρα, αν αυτός ο νόμος ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ επέτρεπε ή όχι την αποτέφρωση των ορθόδοξων Χριστιανών:
Άρθρο 35 Ν.3448/2006 παρ. 1:
"Επιτρέπεται η αποτέφρωση νεκρών, ημεδαπών ή αλλοδαπών, των οποίων οι θρησκευτικές πεποιθήσεις επέτρεπαν τη μετά θάνατον αποτέφρωση."
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι αυτή η διάταξη έχει καταργηθεί από τον Ν.4277/2014. Τώρα πλέον για την αποτέφρωση χρειάζεται έκδοση ληξιαρχικής πράξης, η οποία εκδίδεται αφού προσκομιστεί το σχετικό ιατροδικαστικό πιστοποιητικό και:
" Έγγραφη δήλωση ή σημείωμα του θανόντος ότι επιθυμούσε την αποτέφρωση της σωρού του. Αν ο θανών δεν κατέλιπε τέτοια δήλωση ή σημείωμα, έγγραφη δήλωση του/της συζύγου αυτού ή του/της εν ζωή συντρόφου του θανόντος με τον/την οποίο/α ο τελευταίος είχε συνάψει σύμφωνο συμβίωσης κατά τα προβλεπόμενα από το άρθρο 1 του ν. 3719/2008 «Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί και άλλες διατάξεις»
(Α΄ 240) ή, τέλος, των συγγενών πρώτου ή δευτέρου βαθμού του θανόντος, με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής τους."
(Α΄ 240) ή, τέλος, των συγγενών πρώτου ή δευτέρου βαθμού του θανόντος, με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής τους."
Επομένως, η παραπάνω διάταξη πρέπει να αλλάξει ώστε να απαλειφθεί η αναφορά στον αντίθετο στο Ευρωπαϊκό δίκαιο Ν.3719/2008, προκειμένου να ισχύει το παραπάνω και για τα ζευγάρια που συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης με τον νεότερο Ν.4356/2015. Άρα εδώ έχουμε μια εν ισχύ αθέμιτη διάκριση μεταξύ ετερόφυλων και ομόφυλων ζευγαριών! Θα πρέπει να διορθωθεί με νεότερη νομοθετική παρέμβαση, για λόγους ασφάλειας δικαίου.
Πάντως, με τον νόμο του 2014, το κράτος αποσύνδεσε το δικαίωμα της αποτέφρωσης από "τις θρησκευτικές πεποιθήσεις" των ενδιαφερομένων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου